សៀមរាបៈ សារមន្ទីរ​កុលាលភាជន៍​អង្គរ​ភូមិតានី មាន​គម្រោង​ផលិត​ចម្លង​កុលាលភាជន៍​បុរាណ​មួយចំនួន​ឡើងវិញ​ដើម្បី​លើកស្ទួយ​ស្នាដៃ​ដូនតា​ដែល​គម្រោង​នេះ​នឹង​ដាក់​ស្នើ​នៅ​ចុង​ឆ្នាំនេះ ដើម្បី​ទទួលបាន​ការយល់ព្រម​ពី​គណៈកម្មការ ICC អង្គរ​។

លោក សេង សុធារ៉ា អនុប្រធាននាយកដ្ឋាន​ទទួលបន្ទុក​ការងារ​ផ្នែក​វប្បធម៌ គ្រប់គ្រង​សារមន្ទីរ​កុលាលភាជន៍​អង្គរ​ភូមិតានី​បាន​ប្រាប់​ភ្នំពេញ​ប៉ុស្តិ៍​កាលពី​ថ្ងៃអាទិត្យ​ថា ក្រុមការងារ​នៃ​នាយកដ្ឋាន​ទទួលបន្ទុក​ផ្នែក​វប្បធម៌​មាន​គម្រោង​មួយ ដើម្បី​លើកកម្ពស់​គម្រោង​ឡបុរាណ​នៅ​ភូមិ​តានី​ដោយ​បង្កើត​រោង​ជាង​កុលាលភាជន៍ ដើម្បីឱ្យ​ប្រជាពលរដ្ឋ​ក្នុងភូមិ​មាន​ឱកាស​ផលិត​កុលាលភាជន៍​របស់​ខ្មែរ​ឡើងវិញ​។

លោក​បន្តថា គម្រោង​នេះ​អាច​ជា​ប្រយោជន៍​ដើម្បី​លើកកម្ពស់​ជីវភាព​ប្រជាជន​លើ​វិស័យ​ទេសចរណ៍ និង​សម្រាប់​ជា​ការរំឭក​អំពី​ស្នាដៃ​ដូនតា​ក្នុង​ការបង្ហាញ​ពី​ការស្រឡាញ់​ថែទាំ កុលាលភាជន៍​ទៅកាន់​ភ្ញៀវទេសចរ ដែល​បាន​ចូល​ទស្សនា​កម្សាន្ត ហើយ​ក៏​អាច​ទិញ​ធ្វើជា​វត្ថុ​អនុស្សាវរីយ៍​បាន​ផងដែរ​។

លោក​បន្តថា​៖ «​កន្លែង​យើង​នេះ គ្រាន់​ជា​កន្លែង​បង្ហាញ​ពី​ទម្រង់​កុលាលភាជន៍​ដែល​មាន​ច្រើន​ប្រភេទ សម្រាប់​ឲ្យ​ភ្ញៀវ​គាត់​បានឃើញ ហើយ​ក៏​អាច​ទិញ​បាន​ដោយ​ក្នុងនោះ គាត់​អាច​ឃើញ​ផ្ទាល់​ពី​របៀប​នៃ​ការផលិត កុលាលភាជន៍​»​។

ទោះយ៉ាងណា​លោក សុធារ៉ា ឲ្យ​ដឹងថា ដោយសារ​តែ​គម្រោង​នេះ​ទើបតែ​ត្រូវ​បានលើកឡើង​ពី​មន្ត្រី​ជំនាញ ដូច្នេះ​គម្រោង​នេះ​នឹង​ត្រូវ​បន្ត​ដាក់​ស្នើ​ទៅ​គណៈកម្មការ ICC អង្គរ ដើម្បី​ធ្វើការ​សម្រេច​ដោយ​លោក​សង្ឃឹមថា គម្រោង​នេះ​នឹង​លេច​ជា​រូបរាង​នៅ​ឆ្នាំ​ ២០២២ ខាងមុខ​។

លោក ឡុង កុសល អ្នកនាំពាក្យ​អាជ្ញាធរ​ជាតិ​អប្សរា​ថ្លែង​ថា អាជ្ញាធរ​អប្សរា គាំទ្រ​ចំពោះ​គម្រោង​នេះ និង​បន្ត​ជំរុញ​បន្ថែម​ទៀត ខណៈ​ដែល​លោក​ចាត់ទុក​ថា នេះ​ជា​មរតក​ដូនតា​ខ្មែរ​ដែល​បាន​បន្សល់ទុក​សម្រាប់​ខ្មែរ ដែល​គួរតែ​ចូលរួម​ប្រើប្រាស់​នូវ​វត្ថុ​ទាំងនោះ​ឡើងវិញ​។

លោក​ថា ការចម្លង​គំរូ​កុលាលភាជន៍​បុរាណ​មកប្រើប្រាស់​ឡើងវិញ​សម្រាប់​ជីវភាព​រស់នៅ​ប្រចាំថ្ងៃ ក៏​ជា​ការរំឭក​ស្នាដៃ​ដូនតា​ឡើងវិញ​ដែរ​ដើម្បី​ធ្វើឱ្យ​មរតក​ដូនតា​បាន​រស់​រវើក​ឡើងវិញ​យ៉ាង​ដូច្នោះ​ដែរ​។

លោក​បន្ថែមថា​៖ «​គោលបំណង​នេះ គឺ​ចង់​បង្ហាញជូន​ទៅកាន់​សាធារណជន​ឲ្យ​បាន​ជ្រាប​ច្បាស់​ពី​ភាព​សម្បូរបែប​នៃ​កុលាលភាជន៍​ខ្មែរ​មាន​ពី​សម័យបុរាណ គឺមាន​ច្រើន​។ បន្ថែម​ពីនេះ​ក៏​យើង​ចង់​ឲ្យ​មានការ​ប្រើប្រាស់​វត្ថុ​ដែលជា​ទម្រង់​ពី​បុរាណ ដែល​បាន​បង្កើតឡើង​ដែល​យើង​អាច​យកមកប្រើ​ប្រាស់ ដើម្បី​បម្រើ​ដល់​ការរស់នៅ​របស់​យើង ឬ​ធ្វើ​វា​ជា​វត្ថុ​អនុស្សាវរីយ៍​បាន​ផងដែរ​»​។

សាស្ដ្រាចារ្យ​បណ្ឌិត ធុយ ចាន់ធួន អ្នក​បុរាណ​វិទូ​ម្នាក់​ដែល​ធ្លាប់​សិក្សា​ពី​កុលាលភាជន៍​សម័យ​បុរេប្រវត្ដិសាស្ត្រ​បាន​លើកឡើងថា គំនិត​នៃ​ការចម្លង​កុលាលភាជន៍​នេះ​គឺជា​រឿង​មួយ​ដែល​ល្អ ព្រោះថា​អាច​ផ្សព្វផ្សាយ​នូវ​ស្នាដៃ​ទាំងនេះ​ដល់​អ្នកជំនាន់​ក្រោយ​ជាពិសេស​ភ្ញៀវទេសចរ ព្រោះ​ការចម្លង​កុលាលភាជន៍​ទាំងនេះ​គឺ​មិន​បានធ្វើ​ឲ្យ​ប៉ះពាល់​ដល់​ទម្រង់​នៃ​កុលាលភាជន៍​ដើម​នោះទេ​។

លោក​បាន​បន្ថែមថា​៖ «​កុលាលភាជន៍ គេ​ធ្វើ​ការចម្លង​បាន​ណា ព្រោះ​មូលហេតុ​អ្វី​? ព្រោះ​កុលាលភាជន៍ គេ​មិន​ចម្លង​ថ្ម ឬ​ក៏​សំរឹទ្ធ​បានទេ ដោយសារ​តែ​ទម្រង់​​របស់​វា ខុសគ្នា​។ បើទោះជា​ចម្លង​ពី​ខាងក្រៅ​ដូច ១០០ ភាគរយ មើល​ពី​ខាងក្រៅ​អី ក៏​ខាងក្នុង​មិន​ដូច​ដែរ​។ ដូច្នេះ​ការចម្លង​ពី​ស្នាដៃ​ចាស់​មក​ស្នាដៃ​ថ្មី​ហ្នឹង វា​គឺជា​រឿង​ល្អ​មួយ សម្រាប់​បង្ហាញថា​សិល្បៈ​ចម្លាក់​បុរាណ​របស់​ខ្មែរ​យើង​ដល់​កម្រិតណា ហើយ​យើង​កុំ​បារម្ភ​ថា គេ​ចម្លង​អី​»​។

លោក​សាស្ដ្រាចារ្យ​បណ្ឌិត​បាន​ពន្យល់ថា ជាទូទៅ​ការចម្លង​កុលាលភាជន៍​នីមួយៗ​មាន​លក្ខណៈ​ខុសគ្នា​ទៅតាម​ស្នាដៃ និង​ទៅតាម​តំបន់​របស់​អ្នកភូមិ​អ្នកស្រុក ហើយ​វា​កាន់​តែ​មាន​ភាពខុសគ្នា​ទៅទៀត​ទៅ​តាម​ប្រទេស​នីមួយៗ​៕