ភ្នំពេញៈ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងយុត្តិធម៌លោក អង្គវង្ស វឌ្ឍានា បានលើកឡើងពីការវិវត្តមួយចំនួនទាក់ទងនឹងវិស័យយុត្តិធម៌ ពិសេសដំណើរការក្នុងប្រព័ន្ធតុលាការខណៈលោកត្រូវបានអញ្ជើញឲ្យចូលបំភ្លឺនៅក្នុងសម័យប្រជុំលើកទី២ នីតិកាលទី៦ កាលពីម្សិលមិញ ស្របពេលដែលគម្រោងកោះហៅរដ្ឋមន្ត្រីផ្សេងទៀតមកចូលបំភ្លឺក៏នឹងត្រូវបន្តធ្វើនៅក្នុងកិច្ចប្រជុំលើកក្រោយ។
នៅក្នុងកិច្ចប្រជុំដែលដឹកនាំដោយប្រធានរដ្ឋសភា លោក ហេង សំរិន លោក អង្គវង្ស វឌ្ឍានា ត្រូវបានសួរដោយតំណាងរាស្ត្រ លោក ប៉ែន បញ្ញា ប្រធានគណៈកម្មការនីតិកម្ម និងយុត្តិធម៌ នៃរដ្ឋសភា និងជាតំណាងរាស្រ្តហត្ថលេខីជាអ្នកតំាងសំណួរ ខណៈសមាជិករដ្ឋសភាផ្សេងទៀត រួមមាន លោក សំ រិទ្ធី, លោក ហ៊ុន ម៉ានី, លោក ឈាង វុន និងតំណាងរាស្ត្រផ្សេង ក៏បានឡើងមានមតិ និងតំាងសំណួរផងដែរ។
លោក ប៉ែន បញ្ញា បានតំាងសំណួរថា៖ «តាងនាមតំណាងរាស្រ្ដហត្ថលេខីចំនួន ១០ រូប ខ្ញុំសូមតាំងសំណួរចំពោះឯកឧត្ដមរដ្ឋមន្រ្ដីក្រសួងយុត្ដិធម៌»។
ក្នុងនោះលោកបានសួរពាក់ព័ន្ធទៅនឹងចំណុច ៣ សំខាន់ៗ គឺការកសាងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធរបស់ស្ថាប័ន ការផ្ដល់ជំនួយផ្នែកច្បាប់និងការបន្តការដោះស្រាយវិវាទក្រៅប្រព័ន្ធតុលាការ ព្រមទាំងការបណ្ដុះបណ្ដាលធនធានមនុស្ស។
ឆ្លើយតបនឹងសំណួរទាំងនេះ លោក អង្គវង្ស វឌ្ឍានា បានបំភ្លឺជូនអង្គរដ្ឋសភាទាក់ទងនឹងការកសាងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ និងការធ្វើទំនើបកម្មរបស់ស្ថាប័នថា ក្នុងនីតិកាលទី៥ កន្លងមក រាជរដ្ឋាភិបាលតាមរយៈក្រសួងយុត្ដិធម៌បានរៀបចំតាក់តែងច្បាប់មួយចំនួនដូចជា ច្បាប់អង្គការតុលាការ ច្បាប់ស្ដីពីលក្ខន្ដិកៈចៅក្រម និងព្រះរាជអាជ្ញា ព្រមទាំងច្បាប់ស្ដីពីការរៀបចំ និងការប្រព្រឹត្ដទៅនៃឧត្ដមក្រុមប្រឹក្សានៃអង្គចៅក្រម។
លោកបន្ដថា៖ «ក្រសួងយុត្ដិធម៌បានយកចិត្ដទុកដាក់ខ្ពស់ ក្នុងការកសាងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធជារូបវន្ត និងធ្វើទំនើបកម្មស្ថាប័នទាំងនៅរដ្ឋបាលក្រសួង ក៏ដូចជា នៅតាមសាលាជម្រះក្ដីគ្រប់ជាន់ថ្នាក់។ នេះគឺធ្វើឲ្យប្រសើរឡើងនូវការផ្ដល់សេវាជូនប្រជាពលរដ្ឋរបស់យើង ក្នុងនោះយើងក៏បានកសាងនូវហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធរដ្ឋបាលកណ្ដាលរបស់ក្រសួង ដើម្បីឆ្លើយតបទៅនឹងកំណើននៃទំហំការងារ ក៏ដូចជា ជំនួយរបស់មន្រ្ដីរាជការដែលសព្វថ្ងៃមានប្រហែលជា ៧០០ នាក់»។
ក្រៅពីនោះ លោក វឌ្ឍានា ឲ្យដឹងថា នៅតាមសាលាជម្រះក្ដីទូទាំងប្រទេស ក្រសួងយុត្ដិធម៌មានសាលាដំបូងខេត្ត-ក្រុងចំនួន ២៤ ក្នុងនោះអគារសាលាដំបូងរាជធានី-ខេត្ដ ចំនួន ១៩ កសាង និងជួសជុលរួចរាល់។ អគារសាលាដំបូងខេត្ដចំនួន ៣ គឺខេត្ដកំពង់ស្ពឺ ត្បូងឃ្មុំ និងស្ទឹងត្រែង កំពុងតែសាងសងថ្មី និងអគារសាលាដំបូងខេត្ដ ២ ទៀត គឺកំពង់ឆ្នាំង និងស្វាយរៀង ក៏បានដាក់សំណើរួចហើយទៅក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ ដើម្បីសុំថវិកាសាងសង់អគារថ្មី។ ដោយឡែកចំពោះសាលាដំបូងនៅខេត្ដកែបក្រសួងកំពុងពិនិត្យលទ្ធភាពបង្កើតយ៉ាងយូរឆ្នាំ ២០២០។
លោកថា៖ «ចំណែកសាលាឧទ្ធរណ៍តំបន់ចំនួន ៣ ទៀត គឺខេត្ដបាត់ដំបង ព្រះសីហនុ និងខេត្តត្បូងឃ្មុំ គឺគ្រោងនឹងរៀបចំឲ្យដាក់ដំណើរការនាឆ្នាំ ២០២០ ខាងមុខផងដែរ»។
បើតាម វឌ្ឍានា ការបង្កើតឲ្យមានសាលាឧទ្ធរណ៍កម្រិតតំបន់នេះគឺដើម្បីបង្ខិតឲ្យជិតការផ្ដល់សេវាផ្នែកច្បាប់ជូនប្រជាពលរដ្ឋហើយក៏ដើម្បីកាត់បន្ថយការកកស្ទះសំណុំរឿងនៅសាលាឧទ្ធរណ៍រាជធានីភ្នំពេញផងដែរ។
ចំពោះការផ្ដល់ជំនួយផ្នែកច្បាប់ និងការបន្តការដោះស្រាយវិវាទក្រៅប្រព័ន្ធតុលាការ មន្រ្ដីក្រសួងយុត្ដិធម៌បានបំភ្លឺថា ក្រសួងក៏បានយកចិត្ដទុកដាក់ផ្ដល់សេវាផ្នែកច្បាប់ និងការដោះស្រាយវិវាទក្រៅប្រព័ន្ធតុលាការ រួមទាំងកម្មវិធីជំនួយផ្នែកច្បាប់ផ្សេងៗ។
ដោយឡែកចំពោះការផ្ដល់សេវាជំនួយផ្នែកច្បាប់ដល់ជនក្រីក្រ លោក វឌ្ឍានា ឲ្យដឹងថា ក្រសួងយុត្ដិធម៌ក៏បានសហការជាមួយគណៈមេធាវីដោយរៀបចំមេធាវី សម្រាប់ការពារក្ដីតាមសំណើតុលាការ និងសាមីខ្លួន ដែលបច្ចុប្បន្នមានមេធាវីស្ម័គ្រចិត្ដការពារក្ដីជូនជនក្រីក្រសរុបចំនួន ៤១៥ រូប ក្នុងចំណោមមេធាវីទាំងអស់នៅកម្ពុជាដែលមានជាង ១ ០០០ នាក់។ តាមរយៈមេធាវីស្ម័គ្រចិត្ដនេះ បានជួយការពារក្ដីជូនប្រជាពលរដ្ឋក្រីក្រនៅតាមសាលាជម្រះក្ដីបានជាង ២ ០០០ ករណីក្នុង ១ ឆ្នាំៗ។
លោកបញ្ជាក់ថា៖ «ទោះបីខេត្ដឆ្ងាយក៏ដោយក៏មានមេធាវីប្រចាំការយ៉ាងហោចណាស់ ៥ រូប ដើម្បីផ្ដល់សេវាការពារក្ដីជូនជនក្រីក្រដោយឥតគិតថ្លៃ»។
ទាក់ទងនឹងការអប់រំ និងបណ្ដុះបណ្ដាលធនធានវិញ លោក អង្គវង្ស វឌ្ឍានា បានថ្លែងថា ក្រសួងយុត្ដិធម៌ រួមនឹងដៃគូពាក់ព័ន្ធបានខិតខំកសាងធនធានមនុស្សក្នុងវិស័យយុត្ដិធម៌ដើម្បីឆ្លើយតបនឹងការអភិវឌ្ឍនឹងតម្រូវការនៃសង្គមជាតិ ដោយបច្ចុប្បន្ន មានចៅក្រម ២៦៤ រូប និងព្រះរាជអាជ្ញា ១៧៣ រូប។ ដោយឡែកក្រឡាបញ្ជីមាន ៧៤៩ រូប ប្រុស ៥៨៥ រូប និងស្រ្ដី ១៦៤ រូប។
យ៉ាងណាក្ដី លោក សំ រិទ្ធី តំណាងរាស្រ្ដមកពីខេត្ដកំពង់ស្ពឺក៏បានចោទសួរទៅរដ្ឋមន្រ្ដីក្រសួងយុត្ដិធម៌ផងដែរ ជុំវិញ ការផ្ដល់សេវាផ្នែកច្បាប់ដល់ពលរដ្ឋនៅតាមបណ្ដាខេត្ដដោយលោកចង់ឲ្យបង្កើនការផ្សព្វផ្សាយនិងផ្ដល់សេវាផ្នែកច្បាប់ដល់ពលរដ្ឋ ខណៈក្នុងនាមជាតំណាងរាស្រ្ដក៏មិនទាន់បានដឹងពីបញ្ហានេះ។
លោកថា៖ «បើខ្ញុំស្ដាប់មិនច្រឡំទេ គឺមានមណ្ឌលសេវាកម្មផ្នែកច្បាប់នេះក្នុងខេត្ដកំពង់ស្ពឺរហូតដល់ទៅ ១០ មណ្ឌលផងដែរ។ ខ្ញុំគ្រាន់តែចង់បញ្ជាក់បន្ថែមថា ជារួមកន្លងមក ខ្ញុំជាអ្នកចុះខេត្ដកំពង់ស្ពឺច្រើនដែរ ប៉ុន្ដែដូចជាមិនដែលមានការផ្សព្វផ្សាយ ឬក៏ឲ្យដឹងថាមានមណ្ឌលផ្ដល់សេវាកម្មផ្នែកច្បាប់នេះសោះ»។
ដោយឡែក លោក ហ៊ុន ម៉ានី ជាតំណាងរាស្រ្ដខេត្ដកំពង់ស្ពឺដែរនោះ បានលើកឡើងថា វិស័យយុត្ដិធម៌ពិតជាមានសារៈសំខាន់ណាស់ ចំពោះព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា។
លោកបន្ដថា៖ «ដូចនៅក្នុងយុទ្ធសាស្រ្ដចតុកោណដំណាក់កាលទី៣ ដែលនៅក្នុងនោះគឺការកំណែទម្រង់ច្បាប់ និងប្រព័ន្ធយុត្ដិធម៌ពិតជាមានសារៈសំខាន់ ដើម្បីក្លាយជានីតិរដ្ឋ ដែលគោលការណ៍ច្បាប់ និងជារដ្ឋអធិបតេយ្យមានឯករាជ្យ និងបូរណភាពទឹកដីពេញលេញ»។
ទាក់ទងនឹងបញ្ហាយុត្តិធម៌នេះ លោក ឈាង វុន តំណាងរាស្ត្រខេត្តបាត់ដំបងចង់ឲ្យក្រសួងយុត្តិធម៌បង្កើនជំនឿចិត្ដរបស់ពលរដ្ឋ។ លោកថា៖ «បើយើងវិនិច្ឆ័យការអនុវត្ដកន្លងទៅនៅក្នុងអតីតរដ្ឋកម្ពុជាប្រជាពលរដ្ឋទុកចិត្ដខ្លាំងណាស់លើប្រព័ន្ធយុត្ដិធម៌។ ការខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់ឯកឧត្ដមរដ្ឋមន្រ្ដី (ក្រសួងយុត្ដិធម៌) និងសហការីមានសារៈសំខាន់ណាស់ សូមកោតសរសើរ ព្រោះលោកខំប្រឹងធ្វើការងារនេះ ដើម្បីកៀរគរត្រឡប់មកវិញនូវជំនឿទុកចិត្ដ»។
ទោះជាយ៉ាងណា លោក ឈាង វុន លោកបានត្អូញត្អែរថា ពិតជាមានការលំបាកចំពោះការអនុវត្ដច្បាប់នៃប្រព័ន្ធតុលាការក្នុងខេត្ដបាត់ដំបង ខណៈការអនុវត្តនីតិវិធីច្បាប់មួយចំនួនដោះស្រាយមិនបានល្អ។
ជុំវិញការកោះហៅតំណាងរាជរដ្ឋាភិបាលចូលបំភ្លឺនេះ រដ្ឋសភាក៏មានគម្រោងធ្វើបន្តនៅក្នុងកិច្ចប្រជុំក្រោយផងដែរ។ នេះបើតាម លោក ឡេង ប៉េងឡុង អ្នកនាំពាក្យរដ្ឋសភាកាលពីម្សិលមិញ។
លោកបានបញ្ជាក់ថា៖ «រដ្ឋសភានឹងមានការតាំងឡើងនូវសំណួរដូចការសាកសួរទៅកាន់រដ្ឋមន្រ្ដីក្រសួងយុត្ដិធម៌នេះបន្ដទៀត។ អ៊ីចឹងចាប់ពីថ្ងៃនេះទៅរដ្ឋសភានឹងចូលវិស្សមកាលចំនួន ៣ ខែ នៅសម័យប្រជុំលើកទី៣ ខ្ញុំជឿថា នឹងមានសំណួរទៅកាន់រាជរដ្ឋាភិបាលបន្ថែមទៀតដូចជា ធ្វើនៅព្រឹកមិញនេះ (ការតាំងសំណួរទៅកាន់រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងយុត្ដិធម៌)»។
យ៉ាងណាក្ដី ចំពោះថ្នាក់ដឹកនាំរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលឬរដ្ឋមន្ត្រីនៅតាមក្រសួងផ្សេងទៀតដែលនឹងត្រូវចូលឆ្លើយបំភ្លឺបន្ដទៅរដ្ឋសភានេះ លោក ឡេង ប៉េងឡុង មិនទាន់អាចប្រាប់បានទេ ប៉ុន្ដែលោកបានបញ្ជាក់ថា រដ្ឋសភាក៏នឹងស្នើសុំឲ្យរាជរដ្ឋាភិបាលបំភ្លឺលើបញ្ហាបារម្ភនានារបស់ប្រជាពលរដ្ឋផងដែរ៕