.jpg)
លោកស្រី អ៊ុងសាន ស៊ូជី (ឆ្វេង) និងលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ក្នុងជំនួបកាលពីពេលថ្មីៗនេះ។ រូបថត SPM
ភ្នំពេញៈ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានចាត់ទុកសមាគមអាស៊ាន គឺជាប្រភពនៃសន្តិភាព សន្តិសុខ និងវិបុលភាព សម្រាប់ប្រជាជនខ្មែរ ព្រមទាំងជាស្នូលមួយ នៃនយោបាយការបរទេសរបស់កម្ពុជា ចាប់តាំងពីកម្ពុជាបានចូលជាសមាជិកនៃសមាគមប្រជាជាតិក្នុងតំបន់មួយនេះអស់រយៈពេល ២០ ឆ្នាំកន្លងមក។
លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីបានចេញលិខិតមួយកាលពីថ្ងៃទី ២៩ ខែ មេសា ដោយបញ្ជាក់ថា ថ្ងៃទី ៣០ ខែ មេសា ឆ្នាំ ២០១៩ នេះ គឺជាការគម្រប់ខួប ២០ ឆ្នាំគត់ ដែលកម្ពុជាបានចូលជាសមាជិកអាស៊ាន កាលពីថ្ងៃទី ៣០ ខែ មេសា ឆ្នាំ ១៩៩៩ ហើយលោក ហ៊ុន សែន ចាត់ទុកថា ការចូលជាសមាជិកអាស៊ាននេះ គឺជាប្រវត្តិសាស្ដ្រដ៏សំខាន់មួយក្នុងនយោបាយការបរទេសរបស់កម្ពុជា។
លោកថ្លែងថា ចាប់តាំងពីកម្ពុជាបានចូលជាសមាជិកអស់រយៈពេល ២០ ឆ្នាំមកនេះ អាស៊ានបានក្លាយជាស្នូលមួយនៃនយោបាយការបរទេសរបស់កម្ពុជា តាមរយៈការផ្សារភ្ជាប់ការអភិវឌ្ឍនយោបាយ សង្គមសេដ្ឋកិច្ចរបស់កម្ពុជា ទៅនឹងសមាហរណកម្មតំបន់ និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិ។
លោក ហ៊ុន សែន បន្តថា អាស៊ាននៅតែរក្សាបានមូលដ្ឋានគ្រឹះ នៃការឯកភាពគ្នា ដោយសារមិនបានរំលោភលើគោលការណ៍មិនជ្រៀតជ្រែកកិច្ចផ្ទៃក្នុងគ្នា និងការគោរពអធិបតេយ្យភាពគ្នាហើយកម្ពុជានឹងបន្តចូលរួមយ៉ាងពេញទំហឹងថែមទៀតក្នុងគោលការណ៍គ្រឹះរបស់អាស៊ាននេះ។
លោកបន្ថែមទៀតថា កម្ពុជាក៏ទទួលបានផលប្រយោជន៍ដ៏ធំធេងពីការក្លាយជាគ្រួសារអាស៊ាន ដូចជាអាស៊ានបានក្លាយជាទីផ្សារនាំចេញធំជាងគេលំដាប់ទី៣ របស់កម្ពុជា ហើយទំហំពាណិជ្ជកម្មកម្ពុជា-អាស៊ាន ក៏បានកើនឡើងពី ៤% ក្នុងឆ្នាំ ១៩៩៩ ដល់ជាង ២០% ក្នុងឆ្នាំ ២០១៨។
លើសពីនេះ អាស៊ាន ក៏ជាវិនិយោគិនមួយ ក្នុងចំណោមវិនិយោគិនធំជាងគេនៅកម្ពុជា ហើយបើគិតដល់ឆ្នាំ ២០១៦ វិនិយោគទុកពីអាស៊ាន មានប្រមាណជាង ១៧ ភាគរយ នៃវិនិយោគទុនដោយផ្ទាល់ពីបរទេសនៅកម្ពុជា និងអ្នកទេសចរអាស៊ានបានឈរលំដាប់ខ្ពស់ទី៣ ក្នុងចំណោមភ្ញៀវទេសចរបរទេសមកកម្ពុជា។
ទោះជាយ៉ាងណាសម្រាប់លោក គិន ភា ប្រធានវិទ្យាស្ថានទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិនៃរាជ បណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាយល់ឃើញថា ថ្វីដ្បិតកម្ពុជាទទួលបានផលប្រយោជន៍ច្រើនពីការចូលជាសមាជិកអាស៊ានក្ដី ប៉ុន្តែសមាជិកអាស៊ានភាគច្រើន គឺជាប្រទេសអាត្មានិយម និងគិតតែពីប្រយោជន៍ផ្ទាល់ខ្លួន ហើយហាក់មិនបានគិតពីប្រយោជន៍រួមប៉ុន្មានឡើយ។
លោកថា៖ «ឧទាហរណ៍ដូចជាករណីកម្ពុជាឆ្នាំ ២០០៨ ជាដើម នៅពេលដែលកម្ពុជា មានបញ្ហាជាមួយប្រទេស ថៃ យើងដាក់បញ្ហាហ្នឹងទៅអាស៊ាន ប៉ុន្តែអាស៊ានទាំងអស់ មិនបានជួយអន្តរាគមន៍ស្វែងរកដំណោះស្រាយណាសមស្របសម្រាប់កម្ពុជាជុំវិញជម្លោះនៅព្រះវិហារជាមួយថៃទេ ក្រៅតែត្រឹមអំពាវនាវឲ្យកម្ពុជា និងថៃមានភាពអត់ធ្មត់។ រហូតដល់យើងយកករណីហ្នឹង ទៅក្រុមប្រឹក្សាសន្ដិសុខអង្គការសហប្រជាជាតិ ក៏នៅតែមិនមានដំណោះស្រាយ រហូតដល់ដំណោះស្រាយដំណាក់កាលចុងក្រោយ យើងបានយកសាល ដីកាទីក្រុងឡាអេ ទៅឱ្យតុលាការឡាអេធ្វើការបកស្រាយជាថ្មីឡើងវិញ ហើយតុលាការ ក៏បកស្រាយស្ថិតក្នុងជំហររបស់កម្ពុជា»។
លោក គិន ភា បានបន្ថែមថា អាស៊ាន នៅតែមានឥទ្ធិពលខ្លាំងនៅក្នុងតំបន់ដរាបណាសមាជិកទាំងអស់ រក្សាបាននូវស្នូលរបស់ខ្លួន គឺការប្រុងប្រយ័ត្នពីការក្លាយទៅជាកូនអុកឬស្ថិតក្រោមឥទ្ធិពលរបស់មហាអំណាចណាមួយ ទាំងចិន និងសហរដ្ឋអាមេរិក។
ចំណែកលោក មាស នី អ្នកវិភាគនយោបាយលើកឡើងដែរថា ថ្វីដ្បិតទីផ្សារបើកសេរីរបស់អាស៊ានបានជួយឱ្យសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាលូតលាស់ជាងមុនក្ដី ប៉ុន្តែតាមទិន្នន័យជាបន្តបន្ទាប់បង្ហាញថា កម្ពុជាកំពុងប្រឈមទៅអតុល្យភាពនៃលំហូរសេដ្ឋកិច្ច ដោយសារនៅក្នុងតំបន់អាស៊ាន កម្ពុជាត្រូវនាំចូលច្រើនជាងនាំចេញ និងមូលហេតុធ្វើឱ្យកម្ពុជានៅតែក្លាយជាប្រទេសក្រីក្រ ជាងគេនៅក្នុងតំបន់។
លោកថា៖ «សូម្បីតែប្រទេស ២ ជិតខាងយើង ក៏យើងនាំចូលពីគេរហូតដល់ ៤ ទៅ ៥ ពាន់លានដុល្លារអាមេរិក ក្នុង ១ ឆ្នាំៗ ហើយយើងនាំចេញទៅវិញមិនលើសពី ៥០០ លានដុល្លារទេ។ នេះជាបញ្ហាមួយដែលត្រូវគិតដែរ»។
បើតាមលោក នី បច្ចុប្បន្នរដ្ឋាភិបាលពុំទាន់ទទួលបានជោគជ័យជាដុំកំភួននៅឡើយ ក្នុងការស្វែងរកដំណោះស្រាយរកទីផ្សារសម្រាប់កសិផល និងជាមូលហេតុធ្វើឱ្យពលរដ្ឋជាកសិករ ធ្លាក់ទឹកចិត្ត បោះបង់ដីស្រែចម្ការដើម្បីនាំគ្នាទៅធ្វើចំណាកស្រុករាប់លាននាក់ ហើយលោកថា ប្រសិនបើឧបសគ្គនេះមិនត្រូវបានដោះស្រាយនាពេលខាងមុខ ស្របពេលមានការគំរាមដាក់ទណ្ឌកម្មពីសហគមន៍អន្តរជាតិថែមទៀតនោះវានឹងអាចធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់សេដ្ឋកិច្ចរបស់កម្ពុជាមិនខាន។
ប៉ុន្តែយ៉ាងនេះក្ដី លោក ហ៊ុន សែន បានគូសបញ្ជាក់នៅក្នុងលិខិតដដែលថា តាមការប្ដេជ្ញាសម្រេចនូវចក្ខុវិស័យគឺកម្ពុជានឹងក្លាយជាប្រទេសមានចំណូលមធ្យមកម្រិតខ្ពស់ក្នុងឆ្នាំ ២០៣០ និងក្លាយជាប្រទេសអភិវឌ្ឍន៍នៅក្នុងឆ្នាំ ២០៥០៕
