.jpg)
អតីតអ្នកការទូតសិង្ហបុរីលោក Bihalari Kausikan។ រូប Mothership ហុង មិនា
ភ្នំពេញៈ ក្រុមអ្នកការទូតកម្ពុជាទាំងចូលនិវត្តន៍ និងកំពុងបំពេញការងារ កាលពីថ្ងៃអង្គារបានសរសេរលិខិតចំហ ១ វាយបកទៅលើអតីតអ្នកការទូតសិង្ហបុរីលោក Bihalari Kausikan ដែលបានស្នើឱ្យមានការដកសមាជិកភាពកម្ពុជា និងឡាវពីសមាគមអាស៊ាន។ ក្រុមអ្នកការទូតមើលឃើញថា ការលើកឡើងរបស់បុគ្គលរូបនេះគ្រាន់តែជាការនឹករឭកដល់ពេលវេលាល្អរបស់លោក និងដើម្បីទាក់ទាញការចាប់អារម្មណ៍ឡើងកុំឱ្យគេភ្លេចរូបលោកប៉ុណ្ណោះ។
កាលពីថ្ងៃទី ២៤ តុលា លោក Kausikan បានសរសេរអត្ថបទតាមអនឡាញមួយដែលដាក់ចំណងជើងថា «អាស៊ានប្រហែលត្រូវកាត់សមាជិកខ្លះ ប្រសិនបើពួកគេនៅតែត្រូវបានដឹកនាំដោយមហាអំណាចពីក្រៅ»។ លោកស្នើចំៗថាអាស៊ានប្រហែលជាត្រូវដកកម្ពុជា និងឡាវចេញ ប្រសិនបើពួកគេ [កម្ពុជា-ឡាវ] ធ្វើការសម្រេចចិត្តខុស។
លោក Kausikan គឺជាអតីតមន្ត្រីការទូតនៃក្រសួងការបរទេសសិង្ហបុរីហើយបច្ចុប្បន្ននេះជាប្រធានវិទ្យាស្ថានមជ្ឈិមបូព៌ានៃសាកលវិទ្យាល័យជាតិសិង្ហបុរី។ លោកនិយាយថា ការប្រកួតប្រជែងគ្នារវាងចិន និងសហរដ្ឋអាមេរិកក្នុងតំបន់អាស៊ានមិនមែនជារឿងថ្មីទេ ហើយមានប្រទេស ២ ដែលជាតំណាងនៃមហាអំណាចពីខាងក្រៅ។
កម្ពុជា និងឡាវព្យាយាមរក្សាអព្យាក្រឹតភាពរបស់ខ្លួនតាមបែបអកម្ម ដើម្បីតែប្រយោជន៍របស់ខ្លួនប៉ុណ្ណោះ។ លោកបន្តថា៖ «ដើម្បីពន្យល់បញ្ហានេះឱ្យបានច្បាស់លាស់ ខ្ញុំមើលឃើញថា ប្រទេសកម្ពុជា និងឡាវមានទំនោរឃ្លីងឃ្លោង ងាកទៅរកកំហុសដូចគ្នា ដែលនាំឱ្យមានលទ្ធផលគួរឱ្យខ្លោចផ្សាបំផុត សម្រាប់ប្រទេសរបស់ពួកគេនៅចុងទសវត្សរ៍ឆ្នាំ ១៩៦០ និង ១៩៧០»។
លោកអះអាងថា កម្ពុជា និងឡាវប្រហែលជាមិនសូវខ្វល់ខ្វាយរឿងសមុទ្រចិនខាងត្បូងទេ ប៉ុន្តែពួកគេខ្វល់ខ្វាយយ៉ាងខ្លាំងអំពីការគ្រប់គ្រងទន្លេមេគង្គ។ ពីព្រោះទន្លេនេះគឺជាកត្តាអាទិភាពសម្រាប់ប្រទេសទាំង ២ ហើយវាប៉ះពាល់ផ្ទាល់ដល់ជីវភាពនៃពលរដ្ឋ និងរបបគ្រប់គ្រងនៃប្រទេសទាំង ២។
លោក Kausikan បន្តថា៖ «យើងនឹងឃើញ ពួកគេមានជម្រើសដ៏លំបាកខ្លះដែលត្រូវជ្រើសរើស។ ប្រសិនបើពួកគេសម្រេចចិត្តខុស ពួកគេនឹងប្រឈមមុខនឹងសមាគមអាស៊ានទាំងមូលដោយជម្រើសដ៏លំបាក។ យើងប្រហែលត្រូវដកប្រទេសទាំង ២ នេះ ដើម្បីសង្គ្រោះដល់ប្រទេស ៨ ផ្សេងទៀត»។
ក្រុមអ្នកការទូតកម្ពុជាថ្លែងថានេះមិនមែនជាលើកទី ១ ទេដែល «អ្នកចម្បាំងចចក» សិង្ហបុរីរូបនេះបានលើកឡើងនូវការស្នើបែបនេះ។ «អ្នកចម្បាំងចចក» រូបនេះបាននិយាយរួចម្ដងហើយកាលពីខែកក្កដា ២០១៦ នៅលើទំព័រហ្វេសប៊ុកដោយអំពាវនាវឱ្យមានការរិះគន់កាន់តែខ្លាំងទៅលើកម្ពុជា ដើម្បីឱ្យកម្ពុជាលាលែងចេញពីអាស៊ាន ហើយការធ្វើបែបនេះក៏ធ្វើទៅលើប្រទេសឡាវផងដែរ។
ក្រុមអ្នកការទូតដដែលអះអាងថាអតីតអ្នកការទូតរូបនេះប្រហែលជាមានជរាភាព និងមានការភ្លេចភ្លាំងច្រើន ហើយមិនបានគិតដល់គោលការណ៍គ្រឹះដែលមានចែងនៅក្នុងធម្មនុញ្ញអាស៊ាន និងសន្ធិសញ្ញាមិត្តភាព និងសហប្រតិបត្តិការនៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍។ គោលការណ៍ណែនាំរបស់អាស៊ានក្នុងការគ្រប់គ្រងទំនាក់ទំនងអន្តររដ្ឋនៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍ និងប្រទេសផ្សេងទៀត គឺការគោរពគ្នាទៅវិញ-ទៅមក ដើម្បីអធិបតេយ្យភាពស្មើមុខ មិនជ្រៀតជ្រែកកិច្ចការផ្ទៃក្នុងគ្នា និងការសម្រេចចិត្តផ្អែកលើគោលការណ៍កុងសង់ស៊ីស។
លិខិតចំហរបស់ក្រុមអ្នកការទូតកម្ពុជាសរសេរថា៖ «នៅពេលដែលគាត់អះអាងថា ការទម្លាក់កម្ពុជា និងឡាវ គឺដើម្បីរក្សាការពារសមាជិក ៨ ផ្សេងទៀតនោះបានន័យថា គាត់គឺជាមនុស្សខ្ជិលខាងបញ្ញាស្មារតីដោយសន្មតថា ប្រទេស ៨ គឺជាតំណាងកុងសង់ស៊ីសរបស់តំបន់។ ប៉ុន្តែ តើវាជាកុងសង់ស៊ីសតំបន់ដែរឬយ៉ាងណានៅពេលដែលគ្មានកម្ពុជា និងឡាវ?»។
លិខិតដដែលបន្តថា៖ «កុងសង់ស៊ីសបែបនេះជាកុងសង់ស៊ីសទន់ជ្រាយ ហើយដូចដែលគាត់លើកហើយថា ប្រទេសទាំង ៨ ក៏ត្រូវយកចិត្តទុកដាក់ចំពោះផលប្រយោជន៍ជាតិរបស់ខ្លួនដែរ ហើយផលប្រយោជន៍ទាំងនោះមិនអាចដូចគ្នាទាំងស្រុងនោះឡើយ។ ការពិតគឺនៅត្រង់ថា សមាជិកអាស៊ានទាំងអស់កំពុងតែមានការប្រុងប្រយ័ត្ន ចំពោះការប្រកួតប្រជែងរបស់មហាអំណាចដែលកំពុងកើតមាននៅក្នុងតំបន់»។
ប្រទេសកម្ពុជាមិនដែលព្រងើយកន្តើយលើអព្យាក្រឹតភាព និងការមិនចូលបក្សសម្ព័ន្ធទេ ពីព្រោះប្រវត្តិសាស្ត្រកម្ពុជាតែងតែរំឭកដល់ប្រជាជនកម្ពុជាថា ការបោះបង់ចោលគោលការណ៍ទាំង ២ នេះបាននាំឱ្យកម្ពុជាធ្លាក់ទៅក្នុងសង្គ្រាមស៊ីវិល និងអំពើឃោរឃៅអាក្រក់បំផុតប្រចាំសតវត្សរ៍ទី ២០។ អ្នកការទូតពិតប្រាកដគួរតែប្រើប្រាស់ប្រាជ្ញា ជំនាញ និងបទពិសោធ ចំណេះដឹង និងគតិបណ្ឌិតរាប់ទសវត្សរ៍របស់ខ្លួនដើម្បីពន្លត់ភ្លើង។ គាត់គួរតែចាក់ទឹកលើភ្លើង មិនមែនសាំងនោះទេ។
លោក ឈាង វណ្ណរិទ្ធ ប្រធានវិទ្យាស្ថានចក្ខុវិស័យអាស៊ី (AVI) យល់ឃើញថា ការលើកឡើងរបស់លោក Kausikan គឺជាមតិផ្ទាល់ខ្លួនសុទ្ធសាធដែលមិនឆ្លុះបញ្ចាំងពីទិសដៅ ឬបំណងនៃគោលនយោបាយការបរទេសរបស់សិង្ហបុរីទេ។
លោកថ្លែងដូច្នេះថា៖ «គ្មានអ្វីមានតម្លៃជាងឯករាជភាព និងអធិបតេយ្យភាពទេ ហើយនេះក៏ត្រូវតែអនុវត្តសម្រាប់រដ្ឋតូចដូចជាកម្ពុជាដែរ ដែលបានចម្រុងចម្រើនក្នុងការរក្សាស្វ័យភាពនៃយុទ្ធសាស្ត្ររបស់ខ្លួន ហើយបានអនុវត្តភារកិច្ចរបស់ខ្លួននៅក្នុងប្រព័ន្ធអន្តរជាតិមួយដែលមិនសមរម្យ និងអយុត្តិធម៌»។
អ្នកវិភាគនយោបាយលោក ឡៅ ម៉ុងហៃ ថ្លែងថា ប្រសិនបើប្រទេសមួយត្រូវបានដឹកមុខដោយមហាអំណាចហើយប្រទេស នោះមិនគ្រប់លក្ខណៈសម្រាប់ជាសមាជិកអាស៊ាននោះ វាមិនមែនជារឿងមិនសមស្របទេក្នុងការអំពាវនាវឱ្យដកប្រទេសនោះចេញពីសមាគមតំបន់។
លោក ជែម សុខ អ្នកវិភាគនយោបាយមានមូលដ្ឋាននៅសហរដ្ឋអាមេរិក មានប្រសាសន៍ថាទស្សនៈរបស់ Bihalari Kausi-kan មិនមែននិយាយចេញពីគំនិតផ្ទាល់ខ្លួនទេ គឺជាគំនិតរបស់សម្ព័ន្ធមិត្តដែលលោកសុំមិនបញ្ចេញឈ្មោះ។ លោក Kausikan គ្រាន់តែជាប្រអប់មាត់សម្រាប់បញ្ចេញគំនិតរបស់សម្ព័ន្ធមិត្ត ហើយការរិះគន់របស់លោកជាគំនុំគំកួនមួយបន្សល់ទុកតាំងពីឆ្នាំ ២០១២ ដែលពេលនោះកម្ពុជា និងឡាវមិនគគ្រឹកគគ្រេងជាមួយនឹងប្រទេសផ្សេងទៀតក្នុងការចេញអនុសាសន៍របស់អាស៊ានចំពោះបញ្ហាសមុទ្រចិនខាងត្បូង។
លោកថ្លែងថា៖ «គាត់យកបញ្ហានេះទៅបកស្រាយថា កម្ពុជា និងឡាវមិនបង្ហាញគោលជំហរអព្យាក្រឹតភាពដ៏សមសួនរបស់ខ្លួន។ មនុស្សដូច Bihalari Kausikan នេះគឺជាប្រអប់មាត់របស់សម្ព័ន្ធមួយដែលសម្ព័ន្ធនោះគ្រាន់តែបណ្ដែតពាក្យថា បើកម្ពុជា និងឡាវធ្វើខុសម្ដងទៀត គេនឹងដេញចោលសមាជិកភាពចេញ [ពី] អាស៊ាន។ បុគ្គលនេះជាអ្នកការទូត ប៉ុន្តែមិនយល់ពីធម្មនុញ្ញរបស់អាស៊ាន និយាយតាមរបៀបកំរោល»។
លោកបន្តថា លោក Kausikan ធ្លាប់បានបញ្ចេញភាពកំរោលរបស់ខ្លួនឱ្យថ្នាក់ដឹកនាំកម្ពុជាបានឃើញរួចហើយកាលពីកន្លងទៅ។ ប៉ុន្តែថ្នាក់ដឹកនាំកម្ពុជា បែរជាញញឹមទៅវិញដោយការហួសចិត្ត ដែលឃើញគំនិតខ្វះការយល់ដឹងពិតប្រាកដអំពីធម្មនុញ្ញអាស៊ាន។ ទោះយ៉ាងណា ការខ្វះការយល់ដឹងរបស់លោក Kausikan ធ្វើឡើងដោយចេតនាសម្រាប់សម្ព័ន្ធមិត្ត ប៉ុន្តែមិនតំណាងឱ្យផលប្រយោជន៍របស់អាស៊ាន។ លោកក៏សង្កេតឃើញថា មានប្រទេសមហាអំណាចខ្លះកំពុងជ្រៀតជ្រែកផ្ទៃក្នុងប្រទេសនៅអាស៊ាន។
លោក សុខ ទូច ប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាថ្លែងថា ការស្នើឱ្យដកបេក្ខភាពកម្ពុជា និងឡាវចេញពីសមាគមអាស៊ាន គ្រាន់តែជាគំនិតស្រមើស្រមៃប៉ុណ្ណោះ ព្រោះគ្មានប្រទេសអាស៊ានណាអាចដកប្រទេសទាំង ២ នេះបានទេ បើតាមគោលការណ៍មតិរួម (កុងសង់ស៊ីស)។
អ្នកសិក្សាស្រាវជ្រាវជើងចាស់ម្នាក់ដែលសុំមិនបញ្ចេញឈ្មោះយល់ឃើញថារដ្ឋាភិបាលតាមរយៈទំនាក់ទំនងការទូត គួរស្នើប្រទេសសិង្ហបុរីឱ្យប្រាប់ទៅក្រុមអ្នកវិភាគទាំងនេះឱ្យមានស្មារតីទទួលខុសត្រូវខ្ពស់។ បើទោះបីជាការលើកឡើងនេះគ្រាន់តែជាមតិរបស់បុគ្គលក៏ដោយ ពួកគេមិនគួរប្រើប្រាស់វេទិការបស់គេដើម្បីវាយប្រហារលើប្រទេសណាមួយទេ។
លោកបន្តថា បើមើលលើភាពជាក់ស្ដែង សិង្ហបុរីមាននិន្នាការទៅលោកខាងលិច គឺសហរដ្ឋអាមេរិក។ កាលពីមុនថ្នាក់ដឹកនាំប្រទេសនេះធ្លាប់គាំទ្រខ្មែរក្រហមកាលពីទសវត្សរ៍ឆ្នាំ ១៩៨០។
លោកថ្លែងថា៖ «ខ្ញុំមើលឃើញថា របៀបវារៈរបស់គាត់គឺចង់រិះគន់ទំនាក់ទំនងកម្ពុជាជាមួយចិន វាគឺជាបញ្ហាភូមិសាស្ត្រនយោបាយជាមួយចិន។ ប៉ុន្តែគាត់ត្រូវតែយល់ថា កម្ពុជាក៏ដូចជាសិង្ហបុរីគឺជាប្រទេសតូច។ ប្រទេសតូចត្រូវតែរាប់អានមិត្តជាមួយប្រទេសទាំងអស់ដើម្បីរស់បាន ទាំងជាមួយប្រទេសលោកខាងលិច និងខាងកើត។ គេមិនអាចមកបន្ទោសយើងដោយសារតែមានទំនាក់ទំនងជាមួយចិនទេ។ សិង្ហបុរីខ្លួនឯងក៏ខូចដែរ ព្រោះប្រទេសនេះត្រូវជាមួយគ្រប់ប្រទេសដែលមានផលប្រយោជន៍ដល់ខ្លួន»។
លោកបន្តថា៖ «កម្ពុជាក៏ដូចគ្នា ថ្នាក់ដឹកនាំត្រូវរកវិធីគ្រប់យ៉ាងដើម្បីអភិវឌ្ឍប្រទេសឱ្យទៅមុខ។ ដូច្នេះគេមិនអាចរិះគន់កម្ពុជាដោយសាររឿងនេះទេ។ គេអាចរិះគន់បានក្នុងរឿងអ្វីមួយ ប៉ុន្តែមិនអាចនិយាយថា ឱ្យដេញប្រទេសនេះចេញ ប្រទេសនោះចេញទេ»៕
