ភ្នំពេញៈ នៅឯប្រទេសកូរ៉េខាងត្បូងលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ផ្តល់ទស្សនៈចំនួន ៤ ដើម្បីពង្រឹងសន្តិភាព សន្តិសុខ និងអភិវឌ្ឍមនុស្សជាតិក្នុងមហាសន្និបាតនៃកិច្ចប្រជុំកំពូលពិភពលោកគម្រប់ខួប ១០០ ឆ្នាំ និងកិច្ចប្រជុំកំពូលអន្តរជាតិនៃក្រុមប្រឹក្សាសម្រាប់សន្តិភាព ក្រោមប្រធានបទសន្តិភាព សន្តិសុខ និងការអភិវឌ្ឍមនុស្សដែលរៀបចំឡើងនៅទីក្រុងសេអ៊ូលពីម្សិលមិញ។
ក្នុងពិធីបើកកិច្ចប្រជុំកំពូលពិភពលោកនេះលោក ហ៊ុន សែន ឡើងថ្លែងថា សន្តិភាពគឺជាមូលដ្ឋានគ្រឹះនៃការអភិវឌ្ឍ។ ប៉ុន្តែសន្តិភាពសកលនាពេលបច្ចុប្បន្ននៅមានភាពផុយស្រួយ ដោយសារការវិវត្តទៅរកក្របខ័ណ្ឌពហុប៉ូល ការប្រកួតប្រជែង ផលប្រយោជន៍ និងការកែតម្រូវតុល្យភាពនៃអំណាចសកល។
កិច្ចប្រជុំកំពូលក្រោមប្រធានបទស្ដីពី «សន្តិភាព សន្តិសុខ និងការអភិវឌ្ឍមនុស្ស» ដែលមានឥស្សរជនបរទេសមួយចំនួនចូលរួមនោះ លោក ហ៊ុន សែន លើកឡើងថាពិភពលោកបច្ចុប្បន្នកំពុងប្រឈមនឹងសង្គ្រាមពាណិជ្ជកម្មដ៏ស្រួចស្រាល់ និងអាចអូសបន្លាយរយៈពេលវែង ដែលបង្កើតជាហានិភ័យសេដ្ឋកិច្ច បង្កផលប៉ះពាល់ជាអវិជ្ជមានដល់កំណើនសេដ្ឋកិច្ចសកលក្នុងរយៈពេលមធ្យម និងការអភិវឌ្ឍនៃសង្គមសេដ្ឋកិច្ច។
លោកថ្លែងដែរថា ការប្រែប្រួលអាកាសធាតុប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ បានវិវត្តទៅជាហានិភ័យដែលគំរាមកំហែងដល់ការអភិវឌ្ឍ និងសន្តិសុខរបស់មនុស្សជាតិ។ ការកើនឡើងកម្តៅភពផែនដី កំណើនជាលំដាប់នូវកម្ពស់ទឹកសមុទ្រ ការបាត់បង់ជីវចម្រុះ និងធនធានធម្មជាតិ គ្រោះធម្មជាតិកាន់តែធំ និងញឹកញាប់ព្រមទាំងការរាំងស្ងួតជាបន្តបន្ទាប់នូវប្រភពទឹកសំខាន់ៗនឹងក្លាយជាប្រធានបទដែលប្រទេសជាច្រើនបាននិងកំពុងជជែកដ៏ក្តៅគគុក និងមានទំនោរក្លាយជាមូលហេតុនៃជម្លោះរវាងប្រទេស និងប្រទេសនាពេលអនាគត។
ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាទាំងនេះលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីបានផ្តល់ទស្សនៈចំនួន ៤ ។ លោកថ្លែងថា៖ «ខ្ញុំសូមចែករំលែកទស្សនៈមួយចំនួនដើម្បីចូលរួមពង្រឹងសន្តិភាព សន្តិសុខ និងការអភិវឌ្ឍមនុស្សជាតិ ទី ១៖ បន្តលើកកម្ពស់ប្រព័ន្ធពហុភាគីនិយម និងសណ្តាប់ធ្នាប់អន្តរជាតិដែលផ្អែកលើបទប្បញ្ញត្តិសំដៅបន្តពង្រឹង និងពង្រីកសហប្រតិបត្តិការ ដើម្បីធានាឱ្យបាននូវសន្តិភាព សន្តិសុខ សុវត្ថិភាព និងស្ថិរភាពយ៉ាងពេញលេញតាមរយៈការជំរុញលើកកម្ពស់កិច្ចសន្ទនាជិតស្និទ្ធ ការកសាងទំនុកចិត្ត ព្រមទាំងការដោះស្រាយបញ្ហាតំបន់ដោយសន្តិវិធី និងដោយឈរលើគោលការណ៍នៃច្បាប់អន្តរជាតិ»។
លោកបន្តថា៖ «ទី ២៖ ជំរុញវប្បធម៌សន្ទនាអន្តរជំនឿ ដើម្បីកសាងការយល់ដឹងអំពីគ្នាទៅវិញទៅមក ការគោរពគ្នា ការជឿទុកចិត្តគ្នា ការអធ្យាស្រ័យគ្នាទៅវិញទៅមក និងការគោរពឱ្យបានខ្ជាប់ខ្ជួននូវគោលការណ៍មិនជ្រៀតជ្រែកចូលកិច្ចការផ្ទៃក្នុងរបស់ប្រទេសដទៃ ព្រោះថាការជ្រៀតជ្រែកចូលកិច្ចការផ្ទៃក្នុងពីសំណាក់ប្រទេសខាងក្រៅតែងតែនាំមកនូវក្តីវិនាស និងមហន្តរាយដល់ការអភិវឌ្ឍរបស់ប្រទេសនោះ»។
លោកបន្ថែមថា៖ «ទី ៣ ពង្រឹងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការបន្តជំរុញសកលភាវូបនីយកម្ម៖ ត្រូវធានាថា យន្តការកិច្ចសហប្រតិបត្តិការថា រក្សាបាននូវស្មារតីបើកចំហ និងគាំទ្រប្រព័ន្ធពាណិជ្ជកម្មពហុភាគី ជាពិសេសការពន្លឿនការតភ្ជាប់រវាងសង្គម និងសេដ្ឋកិច្ចរបស់យើងសម្រាប់ជំរុញរបៀបវារៈនៃការអភិវឌ្ឍរបស់ប្រទេសនីមួយៗ និងសម្រេចបាននូវការអភិវឌ្ឍប្រកបដោយចីរភាព និងបរិយាប័ន្ន»។
លោកថ្លែងថា៖ «ទី ៤ ជំរុញការអភិវឌ្ឍតាមរយៈអភិក្រមក្នុងការកំណត់កត្តាមនុស្សជាស្នូល (Peoplecentric Approad) ជាពិសេសចំពោះកិច្ចការងារអភិវឌ្ឍន៍ និងពង្រឹងប្រព័ន្ធសុខុមាលភាពសង្គម ដូចជាការពង្រឹងគុណភាពការអប់រំ ការកែលម្អសុខុមាលភាពការរស់នៅ ការកាត់បន្ថយភាពក្រីក្រ និងការបង្រួមគម្លាតនៃការអភិវឌ្ឍឱ្យស្របទៅនឹងការរីកចម្រើនយ៉ាងឆាប់រហ័ស និងឥតឈប់ឈរនៃរចនាសម្ព័ន្ធ សេដ្ឋកិច្ចសង្គម»។
ជាមួយគ្នានេះលោក ហ៊ុន សែន ថ្លែងថាការរក្សាឱ្យបាននូវសុខសន្តិភាពដែលកំពុងគ្របដណ្តប់លើផ្ទៃប្រទេសកម្ពុជា មិនអាចកាត់ផ្តាច់បានឡើយពីការផ្តល់ឱកាសស្មើភាពគ្នាជូនប្រជាពលរដ្ឋគ្រប់រូបនូវផ្លែផ្កានៃការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ចជាតិ ក៏ដូចជាការអភិវឌ្ឍធនធានមនុស្សឱ្យក្លាយទៅជាធនធានដែលមានសក្តានុពលមិនចេះរីងស្ងួត។
ក្នុងទឹកដីកូរ៉េលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីក៏ឆ្លៀតជួបសំណេះសំណាលជាមួយពលរដ្ឋខ្មែរដែលកំពុងរស់នៅ និងបម្រើការងារនៅទីក្រុងសេអ៊ូលនៃសាធារណរដ្ឋ កូរ៉េ កាលពីល្ងាចថ្ងៃទី ៣ ខែកុម្ភៈ។ លោក ហ៊ុន សែន បានបង្ហាញអំពីទំនាក់ទំនងការទូតដ៏រឹងមាំ និងល្អបំផុតរវាងកូរ៉េខាងត្បូងជាមួយកម្ពុជាតាំងពីអតីតកាលរហូតដល់ពេលបច្ចុប្បន្ននេះ។
លោកមានប្រសាសន៍ថា៖ «រហូតមកដល់ពេលនេះខ្ញុំអាចនិយាយបានថា ក្នុងឋានៈជាស្ថាបនិកនៃទំនាក់ទំនងជាមួយសាធារណរដ្ឋកូរ៉េ ហើយដែលមានការគាំទ្រពីព្រះមហាក្សត្រចាត់ទុកថា យើងមានជោគជ័យធំណាស់នៅក្នុងការបង្កើតទំនាក់ទំនងការទូតជាមួយប្រទេសមួយនេះ។ ឥឡូវនេះយើងជាមួយកូរ៉េបានឆ្លងកាត់នូវវិញ្ញាសាល្អៗ អ្វីដែលហៅថាភាពអាក្រក់ក្នុងរយៈកាលជាង ២០ ឆ្នាំនៃទំនាក់ទំនងការទូតជាមួយគ្នានេះមិនមានអ្វីជាស្នាមប្រេះឆានោះទេសម្រាប់យើង»។
លោកឲ្យដឹងដែរថា រហូតមកដល់ពេលនេះនិយាយពីចំនួនពលរដ្ឋខ្មែរមកនៅកូរ៉េមានដល់ទៅ ៦៥ ៥០០ នាក់ ខណៈពលរដ្ឋដែលរស់នៅកូរ៉េខាងត្បូង រួមមានចិន៖ ចិន ១ លាន ១ សែននាក់ ថៃ ២០ ម៉ឺននាក់ ហ្វីលីពីន ៧៨ ០០០ នាក់ វៀតណាម ២២ ម៉ឺននាក់ ហើយពលករខ្មែរដែលរស់នៅមិនស្របច្បាប់នៅកូរ៉េខាងត្បូងប្រមាណជា ៧ ពាន់នាក់។
លោកបន្ថែមថាពីឆ្នាំ ១៩៩៦-២០១៨ កូរ៉េខាងត្បូងផ្តល់ជំនួយឥតសំណងជាង ៣០០ លានដុល្លារអាមេរិក។ ឆ្នាំ ២០១៩ កន្លងទៅជំនួយឥតសំណងមាន ១៧ លានដុល្លារ និងឆ្នាំ ២០២០ គ្រោងផ្តល់ ២៤ លានដុល្លារ ហើយកូរ៉េខាងត្បូងត្រៀមផ្តល់នៅឆ្នាំ ២០១៩ ដល់ ២០២៣ ប្រមាណ ៧០០ លានដុល្លារបន្ថែមទៀតសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍ។
លោក អ៊ូ ច័ន្ទរ័ត្ន អតីតតំណាងរាស្ត្រនៃអតីតគណបក្សសង្គ្រោះជាតិថ្លែងដែរថា ទំនាក់ទំនងការទូតរវាងកម្ពុជា និងសាធារណរដ្ឋកូរ៉េមានភាពល្អប្រសើរ ជាពិសេសនៅលើផ្នែកសេដ្ឋកិច្ច។
លោកបញ្ជាក់ថា៖ «វាការល្អដែលយើងប្រឹងប្រែងពង្រឹងទំនាក់ទំនងជាមួយប្រទេសកូរ៉េខាងត្បូង ឬប្រទេសជប៉ុនក្តីដែលជាប្រទេសប្រកាន់យករបបលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យពិតប្រាកដ។ បើសិនយើងអាចបង្កើតនូវទំនាក់ទំនងសេដ្ឋកិច្ចឲ្យកាន់តែធំ និងច្រើនជាងហ្នឹង វានឹងជួយប្រទេសកម្ពុជាកាន់តែច្រើន»៕