ភ្នំពេញៈ រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងរ៉ែ និងថាមពលលោក ស៊ុយ សែម មិនអាចផ្តល់ឲ្យគណៈកម្មការប្រឆាំងអំពើពុករលួយរបស់រដ្ឋសភានូវចម្លើយដែលអាចទទួលយកបានចំពោះមូលហេតុថាតើហេតុអ្វីបានជាទិន្នន័យគយកម្ពុជាមិនបានកត់ត្រាទិន្នន័យដែលមានទឹកប្រាក់រហូតដល់ ៧៥០ លានដុល្លារក្នុងការនាំចេញខ្សាច់ទៅប្រទេសសិង្ហបុរីដែលប្រទេសសិង្ហបុរីទទួលបាននោះទេ។ នេះបើតាមប្រធានគណៈកម្មការនេះដែលបានថ្លែងបន្ទាប់ពីសវនាការសួរដេញដោលកាលពីម្សិលមិញ។
លោក ស៊ុយ សែម ត្រូវបានកោះហៅសាកសួរកាលពីពេលព្រឹកម្សិលមិញដោយគណៈកម្មការដែលដឹកនាំដោយគណបក្សប្រឆាំងដែលបានថ្លែងថាខ្លួនមានក្តីបារម្ភថាទិន្នន័យអង្គការសហប្រជាជាតិបានបង្ហាញថាខ្សាច់ចំនួន ៧២,៧ លានតោននៃខ្សាច់កម្ពុជាត្រូវបាននាំចេញទៅប្រទេសសិង្ហបុរីពីឆ្នាំ ២០០៧ ដល់ឆ្នាំ ២០១៥ ប៉ុន្តែមានតែខ្សាច់ ២,៨ លានតោនប៉ុណ្ណោះត្រូវបានកត់ត្រាចេញពីកម្ពុជា។
ទិន្នន័យនេះក៏បានបង្ហាញផងដែរថា ខ្សាច់ដែលនាំចេញពីកម្ពុជាទៅប្រទេសសិង្ហបុរីនៅក្នុងអំឡុងពេលនោះគឺមានតម្លៃ ៧៥២ លានដុល្លារប៉ុន្តែថាខ្សាច់ដែលត្រូវបានកត់ត្រាចាកចេញពីប្រទេសកម្ពុជាដោយកម្ពុជាខ្លួនឯងគឺមានតែ ៥ លានដុល្លារប៉ុណ្ណោះដែលនាំឲ្យមានការចោទប្រកាន់ថាខ្សាច់នោះប្រហែលជាត្រូវបានរត់ពន្ធ។
បន្ទាប់ពីសវនាការបិទទ្វារកាលពីពេលព្រឹកម្សិលមិញប្រធានគណៈកម្មការប្រឆាំងអំពើពុករលួយលោក ហូ វ៉ាន់ មកពីគណបក្សសង្គ្រោះជាតិបានប្រាប់អ្នកកាសែតថា លោក ស៊ុយ សែម មិនអាចផ្តល់នូវចម្លើយសមស្របចំពោះមូលហេតុអ្វីបានជាទិន្នន័យរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិដែលត្រូវបានគាំទ្រដោយទិន្នន័យគយរបស់ប្រទេសសិង្ហបុរីបានកត់ត្រាមានគម្លាតយ៉ាងធំពីទិន្នន័យរបស់កម្ពុជាបែបនេះទេ។
លោក វ៉ាន់ បានថ្លែងថា៖ «ទិន្នន័យខ្សាច់ និងតម្លៃគឺខុសគ្នាខ្លាំងពេកហើយយើងមិនអាចទទួលយកបាន»។ «យើងទាមទារឲ្យមានការបង្កើតគណៈកម្មាធិការមួយនាពេលអនាគតដើម្បីធ្វើការត្រួតពិនិត្យមិនឲ្យមានគម្លាតរវាងតួលេខបរិមាណ និងតម្លៃ»។
ប្រធានគណៈកម្មការរូបនេះថ្លែងថា៖ «គណៈកម្មការរបស់យើងបានសុំឲ្យក្រសួងស្វែងរកវិធីកាត់បន្ថយគម្លាតនៃតួលេខដោយសារមួយគឺ ២ លាន [តោន] និងមួយទៀតគឺ ៧០ លានតោន»។ «នេះគឺជាភាពខុសគ្នាច្រើនណាស់»។
លោក វ៉ាន់ បានបន្ថែមថា លោកមានការបារម្ភថាប្រាក់រាប់សិបលានដុល្លារអាចនឹងមិនត្រូវបានប្រមូលប្រសិនបើខ្សាច់កំពុងត្រូវបានរត់ពន្ធហើយបរិស្ថានអាចត្រូវបានខូចខាត។
លោក ស៊ុយ សែម មិនបានថ្លែងជាមួយអ្នកកាសែតទេនៅពេលចេញពីកិច្ចប្រជុំនេះ។
ទោះបីយ៉ាងណាក្តីនៅក្នុងសន្និសីទនៅពេលរសៀលអ្នកនាំពាក្យក្រសួង លោក ឌិត ទីណា បានច្រានចោលចំពោះភាពខុសគ្នារវាង ៥ លានដុល្លារក្នុងការនាំចេញរបស់កម្ពុជានិង ៧៥២ លានដុល្លារក្នុងការនាំចូលរបស់សិង្ហបុរីដោយថ្លែងថាតម្លៃនៅចំណុចផលិតកម្ម និងនៅតម្លៃលក់គឺតែងតែខុសគ្នា។
លោក ទីណា បានថ្លែងថា៖ «ខ្ញុំសង្ឃឹមថា យើងនឹងឈប់និយាយអំពីប្រាក់ ៧០០ លានដុល្លារ»។ «វាពាក់ព័ន្ធនឹងទំហំនៃពាណិជ្ជកម្ម។ ឧទាហរណ៍ដូងមួយតម្លៃ ៣០០ រៀល [ប្រហែល ០,០៨ ដុល្លារ] ក្នុងខេត្តកំពតប៉ុន្តែវាតម្លៃ ៣០០០ រៀល [ប្រហែល០,៧៥ដុល្លារ] នៅភ្នំពេញហើយករណីខ្សាច់ក៏ដូចគ្នាដែរ»។
អ្នកនាំពាក្យនេះបានថ្លែងថា៖ «ហេតុដូច្នេះពួកគេគួរតែគិតអំពីប្រាក់ចំណេញនៅក្នុងចង្វាក់ដឹកជញ្ជូន»។
លោក ទីណា បានថ្លែងបន្តថាលោកមិនអាចឆ្លើយនឹងសំណួររបស់អ្នកកាសែតអំពីមូលហេតុអ្វីបានជាទិន្នន័យនោះក៏មានភាពខុសគ្នាខ្លាំងផងដែរអំពីទម្ងន់ខ្សាច់ដែលចេញពីកម្ពុជា (២,៨ លានតោន) និងទម្ងន់ខ្សាច់ដែលទៅដល់ប្រទេសសិង្ហបុរី (៧២,៧ លានតោន) ដោយលោកបានបង្វែរសំណួរទៅលោក ម៉េង ស័ក្តធារ៉ា ដែលជាអ្នកនាំពាក្យម្នាក់ទៀតរបស់ក្រសួង។
លោក ម៉េង ស័ក្តធារ៉ា បានពន្យល់ថា វាអាចមានបញ្ហាជាមួយការប្រើប្រាស់ផ្សេងគ្នានៃប្រព័ន្ធ Harmonized Commodity Description និង Coding System ដែលដាក់លេខកូដ ៦ ខ្ទង់ចំពោះអ្វីដែលធ្វើពាណិជ្ជកម្មអន្តរជាតិ និងដាក់លេខ HS-2505 សម្រាប់ខ្សាច់។
លោកបានលើកឡើងថា សិង្ហបុរី អាចចុះបញ្ជីការនាំចូលរបស់ផ្សេងៗទៀតក្រោមកូដនោះបើមិនដូច្នេះទេក៏មិនមានគម្លាតរាប់លានតោនបែបនេះដែរ។ «ចុះចំពោះ 2505 របស់សិង្ហបុរី? តើទំនិញអ្វីខ្លះដែលសិង្ហបុរីដាក់?»។ លោកបន្ថែមថាប្រសិនបើប្រទេសមួយប្រើលេខកូដដូចគ្នាសម្រាប់ទំនិញដូចគ្នានោះចំនួនមិនគួរមានលក្ខណៈផ្សេងគ្នាទេ»។
វាមិនមែនតែលោក ហូរ វ៉ាន់ ទេដែលបានច្រានចោលចំពោះការពន្យល់នោះ។ វាក៏ត្រូវបានច្រានចោលផងដែរដោយលោក Alex Gonzalez-Davidson ដែលជាស្ថាបនិកអង្គការមាតាធម្មជាតិដែលបានបង្ហាញមុនគេអំពីគម្លាតនៃទិន្នន័យគយ។
លោកបានថ្លែងថា អ្នកនាំពាក្យទាំងពីរនាក់របស់ក្រសួងមិនបានផ្តល់ការពន្យល់ត្រឹមត្រូវចំពោះភាពខុសគ្នានៃទម្ងន់ខ្សាច់រាប់សិបតោននេះទេ។
លោក Alex Gonzalez-Davidson ថ្លែងថា៖ «លោក ឌីត ទីណា គឺត្រឹមត្រូវនៅពេលលោកបង្ហាញថាខ្សាច់មួយតោនគឺនៅកម្ពុជាថោកជាងនៅសិង្ហបុរីដោយសារការចំណាយលើការដឹកជញ្ជូនជាដើមប៉ុន្តែអ្វីដែលលោក និងក្រសួងរបស់លោកមិនបានលើកឡើងគឺទម្ងន់ខ្សាច់ ៧០,៨ លានតោនដែលមិនទាន់ត្រូវបានពន្យល់ទៅតាមតួលេខផ្លូវការរបស់រដ្ឋាភិបាលពីប្រទេសទាំងពីរ»៕ PS
