ភ្នំពេញៈ ប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា លោក សុខ ទូច លើកឡើងថា លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន នឹងក្លាយជាជនក្បត់អធិបតេយ្យភាពកម្ពុជានិងធ្វើខុសពីរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ប្រសិនបើលោកប្ដូរចិត្តធ្វើតាមការចង់បានរបស់សហភាពអឺរ៉ុបជុំវិញរឿង ការព្យួរប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ EBA ពីកម្ពុជានោះ ប៉ុន្តែផ្ទុយទៅវិញ បើនៅតែរក្សាជំហរដដែល លោក ហ៊ុន សែន នឹងទទួលបានឱកាសធ្វើឱ្យកម្ពុជារឹតតែរឹងមាំជាងមុន។
ថ្លែងក្នុងកិច្ចពិភាក្សាតុមូលដែលរៀបចំឡើងនៅរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាពីថ្ងៃទី ១៥ កុម្ភៈ លោក សុខ ទូច អះអាងថា ប្រសិនបើលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ធ្វើតាមការគូសបញ្ជាក់ពីក្រុមអ្នកវិភាគ សហភាពអឺរ៉ុប និងសហរដ្ឋអាមេរិក ដោយសារតែរឿងនីតិវិធីដកប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធលើគ្រប់មុខទំនិញ លើកលែងតែអាវុធ Everything But Arms (EBA) ពីកម្ពុជានោះ ហើយធ្វើការដោះលែងលោក កឹម សុខា អតីតប្រធានអតីតគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ គឺមានន័យស្មើនឹងលក់អធិបតេយ្យភាពនិងធ្វើឱ្យរដ្ឋធម្មនុញ្ញលែងមានតម្លៃជាច្បាប់កំពូលរបស់ជាតិ។
បើតាមលោក សុខ ទូច បើនិយាយអំពីទិដ្ឋភាពច្បាប់ លោក ហ៊ុន សែន មិនអាចមានសិទ្ធិដោះលែងលោក កឹម សុខា តាមការស្នើសុំរបស់សហភាពអឺរ៉ុបនោះទេ ព្រោះលោក កឹម សុខា មិនមែនជាអ្នកទោសនយោបាយដូចការអះអាងពីសហគមន៍អន្តរជាតិឡើយព្រោះការចោទប្រកាន់លោក កឹម សុខា គឺធ្វើឡើងស្របតាមអង្គច្បាប់ អង្គហេតុ និងមានភ័ស្ដុតាងដាក់បន្ទុកគ្រប់គ្រាន់ ដែលជាអ្វីមាននៅក្នុងខ្សែវីដេអូដែលលោក កឹម សុខា បានថ្លែងយ៉ាងច្បាស់នៅក្នុងប្រទេស អូស្ដ្រាលី។
លោក សុខ ទូច បញ្ជាក់ថា៖ «រកអធិបតេយ្យអីទៀត បើច្បាប់មិនអនុវត្ត ព្រោះសម្ដេចនាយករដ្ឋមន្ត្រីជាអង្គនីតិប្រតិបត្តិ មិនមែនអង្គនីតិតុលាការទេ ហើយសម្ដេចនាយករដ្ឋមន្ត្រីក៏មានសភា ហើយគេថាសភាឯកបក្ស អ្នកណាឱ្យឯកបក្ស យួន ឡាវ គឺអត់ទេ តែជាប្រជាជនកម្ពុជាដែលបោះឆ្នោតឱ្យ ៨៣,២% ក្រែងជាប្រជាធិបតេយ្យ»។
លោកថា ការដកប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ EBA គឺជាឱកាសសម្រាប់កម្ពុជាទៅវិញទេ ប្រសិនបើកម្ពុជាប្រឹងពង្រឹងខ្លួនធ្វើកំណែទម្រង់បន្ថែមទៀតតាមរយៈកម្ចាត់អំពើពុករលួយ ដូចដែលរដ្ឋាភិបាលទើបអនុវត្តកំណែទម្រង់នាពេលថ្មីៗនេះ ដើម្បីលុបបំបាត់កាំកុងត្រូលនៅតាមព្រំដែន និងការលុបបំបាត់ការិយាល័យក្រសួងតាមខេត្តខ្លះជាដើម។
កាលពីថ្ងៃទី ១២ កុម្ភៈ សហភាពអឺរ៉ុបបានសម្រេចចាប់ផ្ដើមនីតិវិធីរយៈពេល ១៨ ខែដែលអាចឈានទៅដល់ការផ្អាកប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធពីកម្ពុជា ជាបណ្តោះអាសន្ន លើគ្រប់មុខទំនិញលើកលែងតែអាវុធហៅថា EBA ដែលបើកឲ្យនាំចូលទៅលក់នៅទីផ្សារសហភាពអឺរ៉ុប ដោយសារសង្កេតឃើញថា កម្ពុជាធ្លាក់ចុះកាន់តែខ្លាំងនូវលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស និងការអនុវត្តច្បាប់។
ចំណែកលោក Arnaud Darc ប្រធានសភាពាណិជ្ជកម្មអឺរ៉ុបប្រចាំកម្ពុជាថ្លែងថា ក្នុងនាមលោកតំណាងឱ្យក្រុមហ៊ុនអឺរ៉ុបចំនួន ៣៥០ នៅកម្ពុជា មានការសោកស្ដាយជុំវិញគម្រោងដកប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ EBA នេះ ព្រោះលោកព្រួយបារម្ភយ៉ាងខ្លាំងថា សេចក្ដីសម្រេចនេះមិនត្រឹមតែអាចបង្កជាគ្រោះហានិភ័យដល់សមិទ្ធផលភាពជាដៃគូពាណិជ្ជកម្មរវាងកម្ពុជា-អឺរ៉ុបនាពេលកន្លងមក និងទៅអនាគតទេ ប៉ុន្តែក៏អាចបង្កជាគ្រោះហានិភ័យដល់គម្រោងអភិវឌ្ឍន៍ផ្សេងៗដែលទទួលការគាំទ្រផ្នែកហិរញ្ញវត្ថុពីសហភាពអឺរ៉ុបក្នុងរយៈពេលជាង ២ ទសវត្សរ៍មកនេះដែរ ស្របពេលគម្រោងទាំងនោះជួយឱ្យពលរដ្ឋកម្ពុជារាប់លាននាក់មានជីវភាពកាន់តែប្រសើរ។
លោកបន្តថា គម្រោងដកប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ គឺជាសញ្ញាដ៏អវិជ្ជមានមួយដែរសម្រាប់អ្នកដែលចង់មកវិនិយោគបន្ថែមនៅកម្ពុជាក្នុងឆ្នាំ ២០១៩ ហើយវាក៏អាចមានផលប៉ះពាល់យ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរដល់ក្រុមកម្មករដែលភាគច្រើនជាស្ដ្រី ប្រសិនបើការអនុគ្រោះពន្ធនោះត្រូវផ្អាកមែន។
ដើម្បីរក្សាប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធពីអឺរ៉ុបនៅដដែល លោក Arnaud Darc ថា ស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធរបស់រដ្ឋាភិបាល សង្គមស៊ីវិល សហជីព ក្រុមហ៊ុនជាដើម រួមទាំងសភាពាណិជ្ជកម្មអឺរ៉ុបប្រចាំកម្ពុជា មានឱកាសចាប់ពីពេលនេះដល់ថ្ងៃទី ១១ ខែក្រោយ ដើម្បីទាក់ទងដោយផ្ទាល់ទៅអឺរ៉ុបតាមរយៈការសរសេរសំបុត្រ ដើម្បីប្រាប់ពួកគេអំពីបញ្ហាប្រឈម។
លោកថា៖ «ក្នុងរយៈពេល ១ ខែនេះ គឺយើងមានសិទ្ធិតំណាងសម្រាប់ក្រុមហ៊ុនដើម្បីសរសេរជាលិខិតទៅខាង EU ផ្ទាល់អំពីផលប៉ះពាល់ និងអ្វីដែលអាចកើតនៅប្រទេសកម្ពុជាទាំងមូល ហើយនិងសេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រទេសកម្ពុជាផងដែរ។ ផ្ញើសំបុត្រដើម្បីឱ្យពួកគេដឹងអំពីការព្រួយបារម្ភដើម្បីផ្ញើទៅកាន់ទីក្រុងប្រ៊ុចសែលផ្ទាល់ នេះគឺជាការទទួលខុសត្រូវរបស់យើងទាំងអស់គ្នា ប្រសិនបើ EBA ត្រូវបានដក គឺជាការទទួលខុសត្រូវរបស់ពួកយើងទាំងអស់គ្នាដែរ»៕