.jpg)
លោក ជិន ម៉ាលីន អ្នកនាំពាក្យក្រសួងយុត្តិធម៌។ ហេង ជីវ័ន
ភ្នំពេញៈ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងយុត្តិធម៌ លោក ជិន ម៉ាលីន បានចាត់ទុកសេចក្ដីថ្លែងការណ៍រួមរបស់អង្គការសិទ្ធិមនុស្សចំនួន ២ ថាធ្វើឡើងដោយគ្មានមូលដ្ឋាន និងខុសពីការពិត បន្ទាប់ពីអង្គការទាំង ២ នេះអំពាវនាវឲ្យរាជរដ្ឋាភិបាល អនុវត្តការប្ដេជ្ញាចិត្តក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហាចង្អៀតណែននៅក្នុងពន្ធនាគារ ដោយការដោះលែងអ្នកជាប់ឃុំដែលត្រូវបានចោទប្រកាន់ពីបទល្មើសបែបអហិង្សា។
លោក ម៉ាលីន ថ្លែងកាលពីម្សិលមិញថា រដ្ឋាភិបាលមិនដែលបានសន្យាដោះលែងអ្នកជាប់ឃុំ ១ ម៉ឺននាក់តាមការទាមទាររបស់អង្គការទាំង ២ នេះទេ នាពេលកន្លងមកហើយការស្រង់សម្ដីរបស់រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃពាក់ព័ន្ធនឹងការដោះលែងអ្នកជាប់ឃុំគឺជាការដកស្រង់ដោយខុសពីការពិត និងខ្លឹមសារដើមទាំងស្រុងដែលអាចបង្កប់នូវចេតនាទុច្ចរិត និងនាំឲ្យសាធារណជនមានការភាន់ច្រឡំ។
កាលពីថ្ងៃទី ២៣ ខែ កក្កដា ឆ្នាំ ២០២០ អង្គការលើកលែងទោសអន្តរជាតិ និងសម្ព័ន្ធខ្មែរ-ជំរឿន និងការពារសិទ្ធិមនុស្ស លីកាដូ បានចេញសេចក្ដីថ្លែងការណ៍រួមមួយដោយបានអំពាវនាវឲ្យរដ្ឋាភិបាលអនុវត្តការប្ដេជ្ញាចិត្តក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហាចង្អៀតណែននៅក្នុងពន្ធនាគារដោយការដោះលែងអ្នកជាប់ឃុំដែលត្រូវបានចោទប្រកាន់ពីបទល្មើសបែបអហិង្សាក្នុងនោះមានអ្នកជាប់ឃុំដែលប្រឈមនឹងហានិភ័យខ្ពស់នៃការឆ្លងជំងឺកូវីដ ១៩ និងអ្នកជាប់ឃុំដទៃទៀតដែលបានប្រព្រឹត្តបទល្មើសស្រាល។
អង្គការទាំង ២ ក៏បានអំពាវនាវឲ្យដោះលែងស្ត្រីជាប់ឃុំដែលមានកូនតូចនៅជាមួយ ព្រមទាំងអ្នកជាប់ឃុំជាអនីតិជនផងដែរ។ សេចក្ដីថ្លែងការណ៍រួមបានសរសេរថា៖ «កាលពីខែឧសភា រដ្ឋមន្ត្រីថ្មីនៃក្រសួងយុត្តិធម៌ ឯកឧត្ដម កើត រិទ្ធ បានប្រកាសអំពីការកែទម្រង់ជាច្រើននៃប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។ កំណែទម្រង់ដែលបានសន្យាទាំងនេះធ្វើឡើងក្នុងគោលបំណងដោះស្រាយបញ្ហាកកស្ទះសំណុំរឿងជាច្រើនដែលមិនទាន់បានជំនុំជម្រះនៅតាមតុលាការនានា និងដោះស្រាយបញ្ហាចង្អៀតណែនខ្លាំងនៅក្នុងពន្ធនាគារ តាមរយៈការពង្រីកមធ្យោបាយផ្សេងទៀត ក្រៅពីការឃុំឃាំងដូចជា ការដោះលែងឲ្យនៅក្រៅឃុំ និងការព្យួរទោសជាដើមបន្ថែមពីលើការដោះលែងមុនពេលកំណត់ និងដោយមានលក្ខខណ្ឌសម្រាប់អ្នកជាប់ឃុំបច្ចុប្បន្ននេះ»។
អង្គការទាំង ២ ក៏បានយោងទៅដល់ប្រសាសន៍របស់លោក ស ខេង ដោយសរសេរថា៖ «នៅក្នុងការប្រកាសដាច់ដោយឡែកមួយកាលពីខែឧសភា រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃសម្ដេច ស ខេង មានប្រសាសន៍ថា អ្នកជាប់ឃុំអាចនឹងត្រូវដោះលែងដោយសារភាពចង្អៀតណែន និងបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្សនៅក្នុងពន្ធនាគារប្រទេសកម្ពុជា។ សម្ដេចបានផ្ដល់ឧទាហរណ៍ថាមានអ្នកជាប់ឃុំរហូតដល់ជិត ១ ម៉ឺននាក់ អាចនឹងត្រូវដោះលែងនៅទូទាំងប្រទេស»។
អង្គការទាំង ២ សម្តែងក្តីសង្ឃឹមថា រដ្ឋាភិបាលអាចនឹងផ្សព្វផ្សាយជាសាធារណៈនូវចំនួនអ្នកជាប់ឃុំដែលត្រូវបានដោះលែងក្នុងយុទ្ធនាការដោះស្រាយការកកស្ទះសំណុំរឿង បន្ទាប់ពីក្រសួងយុត្តិធម៌ប្រកាសថា សំណុំរឿងជាង ៣ ៥០០ ករណីត្រូវបានជំនុំជម្រះរួចរាល់ក្នុងខែកក្កដា។
សេចក្ដីថ្លែងការណ៍រួមថ្លែងថា៖ «អង្គការលើកលែងទោសអន្តរជាតិ និងអង្គការលីកាដូ សូមសម្ដែងការសោកស្ដាយចំពោះការនៅបន្តឲ្យមានភាពខ្វះខាតរបស់អាជ្ញាធរកម្ពុជាក្នុងការដោះស្រាយវិបត្តិសិទ្ធិមនុស្សដែលកើតមានឡើងនៅក្នុងពន្ធនាគារឲ្យមានប្រសិទ្ធភាព»។
អង្គការសិទ្ធិមនុស្សទាំង ២ បានលើកឡើងនូវអនុសាសន៍ចំនួន ៧ ចំណុចពាក់ព័ន្ធនឹងការដោះលែងអ្នកជាប់ឃុំពីបទមជ្ឈិមបទល្មើសបែបអហិង្សាក៏ដូចជាអ្នកជាប់ឃុំដោយហេតុផលនយោបាយ។
ឆ្លើយតបនឹងការលើកឡើងនេះលោក ជិន ម៉ាលីន បានថ្លែងថា យុទ្ធនាការរបស់ក្រសួងយុត្តិធម៌មិនមែនជាយុទ្ធនាការដោះលែងអ្នកទោសតាមការទាមទារ និងចង់បានរបស់អង្គការទាំង ២ នេះដោយគ្មានមូលដ្ឋានច្បាប់ និងការគិតគូរអំពីសន្តិសុខ និងសុវត្ថិភាពសង្គមនោះទេ។
លោកថ្លែងដូច្នេះថា៖ «យុទ្ធនាការរបស់ក្រសួងយុត្តិធម៌ជាយុទ្ធនាការដោះស្រាយការកកស្ទះសំណុំរឿងនៅតាមតុលាការ ដោយផ្អែកលើមូលដ្ឋាន និងនីតិវិធីច្បាប់ដែលមានជាធរមាន និងប្រកាន់ខ្ជាប់នូវអភិក្រមលឿនឆាប់រហ័សយុត្តិធម៌ ត្រឹមត្រូវ និងមិនពុករលួយហើយមានគោលដៅយុទ្ធសាស្ត្រផែនការ និងកម្មវិធីអនុវត្តយ៉ាងច្បាស់លាស់»។
លោកពន្យល់ថា កាលណាការកកស្ទះសំណុំរឿងអាចដោះស្រាយបានដោយធ្វើឲ្យការជំនុំជម្រះក្ដីបានលឿន វាធ្វើឲ្យការកកស្ទះនៅតាមពន្ធនាគារនឹងត្រូវបានដោះស្រាយបានមួយផ្នែក។ នីតិវិធីនេះមិនមែនជាការដោះលែងឆៅដូចការចង់បានរបស់សង្គមស៊ីវិលនោះទេ។ យុទ្ធនាការនេះមិនបានកំណត់ថា ត្រូវដោះលែងអ្នកទោសប៉ុន្មាននាក់ក្នុងរយៈពេលកំណត់ណាមួយនោះទេអាស្រ័យទៅលើភាពស្មុគស្មាញនៃសំណុំរឿង។
លោកបន្តថា ការដោះស្រាយភាពចង្អៀតណែននៅក្នុងពន្ធនាគារតាមរយៈការដោះស្រាយការកកស្ទះសំណុំរឿងនៅតាមតុលាការ គឺអាចធ្វើឡើងតាមរយៈការចល័តអ្នកជាប់ឃុំពីពន្ធនាគារមួយទៅពន្ធនាគារមួយផ្សេងទៀតដែលមិនសូវចង្អៀត។ អ្នកដែលមានសាលក្រមស្ថាពរហើយបានកែប្រែខ្លួនបានល្អអាចមានឱកាសទទួលបានការលើកលែងទោស ឬបន្ធូរបន្ថយទោស។
លោកបញ្ជាក់ថា ចៅក្រមក៏មានឆន្ទានុសិទ្ធិសម្រេចថា អ្នកជាប់ឃុំអាចនៅក្រៅឃុំបណ្ដោះអាសន្ន ឬបន្តនៅក្នុងឃុំ ឬអាចសម្រេចថា អ្នកជាប់ទោសអាចអនុវត្តទោសមិនមែនពន្ធនាគារ ឬទទួលបានការព្យួរទោស។
កាលពីថ្ងៃទី ២៧ ខែ ឧសភា ឆ្នាំ ២០២០ លោក ស ខេង ថ្លែងថាអ្នកដែលជាប់ឃុំ ហើយអនុវត្តទោសបានជិតចប់ ប្រហែលជាតុលាការអាចនឹងដោះលែង ប្រសិនបើបទល្មើសរបស់ពួកគេស្រាលដែលមិនមែនជាឧក្រិដ្ឋ។
លោករដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃបន្តថា នៅពេលមានការដោះលែងបន្ទុកអាចធ្លាក់ទៅលើរដ្ឋបាលដែនដី សមត្ថកិច្ចនគរបាល កងរាជអាវុធហត្ថ ក្នុងការឃុំគ្រងសន្តិសុខនៅកន្លែងនោះ។
លោកថ្លែងយ៉ាងដូច្នេះថា៖ «វាមិនច្រើនទេ វារាយប៉ាយទេ ឧបមាថា យើងសម្រាលបន្ធូរបន្ថយបាន ១ ម៉ឺននាក់ ១ ម៉ឺននោះវាមិនមែនទៅ ១ ខេត្ត ២ ខេត្តទេ វាទៅរាយគ្រប់កន្លែង»។
លោកលើកឡើងទៀតថា៖ «អ៊ីចឹងហើយពេលនោះ យើងនឹងធ្វើបញ្ជីឲ្យបានជាក់លាក់ ដើម្បីប្រគល់ឲ្យសមត្ថកិច្ចនៅនឹងកន្លែងនោះយើងក៏កំពុងរកមធ្យោបាយផ្សេងទៀត ដើម្បីជួយដល់ការគ្រប់គ្រងអ្នកដែលត្រូវបានដោះលែង បន្ធូរបន្ថយអីនោះប៉ុន្តែមកដល់ពេលនេះយើងមិនទាន់មានមធ្យោបាយអីទេ យើងនឹងខិតខំបន្តទៅទៀត»៕
វីដេអូ៖
