ភ្នំពេញៈ សាលាដំបូង​រាជធានី​ភ្នំពេញ​កាលពី​ថ្ងៃ​ម្សិលមិញ​បានបញ្ចប់​ការសួរ លោក កឹម សុខា រឿង​ចរចា​បង្កើត​អតីត​គណបក្ស​សង្គ្រោះ​ជាតិ​ជាមួយ​លោក​ សមរង្ស៊ី នៅ​ប្រទេស​ហ្វីលីពីន​។ ប៉ុន្តែ​លោក​ កុយ សៅ ប្រធាន​ក្រុមប្រឹក្សា​ជំនុំជម្រះ​បានប្រកាស​បើក​ការ​សួរ​លើ​អង្គហេតុ​ថ្មី​ទាក់ទង​នឹង​ការឃោសនា​បោះឆ្នោត​រហូតដល់​ការប្រកាស​លទ្ធផល​បោះឆ្នោត​។

ក៏ប៉ុន្តែ​អង្គហេតុ​ថ្មី​នេះ​គឺ​តុលាការ​មិនទាន់​បាន​សួរដេញដោល​លោក កឹម សុខា ចូលដល់​ខ្លឹមសារ​សំខាន់​នៅឡើយ​ទេ ក្រៅតែពី​សួរ​អំពី​មូលហេតុ​ដែល​អតីត​គណបក្ស​សង្គ្រោះជាតិ​មិន​បាន​បញ្ជូន​អ្នកសង្កេតការណ៍​ទៅ​តាមដាន​អំពី​ធ្វើ​បច្ចុប្បន្នភាព​បញ្ជី​បោះឆ្នោត​កាលពី​ឆ្នាំ​ ២០១៣​។

ដូច​សព្វដង​ដែរ សវនាការ​ក្នុង​សំណុំរឿង​សន្ទិដ្ឋភាព​ជាមួយ​បរទេស​លើ​លោក កឹម សុខា បាន​ធ្វើ​ឡើង​តែ​ ១ ​ព្រឹក​ប៉ុណ្ណោះ​កាលពី​ថ្ងៃ​ព្រហស្បតិ៍​ម្សិលមិញ ខណៈ​សនាវការ​នេះ​មាន​ការចូល​ស្ដាប់​ពី​ឯកអគ្គ​រដ្ឋ​អាមេរិក​លោក Patrick Murphy ក្រោយ​ដំណើរការ​ជាង​ ១ ​ម៉ោង​។

យ៉ាងណា​ក្ដី​លោក Patrick បានសម្រេច​ចាកចេញ​ពី​តុលាការ​វិញ បន្ទាប់ពី​ស្ដាប់​សវនាការ​អស់​ពេល​ប្រហែល​ជិត​ ២០ ​នាទី​មុនពេល​តុលាការ​ប្រកាស​សម្រាក​រយៈពេល​ ១០ ​នាទី​។

នៅ​ខាងក្រៅ​តុលាការ​លោក​ Patrick ​បាន​ថ្លែងប្រាប់​អ្នកសារព័ត៌មាន​ថា​សហរដ្ឋអាមេរិក​កំពុង​តាមដាន​សវនាការ​នេះ​យ៉ាង​ដិតដល់​។ ​ដំណើរការ​នេះ​អាចមាន​បច្ច័យ​ទៅលើ​នីតិរដ្ឋ និង​ដំណើរការ​ត្រឹមត្រូវ​តាមផ្លូវ​ច្បាប់​នៅ​កម្ពុជា និង​សម្រាប់​ទំនាក់ទំនង​អន្តរជាតិ​របស់​ប្រទេស​កម្ពុជា​។

លោក​បន្តថា​៖ «​លោក​ កឹម សុខា​ មាន​កេរ្ដិ៍ឈ្មោះ​ដែល​សម​នឹង​ទទួលបាន​ថា ជា​អ្នកគាំទ្រ​សិទ្ធិ និង​សេរីភាព​។ ​យើង​រីករាយ​នឹង​ឃើញថា សិទ្ធិ​នយោបាយ​របស់លោក​ត្រូវបាន​គេ​ប្រគល់ឱ្យ​លោក​វិញ​ហើយ​យើង​សង្ឃឹម​ផងដែរ​ថា ប្រជាជន​កម្ពុជា​ទាំងអស់​អាច​ចូលរួម​ក្នុង​ដំណើរការ​នយោបាយ​»​។

លោក Patrick Murphy បាន​បញ្ជាក់ថា ស្ថានទូត​ត្រូវបាន​រំខាន​ចិត្ត​ដោយសារ​ព្រះរាជអាជ្ញា​បានលើកឡើង​នូវ​ទ្រឹស្ដី​ឃុបឃិត​សម្ងាត់ ខណៈ​រយៈពេល​ ៣ ​ទសវត្សរ៍​មកនេះ​សហរដ្ឋ​អាមេរិក​បានផ្ដល់​ជំនួយ​ចំនួន​ ៣ ​ពាន់លាន​ដុល្លារ​ដល់​កម្ពុជា​រួមទាំង​ជំនួយ​ប្រកប​ដោយ​តម្លាភាព ដើម្បី​ពង្រឹង​ស្ថាប័ន និង​គណបក្សនយោបាយ​រួមទាំង​គណបក្ស​ប្រជាជន​កម្ពុជា​ស្រប​តាម​រដ្ឋធម្មនុញ្ញ​របស់​កម្ពុជា​ផងដែរ​។

លោក​ថា​៖ «​រដ្ឋាភិបាល​របស់ខ្ញុំ​បានបញ្ជាក់​ច្បាស់​ហើយ​ថា សហរដ្ឋ​អាមេរិក​មិន​ដែល​ចង់​ជ្រៀតជ្រែក​ក្នុង​អភិបាលកិច្ច​របស់​ប្រទេស​កម្ពុជា​ទេ​។

យើង​គោរព​ពេញលេញ​ចំពោះ​ឯករាជ្យភាព និង​អធិបតេយ្យភាព​របស់​ប្រទេស​កម្ពុជា​។ តែ​យើង​គាំទ្រ​សេរីភាព​ក្នុង​ការបញ្ចេញមតិ សង្គម​ស៊ីវិល​ដែលមាន​ភាពសកម្ម និង​ការអត់ឱន​ដល់​ទស្សនៈ​ប្រឆាំង​ជា​ផ្នែក​ចាំបាច់​មួយ​នៃ​គ្រប់​លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ​»​។

លោកស្រី Emily Zeeberg មន្ត្រីនាំពាក្យ​ស្ថានទូត​អាមេរិក​នៅ​កម្ពុជា​​បានបញ្ជាក់​ខ្លី​តាម​អ៊ីមែល​ថា លោក Patrick ដែល​បាន​ទៅ​ស្ដាប់​សវនាការ​ពី​ម្សិលមិញ​គឺ​គ្រាន់តែ​ជា​អ្នក​សង្កេតការណ៍​ផ្លូវការ​របស់​ស្ថានទូត​សហរដ្ឋ​អាមេរិក​ប៉ុណ្ណោះ​។

កាលពី​ថ្ងៃ​ម្សិលមិញ​លោក ជិន ម៉ាលីន អ្នកនាំពាក្យ​ក្រសួងយុត្តិធម៌​បាន​ថ្លែង​ដែរ​ថា រដ្ឋាភិបាល​មិនដែល​បាន​លើកឡើងថា សហរដ្ឋអាមេរិក​ជាប់​ពាក់ព័ន្ធ​ជាមួយ​សំណុំរឿង​លោក កឹមសុខា នោះទេ​។ ផ្ទុយទៅវិញ​មានតែ​លោក​ កឹម សុខា ប៉ុណ្ណោះ​ដែលថា​សំណុំរឿង​នេះ​ពាក់ព័ន្ធ​ជាមួយ​អាមេរិក​។

លោក​ថា​៖ «​កន្លងមក​មិនមាន​អ្នកណា​ដែល​ចោទថា អាមេរិក​ជាប់​ពាក់ព័ន្ធ​នៅ​ពីក្រោយ​នោះទេ សូម្បី​រដ្ឋាភិបាល​ក៏​មិនដែល​ចោទប្រកាន់​អាមេរិក​ថា​ជាប់​ពាក់ព័ន្ធ​នៅ​ពីក្រោយ​ក្នុង​សំណុំរឿង​លោក​ កឹម ​សុខា ​ដែរ ហើយ​តុលាការ​ក៏​មិនទាន់​ធ្វើ​សន្និដ្ឋាន​ដែរ គឺ​ស្ថិតនៅ​ដំណើរការ​នីតិវិធីតុលាការ​នៅឡើយ​។ មែនទែន​ទៅ​គឺ​លោក កឹម សុខា ខ្លួនឯង​ជា​អ្នក​លើកឡើង​ខ្លួនឯង​ក្នុង​សំណុំរឿង​ថា​មាន​ការជាប់​ពាក់ព័ន្ធ​ជាមួយ​សហរដ្ឋអាមេរិក​នៅក្នុង​សំណុំរឿង​របស់គាត់​នេះ​»​។

នៅក្នុង​សវនាការ​បន្ត​បន្ទាប់មក​នេះ​លោក កឹម សុខា ត្រូវបាន​តុលាការ​សួរដេញដោល​ច្រើន​អំពី​បរទេស​នៅ​ពី​ក្រោយខ្នង​ដែល​ជំរុញ​ និង​ផ្ដល់​ថវិកា​ឱ្យ​លោក​បង្កើត​មជ្ឈមណ្ឌល​សិទ្ធិមនុស្ស​កម្ពុជា​ការបង្កើត​គណបក្ស​សិទ្ធិមនុស្ស និង​ការចូល​រួមគ្នា​ជាមួយ​លោក សម រង្ស៊ី ​ដើម្បី​បង្កើត​អតីត​គណបក្ស​សង្គ្រោះ​ជាតិ​ជាដើម​។

កាលពី​អំឡុងពេល​សួរ​លើ​អង្គហេតុ​ការបង្កើត​អតីត​គណបក្ស​សង្គ្រោះជាតិ​លោក កឹម សុខា បាន​ប្រាប់​តុលាការ​ថា ជា​អ្នកនយោបាយ​លោក​ប្រកាន់ខ្ជាប់​នូវ​គោលការណ៍​អហិង្សា​ហើយ​គ្មាន​ចេតនា​ធ្វើ​បដិវត្តន៍​ ឬ​ផ្ដួលរលំ​រដ្ឋាភិបាល​ដែល​ធ្វើឱ្យ​មាន​ការបង្ហូរឈាម​ខ្មែរ​ឡើយ​។

លោក កឹម សុខា បាន​បញ្ជាក់ថា ការរួបរួម​ជាមួយ​លោក សម រង្ស៊ី គឺមាន​បំណង​ផ្លាស់ប្ដូរ​ការដឹកនាំ​តាម​​ការបោះឆ្នោត និង​តាម​រដ្ឋធម្មនុញ្ញ​ប៉ុណ្ណោះ ប៉ុន្តែ​មិនមែន​ផ្លាស់ប្ដូរ​របប​នោះទេ ហើយ​ការរួបរួម​នេះ​ធ្វើតាម​ឆន្ទៈ​របស់​ពលរដ្ឋ​ខ្មែរ​។

ការលើកឡើង​របស់​លោក​ កឹម សុខា ទាំងនេះ បន្ទាប់ពី​ខាង​អយ្យការ និង​ក្រុម​មេធាវី​របស់​រដ្ឋាភិបាល​បាន​សួរ​ដេញ​លោក​ដោយ​បង្ហាញ​ភ័ស្ដុតាង​ថា​លោក​ សម រង្ស៊ី ធ្លាប់បាន​ប្រកាស​ពី​បំណង​ប្រើ​កម្លាំង​ប្រដាប់អាវុធ​ដើម្បី​ផ្ដួលរំលំ​រដ្ឋាភិបាល​តាំងពី​លោក​នៅ​ធ្វើជា​ប្រធាន​គណបក្ស​សមរង្ស៊ី​៕