
ភ្នំពេញៈ សហមេធាវីការពារលោក ខៀវ សំផន បានបញ្ចប់ការសន្និដ្ឋានបិទករណី ០០២/០១ នៅសាលាក្តីខ្មែរក្រហម កាលពីម្សិលមិញ ដោយអះអាងដូចគ្នានឹងថ្ងៃ សុក្រ ដែរថាការជំនុំជម្រះខ្វះភ័ស្តុតាងបញ្ជាក់អំពីចេតនាប្រព្រឹត្តល្មើសរបស់កូនក្តីរបស់ពួកគេ។
ដោយរៀបរាប់ថា លោក ខៀវ សំផន ជាបញ្ញវន្តបរិសុទ្ធ ដែលផ្តាច់ចេញពីផ្នែកយោធានិងសន្តិសុខនៃរបបខ្មែរក្រហម ក្រុមមេធាវីការពារក្តីបានខិតខំលើកនូវភាពខ្វះចន្លោះ ក្នុងចម្លើយជាសក្ខីកម្មរបស់សាក្សី ដែលព្រះរាជអាជ្ញាពឹងផ្អែក ដើម្បីផ្សារភ្ជាប់ លោក ខៀវ សំផន ទៅនឹងមុខតំណែងដែលចេញសេចក្តីសម្រេចជាន់ខ្ពស់។
លោក គង់ សំអុន សហមេធាវីជាតិ បានថ្លែងប្រាប់តុលាការថា ជាពិសេសតួនាទីលោក ខៀវ សំផន ជាប្រមុខរដ្ឋគឺគ្រាន់តែជាងារដែលគេប្រគល់ទៅឲ្យបញ្ញវន្តដែល ប្រជាជនពេញចិត្តរូបនេះតែប៉ុណ្ណោះ។
លោក Arthur Vercken សហមេធាវីអន្តរជាតិ បានបន្តថា ការរៀបរាប់ដោយព្រះរាជអាជ្ញា អំពីពួកកុម្មុយនីស្តដែលប្រែក្លាយប្រទេសជារដ្ឋទាសករ ក្នុងខែ មេសា ឆ្នាំ ១៩៧៥ គឺជាការរៀបរាប់បែបងាយៗ។
លោកបន្តថា ដោយបំផ្លាញនូវបរិបទសង្គ្រាមត្រជាក់ ដែលជះឥទិ្ធពលលើសង្គ្រាមស៊ីវិលនៅកម្ពុជា មុនរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ សំណុំរឿងនេះ គឺស្មើនឹងការស្នើសុំអង្គជំនុំជម្រះ «វិនិច្ឆ័យជនជាប់ចោទថា ចង់បង្កើតរបបកុម្មុយនីស្ត»។
លោក Vercken បានបន្ថែមដោយនិយាយថា ស្ថានការណ៍នៅចុងបញ្ចប់នៃរបបនេះ គឺដូចនៅខែ មេសា ឆ្នាំ ១៩៧៥ ព្រះរាជអាជ្ញាកំពុងតែ «ប្រមាថដល់...តក្កភាពនៃចំណុចមូលដ្ឋានបំផុត»។
បន្ទាប់មកលោកស្រី Anta Guisse សហមេធាវី បានចោទសួរអំពីតួនាទីរបស់លោក ខៀវ សំផន ក្នុងការសម្រេចបង្ខំប្រជាជនចេញពីក្រុងភ្នំពេញ ដោយផ្តោតជាពិសេសលើសាក្សីសំខាន់ៗ ដែលច្រឡំគ្នារវាងថ្ងៃប្រជុំធ្វើសេចក្តីសម្រេចដែលថាលោក ខៀវ សំផន បានចូលរួម។
លោកស្រី Guisse បានថ្លែងថា៖ «ខ្ញុំមិនដឹងថា តើខ្ញុំចាំបាច់ត្រូវរំឭកលោកឬ ប៉ុន្តែវាជាគោលការណ៍មូលដ្ឋានក្នុងច្បាប់ព្រហ្មទណ្ឌ នៅពេលដែលមានមន្ទិលសង្ស័យ វាជាផលប្រយោជន៍ដល់ជនជាប់ចោទ»។
លោកស្រីបន្តជំទាស់លើភ័ស្តុតាងមិនច្បាស់លាស់ដែលព្រះរាជអាជ្ញាបង្ហាញថា ខៀវ សំផន គឺជាប្រធានការិយាល័យ ៨៧០ ដែលទទួលបន្ទុកឃ្លាំមើលការអនុវត្តគោលនយោបាយរបស់របបកម្ពុជា ប្រជាធិបតេយ្យ។
លោកស្រី Guisse បានចោទសួរថា បើទោះជាមានភ័ស្តុតាងផ្ទុយក៏ដោយ ក៏ប៉ុន្តែ ហេតុអ្វីវាសំខាន់ចំពោះព្រះរាជអាជ្ញាដែលត្រូវបញ្ជាក់ថា លោក ខៀវ សំផន គឺជាប្រធានការិយាល័យនោះ។
លោកស្រីឆ្លើយខ្លួនឯងថា៖ «គឺដើម្បីតភ្ជាប់និងធ្វើឲ្យគាត់ទទួលខុសត្រូវរឿងព្រហ្មទណ្ឌ ចំពោះអ្វីដែលបានកើតឡើងក្នុងរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ»។
លោកស្រី Guisse បានបកមករូបភាពរបស់ជនកុម្មុយនីស្តវ័យក្មេង ដែលមានក្តីស្រមៃនាំប្រទេសឆ្ពោះទៅមុខ។ «នេះជាបុរសដែលខំស្វែងយល់ថា តើរឿងហេតុអ្វី ដែលបានកើតឡើងហើយពុំបានផលនោះ»។
លោកស្រីបន្តថា៖ «គោលបំណងគឺពុំមែនធ្វើឲ្យកម្ពុជាឈឺចាប់ទេ។ គឺចង់នាំកម្ពុជាទៅមុខ»។ គ្មានភ័ស្តុតាងបង្ហាញថាលោក ខៀវ សំផន មានចេតនាល្មើសទៅចូលរួមជាមួយក្រុមឧក្រិដ្ឋជននិងមេដឹកនាំដទៃទៀតឡើយ។
លោកស្រីបានអះអាងដែរថា៖ «ពួកគេមិនបានរៀបផែនការទេ។ គេអាចអសមត្ថភាព តែគេគ្មានចេតនាឧក្រិដ្ឋទេ។ ក្នុងការជំនុំជម្រះព្រហ្មទណ្ឌ ចំណុចនេះ គឺសំខាន់ណាស់»៕ TK