ភ្នំពេញៈ ជាមួយនឹងការផ្តល់ជំនួយ ៦០០ លានដុល្លារអាមេរិក លោកប្រធានាធិបតីចិន ស៊ី ជីនភីង ក្នុងជំនួបពិភាក្សាការងារទ្វេភាគី ពីម្សិលមិញ ចាត់ទុកទស្សនកិច្ចផ្លូវការរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន មកកាន់ប្រទេសចិននាពេលនេះ គឺពិតជាមានតម្លៃបំផុតសម្រាប់ទំនាក់ទំនងនៃប្រទេសទាំង ២ កាន់តែខ្ពស់ត្រដែតថែមទៀត ហើយថា កម្ពុជានឹងទទួលជោគជ័យកាន់តែខ្លាំងក្នុងរយៈពេល ៦០ ឆ្នាំខាងមុខ។ នេះបើតាមហ្វេសប៊ុក លោក ហ៊ុន សែន ផ្សាយពីម្សិលមិញ។
លោកប្រធានាធិបតីចិន ក៏បានគូសបញ្ជាក់ផងដែរពីខួប ៦០ ឆ្នាំ នៃទំនាក់ទំនងការទូតប្រទេសទាំង ២ ដោយលោកបានលើកឡើងថា រូបលោកផ្ទាល់ជាមួយព្រះករុណា ព្រះមហាក្សត្រនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា និងសម្តេចព្រះវររាជមាតាជាតិខ្មែរ បានយាង និងអញ្ជើញចូលរួមក្នុងកម្មវិធីប្រពៃណីក្នុងប្រទេសចិន។
លោក ស៊ី ជីនភីង បញ្ជាក់ថា៖ «គំនិតផ្តួចផ្តើមខ្សែក្រវាត់មួយផ្លូវមួយ និងបន្តពង្រឹង និងពង្រីកកិច្ចសហប្រតិបតិ្តការជាមួយបណ្តាប្រទេសក្នុងក្របខ័ណ្ឌខ្សែក្រវាត់មួយផ្លូវមួយ។ ក្នុងនោះភាគីទាំងសងខាង នឹងបន្តយកចិត្តទុកដាក់ ក្នុងការពង្រីកកិច្ចសហប្រតិបតិ្តការក្នុងកម្រិតតំបន់ និងអន្តរជាតិ»។
លោកប្រធានាធិបតី អះអាងថា៖ «បច្ចុប្បន្ននេះ បើទោះបីជាទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិ មានការប្រែប្រួលក៏ពិតមែន ប៉ុន្តែទំនាក់ទំនងរវាងចិននិងកម្ពុជា គឺពិតជាបានផ្តល់នូវអត្ថប្រយោជន៍ជាច្រើនពីគ្នាទៅវិញទៅមក។
តាមរយៈនេះ ចិននឹងបន្តបង្កើនកិច្ចសហប្រតិបត្តិការជាមួយកម្ពុជា ពិសេសការចូលរួមចំណែកដល់ការអភិវឌ្ឍប្រទេសកម្ពុជាកាន់តែរឹងមាំទ្វេឡើងថែមទៀត»។
លោក ស៊ី ជីនភីង សង្កត់ធ្ងន់ថា៖ «កម្ពុជានឹងទទួលបាននូវភាពជោគជ័យថែមទៀត ក្នុងរយៈពេល ៦០ ឆ្នាំទៅមុខ។ ក្នុងនាមជាប្រទេសជិតខាងល្អ ចិនសូមគាំទ្រចំពោះសម្តេចតេជោ និងគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ដែលទទួលបានជ័យជម្នះភ្លូកទឹកភ្លូកដី ពីការបោះឆ្នោតសកលកាលពីខែកក្កដា ឆ្នាំ ២០១៨ កន្លងទៅ»។
ជាការឆ្លើយតបវិញ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន មានប្រសាសន៍ថា លោកពិតជាមានការរីករាយ ក្នុងការទៅបំពេញទស្សនកិច្ចផ្លូវការសាជាថ្មីម្តងទៀត ក្នុងប្រទេសចិន។ លោកក៏បានថ្លែង នូវអំណរគុណជូនចំពោះរដ្ឋាភិបាល និងប្រជាជនចិន ដែលកន្លងមកតែងតែទទួលព្រះរាជបដិសណ្ឋារកិច្ចចំពោះព្រះវត្តមានព្រះមហាក្សត្រ និងសម្តេចព្រះវររាជមាតាជាតិខ្មែរ ស្តេចយាង ទៅកាន់ប្រទេសចិនក្នុងការពិនិត្យព្រះរាជសុខភាព និងយាងបំពេញទស្សនកិច្ចផ្លូវរដ្ឋ។
លោក ហ៊ុន សែន ក៏បានលើកឡើងពីបញ្ហាមួយចំនួន ស្តីពីទំនាក់ទំនងនៃប្រទេសទាំង ២ ក្នុងនោះទី ១ លោកបានជម្រាបជូនលោកប្រធានាធិបតីអំពីសភាពការណ៍ក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ពិសេស ក្រោយការបោះឆ្នោតសកល កម្មវិធីកំណែទម្រង់នានារបស់រាជរដ្ឋាភិបាល និងការទប់ស្កាត់ពីការលូកដៃចូលកិច្ចការផ្ទៃក្នុងរបស់កម្ពុជា។ លោកក៏បានគូសបញ្ជាក់ពីការបង្កើតឧត្តមក្រុមប្រឹក្សាពិគ្រោះយោបល់ ដែលមានគណបក្សនយោបាយចូលរួមចំនួន ១៩ គណបក្ស។
ក្នុងជំនួបពិភាក្សានោះផងដែរ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី បានស្នើលោកប្រធានាធិបតី ក្នុងការជំរុញអ្នកវិនិយោគចិនបន្តមកវិនិយោគ និងការអភិវឌ្ឍប្រទេសកម្ពុជា ពិសេសការបង្កើតរោងចក្រថ្មីៗថែមទៀត។ ពាក់ព័ន្ធនឹងទំនាក់ទំនងទ្វេភាគីកម្ពុជា ចិន ដែលជាទំនាក់ទំនងមានលក្ខណៈប្រពៃណី ហើយអ្វីដែលលោកចង់ឃើញនោះ គឺភាពជាដៃគូយុទ្ធសាស្ត្រគ្រប់ជ្រុងជ្រោយនោះ គឺបន្តថែទាំ និងរក្សាឲ្យកាន់តែរឹងមាំថែមទៀត។ លោកបានស្នើឲ្យបន្តយន្តការទ្វេភាគីកាន់តែរឹងមាំ ជាមួយគ្នានេះលោកនឹងចូលរួមក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូលស្តីពីផ្លូវមួយខ្សែក្រវាត់មួយ លើកទី ២ នៅចុងខែមេសា ឆ្នាំ ២០១៩។
លោក ហ៊ុន សែន ក៏បានស្នើថាឆ្នាំ២០១៩ គឺជាឆ្នាំនៃការផ្លាស់ប្តូរវប្បធម៌ និងជាឆ្នាំនៃការផ្លាស់ប្តូរទេសចរណ៍នៃប្រទេសទាំង ២។ លោកក៏បានស្នើដល់លោកប្រធានាធិបតី គឺធ្វើយ៉ាងណាឲ្យប្រទេសទាំង ២ អាចមាននូវកិច្ចព្រមព្រៀងសេដ្ឋកិច្ចសេរី ព្រោះដោយសារប្រទេសទាំង ២ មានភាពជាដៃគូយុទ្ធសាស្ត្រគ្រប់ជ្រុងជ្រោយ រួចមកហើយតាំងពីឆ្នាំ ២០១០ មកនោះ។
លោកប្រធានាធិបតី មានប្រសាសន៍ថា ទំនាក់ទំនងរវាងចិន និងកម្ពុជា គឺពិតជាមានលក្ខណពិសេសខ្លាំងណាស់ បើប្រៀបធៀបទៅនឹងប្រទេសផ្សេងៗទៀត ពោលគឺទំនាក់ទំនងនៃប្រទេសទាំង ២ មានលក្ខណៈសំខាន់បំផុត។ លោកបន្តថា លក្ខណពិសេសគឺទំនាក់ទំនងរវាងលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីហ៊ុន សែន និងគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ជាមួយថ្នាក់ដឹកនាំចិន និងចាត់ទុកបានឡើងដល់កម្រិតមួយដែលខ្ពស់បំផុត បើប្រៀបធៀបទៅនឹងប្រទេសផ្សេងៗទៀត។
លោក ស៊ី ជីនភីង បន្តថា ចិន និងកម្ពុជា នឹងបន្តរួមគ្នាដើម្បីរៀបចំផែនការធ្វើកិច្ចសហការលើគ្រប់វិស័យ ទាំងវិស័យនយោបាយ សន្តិសុខ សេដ្ឋកិច្ច និងរវាងប្រជាជន និងប្រជាជន។
លោកមានប្រសាសន៍ស្វាគមន៍ ជូនចំពោះលោក ហ៊ុន សែន ដែលនឹងអញ្ជើញចូលរួមក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូលលើកទី ២ ស្តីពីផ្លូវមួយ ខ្សែក្រវាត់មួយ នៅប្រទេសចិនក្នុងពេលខាងមុខ។ លោកបានបញ្ជាក់ផងដែរថា នៅក្នុងឆ្នាំ ២០១៩ នេះ ចិននឹងបន្តនាំចូលអង្ករចំនួន ៤០ ម៉ឺនតោនពីប្រទេសកម្ពុជា និងខិតខំជំរុញទំហំពាណិជ្ជកម្មនៃប្រទេសទាំង ២ កើនដល់ ១០ ពាន់លានដុល្លារនៅឆ្នាំ ២០២៣ ក្នុងនោះចិន នឹងបន្តលើកទឹកចិត្តដល់អ្នកវិនិយោគចិន ទៅវិនិយោគនៅកម្ពុជា។
ជាមួយគ្នានេះ ប្រទេសចិននឹងផ្តល់ជំនួយឥតសំណងចំនួន ៤ ពាន់លានយន់ (ជិត ៦០០ លានដុល្លារ) សម្រាប់រយៈពេល ៣ ឆ្នាំ ពីឆ្នាំ ២០១៩ ដល់ឆ្នាំ ២០២១។
លោក សុខ ទូច អ្នកវិភាគនយោបាយ និងជាប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា ថ្លែងថា នៅប្រទេស កម្ពុជា មានសម្ពាធ សេដ្ឋកិច្ចពីសហគមន៍អឺរ៉ុប មកលើកម្ពុជា ជាពិសេស រឿងការដកប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ ពីកម្ពុជា ក្នុងការនាំចូលទំនិញ គ្រប់ មុខចូលទីផ្សារសហគមន៍អឺរ៉ុប លើកលែងតែអាវុធ Everything But Arms (EBA) ដែលធ្វើឲ្យទំនាក់ទំនងរវាងប្រទេសចិន និងកម្ពុជាក្លាយទៅជាដៃគូកាន់តែរឹងមាំ។
លោកបានថ្លែងថា ចិនចង់បង្ហាញថា ខ្លួនបានធ្វើតាមការសន្យារបស់ខ្លួន ហើយថាចិនត្រូវតែជួយស្តារស្ថានភាព និងជួយអភិវឌ្ឍប្រទេសកម្ពុជា ដោយសារតែប្រទេសចិនក៏ធ្លាប់ដាក់មនោគមន៍វិជ្ជាមកលើប្រទេសកម្ពុជាដែលបណ្តាលឲ្យប្រជាជនកម្ពុជារងទុក្ខវេទនា នាពេលកន្លងមក និងប្រទេសចិនអាចប្រាប់ទៅពិភពលោក និងសមាជិក ក្នុងតំបន់អាស៊ាន ថា ប្រទេសចិនមិនបោះបង់ដៃគូរបស់ខ្លួននោះទេ។
លោកបន្ថែមថា៖ «ចិនអាចយកកម្ពុជាជាគំរូដើម្បីបង្ហាញទៅកាន់ប្រទេសដទៃ កាលណាប្រទេសណាមួយ ចាប់ដៃជាមួយចិន ចូរមើលកម្ពុជា។ សម័យលោក ស៊ី ជីនភីង ជាមួយសម្តេចតេជោហ៊ុនសែន ត្រូវតែបង្ហាញនូវវឌ្ឍនភាពថ្មីដើម្បីបង្ហាញទៅកាន់ពិភពលោកថា ការចាប់ដៃចិនមិនដូចអ្វីដែលគេបាននិយាយទេ»។
លោកថ្លែងទៀតថា៖ «ចិនមានបំណងរបស់គេគឺ រឹតចំណងសាមគ្គីភាពប្រវត្តិសាស្ត្រ និងនយោបាយ ខណៈពេលដែលបស្ចិមប្រទេស គេមានចំណងគឺប្រជាធិបតេយ្យ តម្លាភាព សិទ្ធិមនុស្ស និងផលប្រយោជន៍ប្រទេសខ្លួន»។
លោកថា៖ «ផលចំណេញ[សម្រាប់កម្ពុជា] ចិនបានយកលុយវិនិយោគនៅកម្ពុជា។ ប៉ុន្តែផលប៉ះពាល់យើងម្ចាស់ស្រុកត្រូវគិតអំពីគម្រោងមេ ថាតើ កន្លែងណាជាតំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេស ហើយតំបន់ណាដែលត្រូវអភិរក្ស និងតំបន់ណាត្រូវអភិវឌ្ឍ»។
អ្នកវិភាគនយោបាយ លោក ឡៅ ម៉ុងហៃ លើកឡើងថា ជំនួយរបស់ចិនបានធ្វើឲ្យការពឹងផ្អែករបស់កម្ពុជាកាន់តែកើនឡើងបន្ថែមទៀតទៅលើប្រទេសចិន «ដែលជាម្ចាស់ជំនួយធំជាងគេ ម្ចាស់បំណុលដ៏ធំជាងគេ ឈ្មួញទិញអង្ករច្រើនជាងគេ វិនិយោគិនធំជាងគេ អ្នកជ្រោមជ្រែងដល់ការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ចធំជាងគេ និង អ្នកធានានូវអធិបតេយ្យភាពនិងបូរណភាពទឹកដីដែលមានឥទ្ធិពលនិងអំណាចខ្លាំងជាងគេរបស់កម្ពុជា»។
លោក វង្សី វិស្សុត រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ មិនអាចទាក់ទងដើម្បីសុំអត្ថាធិប្បាយបានទេ កាលពីថ្ងៃម្សិលមិញ៕