.jpg)
អ្នកជំនាញកំពុងត្រួតពិនិត្យសិលាចារឹកមួយផ្ទាំងកាលពីពេលកន្លងមក។ រូបថត អាជ្ញាធរជាតិអប្សរា
ភ្នំពេញៈ អ្នកជំនាញសិលាចារឹកបញ្ជាក់ថា គិតមកដល់បច្ចុប្បន្នមានសិលាចារឹករបស់បុព្វបុរសខ្មែរប្រមាណជាង ១៤០០ ផ្ទាំងត្រូវបានស្រាវជ្រាវរកឃើញ និងបានចុះបញ្ជីដោយក្នុងនោះសិលាចារឹកជាង ១០០០ ត្រូវបានបកប្រែចប់ និងខ្លះទៀតកំពុងបន្តបកប្រែមកជាភាសាខ្មែរនាសម័យបច្ចុប្បន្ន។
ការបង្ហាញនេះត្រូវបានធ្វើឡើងក្នុងបាឋកថាស្ដីពីការ«សាកល្បងពិនិត្យមើលសិលាចារឹកកម្ពុជាតាមក្រសែភ្នែកមនុស្សសម័យមុន» នៅអាជ្ញាធរជាតិអប្សរាកាលពីពាក់កណ្តាលខែសីហា។ នេះបើតាមគេហទំព័ររបស់អាជ្ញាធរជាតិអប្សរាដែលចុះផ្សាយកាលពីថ្ងៃពុធ។
អាជ្ញាធរជាតិអប្សរាបញ្ជាក់ថារឿងរ៉ាវប្រវត្តិសាស្ដ្រខ្មែរជាច្រើនសន្ធឹកត្រូវបានអ្នកស្រាវជ្រាវសិក្សាតាមរយៈវត្ថុតាងជាច្រើនក្នុងនោះសិលាចារឹកក៏ជាភ័ស្ដុតាងដ៏សំខាន់មួយដែរ។ សិលាចារឹកដែលចារដោយបុព្វបុរសខ្មែរបានរៀបរាប់នូវរឿងរ៉ាវជាច្រើនដែលអាចឱ្យមនុស្សសម័យថ្មីដឹងពីសាច់រឿង និងរបៀបរស់នៅរបស់មនុស្សបុរាណ។
កញ្ញា ឆោម គន្ធា អ្នកជំនាញសិលាចារឹកនៃមជ្ឈមណ្ឌលអន្ដរជាតិស្រាវជ្រាវ និងតម្កល់ឯកសារអង្គរពន្យល់ថា មានភ័ស្ដុតាងមួយចំនួនបង្ហាញថា មនុស្សសម័យដើមចាត់ទុកសិលាចារឹកជាវត្ថុសក្ការបូជា ប្រៀបដូចជាព្រះបដិមាដូច្នោះដែរតួយ៉ាងផ្ទាំងចម្លាក់នៅប្រាសាទបាយ័នដែលក្នុងនោះគេឃើញមានកិច្ចពិធីមួយដោយមានផ្ទាំងសិលាចារឹកតម្កល់នៅកន្លែងខ្ពស់មួយ និងមានមនុស្សម្នារៀបចំកិច្ចពិធីអបអរ និងលើកតម្កើង។
កញ្ញាបន្តថាអក្សរថ្ម ឬសិលាចារឹកគឺជាវត្ថុដែលគេការពារយ៉ាងយកចិត្តទុកដាក់។ លើសពីនេះទៅទៀតមានភ័ស្តុតាងខ្លះបញ្ជាក់ថាអ្នកស្រុកសម័យដើមចារសិលាចារឹកទុកសម្រាប់ជាការបង្រៀនមនុស្សទូទៅឲ្យស្គាល់ «ធម៌» ពោលគឺធ្វើតែបុណ្យ មិនធ្វើបាប។
អ្នកជំនាញរូបនេះបន្តថា៖ «សិលាចារឹកបើនិយាយសង្ខេបទៅគឺទាក់ទងនឹងព្រះ និងព្រះរាជាគឺសុទ្ធតែជាអ្នកគួរគោរពបូជាមិនមានចារអំពីប្រធានបទផ្សេង ដូចជាការបូកលេខនព្វន្ដខាងគណិតសាស្ដ្រអ្វីទេ។ មែនទែនទៅមនុស្សសម័យបុរាណស្ទើរទាំងអស់ មិនថាតែជនជាតិខ្មែរទេ តែងគោរពអក្សរ ឬអត្ថបទសំណេរព្រោះអក្សរនេះប្រហែលជាបច្ចេកវិទ្យាទី ១ ដែលមនុស្សជាតិបានបង្កើតឡើង។ ហេតុនេះមិនមានអ្វីគួរឆ្ងល់ទេថា មនុស្សនាំគ្នាគោរពកោតខ្លាចអក្សរ ឬសំណេរ»។
គិតមកដល់បច្ចុប្បន្ននេះសិលាចារឹកប្រមាណជាង ១៤០០ ផ្ទាំងត្រូវបានស្រាវជ្រាវរកឃើញ និងចុះបញ្ជីរួចក្នុងនោះមានទាំងជាភាសាខ្មែរ និងសំស្ក្រឹតដោយយ៉ាងហោចណាស់មានសិលាចារឹកជាង ១០០០ បានបកប្រែរួច និងខ្លះទៀតកំពុងបន្តបកប្រែស្របពេលដែលសិលាចារឹកជាភាសាសំស្ក្រឹតនិពន្ធនៅប្រទេសកម្ពុជាមានភាពល្បីល្បាញជាងសិលាចារឹកជាភាសាសំស្ក្រឹត ដូចគ្នានៅប្រទេសឥណ្ឌាជាស្រុកដើមនៃភាសានេះទៅទៀត។ នេះបើតាមកញ្ញា ឆោម គន្ធា។
លោក ហាប់ ទូច អគ្គនាយកបច្ចេកទេសវប្បធម៌នៃក្រសួងវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈប្រាប់ភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍ថា រាល់សិលាចារឹកទាំងអស់ដែលត្រូវបានរកឃើញ និងបន្ទាប់ពីធ្វើការបកប្រែរួចរាល់នឹងត្រូវយកទៅតម្កល់ទុកនៅក្នុងកន្លែងសំខាន់ចំនួន ៣ កន្លែងគឺសារមន្ទីរជាតិនៅភ្នំពេញដែលមានសិលាចារឹកមួយចំនួនធំត្រូវបានរក្សាទុកនៅទីនោះ និងមួយចំនួនត្រូវបានរក្សាទុកនៅទីតាំងមួយកន្លែងនាខេត្តសៀមរាប ហើយខ្លះទៀតគឺរក្សាទុកនៅក្នុងសារមន្ទីរបុរាណមួយនៅខេត្តបាត់ដំបង។
លោកបញ្ជាក់ថា៖ «សិលាចារឹកនេះគឺជាប្រភពឯកសារដែលសំខាន់ដើម្បីយល់ដឹងអំពីប្រវត្ដិសាស្ត្រអំពីការរស់នៅរបស់ប្រជាជនអំពីទិដ្ឋភាពទូទៅផ្សេងៗក្នុងអតីតកាល។ ដូចថ្មីៗនេះយើងបានរកឃើញសិលាចារឹកមួយដែលមានសរសេរពាក្យសុវណ្ណភូមិ ដែលសព្វថ្ងៃសិលាចារឹកនេះរក្សាទុកនៅសារមន្ទីរជាតិ។ អ៊ីចឹងសំខាន់យើងដឹងថា យើងធ្លាប់ប្រើពាក្យហ្នឹងស្របពេលប្រទេសដទៃដូចជាថៃ ភូមាអីអ៊ីចឹងគេក៏ប្រើ។ ប៉ុន្តែយើងមានអ្វីជាតឹកតាងគឺមានតែសិលាចារឹកហ្នឹងហើយដែលជាភ័ស្តុតាងថា ពាក្យនេះបានប្រើនៅកម្ពុជាយើងយូរហើយ»។
លោក ហាប់ ទូច និយាយថាបច្ចុប្បន្នដោយសារតែសម័យកាលជឿនលឿន មនុស្សស្ទើរតែលែងប្រើប្រាស់សិលាចារឹក ដើម្បីចារជាប្រវត្តិសាស្ត្រ ភូមិសាស្ត្រ ទីតាំង ឬក្នុងសាសនាទៅហើយដោយមានតិចតួចណាស់ដែលបានប្រើប្រាស់សិលាចារឹកដូចជាទីតាំងសំខាន់ និងនៅតាមទីវត្តអារាមមួយចំនួនប៉ុណ្ណោះ ព្រោះមនុស្សបានងាកមកប្រើប្រាស់បច្ចេកវិទ្យាទំនើបជំនួសវិញ៕
