ភ្នំពេញៈ អគ្គស្នងការរងនគរបាលជាតិ លោក ម៉ក់ ជីតូ បានដាក់ទិសដៅបន្តចំនួន ៦ ចំណុចដល់មន្ត្រីនគរបាលប្រឆាំងបទល្មើសគ្រឿងញៀនទាំងអស់ ដើម្បីជំរុញការអនុវត្តផែនការប្រយុទ្ធប្រឆាំងគ្រឿងញៀនខុសច្បាប់ឲ្យមានប្រសិទ្ធភាពខ្ពស់បន្ថែមទៀត ខណៈការបង្ក្រាបបទល្មើសគ្រឿងញៀននៅរយៈពេល ៩ ខែឆ្នាំនេះ កើនឡើង ១,៦៥ ភាគរយ បើធៀបនឹងឆ្នាំមុន។
ថ្លែងក្នុងកិច្ចប្រជុំវាយតម្លៃសភាពការណ៍ និងលទ្ធផលនៃការប្រយុទ្ធប្រឆាំងគ្រឿងញៀនខុសច្បាប់រយៈពេល ៩ ខែឆ្នាំនេះ នៅថ្ងៃទី ២១ តុលា លោក ម៉ក់ ជីតូ ឲ្យដឹងថា ដើម្បីជំរុញការអនុវត្តផែនការយុទ្ធសាស្ត្របង្ក្រាបគ្រឿងញៀនបន្ថែមទៀត លោកបានដាក់ផែនការចំនួន ៦ ចំណុច ដូចជា ទី១- បន្តជំរុញការអនុវត្តផែនការយុទ្ធនាការប្រយុទ្ធប្រឆាំងគ្រឿងញៀនខុសច្បាប់ឲ្យមានប្រសិទ្ធភាព ទី២- បន្តជំរុញការស្រាវជ្រាវ ស៊ើបអង្កេតបណ្តាករណីធំៗដែលនៅសេសសល់ ដើម្បីបង្ក្រាបឲ្យដល់ឫសគល់ ទី៣- បន្តស្រាវជ្រាវស៊ើបអង្កេត និងបង្ក្រាបបទល្មើសសម្អាតប្រាក់ដែលជាផលនៃបទល្មើសគ្រឿងញៀន។
តាមរយៈការថ្លែងដដែល ចំណុចទី៤- បន្តជំរុញអនុវត្តវិធានការបង្ការ ទប់ស្កាត់ និងបង្ក្រាបការនាំចូល ការលួចលាក់កែច្នៃ និងការជួញដូរប្រើប្រាស់គ្រឿងញៀននៅតាមគោលដៅសប្បាយដ្ឋាន ដោយត្រូវពង្រឹងតាមដាន គ្រប់គ្រង ត្រួតពិនិត្យសកម្មភាពនៅតាមបន្ទាត់ព្រំដែន ព្រមទាំងអនុវត្តវិធានការរដ្ឋបាល និងវិធានការច្បាប់តឹងរ៉ឹងបំផុត។ ទី៥- ពង្រឹងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការផ្លាស់ប្តូរព័ត៌មានជាមួយដៃគូទាំងក្នុង និងក្រៅតំបន់ ដោយខិតខំកសាង និងពង្រឹងយន្តការទំនាក់ទំនងឲ្យបានច្បាស់លាស់ និងទី៦- ពង្រឹងសមត្ថភាពមន្ត្រីការិយាល័យទំនាក់ទំនងព្រំដែន និងលើកកម្ពស់សមត្ថភាពមន្ត្រីអនុវត្តច្បាប់ តាមរយៈការបណ្តុះបណ្តាលជំនាញ និងច្បាប់ព្រមទាំងបង្កើនការគាំទ្រលើកទឹកចិត្ត និងពង្រឹងវិន័យ សីលធម៌ មនសិការវិជ្ជាជីវៈដល់កងកម្លាំង។
លោកបញ្ជាក់ថា៖ «យើងទទួលបានលទ្ធផលគួរជាទីមោទនៈដែលមានការកើនឡើងជាបន្តបន្ទាប់ ជាពិសេសយើងចាប់បានគ្រឿងញៀន និងសារធាតុផ្សំជិត ៣ តោន កាលពីពេលថ្មីៗនេះ។ ប៉ុន្តែយើងក៏នៅមានចំណុចខ្វះខាត ចន្លោះប្រហោងមួយចំនួនពាក់ព័ន្ធនឹងជំនាញ បច្ចេកទេសដែលត្រូវទាមទារឲ្យកម្លាំងយើងខិតខំពង្រឹងសមត្ថភាពបន្ថែមទៀត»។
ជាមួយគ្នានេះ បើតាមលោក អ៊ិន សុង នាយករងមន្ទីរប្រឆាំងគ្រឿងញៀន អានរបាយការណ៍រយៈពេល ៩ ខែ (ចាប់ពីថ្ងៃទី ១ មករា ដល់ថ្ងៃទី ២០ កញ្ញា ឆ្នាំ ២០២០) ក្នុងកិច្ចប្រជុំនោះ គឺមន្ត្រីមន្ទីរប្រឆាំងបទល្មើសគ្រឿងញៀន បានបង្ក្រាបបទល្មើសគ្រឿងញៀនសរុបចំនួន ១ ៣៣៣ ករណី បើធៀបឆ្នាំ ២០១៩ មានតែ ១ ៣១១ ករណីប៉ុណ្ណោះ ដែលកើនឡើង ២២ ករណី ស្មើនឹង ១,៦៥ ភាគរយ។
តាមការបញ្ជាក់របស់មន្ត្រីរូបនេះសមត្ថកិច្ចឃាត់ខ្លួនជនល្មើសបានសរុបចំនួន ២ ២០០ នាក់ ខណៈកាលពីឆ្នាំ ២០១៩ ឃាត់ខ្លួនបានចំនួន ២ ១១២ នាក់។ ចាប់យកសារធាតុញៀនគ្រប់ប្រភេទសរុប ៤០០,៤៩ គីឡូក្រាម បើធៀបឆ្នាំ ២០១៩ បានតែ ៤៣,១៣ គីឡូក្រាមប៉ុណ្ណោះ រួមនឹងមធ្យោបាយ និងសម្ភារវត្ថុតាងមួយចំនួនទៀត។
លោកឲ្យដឹងថា ករណីលួចដឹកជញ្ជូនគ្រឿងញៀនឆ្លងកាត់កម្ពុជា ១៦ ករណីធំៗ ទៅកាន់ប្រទេសទី៣ ត្រូវបានបង្ក្រាប។ ក្នុងនោះតាមផ្លូវគោក ៧ ករណី តាមផ្លូវអាកាស ៣ ករណី តាមកញ្ចប់បញ្ញើប្រៃសណីយ៍ចំនួន ៥ ករណី និងផ្លូវទឹក ១ ករណី ដែលមានបរិមាណសារធាតុញៀនសរុបប្រមាណ ២៩៣,៤២ គីឡូក្រាម។
លោក មាស សុវណ្ណ ប្រធានសមាគមសង្គ្រោះជនរងគ្រោះដោយគ្រឿងញៀនកម្ពុជា សាទរចំពោះចំណាត់ការរបស់សមត្ថកិច្ចជំនាញដែលបានខិតខំប្រឹងប្រែងបង្ក្រាបបទល្មើសទ្វេដងបែបនេះ។ ប៉ុន្ដែលោកនៅតែជំរុញឲ្យសមត្ថកិច្ចអនុវត្តច្បាប់ឲ្យកាន់តែតឹងរ៉ឹងបន្ថែមទៀត ដើម្បីកាត់បន្ថយកុំឲ្យមានជនរងគ្រោះដោយសារគ្រឿនញៀនកើនឡើងថែមទៀត។
លោកថា៖ «ខ្ញុំមិនដឹងថា ការកើនឡើងនៃចំនួនបង្ក្រាបបទល្មើសគ្រឿងញៀននេះ ដោយសារតែមន្ត្រីអនុវត្តច្បាប់តឹងរ៉ឹងជាងមុន ឬបណ្ដាលមកពីអ្នកប្រើប្រាស់គ្រឿងញៀនកើនច្រើនជាងមុនទេ។ ប៉ុន្ដែខ្ញុំមិនចង់ឃើញយុវជនខ្មែរឆ្កួតដោយសារគ្រឿងញៀនច្រើនបន្ថែមទៀតទេ គឺធ្វើយ៉ាងណាជួយផ្សព្វផ្សាយពីផលប៉ះពាល់នៃឥទ្ធិពលគ្រឿងញៀនឲ្យបានផុសផុល ដើម្បីដាស់សតិអារម្មណ៍គាត់កុំឲ្យចង់សាកល្បង ឬប្រើប្រាស់គ្រឿងញៀន»។
លោក សុវណ្ណ បន្ថែមថា ក្រៅពីផ្សព្វផ្សាយពីផលប៉ះពាល់នេះ សមត្ថកិច្ចជំនាញត្រូវតែអនុវត្តច្បាប់ឲ្យបានតឹងរឹងបំផុតចំពោះអ្នកជួញដូរ អ្នកដឹកជញ្ជូន អ្នកកែច្នៃ ឬផលិត។ ជាពិសេស ត្រូវតែទប់ស្កាត់ការនាំចូលឆ្លងដែនពីបរទេស ព្រោះមួយរយៈចុងក្រោយនេះ ការនាំគ្រឿងញៀនពីប្រទេសជិតខាងមានការកើនឡើងគួរកត់សម្គាល់ដែលជាក្ដីបារម្ភចំពោះពលរដ្ឋកម្ពុជា៕