ភ្នំពេញៈ អ្នករាយការណ៍ពិសេសស្ដីពីស្ថានការណ៍សិទ្ធិមនុស្សរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិប្រចាំនៅកម្ពុជាលោកស្រី រ៉ូណា ស្ម៊ីត បានផ្ដល់អនុសាសន៍ដល់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាថា មណ្ឌលព្រៃស្ពីគួរតែត្រូវបានកែលម្អឲ្យបានល្អប្រសើរ ឬមួយត្រូវបិទចោល។
លោកស្រី ស្ម៊ីត បានលើកឡើងដូច្នេះនៅក្នុងរបាយការណ៍ប្រចាំឆ្នាំរបស់លោកស្រីដាក់ជូនទៅក្រុមប្រឹក្សាសិទ្ធិមនុស្សអង្គការសហប្រជាជាតិ សម្រាប់កិច្ចប្រជុំក្រុមប្រឹក្សាលើកទី ៤២ ដែលកំពុងប្រព្រឹត្តទៅចាប់ពីថ្ងៃចន្ទរហូតដល់ថ្ងៃទី ២៧ កញ្ញា។ លោកស្រីបានធ្វើទស្សនកិច្ចទៅកាន់មជ្ឈមណ្ឌលសំចតសង្គមកិច្ចរាជធានីភ្នំពេញដែលគេហៅថា ព្រៃស្ពឺ កាលពីខែ ឧសភា ឆ្នាំ ២០១៩ ដោយលោកស្រីបានកត់សម្គាល់ឃើញថា អ្នកដែលគេដាក់នៅទីនោះមានចំនួនតិចជាងមុន។
លោកស្រីបានថ្លែងក្នុងរបាយការណ៍យ៉ាងដូច្នេះថា៖ «ពួកគេត្រូវបានឃុំក្នុងមណ្ឌលផ្ទុយពីឆន្ទៈរបស់ពួកគេ ដោយសារតែពួកគេមានពិការភាពដែលនេះបង្កើតជាក្ដីកង្វល់យ៉ាងខ្លាំងអំពីការឃុំឃាំងតាមអំពើចិត្ត កង្វះការថែទាំដិតដល់ និងរំលោភសិទ្ធិនៃអ្នកដែលមានពិការភាព»។
លោកស្រី ស្ម៊ីត បន្តថា លោកស្រីទទួលបានរបាយការណ៍ថា មានអ្នកស្លាប់នៅមជ្ឈមណ្ឌលនេះ ប៉ុន្តែការស្លាប់នោះមិនត្រូវបានស៊ើបអង្កេតដិតដល់ឡើយ។ លោកស្រីស្នើឲ្យមានការស៊ើបអង្កេតស៊ីជម្រៅលើករណីនេះ ហើយគួរតែមានការត្រួតពិនិត្យឡើងវិញដិតដល់លើមជ្ឈមណ្ឌលនេះ រួមទាំងការពិចារណាថាតើ មជ្ឈមណ្ឌលនេះគួរតែបង្កើតឡើងឬអត់?
លោកស្រីបានបន្តថា ប្រសិនបើមណ្ឌលព្រៃស្ពឺគឺជាកន្លែងសម្រាប់គាំទ្រដល់មនុស្សដែលមានពិការភាពមែននោះ រដ្ឋាភិបាលត្រូវតែគោរពតាមអនុសញ្ញាស្ដីពីសិទ្ធិមនុស្សមានពិការភាព។ ពិការភាពមិនគួរត្រូវបានឆ្លើយតបដោយការដកហូតសិទ្ធិសេរីភាពទេ ហើយមនុស្សដែលមានពិការភាព គួរតែត្រូវបានគាំទ្រឲ្យរស់នៅក្នុងសហគមន៍ ជាជាងកាត់ផ្ដាច់ចេញពីសហគមន៍។
លោកស្រី ស្ម៊ីត និយាយថាទីតាំងនៃមជ្ឈមណ្ឌលនេះគួរតែត្រូវបានប្ដូរមកកាន់តែជិតទីក្រុងភ្នំពេញ ហើយអ្នកដែលត្រូវបានដាក់នៅទីនោះ គួរតែមានលទ្ធភាពចេញចូលដោយសេរីតាមឆន្ទៈរបស់ពួកគេ។ លោកស្រីបានបញ្ជាក់ថា៖ «បើសិនដូចស្ថានភាពបច្ចុប្បន្នមជ្ឈមណ្ឌលនេះបន្តដំណើរការជាកន្លែងសម្រាប់ឃុំឃាំងតាមអំពើចិត្ត ហើយគួរតែបិទ»។
ប៉ុន្តែលោក តូច ចាន់នី អ្នកនាំពាក្យក្រសួងសង្គមកិច្ច អតីតយុទ្ធជន និងយុវនីតិសម្បទា បានច្រានចោលការលើកឡើងដែលថា មណ្ឌលព្រៃស្ពឺជាកន្លែងឃុំឃាំង។ លោកពន្យល់ថាអ្នកដែលត្រូវបានដាក់នៅទីនោះគឺជាមនុស្សគ្មានផ្ទះសំបែងអ្នកសុំទានជនវិបល្លាសមនុស្សចាស់ជរាគ្មានទីពឹង និងជនអានាថាគ្មានគោលដៅ។ «បើយើងមិនប្រមូលពួកគាត់មកតើពួកគាត់អាចទៅធ្វើអ្វី? អ្នកខ្លះចេះតែដើរដោយគ្មានគោលដៅ ហើយគ្មានអ្នកណាមើលថែ។ ពេលយើងយកពួកគាត់មកដាក់នៅមណ្ឌល យ៉ាងហោចណាស់គាត់មានអ្នកមើលថែ ហើយផ្ដល់អាហារយ៉ាងហោចណាស់ ៣ ពេលក្នុងមួយថ្ងៃ»។ លោកបន្តថា អ្នកដែលនៅទីនោះក៏ទទួលបានការបណ្ដុះបណ្ដាលពីបំនិនជីវិតផងដែរ។
លោកបានថ្លែងថា លោកមិនដឹងចំនួនអ្នកនៅទីនោះជាក់លាក់ទេ ហើយចំនួនតែងមានការប្រែប្រួលជារៀងរាល់ថ្ងៃដោយសារតែអាជ្ញាធរមូលដ្ឋានពីខណ្ឌ និងសង្កាត់តែងប្រមូលអ្នកដែលជាគោលដៅចន្លោះពី ២ នាក់ទៅ ៣០ នាក់យកទៅដាក់មណ្ឌលជារៀងរាល់ថ្ងៃ ហើយក៏មានអ្នកចេញពីមណ្ឌលដែរ។
លោកពន្យល់ថាអ្នកដែលរស់នៅមណ្ឌលព្រៃស្ពឺនេះអាចចាកចេញពីមណ្ឌលបានបើសិនជាមណ្ឌលរកឃើញគ្រួសារ ឬដឹងពីលំនៅពិតប្រាកដរបស់ពួកគេច្បាស់ ឬមួយអាជ្ញាធរមូលដ្ឋានរបស់ពួកគេអាចបញ្ជាក់ពីអត្តសញ្ញាណអ្នកទាំងនោះបាន។ ទោះយ៉ាងណាលោកថាក៏មានអ្នកខ្លះមិនចង់ចាកចេញពីមណ្ឌលដែរដោយសារតែពួកគេគ្មានទីពឹង និងទិសដៅពិតប្រាកដ។
លោកថ្លែងថា៖ «ព្រៃស្ពឺមិនមែនជាកន្លែងឃុំឃាំងទេ វាជាមជ្ឈមណ្ឌលសំចតប៉ុណ្ណោះ។ យើងមិនទៅចាប់គាត់ទេ គឺអាជ្ញាធរមូលដ្ឋានគាត់ប្រមូលគាត់មកពីខណ្ឌសង្កាត់នៅពេលពួកគាត់ចុះរក្សាសណ្ដាប់ធ្នាប់សាធារណៈ។ មណ្ឌលគ្រាន់តែទទួលពួកគេពីអាជ្ញាធរប៉ុណ្ណោះ»៕