តាកែវៈ ​គិត​ត្រឹម​ពាក់កណ្ដាល​ឆ្នាំនេះ មាន​វត្ថុ​បុរាណ និង​រូបបដិមា​ចំនួន ៤ ត្រូវ​បាន​អាជ្ញាធរ​ខេត្ដ​តាកែវ រក​ឃើញ និង​ទទួល​បាន​ពី​ពលរដ្ឋ ខណៈ​ខេត្ត​ដ៏​ចំណាស់​នេះ​ត្រូវបាន​ចាត់​ទុក​ថា​ជា «ដើម​កំណើត​នៃ​អរិយធម៌​ខ្មែរ» ដែល​មាន​ប្រាសាទ​បុរាណ​ប្រមាណ ៣៤ កសាង​ឡើង​តាំង​ពី​មុន​សម័យ​អង្គរ។

លោក ឈន ប៊ុន​ហាក់ អនុប្រធានការិយាល័យ​នៃ​សារមន្ទីរ​ខេត្ដ​តាកែវ បាន​ប្រាប់​ភ្នំពេញប៉ុស្ដិ៍​ពី​ម្សិលមិញ​ថា ខេត្ដ​តាកែវ ជា​ទឹកដី​ចាស់​បុរាណ​ដែល​កកើត​វប្បធម៌ អរិយធម៌​ដំបូង​គេ​បំផុត​នៅ​កម្ពុជា។ ដូច្នេះ​ខេត្ដ​នេះ​មាន​សារមន្ទីរ ២ គឺ​សារមន្ទីរ​ខេត្ត និង​សារមន្ទីរ​ស្ថិត​ក្នុង​ស្រុក​អង្គរបុរី​សម្រាប់​តម្កល់​ទុក​វត្ថុ​បុរាណ​ដែល​រកឃើញ ដើម្បី​ឱ្យ​សាធារណ​ជន និង​ភ្ញៀវទេសចរ​សិក្សា​ស្រាវជ្រាវ និង​ទស្សនា។

លោក​ថា៖ «ខ្ញុំ​ទើប​មកកាន់​តំណែ​ង​នៅទីនេះ​ដែរ​ទេ។ សម្រាប់​ពេលដែល​ខ្ញុំ​កាន់​តំណែង​នេះ ខ្ញុំ​ទើប​តែ​ទទួល​បាន​វត្ថុ​បុរាណ ១ ទេ ប៉ុន្ដែ​មុន​ពេល​ខ្ញុំ​ឡើង​កាន់​តំណែង​ក្នុង​ឆ្នាំ​នេះ​ខ្ញុំ​ឃើញ​ថា​ទទួល​បាន​វត្ថុ​បុរាណ ៣ ដែរ»។

បើតាម​លោក ប៊ុន​ហាក់ វត្ថុបុរាណ និង​រូប​បដិមា​ដែល​សារមន្ទីរ​ទទួលបាន​ភាគ​ច្រើន​គឺ​ពលរដ្ឋ​ជា​អ្នក​ប្រទះ​ឃើញ​រួច​បាន​យក​មក​ប្រគល់​ជូន​សារមន្ទីរ។ លោក​ថា វត្ថុ​បុរាណដែល​រកឃើញ​ភាគ​ច្រើន​ជា​ព្រះពុទ្ធ​បដិមា​ជា​ថ្ម​ដែល​គេ​ហៅថា «ផ្ដែរ» និង​វត្ថុ​បុរាណ​ជា​ប្រភេទ​សិវលិង្គ​ផងដែរ។

លោក​បញ្ជាក់ថា៖ «ក្នុង​ខេត្ដ​តាកែវ​តែងតែមាន​សិស្ស​និស្សិត ភ្ញៀវ​ជាតិ និង​អន្ដរជាតិ​ជាច្រើន ទៅ​ស្រាវជ្រាវ និង​ទេសចរណ៍​ពី​ប្រវត្តិសាស្ដ្រ​នៅ​សារមន្ទីរ​ទាំង ២។ យើង​ដឹង​ហើយ​ថា តាកែវ​ក៏​ជា​ទឹកដី​ចាស់​បុរាណ​មួយ​ដែរ ដែល​បាន​កកើត​វប្បធម៌ អរិយធម៌​ដំបូង​បំផុត​នៅ​ទីនេះ»។

លោកស្រី ព្រុំ សុគន្ធា ប្រធាន​មន្ទីរ​វប្បធម៌ និង​វិចិត្រសិល្បៈ ខេត្ដ​តាកែវ​បាន​ប្រាប់​ភ្នំពេញប៉ុស្ដិ៍​ដែរ​ថា កាល​ពី​សប្ដាហ៍​មុន​នេះ​នគរបាល​ការពារ​បេតិកភណ្ឌ​ខេត្ត​តាកែវ អាជ្ញាធរ​ដែនដី និង​ពលរដ្ឋ ២០ នាក់​បាន​ធ្វើ​ពិធី

ប្រគល់​ទទួល​រូប​ព្រះពុទ្ធ​បដិមា (អង្គ​ទ្រង់​ឈរ) ១ អង្គ​មាន​កម្ពស់ ១,៤០ ម៉ែត្រ និង​ទទឹង ០,៣២ ម៉ែត្រ​ធ្វើ​ពី​ថ្មភក់ តាំង​ពីមុន​សម័យ​អង្គរ។

លោកស្រីបានឱ្យដឹងថា ព្រះពុទ្ធបដិមា​នេះ​ត្រូវបាន​ពលរដ្ឋ​ឈ្មោះ ងួន ច​ន ភេទ​ប្រុស អាយុ ៧២ ឆ្នាំ រស់នៅ​ឃុំ​អង្កាញ់ ស្រុក​ទ្រាំង ប្រទះ​ឃើញ​ពេល​ជីកដី​ដាក់​កន្លែង​ដូនតា​រួច​ក៏​យក​មក​ប្រគល់​ជូន​សារមន្ទីរ​ដើម្បី​រក្សាទុក។

លោកស្រី​បន្ដថា៖ «វត្ថុ​បុរាណ​យើង​មិន​ទៀងទេ ពេលណា​ពលរដ្ឋ​ប្រទះឃើញ ពួក​គាត់​ក៏​យក​មក​ប្រគល់​ជូន។ ពេល​ខ្លះ​ក្នុង ១ ឆ្នាំ យើង​រក​ឃើញ​តែ ១ ពេល​ខ្លះ ៣-៤ ក៏មាន​ដែរ។ ដោយ​ឡែក​ព្រះពុទ្ធ​បដិមា​ទ្រង់​ឈរ​ហ្នឹង យើង​អាច​សន្និដ្ឋាន​បាន​ថា​ធ្វើ​ឡើង​មុន​សម័យ​អង្គរ ដែល​ស្ថិត​ក្នុង​សម័យកាល​នៃ​រចនាប័ទ្ម​ភ្នំដា»។

ទាក់ទង​នឹង​ការរកឃើញ​វត្ថុបុរាណ​ថ្មី​បន្ថែម​នេះ​មន្ទីរ​វប្បធម៌និង​វិចិត្រសិល្បៈ​ខេត្ដ​តាកែវ កំពុង​ធ្វើ​របាយការណ៍​ដើម្បី​ដាក់​មក​ក្រសួង​វប្បធម៌ និង​វិចិត្រ​សិល្បៈ​ឱ្យ​បាន​ដឹង៕