.jpg)
ផែនទីបង្ហាញពីសន្ទស្សន៍ស្តីពីការផ្លាស់ប្តូរគុណភាពនៃប្រជាធិបតេយ្យ របស់មូលនិធិ Bertelsmann Stiftung ដែលបានចេញផ្សាយកាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍សប្តាហ៍មុន។ រូបថត សហការី
ភ្នំពេញៈ កម្ពុជាបានក្លាយជាប្រទេសដែលគុណភាពប្រជាធិបតេយ្យបានធ្លាក់ចុះដុនដាប ហើយការអះអាងរបស់រដ្ឋាភិបាលអំពីការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ច មានលក្ខណៈស្ថិរភាព គឺផ្អែកលើមូលដ្ឋានមិនច្បាស់លាស់។ នេះបើតាមរបាយការណ៍មួយដែលបានបង្ហាញ។
សន្ទស្សន៍ស្តីពីការផ្លាស់ប្តូររបស់មូលនិធិ Bertelsmann Stiftung ដែលបានចេញផ្សាយកាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍សប្តាហ៍មុនអះអាងថា «គុណភាពនៃប្រជាធិបតេយ្យ សេដ្ឋកិច្ចទីផ្សារ និងសកម្មភាពរបស់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាមានលក្ខណៈធ្លាក់ចុះដុនដាប» បើធៀបនឹងរបាយការណ៍ឆ្នាំ ២០១៦ របស់ខ្លួន។
សន្ទស្សន៍នេះធ្វើការវាយតម្លៃការផ្លាស់ប្តូររបស់ប្រទេស ២ ដងក្នុងមួយឆ្នាំ និងបានដាក់ចំណាត់ថ្នាក់ប្រទេសកម្ពុជាទី ១០៣ ក្នុងចំណោមប្រទេស ១២៩ ដោយទទួលបានពិន្ទុ ៤ ក្នុងចំណោមពិន្ទុ ១០។
ពួកគេសរសេរថា៖ «រដ្ឋាភិបាលបានបង្កើនវិធានការបង្ក្រាបខ្លាំងឡើងទៅលើអ្នករិះគន់រដ្ឋាភិបាល»។
ពួកគេសរសេរថាការបង្ក្រាបនេះនៅក្នុងរយៈពេលនៃរបាយការណ៍ចន្លោះពីឆ្នាំ ២០១៥ ដល់ខែមករា ឆ្នាំ ២០១៧ ត្រូវបានធ្វើឡើងជាចម្បងតាមរយៈការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញពីតុលាការ និងការបំភិតបំភ័យអ្នកនយោបាយ ហើយឃាតកម្មទៅលើលោក កែម ឡី ដែលជាអ្នកវិភាគនយោបាយគឺជាឧទាហរណ៍នៃការប្រើកម្លាំងបាយដើម្បីបំភិតបំភ័យ។
លោក Markus Karbaum ដែលជាអ្នកនិពន្ធជំពូកស្តីពីកម្ពុជាបានថ្លែងតាមអ៊ីមែលថា ដំណើរវិវឌ្ឍន៍នាពេលថ្មីៗរួមទាំងការរំលាយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ កាលពីខែវិច្ឆិកាដែលលោកហៅថាជា «ការកាត់ផ្តាច់យ៉ាងខ្លាំង និងកត្តាដ៏សំខាន់បានធ្លាក់ចូលទៅក្នុងនិន្នាការបង្ក្រាប»។ «ប៉ុន្តែតាមទស្សនៈរបស់ខ្ញុំ វានឹងមិនបង្កឲ្យមានការវាយតម្លៃមូលដ្ឋានឡើងវិញ [សន្ទស្សន៍នេះទេ] ដោយសារវាតែងតែជាលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យក្លែងក្លាយដែលទើបតែត្រូវបានបំផ្លាញ»។
ប៉ុន្តែលោក ផៃ ស៊ីផាន អ្នកនាំពាក្យទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រីកាលពីថ្ងៃអាទិត្យបានច្រានចោលចំពោះការវាយតម្លៃនេះ។ «ខ្ញុំគិតថាពួកគេលម្អៀង»។ «វាមិនមែនជាប្រជាធិបតេយ្យក្លែងក្លាយទេ។ វាកើតចេញពីប្រជាពលរដ្ឋ»។ លោកបន្ថែមថា៖ «ក្រសួងមហាផ្ទៃខិតខំធ្វើការយ៉ាងខ្លាំងនៅថ្នាក់មូលដ្ឋាន...ដើម្បីផ្តល់អំណាចដល់ពួកគេ»។
របាយការណ៍នេះក៏បានចោទសួរផងដែរអំពីចីរភាពនៃកំណើនសេដ្ឋកិច្ចរបស់កម្ពុជា។ ពួកគេសរសេរថាវាបណ្តាលមកពីអំពើពុករលួយធ្ងន់ធ្ងរក្នុងប្រទេសនេះ ការរុករកធនធានធម្មជាតិច្រើនជ្រុលក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ការកាត់បន្ថយសមត្ថភាពប្រកួតប្រជែងនៃវិស័យអង្ករ និងការខ្វះកម្មករជំនាញ។ ហានិភ័យនៃវិស័យអចលនទ្រព្យក្នុងរាជធានីភ្នំពេញកាន់តែកើនឡើង។
របាយការណ៍នេះបន្ថែមថា៖ «វិសមភាពសង្គមដែលមានលក្ខណៈខ្លាំង និងចំនួនប្រជាជនរស់នៅក្នុងភាពក្រីក្រច្រើននៅក្នុងប្រទេសបង្កឲ្យមានបញ្ហាប្រឈមធ្ងន់ធ្ងរទៅដល់ចីរភាពនៃកំណើនសេដ្ឋកិច្ច»។ របាយការណ៍បន្តថា ការខ្វះគោលនយោបាយសុខុមាលភាពដែលមានលក្ខណៈចីរភាពពីរដ្ឋ បង្កើនឲ្យមានហានិភ័យនៃភាពក្រីក្រ។
ទោះយ៉ាងណាក្តីលោក ផៃ ស៊ីផាន បានច្រានចោលការវាយតម្លៃនេះ។ លោកថា៖ «យើងមានទំនុកចិត្តចំពោះកំណើនសេដ្ឋកិច្ច»។ «អតិផរណាស្ថិតនៅក្នុងការគ្រប់គ្រងបាន យើងមិនដែលសុំឲ្យបរទេសបើកប្រាក់ខែឲ្យយើងទេ...យើងមិនពឹងផ្អែកលើរោងចក្រកាត់ដេរទេ»។
ប៉ុន្តែលោក Miguel Chanco ដែលជាអ្នកវិភាគនាំមុខគេសម្រាប់អាស៊ានដែលធ្វើការនៅស្ថាប័នស្រាវជ្រាវសេដ្ឋកិច្ចឈ្មោះ Economist Intelligence Unit បានយល់ស្របថា កំណើនសេដ្ឋកិច្ចរបស់កម្ពុជាហាក់បីដូចជាមិនមានលក្ខណៈចីរភាព។
លោកថ្លែងតាមអ៊ីមែលថា៖ «ខ្ញុំយល់ស្របថា អត្រាកំណើនសេដ្ឋកិច្ចបច្ចុប្បន្នរបស់កម្ពុជាគឺមិនមានចីរភាពទេ ដោយសារមួយផ្នែកបណ្តាលមកពីភាពចង្អៀតនៃសេដ្ឋកិច្ច (មានន័យថា វាផ្អែកលើការនាំចេញសម្លៀកបំពាក់) និងការគំរាមកំហែងពីប្រទេសជិតខាងដែលជំរុញការចំណាយថ្លៃពលកម្មទាបខ្លាំងជាងកម្ពុជា»។ «ឧទាហរណ៍កាលពីឆ្នាំមុនចំណូលពីការនាំចេញសម្លៀកបំពាក់មានចំនួនប្រមាណ ៤០% នៃការនាំចេញសម្លៀកបំពាក់របស់កម្ពុជាដែលជាការកើនឡើងយ៉ាងខ្លាំងពីកម្រិតក្រោម ២០ ភាគរយកាលពីឆ្នាំ ២០១៤»។ «សមត្ថភាពប្រកួតប្រជែងកាន់តែធ្លាក់ចុះនៃឧស្សាហកម្មកាត់ដេររបស់កម្ពុជាអាចនឹងនាំឲ្យមានការធ្លាក់ចុះដល់ ៦,៥ ភាគរយនៃកំណើនសេដ្ឋកិច្ចរហូតដល់ឆ្នាំ ២០២២»។
លោក Stephen Higgins ដែលជាដៃគូគ្រប់គ្រងនៅក្រុមហ៊ុន Mekong Strategic Partners បានពន្យល់ថា បើទោះបីជាកំណើនសេដ្ឋកិច្ចរបស់កម្ពុជាជាចម្បងដោយសារមកពីឧស្សាហកម្មកាត់ដេរក៏ដោយ ក៏វិស័យនេះមិនអាចគាំទ្រកំណើនរបស់ខ្លួនរយៈពេលវែងបានដែរ។ «ដោយសារតែកម្ពុជាកាន់តែមានជាងមុន ការរំពឹងទុកចំពោះប្រាក់ចំណូលក៏កើនឡើង ដែលនេះនឹងធ្វើឲ្យតម្លៃសម្លៀកបំពាក់ក្នុងឧស្សាហកម្មកាត់ដេរកម្ពុជាកាន់តែថ្លៃ ខណៈវិស័យដទៃៗទៀត ពឹងផ្អែកលើការចំណាយប្រាក់ឈ្នួលទាប»៕ PS
