ភ្នំពេញៈ គណៈកម្មាធិការប្រព្រឹត្តិកម្ម និងអង្គការសង្គមស៊ីវិលជាច្រើនទៀត ដែលកំពុងតាមដានយ៉ាងដិតដល់ ចំពោះរឿងក្តីដ៏ចម្រូងចម្រាស របស់លោកម៉ម សូណង់ដូ បានអំពាវនាវដល់រដ្ឋាភិបាល និងតុលាការកំពូលកម្ពុជា ឲ្យបដិសេធសាលក្រមរបស់សាលាដំបូង ដែលបានសម្រេចផ្តន្ទាទោស លោក ម៉ម សូណង់ដូ ឲ្យជាប់ពន្ធនាគារ២០ឆ្នាំ បន្ទាប់ពីសាលាឧទ្ធរណ៍ បានច្រានចោលបណ្តឹងសុំនៅក្រៅឃុំ របស់ប្រធានវិទ្យុឯករាជ្យមួយនេះ កាលពីថ្ងៃសុក្រ។
នៅក្នុងសេចក្ដីថ្លែងការណ៍មួយ កាលពីថ្ងៃសុក្រ គណៈកម្មាធិការប្រព្រឹត្តិកម្ម ដែលរួមបញ្ចូលគ្នា ជាមួយអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលចំនួន២១ បានចាត់ទុកការចោទប្រកាន់ប្រឆាំងនឹងលោកម៉ម សូណង់ដូ ថាជាការ ចោទដោយភ្ជាប់ទៅនឹងករណីនយោបាយ ហើយថា សាលដីការបស់សាលាឧទ្ធរណ៍«ខ្វះមូលដ្ឋានច្បាប់ និងសំអាងហេតុមិនគ្រប់គ្រាន់ដោយតុលាការខកខានមិនពិចារណា លើសារណា ដែលបង្ហាញដោយមេធាវីការពារក្ដី របស់លោក ម៉ម សូណង់ដូ»។ សេចក្ដីថ្លែងការណ៍បន្តថា៖«ជុំវិញករណីនេះ យើងក៏មានការព្រួយបារម្ភអំពីការជ្រៀតជ្រែកនយោបាយចូលលាយឡំនឹង ការសម្រេចរបស់តុលាការផងដែរ»។
ក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិលទាំង នេះ បានអំពាវនាវសុំឲ្យរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា និងតុលាការជាន់ខ្ពស់របស់កម្ពុជា បដិសេធសាលក្រមរបស់សាលាដំបូង ដែលបានសម្រេចផ្ដន្ទាទោសលោកសូណង់ដូ ដើម្បីឲ្យគាត់មានសេរីភាពឡើងវិញ និងបន្តរួមចំណែកការងាររបស់គាត់ ក្នុងការជួយលើកស្ទួយលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនិងសិទ្ធិមនុស្ស នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។
លោកអ៊ូ វីរៈប្រធានមជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា បានលើកឡើងថា មិនត្រឹមតែក្រុមគ្រួសាររបស់លោកម៉ម សូណង់ដូ ប៉ុណ្ណោះទេដែលរងការឈឺចាប់ ដោយសារការដាក់ពន្ធនាគារដ៏អយុត្តិធម៌នេះ។ លោកថ្លែងថា៖«ការសម្រេចក្តីទាក់ទងនឹងប្រព័ន្ធតុលាការពុករលួយនឹងធ្វើឲ្យស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្សនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា កាន់តែអាក្រក់»។
យ៉ាង ណាក្តីលោកទិត សុធា អ្នកនាំពាក្យអង្គភាពព័ត៌មាន និងប្រតិកម្មរហ័ស នៃទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្រ្តី បានថ្លែងថា អង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលទាំងនោះ កំពុងភ្លេចភារកិច្ចរបស់ខ្លួន ហើយក៏កំពុងតែជាន់ឈ្លី ទៅលើស្ថាប័នតុលាការផងដែរ។ លោកបានបញ្ជាក់ថា៖«តុលាការ បានសម្រេចដោយយុត្តិធម៌ តើអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលទាំងនោះ ចង់ឲ្យមានស្ថាប័នតុលាការឬក៏ឲ្យប្រទេសអត់ច្បាប់។ អ្វីដែលអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលបានធ្វើនោះ គឺជាការជ្រៀតជ្រែកការងាររបស់មេធាវីជនជាប់ចោទ»។
សាលាឧទ្ធរណ៍ កាលពីព្រឹកថ្ងៃសុក្រ បានច្រានចោលសំណើសុំនៅក្រៅឃុំ របស់លោកសូណង់ដូ ដោយសំអាងថា ករណីលោកសូណង់ដូ ធំ និងធ្ងន់ធ្ងរពេក។
នៅក្នុងបន្ទប់សវនាការលោក សូណង់ដូ បានលើកឡើងពីភាពមិនគេចវេះរបស់លោក ក្នុងការ មកតទល់តាមផ្លូវច្បាប់ ដោយសុខចិត្តជិះយន្តហោះពីក្រៅប្រទេសដើម្បីត្រឡប់មកមាតុប្រទេស វិញ បើទោះបីជាដឹងថា លោក ត្រូវបានជាប់ចោទក្នុងសំណុំរឿងអបគមន៍ក្ដី ដែលការថ្លែងនេះ ដើម្បីគាំទ្រដល់ការសុំអនុញ្ញាតនៅក្រៅឃុំបណ្ដោះអាសន្នរបស់ លោក។ លោកថ្លែងថា៖ «ករណីនេះ កើតឡើងនៅពេលខ្ញុំកំពុងរស់នៅក្នុងប្រទេសបារាំង ហើយខ្ញុំមិនបានដឹងពីអ្វី ដែលបានកើតឡើងនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាឡើយ។ បើសិនជាខ្ញុំបានប្រព្រឹត្តកំហុសឆ្គងនេះមែន នោះខ្ញុំនឹងមិនល្ងង់វិលត្រឡប់មកកម្ពុជាវិញឡើយ»។ លោក ម៉ម សូណង់ដូ ដែលបច្ចុប្បន្នមានវ័យ ៧២ ឆ្នាំ និងដែលកំពុងមានបញ្ហាខាងផ្នែកសុខភាពបន្តថា៖ «ក្នុងអំឡុងពេលប្រមាណ៥ ខែ ដែលខ្ញុំត្រូវបានឃុំក្នុងពន្ធនាគារ ខ្ញុំបានស្រកទម្ងន់អស់៥គីឡូក្រាម»។
ទោះជាបែបណាក្ដី សេចក្ដីអះអាងរបស់ ម៉ម សូណង់ដូ មិនបានធ្វើឲ្យលោក ឃុន លាងម៉េង ប្រធានក្រុមចៅក្រមជំនុំជម្រះ សាលាឧទ្ធរណ៍ ចាប់អារម្មណ៍ឡើយ។
ដោយសំអាងទៅលើហេតុផលសន្តិសុខ លោក ឃុន លាងម៉េង បានសម្រេចច្រានចោលសំណើសុំនៅក្រៅឃុំរបស់លោក សូណង់ដូ បើទោះជាមេធាវីការពារក្ដីរបស់គាត់ ព្យាយាមលើកឡើងនូវហេតុផលជាច្រើន រួមទាំងការស្នើសុំឲ្យដាក់ឃុំនៅក្នុងផ្ទះជំនួសវិញដោយហាម ប្រាមមិនឲ្យជួបនិយាយស្ដី ជាមួយសាធារណជនក៏ដោយ។
លោក ឃុន លាងម៉េង បានពន្យល់ពីសេចក្ដីសម្រេចបដិសេធរបស់លោកថា៖«ដោយខ្លាចក្រែងជន សង្ស័យ [លោកម៉ម សូណង់ដូ]អាចនឹងដាក់សម្ពាធ លើសាក្សី ហើយអាចបង្កឲ្យខូចសណ្ដាប់ធ្នាប់សាធារណៈ»។
ការសម្រេចនេះ បានធ្វើឲ្យក្រុមអ្នកគាំទ្រ លោក ម៉ម សូណង់ដូ មានការខកចិត្ត និងពុះកញ្ជ្រោល កាន់តែខ្លាំងឡើងថែមទៀត។
អ្នក ស្រី គឹម សារី អាយុ ៥៤ ឆ្នាំ ដែលខំធ្វើដំណើរមកពីខេត្តក្រចេះ បានថ្លែងថា សាលាឧទ្ធរណ៍គួរតែយល់ច្បាស់អំពីភាពស្មោះត្រង់របស់លោកសូណង់ដូ ដែលបានសម្រេចចិត្តវិលត្រឡប់មកប្រឈមមុខចំពោះផ្លូវច្បាប់។ អ្នកស្រីបន្តថា៖ «សាលាឧទ្ធរណ៍ គួរតែដោះលែងគាត់ឲ្យនៅក្រៅឃុំ»។
ភរិយាលោក សូណង់ដូ អ្នកស្រី ឌិន ផាណារ៉ា បានថ្លែងថា៖«ខ្ញុំមានការខកចិត្តចំពោះសាលាឧទ្ធរណ៍។ តែទោះជាបែបណាក្តី ខ្ញុំនៅតែមានក្តីសង្ឃឹម និងជឿជាក់ថា ប្តីខ្ញុំ នឹងមានសេរីភាពឡើងវិញ នៅពេលអនាគតដ៏ខ្លីខាងមុខនេះ»។
លោក ស សូវាន មេធាវីការពារក្តីលោក ម៉ម សូណង់ដូ បានប្រាប់ភ្នំពេញ ប៉ុស្តិ៍ដែរថា សវនាការនៅថ្ងៃសុក្រ មិនមែនជាការសើរើរឿងក្តីកូនក្តីរបស់លោកទេ សវនាការនេះ គឺធ្វើឡើងសម្រាប់ការស្នើសុំឲ្យកូនក្តីរបស់លោក បាននៅក្រៅឃុំជាបណ្តោះអាសន្នប៉ុណ្ណោះ។ លោកថ្លែងថា៖«សវនាការនេះ គឺខ្ញុំសុំឲ្យលោក សូណង់ដូ បាននៅក្រៅឃុំ ទម្រាំសាលាឧទ្ធរណ៍ធ្វើការជំនុំជម្រះ ព្រោះកូនក្តីខ្ញុំហ្នឹង គាត់មានជំងឺ»។ លោកបន្ថែមថា៖«ឥឡូវនេះ ខ្ញុំបានធ្វើបណ្តឹងសារទុកស្តីពីការសុំនៅក្រៅឃុំនេះ ទៅតុលាការកំពូលហើយហើយតុលាការកំពូល គេនឹងពិនិត្យសំណើសុំនៅក្រៅឃុំនេះ»។
នៅជុំវិញបរិវេណសាលា ឧទ្ធរណ៍ កាលពីព្រឹកថ្ងៃសុក្រ ក្រុមសមត្ថកិច្ចចម្រុះរាប់រយនាក់ ប្រដាប់ដោយខែល ដំបងឆក់ និងឡានពន្លត់អគ្គិភ័យ បានធ្វើការបិទផ្លូវ រារាំង មិនឲ្យក្រុមអ្នកគាំទ្រលោក សូណង់ដូ បានចូលមកកៀកសាលាឧទ្ធរណ៍ឡើយ។
បន្ទាប់ពីលោក សូណង់ដូ ត្រូវបានគេដឹកយកទៅឃុំខ្លួន ក្នុងពន្ធនាគារវិញ ភ្លាមៗនោះ ក្រុមអ្នកគាំទ្របាននាំគ្នាទៅកាន់ការិយាល័យឧត្តមស្នង ការសិទ្ធិមនុស្ស អង្គការសហប្រជាជាតិ ដើម្បីអំពាវនាវសុំការជួយជ្រោមជ្រែងពីលោកសូរិយាស៊ូប៊ែរឌី។ នៅចំពោះមុខអ្នកគាំទ្រលោក សូណង់ដូ និងសមត្ថកិច្ច លោក ស៊ូប៊ែរឌី បានថ្លែងតាមឧគ្ឃោសនសព្ទថា៖«ខ្ញុំមិនយល់ទាល់តែសោះអំពីសេចក្ដី សម្រេចរបស់តុលាការនេះ»។
លោក ម៉ម សូណង់ដូ ត្រូវបានអាជ្ញាធរចាប់ខ្លួនកាលពីថ្ងៃទី ១៥ កក្កដា បន្ទាប់ពីលោក នាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ប្រកាសឲ្យចាប់ខ្លួន ដោយចោទថា លោកគឺជាអ្នកនៅពីក្រោយខ្នង ក្រុម លោក ប៊ុន រដ្ឋា ដែលអាជ្ញាធរចោទថា ប៉ុនប៉ងបង្កើតតំបន់អបគមន៍ នៅភូមិប្រមា ឃុំកំពង់ដំរី ស្រុកឆ្លូង ខេត្តក្រចេះ។ កាលពីថ្ងៃទី០១ ខែតុលា ឆ្នាំនេះ សាលាដំបូងរាជធានី បានប្រកាសសាលក្រមផ្តន្ទាទោស លោកសូណង់ដូ ដាក់ពន្ធនាគារ២០ ឆ្នាំ និងពិន័យជាប្រាក់១០លានរៀលពីបទផ្ដើមគំនិតប្រឆាំងអ្នករាជការសាធារណៈ ផ្តើមធ្វើកុបកម្ម ជ្រៀតជ្រែកខុសច្បាប់នៅក្នុងការបំពេញមុខងារសាធារណៈ ញុះញង់ឲ្យប្រជាពលរដ្ឋ កាន់អាវុធខុសច្បាប់ និងប្រឆាំងនឹងអាជ្ញាធរស្របច្បាប់ ដែលមានចែងក្នុងមាត្រា មួយចំនួននៃក្រមព្រហ្មទណ្ឌ។ យ៉ាងណាក្តី អង្គការសង្គមស៊ីវិលជាតិនិងអន្តរជាតិ រួមទាំងប្រទេសមហាអំណាចមួយចំនួនបានហៅការផ្តន្ទាទោសលោកសូណង់ ដូ ថា ជារឿងនយោបាយ និងបានអំពាវនាវឲ្យដោះលែងជាបន្ទាន់៕
