ភ្នំពេញៈ មេដឹកនាំសហជីពមួយចំនួនបានសម្តែងការសោកស្តាយចំពោះទង្វើរបស់លោក សម រង្ស៊ី ដែលទៅសុំឲ្យសហភាពអឺរ៉ុប (EU) ដកប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ អ្វីគ្រប់យ៉ាងលើកលែងតែអាវុធ (EBA) ពីកម្ពុជា ដែលវានឹងធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់កម្មករ និងប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ ដោយពួកគេបានព្រមានថា នឹងធ្វើការឆ្លើយតបវិញ ចំពោះលោក សម រង្ស៊ី ប្រសិនបើ EU ដក EBA មែននោះ។
ការសម្តែងការសោកស្តាយរបស់សហជីពមួយចំនួនធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីគណ:កម្មការអឺរ៉ុបបានបញ្ចប់ការទទួលយកមតិយោបល់ពីរដ្ឋសមាជិកនៅថ្ងៃទី ២៩ ខែមករាដើម្បីឈានទៅសម្រេចថា តើត្រូវព្យួរឬមិនព្យួរ EBA?
ទោះយ៉ាងណា អំណាចនៃការសម្រេចចិត្ត គឺស្ថិតនៅលើគណៈកម្មការអឺរ៉ុប មិនមែនលើរដ្ឋសមាជិកទេ ដរាបណាគ្មានការជំទាស់ជាឯកច្ឆន្ទ។ ការឈានមកដល់ចំណុចនេះ គឺជាអ្វី ដែល EU បានលើកឡើងថា ដោយសារតែកម្ពុជា បានធ្វើឲ្យធ្លាក់ចុះនូវការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស និងសេរីភាពបញ្ចេញមតិ ដូចដែលមានចែងក្នុង ១៥ ចំណុច របស់អង្គការសហប្រជាជាតិ អង្គការពលកម្មអន្តរជាតិ និងកតិកាសញ្ញាស្តីពីសិទ្ធិមនុស្ស និងសិទ្ធិការងារ រួមទាំងបានធ្វើឲ្យធ្លាក់ចុះនូវដំណើរការលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ តាមរយៈការរំលាយគណបក្សប្រឆាំង។
លោក ប៉ាវ ស៊ីណា ប្រធានសហភាពចលនាកម្មករកម្ពុជា បានសម្តែងការមិនសប្បាយចិត្ត និងមិនគាំទ្រចំពោះទង្វើរបស់លោក សម រង្ស៊ី ដែលទៅសុំឲ្យ EU ដក EBA ពីកម្ពុជានោះ។
លោកបញ្ជាក់ថា៖ «ខ្ញុំមិនគាំទ្រទេ ពីព្រោះ ថា វាធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ទៅដល់សេដ្ឋកិច្ចប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជាទាំងមូល ហើយបើយើងក្រឡេកទៅមើលសេដ្ឋកិច្ចនយោបាយ ប្រទេសមួយចំនួន យើងមើលឃើញថា អ្នកនយោបាយប្រទេសគេ មិនបានធ្វើរបៀបនេះតាមរយៈស្នើឲ្យអន្តរជាតិដាក់ទណ្ឌកម្មលើប្រទេសខ្លួន ឬក៏ផ្តាច់នូវសេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រជាពលរដ្ឋដែរ។ រឿងនេះកើតឡើងដោយសារតែអ្នកនយោបាយ ដូច្នេះអ្នកនយោបាយត្រូវតែដោះបញ្ហានេះ»។
លោកស៊ីណា ក៏ថ្លែងដែរថា វាជាសិទ្ធិសេរីភាពរបស់កម្មករ ក្នុងការតវ៉ាប្រឆាំងចំពោះលោក សម រង្ស៊ី ប្រសិនបើ មានការដកភាពអនុគ្រោះពន្ធមែននោះ ពីព្រោះអ្នកនយោបាយ មិនគួរយកសេដ្ឋកិច្ចនិងរបររកស៊ីរបស់ប្រជាពលរដ្ឋទៅធ្វើជាល្បែង នយោបាយបែបនេះនោះទេ។
ទន្ទឹមនឹងនេះដែរ លោក ហ្វា សាលី ប្រធានសម្ព័ន្ធសហជីពជាតិ បានបង្ហោះសារនៅលើហ្វេសប៊ុករបស់លោកកាលពីថ្ងៃទី ៩ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ ២០១៩ ថា ប្រសិនបើ EBA ត្រូវបានដកក្នុងវិស័យ វាយនភណ្ឌ កាត់ដេរសម្លៀកបំពាក់ ស្បែកជើង និងកាបូបនាពេលខាងមុខពិតមែននោះ ប្រាកដណាស់ទណ្ឌកម្មនឹង តបស្នង ត្រឡប់ទៅវិញភ្លាមៗ ចំពោះអ្នកដែលស្នើសុំឲ្យ EU ដកប្រពន្ធ័អនុគ្រោះពន្ធពីកម្ពុជា។
លោកថា៖ «យើងមិនស្ងៀមចំពោះបញ្ហាទាំងនេះឡើយ អ្នកត្រូវដឹងថា កម្មករនិងពលរដ្ឋរាប់លាននាក់ដែលបានទទួលផលពីវិស័យមួយនេះ ដូចនេះ គេក៏មិនស្ងៀមដែរ។ ការដក EBA វាមិនបានជំរុញឲ្យមានការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស លក្ខខណ្ឌការងារល្អ និងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យឡើយ ផ្ទុយទៅវិញវាបានធ្វើឲ្យប្រជាជនកម្ពុជា ប្រឈមនឹងភាពអវិជ្ជមានដូចជាគ្មានការងារធ្វើសិទ្ធិមនុស្សធ្លាក់ចុះ ប្រជាធិបតេយ្យនិងបាត់បង់ ដោយសារតែបញ្ហានេះ»។
ចំណែក លោក សោម អូន ប្រធានសភាសម្ព័ន្ឋសហជីពជាតិកម្ពុជា ក៏ថ្លែងដែរថា លោក សម រង្ស៊ី បាននិងកំពុងព្យាយាមធ្វើយុទ្ធនាការ ញុះញង់នៅក្រៅប្រទេសក្នុងគោលដៅឲ្យ EU ដក EBA ពីកម្ពុជាដែលជាទង្វើធ្វើបាបប្រជាជនខ្លួនដើម្បីបម្រើមហិច្ឆតានយោបាយរបស់ខ្លួន។
លោកថា៖ «យើងគោរពសិទ្ធិអ្នកនយោបាយទាំងអស់ តែអ្នកនយោបាយ ត្រូវធ្វើម៉េច គិតជាតិ និងប្រជាពលរដ្ឋ ជាធំពីព្រោះរឿង (EBA) វាពាក់ព័ន្ធនឹងផលប្រយោជន៍ជាតិ សេដ្ឋកិច្ចជាតិ កម្មករនិងប្រជាពលរដ្ឋ ដូច្នេះប្រសិនបើអ្នកនយោបាយគាត់សុំគេឲ្យដក (EBA) ដើម្បីផលប្រយោជន៍បុគ្គល និងមហិច្ឆតាខ្លួនឯងអ្វីដែលគាត់ធ្វើគឺផ្ទុយពីអ្វីដែលប្រជាពលរដ្ឋចង់បាន»។
លោកព្រមានថា បើ EU ដក EBA មែននោះ សភាសម្ព័ន្ឋសហជីពជាតិកម្ពុជានឹងចាត់វិធានការ ចំពោះលោក សម រង្ស៊ី។ ប៉ុន្តែទោះយ៉ាងណា លោកអូន មិនបានប្រាប់ឲ្យដឹងថា តើវិធានការអ្វីដែលក្រុមរបស់ លោកនឹងប្រើដើម្បីប្រឆាំងនឹងលោកសម រង្ស៊ី នោះទេ។
លោកថា៖ «យើងបាននិងកំពុងពិគ្រោះយោបល់គ្នាជាមួយក្រុមការងាររបស់ខ្ញុំ សហជីពមូលដ្ឋាន និងសកម្មជន របស់យើង ថាតើយើងនឹងមានយុទ្ធសាស្ត្រយ៉ាងម៉េចយើងនឹងចេញនូវអ្វីដែលយើងចង់ធ្វើ ប្រសិនជា (EBA) ត្រូវបាន EU ព្យួរ ឬដកតាមសំណើរបស់លោក សម រង្ស៊ី»។
លោក អូន បានកត់សម្គាល់ថា ជារឿយៗលោក រង្ស៊ី «តែងតែបង្កចលាចលខុសច្បាប់ផ្សេងៗ ហើយលោកបានរត់ទៅរស់នៅ ក្រៅប្រទេស ហើយធ្វើនយោបាយកៀរគរបរទេសឲ្យមកធ្វើបាបប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជាគាបសង្កត់ខ្មែរនិងសម្លាប់ សេដ្ឋកិច្ច ជាតិដោយហេតុផលថា ជួយសង្គ្រោះប្រទេសជាតិ»។
លោក គិន ភា ប្រធានវិទ្យាស្ថានទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិកម្ពុជា នៃរាជបណ្ឌិត្យសភាថ្លែងថា នេះគឺជាសិទ្ធិបញ្ចេញមតិរបស់ប្រធានសហជីពហើយពួកគាត់អាចមានសិទ្ធិធ្វើអ្វីមួយទៅតាមច្បាប់កំណត់ ដើម្បីបង្ហាញការមិនសប្បាយចិត្តរបស់ខ្លួន ចំពោះលោក សម រង្ស៊ី ដើម្បីការពារនូវអត្ថប្រយោជន៍របស់ខ្លួន។
ប៉ុន្តែលោកបានបន្តថា៖ «វាមិនមានឥទ្ធិពលអ្វីអាចទៅឃាត់ឃាំងលោក សម រង្ស៊ី មិនឲ្យអំពាវនាវដល់អន្តរជាតិ ដាក់ទណ្ឌកម្មលើកម្ពុជានោះទេ។ លោក សម រង្ស៊ី គាត់មិនបានគិតដល់កេរ្តិ៍ឈ្មោះនិងផលប្រយោជន៍របស់កម្មករ នោះទេ ហើយទង្វើរបស់គាត់ នឹងធ្វើឲ្យកម្មករ-កម្មការិនី មិនសប្បាយចិត្តចំពោះរូបគាត់»។
លោក សុខ សុគន្ធ អ្នកវិភាគនយោបាយ បានថ្លែងនៅលើហ្វេសប៊ុករបស់លោកកាលពីថ្ងៃទី ៧ ខែកុម្ភៈ ថា បើសិនជាសហភាពអឺរ៉ុបដក EBA ពីកម្ពុជា នោះលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ដាច់ខាតនឹងមិនឲ្យលោក សម រង្ស៊ី បានវិលចូលស្រុកវិញនោះឡើយ។
លោកបញ្ជាក់ថា៖ «បើឯង (សម រង្ស៊ី) ជ្រុលឲ្យអឺរ៉ុបដក EBA អញ (លោក ហ៊ុន សែន) កាត់ឯងមិនឲ្យចូលស្រុក ដូច្នេះនេះហើយបានជាសម្តេចនិយាយថា ត្រូវស្តាប់សិទ្ធិមនុស្សទៀតឬរឿងអីត្រូវស្តាប់ គេប្រាប់ទៀត បើគេកាត់ហើយថ្ងៃក្រោយសហភាពអឺរ៉ុប អត់មានសិទ្ធិក្នុងការនិយាយអ្វីទាំងអស់លើរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា»។
លោកបានបន្ថែមថា ការដកប្រព័ន្ធអនុគ្រោះលើទំនិញកម្ពុជា និងមីយ៉ាន់ម៉ា មិនមែនជាការខាតបង់សម្រាប់តែកម្ពុជា និងមីយ៉ាន់ម៉ានោះទេ តែអឺរ៉ុប ក៏ខាតបង់ផងដែរ គឺអឺរ៉ុបបាត់បង់ការផ្គត់ផ្គង់ ទំនិញដែលមានតម្លៃថោក។
លោក សម រង្ស៊ី មិនអាចទាក់ទងសុំអធិប្បាយបានទេ កាលពីម្សិលមិញ៕