.jpg)
លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ក្នុងពិធីនៅក្រសួងកសិកម្មកាលពីម្សិលមិញ។ SPM
ភ្នំពេញ: លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន កាលពីម្សិលមិញបានជំរុញឲ្យមន្ត្រីពាក់ព័ន្ធទប់ស្កាត់ និងលុបបំបាត់ការនាំចេញឈើគ្រប់ប្រភេទទៅក្រៅប្រទេសដែលគ្មានការអនុញ្ញាតឲ្យមានប្រសិទ្ធភាពនិងតម្លាភាព ខណៈក្រសួងកសិកម្មបានបង្ហាញរបាយការណ៍ថា ពេញ ១ ឆ្នាំ ២០១៨ សមត្ថកិច្ចបានបង្ក្រាបបទល្មើសព្រៃឈើ សត្វព្រៃបានសរុបចំនួន ១ ០៩៣ ករណី គឺមានការថយចុះបើប្រៀបធៀបទៅនឹងឆ្នាំ ២០១៧។
ទោះយ៉ាងណាអង្គការសង្គមស៊ីវិល និងប្រជាសហគមន៍ ការពារព្រៃឈើបានអះអាងថា បច្ចុប្បន្នបទល្មើសព្រៃឈើនៅតែបន្តកើតឡើងយ៉ាងគគ្រឹកគគ្រេងនៅឡើយ និងបានរិះគន់សមត្ថកិច្ច ដែលបង្ក្រាបបទល្មើសព្រៃឈើដោយរឹបអូសបានតែឈើប៉ុន្តែតែងតែមិនឃើញមានឃាត់ខ្លួនជនល្មើស ដែលជាហេតុធ្វើឲ្យជនល្មើសនៅតែមានឱកាសទៅប្រព្រឹត្តបទល្មើសព្រៃឈើជាបន្តទៀត។
លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី បានជំរុញឲ្យបង្ក្រាបបទល្មើសព្រៃឈើនេះ ខណៈដែលលោកថ្លែងនៅក្នុងពិធីបិទសន្និបាតបូកសរុបការងារប្រចាំឆ្នាំ ២០១៨ និងលើកទិសដៅការងារសម្រាប់ឆ្នាំ ២០១៩ របស់ក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ ដែលធ្វើឡើងកាលពី ម្សិលមិញដោយមានការចូលរួមពីលោកវេង សាខុន រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងកសិកម្ម រួមទាំងមន្ត្រីពាក់ព័ន្ធសរុបចំនួនជាង ៥០០ នាក់នៅទីស្តីការក្រសួង។
លោក ហ៊ុន សែន បានផ្ដល់អនុសាសន៍ទៅមន្ត្រីពាក់ព័ន្ធទាំងអស់ ត្រូវរួមគ្នា បង្ក្រាបបទល្មើសព្រៃឈើ និងជលផលតាមគ្រប់រូបភាព។ បន្តជំរុញការបោះបង្គោលព្រំដែនព្រៃឈើ និងព្រៃលិចទឹកឲ្យបានឆាប់រហ័ស ដើម្បីទប់ស្កាត់ការរំលោភបំពានដីព្រៃឈើ និងដីព្រៃលិចទឹក។
លោកថ្លែងបន្តថា៖ «គណៈកម្មការជាតិដើម្បីទប់ស្កាត់ និងបង្ក្រាបបទល្មើសធនធានធម្មជាតិ ដឹកនាំដោយលោក សៅ សុខា សូមបន្តពង្រឹងការគ្រប់គ្រងធនធានធម្មជាតិ ជាពិសេសទប់ស្កាត់ និងលុបបំបាត់ការ នាំ ចេញឈើ និងផលិតផលកែច្នៃឈើគ្រប់ប្រភេទទៅក្រៅប្រទេស តាមច្រកព្រំដែន និងច្រករបៀងដែលគ្មានការអនុញ្ញាតឲ្យមានប្រសិទ្ធភាព និងតម្លាភាព»។
តាមរបាយការណ៍របស់ក្រសួងកសិកម្ម បានបង្ហាញថា ពេញមួយឆ្នាំ ២០១៨ កន្លងទៅនេះ រដ្ឋបាលព្រៃឈើបានសហការជាមួយគណៈកម្មការជាតិ និងរដ្ឋបាលថ្នាក់ក្រោមជាតិ បានទប់ស្កាត់ និងបង្ក្រាបបទល្មើសព្រៃឈើ សត្វព្រៃ និងការកាប់រានដីព្រៃខុសច្បាប់បានសរុបចំនួន ១ ០៩៣ ករណី ថយចុះ ៣៣៥ ករណី បើប្រៀបធៀបឆ្នាំ ២០១៧។
នៅក្នុងនោះសំណុំរឿងបទល្មើសព្រៃឈើត្រូវពិន័យអន្តរកាលចំនួន ៥៨២ ករណី បញ្ជូនទៅតុលាការចំនួន ៥១១ ករណី។ របាយការណ៍បន្តថា ចំណែកការបង្ក្រាបបទល្មើសជលផល គឺសម្រេចបានចំនួន ៣ ២០៤ ករណីប្រៀបធៀបឆ្នាំមុនថយចុះចំនួន ៧២១ ករណី។
របាយការណ៍បញ្ជាក់ថា៖ «ក្នុងឆ្នាំ២០១៨ ផលធម្មជាតិ និងផលវារីវប្បកម្មសម្រេចបានចំនួន ៩១០ ពាន់តោន កើនលើសឆ្នាំមុនចំនួន ៦,៣ ភាគរយ ក្នុងនោះ ផលនេសាទទឹកសាប សម្រេចបាន ៥៣៥ ពាន់តោន ផលនេសាទសមុទ្រ ១២១ ពាន់តោន និងផលវារីវប្បកម្ម សម្រេចបានចំនួន ២៥៤ ពាន់តោនកើនឡើង ២២,៥ ភាគរយបើធៀបនឹងឆ្នាំ ២០១៧ កន្លងទៅ»។
របាយការណ៍បានបញ្ជាក់ថា នៅឆ្នាំ ២០១៨ នេះ ការអភិវឌ្ឍសហគមន៍ព្រៃឈើ បានកើនដល់ ៦១៤ សហគមន៍ គ្របដណ្តប់លើផ្ទៃដីសរុបទំហំជាង ៥០៨ ពាន់ហិកតា បណ្តុះកូនឈើគ្រប់ប្រភេទបានចំនួន ៦៦៧ ពាន់ដើម ចែកចាយជូនប្រជាជនសរុបចំនួន ៤២២ ពាន់ដើម ដាំដើមឈើជាចម្ការថ្មី លើផ្ទៃដីសរុបទំហំ ៣៤៣ ហិកតា ជីកប្រឡាយការពារចម្ការឈើដាំគ្រញូងនៅស្ថានីយផ្សព្វផ្សាយ និងស្តារព្រៃឈើអូរបឹងរូងក្នុងខេត្តកំពង់ធំព្រមទាំងបានបំពេញទម្រង់បែបបទសុំចុះបញ្ជីដីស្ថានីយផ្សព្វផ្សាយ និងស្តារព្រៃឈើចំនួន ៣៨ ទីតាំង លើផ្ទៃដីទំហំ ២១២ ពាន់ហិកតា។
លោក ប៉ែន ប៊ុណ្ណារ៍ មន្ត្រីកម្មវិធីពង្រឹងសិទ្ធិអំណាចសហគមន៍នៃសមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្សអាដហុកបានថ្លែងថា បើមើលពីតួលេខនេះ គួរឲ្យស្ញប់ស្ញែង ប៉ុន្ដែគ្មានប្រសិទ្ធភាព អ្វីទេ ដោយសារមុខអ្នកជួញដូរ អ្នកកាប់ឈើ និងអ្នកប្រព្រឹត្តបទល្មើសដដែលៗ មានន័យថា ចាប់បានតែឈើដែលគេកាប់ដឹកយកមិនអស់ ហើយគេយកទៅលាក់ក្នុងព្រៃចោល រីឯម្ចាស់គ្មានចំណាត់ការស្រាវជ្រាវដើម្បីចាប់ខ្លួនយកមកដាក់ទោសតាមច្បាប់នោះទេ។
លោកបន្តថា ក្នុងនាមលោកជាសង្គមស៊ីវិល ដែលកំពុងធ្វើការលើវិស័យនេះ លោកជំរុញឲ្យអាជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ចតាមចាប់មនុស្សដែលជាអ្នកប្រព្រឹត្តបទល្មើសព្រៃឈើយកមកផ្ដន្ទាទោសតាមច្បាប់ ជាពិសេសមន្ត្រី និងបុគ្គលមានលុយ មានអំណាច ដោយមិនត្រូវលើកលែងនោះទេ ពីព្រោះបើមនុស្សត្រូវបានឃាត់ខ្លួន ព្រែឈើក៏គ្មានអ្នកកាប់បំផ្លាញទៀតដែរ។
លោក ប៊ុណ្ណារ៍ បញ្ជាក់ថា៖ «តួលេខហ្នឹង គឺច្រើន ប៉ុន្ដែគ្មានប្រសិទ្ធភាព ឬគុណភាពទេ ទោះបីបរិមាណថយ ចុះបើយើងប្រៀបធៀបពីមុនមក គឺព្រៃឈើវានៅច្រើន អ៊ីចឹងបើយើងបូកតៗគ្នាមក គឺមិនតិចជាង ១០ ម៉ឺនករណីទេ ហើយយើងសួរថា ក្នុងប៉ុន្មានម៉ឺនករណីនេះ ចាប់បានជនល្មើសបានប៉ុន្មាននាក់? គឺវាស្ទើរតែគ្មានជាពិសេសអ្នកមានអំណាច ឧកញ៉ាអ្នកមានលុយ។ ទាំងខ្ញុំ និងពលរដ្ឋមួយចំនួនរងគ្រោះក្នុងបទល្មើសព្រៃឈើនេះ មិនអាចទទួលយកបានទេ»។
អ្នកស្រី ភោគ ហុង សមាជិកបណ្ដាញសហគមន៍ព្រៃឡង់ប្រចាំខេត្តព្រះវិហារ បានថ្លែងថា អ្នកស្រីមិនបានដឹងពីរបៀបប្រមូលតួលេខនេះទេ ប៉ុន្ដែបទល្មើសព្រៃឈើ និងសត្វព្រៃ នៅខេត្តព្រះវិហារ នាពេលបច្ចុប្បន្ន មិនមានសញ្ញាណាមួយបញ្ជាក់ថា វាថមថយនោះទេ ដោយកើតឡើងជារៀងរាល់ថ្ងៃ ហើយថ្ងៃខ្លះ ឮសំឡេងអារឈើកងរំពងពេញព្រៃ ខណៈសមត្ថកិច្ចមិនសូវអើពើ។
អ្នកស្រីបន្តថា នៅខេត្តព្រះវិហារមានមន្ត្រីមួយចំនួនប៉ុណ្ណោះដែលយកចិត្តទុកដាក់បង្ក្រាបបទល្មើស ប៉ុន្ដែមានមន្ត្រីមួយចំនួនទៀតបានឃុបឃិតគ្នាជាមួយជនល្មើស រកស៊ីកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើតាំងពីយូរណាស់មកហើយ។
អ្នកស្រី ហុង បញ្ជាក់ថា៖ «ខ្ញុំក៏មិនចង់បន្ទោសមន្ត្រីមូលដ្ឋានទាំងស្រុងដែរ ព្រោះមានអ្នកខ្លះគាត់យកចិត្តទុកដាក់ ប៉ុន្ដែខ្ញុំនៅតែឆ្ងល់ថា ករណីនេះ នៅតែកើតដដែលៗ ពេលពួកខ្ញុំចុះល្បាត គេរត់អស់ ពេលពួកខ្ញុំមកផ្ទះវិញ គេមកបន្តកាប់ឈើទៀត ពួកជនល្មើសហាក់ដូចជាមានអ្នកចាំផ្ដល់ព័ត៌មានឲ្យរត់ ឬយ៉ាងណា?»។
ទោះយ៉ាងណា លោក ស្រី វុឌ្ឍី អ្នកនាំពាក្យក្រសួងកសិកម្ម បានថ្លែងថា៖ «អ្នករិះគន់ ឬអ្នកថាហ្នឹង គឺគេស្រួលជាងយើងអ្នកធ្វើ អ្នកធ្វើបានគ្នាលំបាក អ៊ីចឹងប្រសិនបើមានឃើញបទល្មើសព្រៃឈើនៅកន្លែងណាមួយ ហើយគាត់មិនមានលទ្ធភាពធ្វើវាទេ សូមរាយការណ៍មកក្រសួងកសិកម្ម និងក្រសួងបរិស្ថានផ្ទាល់មក ដើម្បីយើងចាត់មន្រ្តីដែលនៅក្បែរនោះ ចុះទៅចាត់វិធានការ»។
លោកបានថ្លែងទៀតថា៖ «កុំគ្រាន់តែថា គឺយើងត្រូវជួយគ្នាច្បាប់បានចែងហើយ គឺព្រៃឈើទាំងអស់គឺរបស់យើងទាំងអស់គ្នា អ៊ីចឹងយើងត្រូវជួយគ្នាបើផ្អែកលើសមត្ថកិច្ចម្នាក់ឯងទៅ វាទៅអត់រួចទេ»។
តាមរបាយការណ៍ស្ដីពីសភាពការណ៍កសិកម្ម ក៏បានបង្ហាញដែរថា សម្រាប់ខែមករា ឆ្នាំ ២០១៩ នេះ សំណុំរឿងបទល្មើសព្រៃឈើ សត្វព្រៃ និងកាប់រានដីព្រៃសរុបចំនួន ៥៨ ករណី ត្រូវបានសមត្ថកិច្ចបង្ក្រាប ដោយក្នុងនោះមានពិន័យអន្តរកាលចំនួន ៣០ ករណី និងបញ្ជូនទៅតុលាការចំនួន ២៨ ករណី។
ចំពោះវត្ថុតាងនៃបទល្មើសព្រៃឈើ ដែលចាប់ឃាត់ និងដកហូតរួមមានឈើមូលជ្រុងសរុបចំនួន ២៨ ម៉ែត្រគុប ឈើអារចំនួន ១១៣ ម៉ែត្រគុប ក្រាក់គ្រញូងចំនួន ០,៤២៤ ម៉ែត្រគុប សត្វព្រៃចម្រុះប្រភេទចំនួន ៥២៨ ក្បាល និង ៥៦ គីឡូក្រាម និងអនុផលព្រៃឈើព្រមទាំងសម្ភារផ្សេងៗមួយចំនួនទៀត៕
