.jpg)
ជនជាតិវៀតណាម ត្រូវបានសមត្ថកិច្ចចាប់ខ្លួន ក្រោយចូលមកកាប់ឈើខុសច្បាប់ នាពេលកន្លងមក។ រូបថត សហការី
ភ្នំពេញៈ រដ្ឋាភិបាលបានសម្រេចបញ្ឈប់ក្រុមហ៊ុនឯកជនជាច្រើនពីការប្រមូលឈើក្នុងតំបន់គម្រោងដីសម្បទានសង្គមកិច្ចនៅទូទាំងប្រទេសតាមសំណើរបស់ក្រសួងបរិស្ថាន កាលពីថ្ងៃអង្គារសប្តាហ៍មុន ក្រោយពីមានសេចក្តីរាយការណ៍មកថា មានការទិញឈើខុសច្បាប់ពីខាងក្រៅ រយៈពេលជាច្រើនឆ្នាំកន្លងមកហើយ ឯអ្នកឃ្លាំមើលថា ត្រឹមការបញ្ឈប់បែបនេះមិនគ្រប់គ្រាន់ទេ គួរប្តឹងទៅតុលាការថែមទៀត។
សំណើនេះត្រូវបានលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ចារឯកភាពរយៈពេល ២ ថ្ងៃរួចមក និងនៅថ្ងៃចន្ទដើមសប្តាហ៍នេះ ទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រីបានចេញលិខិតសម្រេចមួយដែលចុះហត្ថលេខាដោយលោក ប៊ុន អ៊ុយ រដ្ឋលេខាធិការនៃទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី។
លិខិតបានសរសេរថា រដ្ឋាភិបាលបានយល់ព្រមតាមសំណើរបស់ក្រសួងបរិស្ថាន «មិនអនុញ្ញតឲ្យក្រុមហ៊ុន ឌួង ស្រួច គ្រុប ឬក្រុមហ៊ុនផ្សេងទៀតធ្វើអាជីវកម្មប្រមូលផល-អនុផលព្រៃឈើលើដី» ដែលរដ្ឋាភិបាលបានចេញអនុក្រឹត្យធ្វើអនុប្រយោគជាដីឯកជនរបស់រដ្ឋសម្រាប់ផ្តល់កម្មសិទ្ធិ ជូនពលរដ្ឋកន្លងមក ឬធ្វើអាជីវកម្មប្រមូលផល-អនុផលព្រៃឈើនៅក្នុងទីតាំងគម្រោងដីសម្បទានសង្គមកិច្ចទាំងអស់។
លោក ប៉ែន ប៊ុណ្ណារ៍ មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ផ្នែកដីធ្លី និងធនធានធម្មជាតិរបស់អង្គការអាដហុកបានថ្លែងថា ពលរដ្ឋក្រីក្រពិតប្រាកដភាគច្រើនមិនបានទទួលផលពីដីសម្បទានសង្គមកិច្ចនោះទេ។ ប៉ុន្តែការផ្តល់ដីសង្គមកិច្ចទាំងនោះបានបង្កឲ្យមានវិនាសកម្មព្រៃឈើទៅវិញ ព្រោះថាការប្រមូលឈើមានទាំងនៅខាងក្រៅដីសង្គមកិច្ចដែរ។
លោក ប៊ុណ្ណារ៍ សង្កត់ធ្ងន់ថា៖ «ដីសម្បទានសង្គមកិច្ចតូចមួយហ្នឹងកាប់រាប់ឆ្នាំ ហើយមិនចេះអស់ឈើទៀត តែទៅអស់ឈើនៅខាងក្រៅ។ ឈើដែលកាប់ហ្នឹងចង់អស់ហើយ។ អ៊ីចឹងធ្វើយកបុង [ស្នាដៃ] មួយទៅ ដោយចេញវិធានការឲ្យឈប់ទៅ»។
លោក ប៊ុណ្ណារ៍ រួមនឹងសហគមន៍មូលដ្ឋានបានដាក់បណ្តឹងបរិហារចំនួន ១១ ទៅលើមន្ត្រីអាជ្ញាធរ និងក្រុមឧកញ៉ាពីរឿងបំផ្លាញធនធានធម្មជាតិ និងទន្ទ្រានយកដីរដ្ឋដោយខុសច្បាប់តាំងពីឆ្នាំ ២០១២ ប៉ុន្តែដំណើរការរបស់តុលាការនៅមិនទាន់បានបញ្ចប់នៅឡើយទេ។
លោក ប៉ែន ប៊ុណ្ណារ៍ ក៏ថ្លែងដែរថា រដ្ឋាភិបាល ឬក្រសួងបរិស្ថានមិនគួរបញ្ចប់ការប្រមូលឈើរបស់ក្រុមហ៊ុនទាំងនេះត្រឹមតែការចេញលិខិតបញ្ឈប់បែបនេះទេ។ ប៉ុន្តែគួរតែធ្វើការស៊ើបអង្កេត និងប្តឹងទៅតុលាការ ប្រសិនរកឃើញក្រុមហ៊ុនណាដែលបង្កឲ្យមានបទល្មើសព្រៃឈើនោះ។
លោកបញ្ជាក់ថា៖ «ការកាប់ឈើពីក្រៅមកជាបទឧក្រិដ្ឋ។ អ៊ីចឹងក្រុមហ៊ុនត្រូវទទួលខុសត្រូវ។ បើបញ្ចប់ត្រឹមចេញលិខិតបញ្ឈប់ អ៊ីចឹងវាក្លាយជានិទ្ទណ្ឌភាពដែលមានន័យថាអ្នកប្រព្រឹត្តបទឧក្រិដ្ឋហើយរួចខ្លួនជាអមតៈ ហើយរស់នៅលើគំនរលុយធនធានធម្មជាតិខុសច្បាប់ហ្នឹង។ ត្រូវផ្តន្ទាទោសហើយឲ្យសងតម្លៃខូចខាតព្រៃឈើទៀត»។
លោក សាយ សំអាល់ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងបរិស្ថានបដិសេធធ្វើអត្ថាធិប្បាយពីម្សិលមិញ ដោយឲ្យសួរទៅអ្នកនាំពាក្យរបស់ក្រសួងវិញ។ ប៉ុន្តែអ្នកនាំពាក្យ លោក សៅ សុភាព និងលោក អ៊ាង សុផល្លែត មិនអាចទាក់ទងបាន។
ទោះយ៉ាងណាលោក ជា សំអាង អគ្គនាយកនៃអគ្គនាយកដ្ឋានរដ្ឋបាលការពារ និងអភិរក្សធម្មជាតិនៃក្រសួងបរិស្ថានបានឲ្យដឹងថា លោកបានឃើញលិខិតសម្រេចរបស់ទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រីហើយ។
លោក សំអាង បានបញ្ជាក់ដោយខ្លីពីមូលហេតុនៃការស្នើឲ្យបញ្ឈប់ការអនុញ្ញាតប្រមូលឈើនោះថា៖ «ដូច្នេះយើងមើលឃើញថាការបញ្ឈប់ហ្នឹងអាចឈានទៅរកការពង្រឹងបន្ថែមទៀត និយាយតែមួយម៉ាត់ប៉ុណ្ណឹងថា ពង្រឹងប្រសិទ្ធភាពនៃការគ្រប់គ្រងបន្ថែមទៀត»។
ការសម្រេចបញ្ឈប់ការអនុញ្ញាតនេះក៏ត្រូវបានធ្វើឡើងតែជាង ២ ខែប៉ុណ្ណោះ ក្រោយពេលដែលក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទអនុញ្ញាតឲ្យក្រុមហ៊ុន ឌួង ស្រួច ធ្វើការប្រមូលឈើលើដីសម្បទានសង្គមកិច្ចទំហំផ្ទៃដី ១៥០០ ហិកតាដ៏ចម្រូងចម្រាសមួយស្ថិតក្នុងឃុំចម្ការលើ ស្រុកថាឡាបរិវ៉ាត់ ខេត្តស្ទឹងត្រែង កាលពីថ្ងៃទី ៥ ខែធ្នូឆ្នាំ ២០១៧។
ការផ្តល់សិទ្ធិឲ្យក្រុមហ៊ុន ឌួង ស្រួច ប្រមូលឈើនេះបានបង្កជាកង្វល់រឿងបន្លំកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើពីតំបន់ខាងក្រៅ។ លោក ហូ សំអុល អ្នកសម្របសម្រួលអង្គការអាដហុកខេត្តស្ទឹងត្រែងលើកឡើងថា មុនពេលផ្តល់ការអនុញ្ញាតឲ្យប្រមូលឈើនៅក្នុងដីសម្បទានសង្គមកិច្ចនោះឈើត្រូវបានគេកាប់អស់មួយចំនួនទៅហើយ។
លោក សំអុល បញ្ជាក់ថា៖ «ព្រៃឈើក្នុងដីហ្នឹងត្រូវគេកាប់អស់មួយចំនួនធំហើយ។ អ៊ីចឹងយើងខ្លាចថាជាល្បិចព្រួញមួយបាញ់បានសត្វ ២ ដោយសំអាតឈើក្នុងដីហ្នឹងអស់ហើយ គាត់អាចប្រមូលនៅជិតៗហ្នឹង ដើម្បីមកធ្វើឈើនៅក្នុងដីសម្បទានសង្គមកិច្ចហ្នឹងទៀត ព្រោះវាមានក្បាច់កាប់ពីក្រៅនាំចូលក្នុងដីសម្បទាន»។
ទោះយ៉ាងណា លោក សំអុល បានស្វាគមន៍ចំពោះការបញ្ឈប់នេះ។ លោកថា បើមិនដូច្នេះទេគេអាចប្រើប្រាស់ការអនុញ្ញាតនោះធ្វើ «ឈ្នាន់របស់គេទៅបំផ្លាញឈើ» នៅកន្លែងផ្សេងទៀត។
លោក កែវ អូម៉ាលីស្ស អ្នកនាំពាក្យរដ្ឋបាលព្រៃឈើនៃក្រសួងកសិកម្មអះអាងថា លោកមិនទាន់បានឃើញលិខិតរបស់ទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រីនោះទេ តែក្រសួងបានលុបចោលអាជ្ញាប័ណ្ណប្រមូលឈើរបស់ក្រុមហ៊ុន ឌួង ស្រួច បន្ទាប់ពីពិនិត្យឃើញថា អស់ឈើប្រមូល។
លោកបដិសេធថា ការលុបមិនពាក់ព័ន្ធឈើខុសច្បាប់នោះទេ ហើយបានបញ្ជាក់ថា៖ «ប្រសិនបើតំបន់ ១ អស់ឈើប្រមូល អ៊ីចឹងយើងត្រូវលុប [អាជ្ញាប័ណ្ណ] ចោល។ យើងនឹងព្យាយាមធ្វើនៅទូទាំងប្រទេស ដើម្បីធ្វើឲ្យប្រាកដថា គ្មានសកម្មភាពខុសច្បាប់»។
លោកបន្តថា បើក្រសួងរកឃើញក្រុមហ៊ុនណាមួយពាក់ព័ន្ធនឹងការកាប់ឈើខុសច្បាប់ ក្រសួងនឹងចាត់វិធានការតាមច្បាប់។ លោកថាក្រុមហ៊ុនខ្លះបានចាប់ផ្តើមកាប់ និងប្រមូលឈើមុនបានអាជ្ញាប័ណ្ណទៅទៀត។
លោក Marcus Hardtke ដែលជាអ្នកអភិរក្ស និងធ្វើគម្រោងការពារបរិស្ថានជាច្រើននៅកម្ពុជាលើកឡើងថាការចេញអាជ្ញាប័ណ្ណប្រមូលឈើទាំងនោះគឺមានបញ្ហាចន្លោះប្រហោងដ៏ធំ ដែលបណ្តាលឲ្យមានការលាងឈើខុសច្បាប់តាមរយៈដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ច និងសង្គមកិច្ចក្នុងទ្រង់ទ្រាយធំ។
លោកថា៖ «ប្រសិនបើគ្មានការចេញអាជ្ញាប័ណ្ណកាប់ឈើខុសច្បាប់បន្ថែមទៀតទេ នោះវាជាការបោះជំហានមួយលើផ្លូវត្រូវ»។
គ្មានស្ថាប័នណាមួយអាចប្រាប់ចំនួនក្រុមហ៊ុនដែលត្រូវបានអនុញ្ញាតឲ្យប្រមូលឈើពីដីសម្បទានសង្គមកិច្ចនោះទេ។ ក្រុមហ៊ុន ឌួងស្រួច និងក្រុមហ៊ុន សំអឿន សុវណ្ណ មិនអាចសុំការពន្យល់បានទេ៕
