.jpg)
លោក សម រង្ស៊ី ក្នុងពេលជិះកប៉ាល់ពីបារាំងទៅស្វ៊ីសកាលពីថ្មីៗនេះ។ រូបថតៈ ហ្វេសប៊ុក
ភ្នំពេញៈ ក្រសួងមហាផ្ទៃនឹងចាត់វិធានការផ្លូវច្បាប់លើលោក សម រង្ស៊ី ពាក់ព័ន្ធនឹងឯកសារដែលថា លោកបានសន្យាឲ្យជនជាតិភាគតិចម៉ុងតាញ៉ារស់នៅក្នុងខេត្ត ៤ នៅភាគឦសានកម្ពុជា ខណៈអ្នកនាំពាក្យក្រសួងយុត្តិធម៌ថ្លែងថាលោក សម រង្ស៊ី អាចជាប់ពន្ធនាគារមួយជីវិត។
អ្នកលេងហ្វេសប៊ុកដែលដាក់ឈ្មោះថា Rithy Erng កាលពីថ្ងៃអង្គារបានបង្ហោះឯកសារមួយចំនួនរួមទាំងវីដេអូឃ្លីបផងដោយបង្ហាញថា លោក សម រង្ស៊ី ធ្លាប់បានជួបលោក Kok Ksor ប្រធានមូលនិធិម៉ុងតាញ៉ា (Montagnard Foundation, Inc.) ដោយភាគីទាំង ២ បានចុះហត្ថលេខាមួយយល់ព្រមឲ្យជនជាតិម៉ុងតាញ៉ារស់នៅលើខេត្ត ៤ របស់កម្ពុជារួមមាន ខេត្តក្រចេះ ស្ទឹងត្រែង រតនគិរី និងមណ្ឌលគិរី។
ឯកសារទាំងនេះត្រូវបានបណ្ដាញព័ត៌មាន ហ្វ្រេសញូយកមកផ្សាយបន្ត បូករួមទាំងសារដែលឈ្មោះ Rithy Erng បានសរសេរទៅ comment ទៅកាន់ទំព័រហ្វេសប៊ុកមួយឈ្មោះថា «ពលរដ្ឋខ្មែរអូស្ត្រាលី Kh» ដែលជាទំព័រគាំទ្រគណបក្សកាន់អំណាច។
នៅក្នុងឯកសារដែលដាក់ឈ្មោះថា «កិច្ចព្រមព្រៀងស្តីពីសិទ្ធិជនជាតិដើមភាគតិច Degar នៅកម្ពុជា» មាន ៣ មាត្រាដែលមាត្រាទាំងនេះត្រូវបានសរសេរឡើងបង្ហាញសិទ្ធិនានាដោយផ្អែកលើសេចក្តីប្រកាសរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិស្តីពីសិទ្ធិជនជាតិដើមភាគតិច។
ប៉ុន្តែនៅក្នុងវីដេអូដែលភ្ជាប់មកជាមួយនោះលោក សម រង្ស៊ី បាននិយាយថា៖ «ម៉ុងតាញ៉ា គឺគាំទ្រសង្គ្រោះជាតិពេញទំហឹង»។
បន្ទាប់មកលោក សម រង្ស៊ី បាននិយាយជាភាសាអង់គ្លេសដែលមានខ្លឹមសារថា៖ «Kok Ksor គឺជាមេដឹកនាំចលនាម៉ុងតាញ៉ា ជាភាសាបារាំងថា Montagnard ប៉ុន្តែពួកគេហៅខ្លួនឯងថា Degar។ ពួកគេគឺជាផ្នែកនៃជាតិកម្ពុជា ពួកគេរស់នៅក្នុងខេត្តមណ្ឌលគិរី រតនគិរី ស្ទឹងត្រែង ក្រចេះ។ ដូច្នេះយើងដឹងគុណដល់ពលរដ្ឋ Degar ហើយ Degar គាំទ្រគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ។ ដូច្នេះនៅពេលយើងបង្កើតរដ្ឋាភិបាលថ្មី យើងនឹងធានាថាម៉ុងតាញ៉ា មនុស្សជនជាតិ Degar នឹងរស់នៅជាពលរដ្ឋរបស់កម្ពុជា។ ដីរបស់ពួកគេ ព្រៃរបស់ពួកគេ និងភ្នំរបស់ពួកគេនឹងប្រគល់ទៅឲ្យពួកគេវិញក្នុងនាមជាម្ចាស់ដីដូចដែលពលរដ្ឋកម្ពុជាទូទៅជាម្ចាស់របស់ដីនោះដែរ»។
បើទោះបីជាវីដេអូឃ្លីបមានរយៈពេលជាង ១ នាទីនេះត្រូវបានសារព័ត៌មានស្និទ្ធនឹងរដ្ឋាភិបាលចាត់ទុកជាវីដេអូបែកធ្លាយក្តី តែគេអាចរកឃើញវីដេអូនេះ និងវីដេអូមួយចំនួនទៀតស្តីពីជំនួបរវាងលោក សម រង្ស៊ី និងលោក Kok Ksor នៅក្នុងបណ្ដាញយូធូបដែលបង្ហោះកាលពីឆ្នាំ ២០១៣។
ទោះយ៉ាងណាការចោទប្រកាន់លោក សម រង្ស៊ី ថាឃុបឃិតជាមួយជនជាតិដើមភាគតិចម៉ុងតាញ៉ានេះធ្លាប់ត្រូវបានហ្វេសប៊ុកឈ្មោះ សីហា ដែលឧស្សាហ៍ថតសំឡេងសន្ទនាឯកជនបង្ហោះម្តងហើយកាលពីពេលកន្លងទៅ។
ឆ្លើយតបនឹងឯកសារទាំងនេះលោក ខៀវ សុភ័គ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងមហាផ្ទៃបានថ្លែងថា៖ «វាជារឿងធ្ងន់ធ្ងរពេកហើយ រកពាក្យដាក់មិនបានទេ។ ដូច្នេះយើងនឹងមានវិធានការតាមផ្លូវច្បាប់ដើម្បីតបតនឹងសកម្មភាពដ៏ស្មោគគ្រោក សកម្មភាពស្អុយដូចលាមករបស់គាត់ សកម្មភាពដ៏លាមក»។
នៅពេលសួរថា ឯកសារនេះត្រូវបានថ្លែងយូរមកហើយនោះលោក សុភ័គ ថា៖ «គាត់និយាយយូរហើយ គាត់លាក់ការណ៍ជាឯកសារសម្ងាត់របស់គាត់ តែគ្នាគាត់ក្បត់គាត់ទៅវាចេញមក។ យើងចាត់វិធានការតាមផ្លូវច្បាប់ យើងនឹងធ្វើមិនយូរទេ»។
លោក គឹម សន្តិភាព អ្នកនាំពាក្យក្រសួងយុត្តិធម៌មិនអាចសុំការបំភ្លឺបានទេដោយលោកថាជាប់ប្រជុំ ប៉ុន្តែលោកបានថ្លែងប្រាប់សារព័ត៌មាន ហ្វ្រេសញូថា ទង្វើរបស់លោក សម រង្ស៊ី គឺជាអំពើក្បត់ជាតិដែលប្រឈមជាប់ពន្ធនាគារ ១ ជីវិតផ្អែកតាមមាត្រា ៤៤០ នៃក្រមព្រហ្មទណ្ឌ។
តាមមាត្រានេះចែងថា៖ «អំពើប្រគល់ឲ្យរដ្ឋបរទេស ឬភ្នាក់ងារបរទេសនូវដែនដីជាតិទាំងស្រុង ឬមួយផ្នែកត្រូវផ្តន្ទាទោសដាក់ពន្ធនាគារអស់មួយជីវិត»។
ទោះយ៉ាងណានៅក្នុងវីដេអូរបស់លោក សម រង្ស៊ី ក៏ដូចជានៅក្នុងឯកសារកិច្ចព្រមព្រៀងជាមួយលោក Kok Ksor មិនបាននិយាយពីការ «កាត់ដី» ទៅឲ្យទៅជនជាតិដើមភាគតិចម៉ុងតាញ៉ាទេ។
លោក សម រង្ស៊ី បានឆ្លើយនឹងសំណួររបស់ភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍តាមសារអេឡិចត្រូនិកកាលពីម្សិលមិញថា លោកពិតជាបានជួបលោក Kok Ksor ហើយបានចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងនោះមែនដោយធ្វើឡើងនៅសហរដ្ឋអាមេរិកក្នុងឆ្នាំ ២០១៣។
ប៉ុន្តែលោកថាកិច្ចព្រមព្រៀងនោះមិនបាននិយាយដល់រឿងកាត់ដីឲ្យវៀតណាមទេគឺមិនបាននិយាយពីរដ្ឋឯករាជ្យ ឬរដ្ឋផ្តាច់ខ្លួននោះឡើយ។
លោក សម រង្ស៊ី ពន្យល់ថា៖ «ខ្ញុំចង់ទទួលស្គាល់ជាផ្លូវការនូវសិទ្ធិស្របច្បាប់របស់ជនជាតិភាគតិចជាច្រើនក្រុមដែលគេហៅថា ម៉ុងតាញ៉ា ដែលរស់នៅក្នុងផ្នែកឦសាននៃប្រទេស។ ជនជាតិភាគតិចទាំងនេះត្រូវបានធ្វើទុក្ខបុកម្នេញអស់រយៈពេលរាប់ទសវត្សរ៍មកហើយ។ សិទ្ធិមនុស្សរបស់ពួកគេត្រូវបានគេរំលោភបំពានយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរជាបន្តបន្ទាប់...»។
នៅក្នុងកិច្ចព្រមព្រៀងនោះមានលើកឡើងពីពាក្យ «ជនជាតិដើមមានសិទ្ធិស្វ័យភាព»។ ត្រង់ចំណុចនេះលោក សម រង្ស៊ី បកស្រាយថា៖ «វាគ្រាន់តែជាការអនុវត្តជាក់ស្តែងនៃវិមជ្ឈការដែលស្របទៅនឹងដំណើរការនៃលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យប៉ុណ្ណោះ។ ក្រោមការដឹកនាំរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជារបស់លោក ហ៊ុន សែន នោះវិមជ្ឈការ និងដំណើរការលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យមិនដែលកើតមានឡើយ»។
ទាក់ទងនឹងការចោទថាក្បត់ជាតិ លោក សម រង្ស៊ី ថ្លែងថា៖ «វាជាការចោទប្រកាន់គួរឲ្យអស់សំណើច ប៉ុន្តែមិនមានអ្វីគួរឲ្យភ្ញាក់ផ្អើលទេ ដោយសារតែរបបផ្តាច់ការបែបកុម្មុយនីស្ត និងហួសសម័យតែងតែស្វែងរកលេសដើម្បីបង្ក្រាបលើទម្រង់ណាមួយនៃការប្រឆាំងតាមបែបលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ»៕
