.jpg)
លោក ផល្លា (ស្តាំ) និងអ្នកស្រី ឌី (ឆ្វេង)ត្រូវបញ្ឈប់ពីការងារដោយសារបង្កើតសហជីព។ រូបថត សហការី
កំពង់ចាមៈ សម្រាប់លោក ប៉េង ផល្លា ដែលជាអ្នកជួសជុលម៉ាស៊ីននៅក្នុងរោងចក្រមួយ នៅខេត្ត កំពង់ចាម បានឲ្យដឹងថា ថ្ងៃទី ៨ ខែធ្នូ គឺជាថ្ងៃដែលលោកបានដាក់លិខិតជូនដំណឹងស្នើសុំបង្កើតសហជីព។
លោក ផល្លា បានចំណាយពេល ២ ឆ្នាំ ធ្វើការក្នុងរោងចក្រនេះ ដែលផលិតសម្លៀកបំពាក់កុមារម៉ាក Children''s Place and Carter''s នាំចេញទៅសហរដ្ឋអាមេរិក ហើយឥឡូវនេះ លោកចង់ឲ្យមានលក្ខខណ្ឌការងារល្អប្រសើរសម្រាប់រូបលោក និងមិត្តរួមការងារជាមួយលោក។ ផ្ទុយទៅវិញលោករៀបរាប់ថា៖ «ក្រោយមកប្រធានគ្រប់គ្រងរោងចក្រ បានចាប់ផ្តើមសង្កេតរាល់សកម្មភាពរបស់ខ្ញុំ នៅក្នុងរោងចក្រ»។
យោងតាមលោកផល្លា បានឲ្យដឹងថា៖ «ពីដំបូងរោងចក្របានចោទប្រកាន់ខ្ញុំ អំពីករណីបៀតបៀនផ្លូវភេទកម្មករ ប៉ុន្តែ កម្មករបានគាំទ្រខ្ញុំ»។ បន្ទាប់ មកទៀត លោកបានបញ្ជាក់ថា រដ្ឋបាលរោងចក្រ បានដើរទៅកាន់កន្លែងភរិយារបស់លោកលក់ម្ហូបអាហារនៅជិតរោងចក្រហើយបានសួរភរិយារបស់លោកថា តើមានបានដឹងអំពីសកម្មភាពរបស់ស្វាមីខ្លួនដែរឬទេ?។ ២-៣ថ្ងៃក្រោយ មេប៉ុស្តិ៍បានទៅដល់ផ្ទះរបស់ឪពុកម្តាយលោកផល្លា ហើយបានប្រាប់ពួកគាត់ថា កូនប្រុសរបស់គាត់ អាចនឹងបាត់បង់ការងារប្រសិនបើគាត់មិនព្រមបញ្ឈប់ការងារសហជីពរបស់គាត់ទេនោះ។
នៅថ្ងៃទី ២៨ ខែធ្នូ គឺជិត ៣ សប្តាហ៍ក្រោយពីបានដាក់លិខិតស្នើសុំបង្កើតសហជីពរួចមក លោកផល្លា ត្រូវបានកោះហៅឲ្យចូលទៅក្នុងការិយាល័យ និងត្រូវបានបញ្ឈប់ពីការងារ។
ប៉ុន្តែ មិនមែនមានតែលោកម្នាក់ឯងទេ។ លោកផល្លា គឺជាកម្មករម្នាក់ ក្នុងចំណោមកម្មករយ៉ាងតិច ៤ នាក់ផ្សេងទៀតនៅរោងចក្រ Sun Hsu ដែលបានចោទប្រកាន់ដោយប្រធានគ្រប់គ្រងរោងចក្រ Sun Hsu Garment Co, Ltd របស់ជនជាតិចិននេះថា បានប្រើប្រាស់ឥទ្ធិពលរបស់ពួកគេទាំងនៅក្នុង និងខាងក្រៅក្រុមហ៊ុន ដើម្បីយាយី បង្ខិតបង្ខំ និងរារាំងកម្មករមិនឱ្យបង្កើតសហជីព។
អ្នកតំណាងរោងចក្រ Sun Hsu ម្នាក់ដែលបានឆ្លើយតាមរយៈទូរស័ព្ទកាលពីពេលថ្មីៗនេះ បាននិយាយថា គាត់កំពុងជាប់រវល់ប្រជុំ ហើយក្រោយមកមិនបានលើកទូរស័ព្ទទៀតទេ ទោះបីបានព្យាយាមទូរស័ព្ទទៅជាច្រើនដងក្តី។
រោងចក្រដែលមានកម្មករប្រហែល ១ ៧០០ នាក់នេះបានផលិតសម្លៀកបំពាក់កុមារ ដែលជាម៉ាកយីហោរបស់អាមេរិកឈ្មោះ Children''s Place and Carter''s ។
អ្នកស្រី ម៉ម ឌី ដែលជាកម្មករ និងជាអ្នកចូលរួមបង្កើតសហជីព ជាមួយលោក ផល្លា បានឲ្យដឹងថា អ្នកគ្រប់គ្រងរោងចក្រ ក៏បានព្យាយាមដាក់សម្ពាធអ្នកស្រីឲ្យលាលែងចេញពីសហជីពនេះដែរ ដោយគេបានប្រាប់អ្នកស្រីថា លោកផល្លា បានព្រមទទួលយកប្រាក់នឹងបានឈប់ពីការងារហើយ។
ប៉ុន្តែ នៅពេលការដាក់សម្ពាធនេះ មិនទទួលបានផល អ្នកស្រីថ្លែងថា មេប៉ុស្តិ៍បានទៅកាន់ផ្ទះឪពុកម្តាយអ្នកស្រី។
អ្នកស្រីឌីរៀបរាប់ថា៖ «ឪពុករបស់ខ្ញុំ ភ័យខ្លាចខ្លាំងណាស់ ចំពោះរឿងនេះ ដូច្នេះហើយគាត់បានស្នើឱ្យខ្ញុំឈប់។ ខ្ញុំក៏បានយល់ព្រមតាមគាត់។ ខ្ញុំបានវិលត្រឡប់ទៅរោងចក្រវិញ ហើយប្រធានរដ្ឋបាលបានប្រគល់លិខិតឱ្យខ្ញុំស៊ីញ៉េលាលែងពីសហជីព»។
ប៉ុន្តែទោះយ៉ាងណាក៏ដោយ នៅចុងខែកុម្ភៈ ប្រធានរដ្ឋបាលរោងចក្រ បានហៅអ្នកស្រី ឌី ឲ្យចូលទៅការិយាល័យហើយបានប្រាប់ថា កិច្ចសន្យាការងាររបស់គាត់ នឹងមិនត្រូវបានពន្យារទេ ទោះបីអ្នកស្រី ឌី បានធ្វើការនៅក្នុងរោងចក្រនេះអស់រយៈពេលជាង ២ ឆ្នាំក្តី ដែលវាគួរតែមានកិច្ចសន្យារយៈពេលវែង។
អ្នកស្រីថ្លែងថា៖ «ខ្ញុំគ្រាន់តែចង់បានការងាររបស់ខ្ញុំត្រឡប់មកវិញ និងបន្តសកម្មភាពសហជីពរបស់ខ្ញុំ។ សហជីពមិនបានធ្វើអ្វីខុសទេ...ពួកយើងគ្មានបំណងបង្កបញ្ហាដល់រោងចក្រទេ។ ពួកយើងគ្រាន់តែចង់ជួយឱ្យរោងចក្រមានកិច្ចសហការល្អជាមួយកម្មករ និងគោរពច្បាប់ប៉ុណ្ណោះ»។
លោក ឆេង ហ៊ាងប្រធានមន្ទីរការងារខេត្ត កំពង់ចាម មានប្រសាសន៍ថា ក្រុមមន្ត្រីកំពុងស្ថិតក្នុងដំណើរការស៊ើបអង្កេតលើករណីនេះ។
លោក ហ៊ាង បានអះអាងថា លោក«មិនច្បាស់» ទេថា តើប៉ូលីសមានបានគំរាមកំហែងកម្មករដែរឬអត់នោះ។ ប៉ុន្តែ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយលោកបានទទូចថា ការអះអាងដែលថា រោងចក្របានរើសអើងកម្មករដោយសារតែពួកគេចូលរួមសហជីពនោះ គឺមិនមែនជាការពិតទេ។
លោក ហ៊ាង បញ្ជាក់ថា៖ «វាមិនពិតទេ ពីព្រោះយើងគោរពច្បាប់សហជីពខ្លាំងណាស់។ ប្រសិនបើពួកគេគោរពច្បាប់នោះវាមិនគួរជាបញ្ហាទេ»។
ទាំងរដ្ឋធម្មនុញ្ញកម្ពុជា និងច្បាប់ការងារបានផ្តល់ឱ្យពលរដ្ឋនូវសិទ្ធិបង្កើត និងក្លាយជាសមាជិកសហជីព។ ផ្អែកលើច្បាប់និយោជកត្រូវបានហាមឃាត់កុំឲ្យ មានការរើសអើងកម្មករនៅពេលគេចូលរួមនៅក្នុងសហជីព។
ប៉ុន្តែទោះយ៉ាងណាក៏ដោយមេដឹកនាំសហជីពបានកត់សម្គាល់ឃើញថា មានការយាយី ការចោទប្រកាន់ និងការរើសអើងកើនឡើងចាប់តាំងពីមានការអនុម័តច្បាប់សហជីពដែលត្រូវបានរងការរិះគន់យ៉ាងខ្លាំងកាលពីឆ្នាំ ២០១៦ នោះ។
លោក មុំ សៀក ប្រធានសហព័ន្ធសហជីពស្មារតីកម្មករខ្មែរបានថ្លែងថា លោកបានដាក់ពាក្យបណ្តឹងទៅក្រសួងការងារអំពីស្ថានភាពនៅក្នុងរោងចក្រ Sun Hsu នេះប៉ុន្តែមាន «សង្ឃឹមតិចតួច» ប៉ុណ្ណោះ ដោយលោកបានកត់សម្គាល់ថា កម្មករភ័យខ្លាចមិនហ៊ានគាំទ្រដល់សហជីពទេ។
លោក សៀក បានថ្លែងថា៖ «នៅតាមខេត្ត ពួកគេធ្វើការនៅជិតៗផ្ទះរបស់ពួកគេ។ ប្រសិនបើពួកគេបាត់បង់ការងារ នោះពួកគេមិនអាចធ្វើការនៅជិតផ្ទះបានទៀតទេ។ ដូច្នេះហើយពួកគេមិនចូលរួមទេ គឺគ្រាន់តែនៅស្ងៀម និងនៅឲ្យឆ្ងាយពីសហជីពប៉ុណ្ណោះ»។
មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់កម្មវិធីរបស់មជ្ឈមណ្ឌលសាមគ្គីដែលជាអង្គការសិទ្ធិការងារ(Solidarity Center) លោក ឃុន ថារ៉ូ បានសម្តែងការព្រួយបារម្ភអំពីការចោទប្រកាន់ទាំងនេះដោយលោកបានលើកឡើងថា វាមិនសមរម្យទេ ដែលប្រធានគ្រប់គ្រងរោងចក្រ និងប៉ូលិសទៅទាក់ទងសាច់ញាតិរបស់កម្មករនោះ។
លោកថា រ៉ូ ថ្លែងថា៖ «នេះពិតជាការគំរាមកំហែងមួយដល់កម្មករ និងអ្នកដែលត្រូវបានបោះឆ្នោតឲ្យធ្វើជាមេដឹកនាំសហជីព។ កម្មករមានសិទ្ធិរបស់ពួកគេ។ ពួកគេគួរដាក់ពាក្យបណ្តឹង។ វាពិតជាការរើសអើងប្រឆាំងសហជីព»។
លោក អាត់ ធន់ ប្រធានសម្ព័ន្ធសហជីពប្រជាធិបតេយ្យកម្មករកាត់ដេរកម្ពុជា បានថ្លែងថា ខណៈដែលមានបញ្ហាបែបនេះ រឿងរ៉ាវនៃការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញ និង ការបៀតបៀនកម្មករហាក់បានក្លាយជារឿងធម្មតាទៅវិញ។
លោកបានព្រមានថា អាជ្ញាធរក្នុងមូលដ្ឋាន តែងតែព្យាយាមសម្រុះសម្រួលរវាងក្រុមហ៊ុន និង កម្មករដោយឱ្យក្រុមហ៊ុនផ្តល់ប្រាក់ឲ្យកម្មករជាថ្នូរនឹងការដកពាក្យបណ្តឹងរបស់ពួកគេ។
លោក ធន់ មានប្រសាសន៍ថា៖ «ពួកគេព្យាយាមបញ្ចុះបញ្ចូលកម្មករ ឬក្រុមគ្រួសាររបស់ពួកគេឱ្យសម្របសម្រួលជាមួយក្រុមហ៊ុន។ ប៉ុន្តែពួកគេមិនបានបង្រៀនក្រុមហ៊ុនឱ្យគោរពតាមច្បាប់នោះទេ»៕NS
