ភ្នំពេញៈ ព្រះមហាក្សត្រខ្មែរចេញព្រះរាជក្រឹត្យប្រកាសដំណើរការសាលាឧទ្ធរណ៍ចំនួន ៣ បន្ថែមទៀត ខណៈមានសាលាឧទ្ធរណ៍ ១ ស្រាប់ហើយនៅរាជធានីភ្នំពេញ ដោយធ្វើការបែងចែក និងគ្រប់គ្រងសំណុំរឿងទៅតាមតំបន់ដែលបានកំណត់ ចាប់ពីខែ មេសា ឆ្នាំ ២០២០ តទៅ។
សាលាឧទ្ធរណ៍ទាំង ៤ នោះ រួមមានសាលាឧទ្ធរណ៍តំបន់ត្បូងឃ្មុំ សាលាឧទ្ធរណ៍តំបន់បាត់ដំបង សាលាឧទ្ធរណ៍តំបន់ព្រះសីហនុ និងសាលាឧទ្ធរណ៍តំបន់ភ្នំពេញ។ នេះបើតាមព្រះរាជក្រឹត្យចំនួន ៤ ច្បាប់ផ្សេងគ្នា ដែលឡាយព្រះហស្តលេខាដោយ ព្រះបាទ សម្តេចព្រះបរមនាថ នរោត្តម សីហមុនី នៅពាក់កណ្តាលខែសីហានេះ។
យោងតាមព្រះរាជក្រឹត្យទាំងនេះ សម្រាប់សាលាឧទ្ធរណ៍តំបន់ត្បូងឃ្មុំ ដែលមានទីតាំងស្ថិតក្នុងខេត្តត្បូងឃ្មុំ នឹងទទួលដោះស្រាយបណ្តឹងឧទ្ធរណ៍ចំពោះសេចក្តីសម្រេចនានារបស់សាលាដំបូងខេត្តកំពង់ចាម ខេត្តកំពង់ធំ ព្រះវិហារ ក្រចេះ ស្ទឹងត្រែង រតនគិរី មណ្ឌលគិរី ព្រៃវែង ស្វាយរៀង និងខេត្តត្បូងឃ្មុំ ឬករណីសំណុំរឿងដែលតុលាការកំពូលបានបង្វិលមកវិញ។
ចំណែកសាលាឧទ្ធរណ៍តំបន់បាត់ដំបង មានទីតាំងស្ថិតក្នុងខេត្តបាត់ដំបង ដែលនឹងទទួលដោះស្រាយបណ្តឹងឧទ្ធរណ៍ចំពោះសេចក្តីសម្រេចនានារបស់សាលាដំបូងខេត្តកំពង់ឆ្នាំង ពោធិ៍សាត់ បាត់ដំបង ប៉ៃលិន បន្ទាយមានជ័យ ឧត្តរមានជ័យ និងខេត្តសៀមរាប ឬករណីសំណុំរឿងដែលតុលាការកំពូលបានបង្វិលមកវិញ។
សាលាឧទ្ធរណ៍តំបន់ព្រះសីហនុ មានទីតាំងក្នុងខេត្តព្រះសីហនុ នឹងទទួលដោះស្រាយបណ្តឹងឧទ្ធរណ៍ចំពោះសេចក្តីសម្រេចនានារបស់សាលាដំបូងខេត្តតាកែវ កំពត កំពង់ស្ពឺ កោះកុង និងខេត្តព្រះសីហនុ ឬករណីសំណុំរឿងដែលតុលាការកំពូលបានបង្វិលមកវិញ។
សម្រាប់សាលាឧទ្ធរណ៍តំបន់ភ្នំពេញ គឺស្ថិតនៅទីតាំងដដែល នឹងត្រូវទទួលដោះស្រាយបណ្តឹងឧទ្ធរណ៍សម្រាប់តែសេចក្តីសម្រេចនានារបស់សាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ និងខេត្តកណ្តាល ឬករណីសំណុំរឿងដែលតុលាការកំពូលបានបង្វិលមកវិញតែប៉ុណ្ណោះ។
ប៉ុន្តែ ព្រះរាជក្រឹត្យក៏បានបញ្ញត្តិបន្ថែមថា៖ «សំណុំរឿងទាំងឡាយណាដែលឧទ្ធរណ៍ និងមហាអយ្យការអមសាលាឧទ្ធរណ៍ភ្នំពេញបានទទួលជាសមត្ថកិច្ច ត្រូវបន្តចាត់ការសំណុំរឿងទាំងអស់នោះ ដោយអនុលោមតាមច្បាប់ និងបទប្បញ្ញត្តិជាធរមាន។ ក្នុងករណីសាលាឧទ្ធរណ៍តំបន់ណាមួយ មិនទាន់អាចដំណើរការទៅបាន បណ្តឹងឧទ្ធរណ៍ក្នុងតំបន់នោះត្រូវស្ថិតក្នុងសមត្ថកិច្ចរបស់សាលាឧទ្ធរណ៍ភ្នំពេញ»។
តាមគម្រោងសាលាឧទ្ធរណ៍ចំនួន ៣ នេះ គឺស្ថិតក្នុងគម្រោងរបស់រដ្ឋាភិបាល ដែលធ្លាប់បានប្រកាសថា នឹងបង្កើតតុលាការឧទ្ធរណ៍តំបន់ចំនួន ៧ បន្ថែមទៀតនៅទូទាំងប្រទេស។
លោក ជិន ម៉ាលីន អ្នកនាំពាក្យក្រសួងយុត្តិធម៌ ប្រាប់ភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍ថា សាលាឧទ្ធរណ៍តំបន់ទាំងនេះ នឹងចូលរួមបង្ខិតសេវាយុត្តិធម៌កាន់តែជិតប្រជាពលរដ្ឋ។ ប្រជាពលរដ្ឋមិនចាំបាច់ឡើងមកភ្នំពេញទៀតនោះទេ គឺអាចទៅឧទ្ធរណ៍តំបន់ដែលបានបង្កើតឡើងក្នុងការជួយសន្សំសំចៃពេលវេលា និងថវិកា។
លោកបន្តថា៖ «ក្នុងនោះក៏ធានានូវសិទ្ធិទទួលបាននូវយុត្តិធម៌របស់ពលរដ្ឋ ដែលកន្លងទៅមានពលរដ្ឋមួយចំនួន បានបោះបង់សិទ្ធិក្នុងការតវ៉ា ដោយសារបញ្ហាថវិកា និងពេលវេលានេះ។ ម្យ៉ាងទៀត ក៏ដើម្បីកាត់បន្ថយការកកស្ទះសំណុំរឿង ដែលនាំឲ្យមានការកកណែនពន្ធនាគាផងដែរ ព្រោះបើមានឧទ្ធរណ៍ច្រើន គឺជួយរំលែកបណ្តឹងដែលមាននៅឧទ្ធរណ៍ក្នុងពេលបច្ចុប្បន្ន»។
លោក ជិន ម៉ាលីន បានឲ្យដឹងថា គិតមកដល់ពេលនេះ ទាំងការរៀបចំរូបវន្តបុគ្គល និងធនធានមនុស្សផ្សេងៗ បានដំណើរការជិតរួចរាល់ហើយ ដោយក្នុងនោះចំពោះទីតាំងសាលាឧទ្ធរណ៍ទាំងអស់ គឺនឹងត្រូវបញ្ចប់ការសាងសង់នៅក្នុងខែកញ្ញាខាងមុខនេះ។
លោកបន្តថា ដោយសារតែសាលាឧទ្ធរណ៍រាជធានីភ្នំពេញនឹងក្លាយទៅជាសាលាឧទ្ធរណ៍តំបន់ភ្នំពេញ ដែលមានហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធស្រាប់ ដូច្នេះនឹងមិនមានការកែប្រែ ឬផ្លាស់ប្តូរ បង្កើតថ្មី ដូចទៅនឹងសាលាឧទ្ធរណ៍តំបន់ចំនួន ៣ ផ្សេងទៀតនោះទេ។
លោក ម៉ាលីន បានបញ្ជាក់ថា៖ «ចំពោះការតែងតាំងរចនាសម្ព័ន្ធថ្មីសម្រាប់ឧទ្ធរណ៍ទាំង ៣ នេះ គឺក្នុងឧទ្ធរណ៍តំបន់នីមួយៗ អាចមានមន្ត្រីចៅក្រម ចន្លោះពី ៤ ទៅ ៥ នាក់ និងព្រះរាជអាជ្ញាចន្លោះពី ៤ ទៅ ៥ នាក់ ព្រមទាំងមន្ត្រីរដ្ឋបាល ក្រឡាបញ្ជីប្រមាណជាង ១០ នាក់ផងដែរ ដោយអាស្រ័យទៅលើការតែងតាំងជាក់ស្តែង»។
ទោះយ៉ាងណា លោក អំ សំអាត ប្រធានគ្រប់គ្រងផ្នែកឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សនៃអង្គការលីកាដូ បាននិយាយថា ការដំណើរការសាលាឧទ្ធរណ៍ទាំងនេះ គឺមានទាំងរឿងវិជ្ជមាន និងរឿងអវិជ្ជមាន បើទោះជាវាពិតជាអាចចូលរួមចំណែកបានច្រើនក្នុងការកាត់បន្ថយភាពរាំងស្ទះ និងផលវិបាកដែលតុលាការកំពុងជួបប្រទះក៏ដោយ។
ប៉ុន្តែលោកបានបញ្ជាក់ថា៖ «អ្វីដែលពាក់ព័ន្ធនឹងអំពើពុករលួយ និងសង្ឃឹមថាមានជំនឿទុកចិត្តពីប្រជាពលរដ្ឋនោះ យើងនឹងមើលលើការអនុវត្តជាក់ស្កែង។ ទោះបីថាយើងមានសាលាឧទ្ធរណ៍ច្រើន ប៉ុន្តែបើការអនុវត្តជាក់ស្តែងហ្នឹង វាមានស្តង់ដា ២ និងមានអំពើពុករលួយ មានបញ្ហាផ្សេងៗទៀតកើតឡើង មានន័យថាអត់អាចស្តារជំនឿទុកចិត្តបានដដែល»៕