.jpg)
លោក យាង សុធារិន និង លោក អ៊ួន ឈិន ក្នុងពេលចាប់ខ្លួនកាលពីឆ្នាំ ២០១៧។ ហេង ជីវ័ន
ភ្នំពេញៈ អង្គការឃ្លាំមើលសិទិ្ធមនុស្ស (Human Right Watch) កាលពីថ្ងៃពុធ បានចេញសេចក្ដីប្រកាសព័ត៌មានមួយដោយស្នើឲ្យទម្លាក់ចោលការចោទប្រកាន់ទៅលើអតីតបុគ្គលិកវិទ្យុអាស៊ីសេរី ២ នាក់ និងបោះបង់ការដាក់ពួកគេឱ្យស្ថិតនៅក្រោមការត្រួតពិនិត្យតាមផ្លូវតុលាការ ជាអ្វីដែលមន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាចាត់ទុកថាជាការរំលោភលើដែនយុត្តាធិការតុលាការកម្ពុជា។
កាលពីថ្ងៃទី ១៥ ខែ មីនា ឆ្នាំ ២០១៩ ចៅក្រមស៊ើបសួរសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញបានចោទលោក អ៊ួន ឈីន និង លោក យាង សុធារិន ពីបទ «ប្រគល់ឲ្យរដ្ឋបរទេសនូវព័ត៌មានជាអាទិ៍ដែលអាចធ្វើឲ្យអន្តរាយការការពារជាតិ»។
ប៉ុន្តែនៅថ្ងៃទី ២១ ខែ មិថុនា នេះ សាលាឧទ្ធរណ៍នឹងបើកសវនាការស្តាប់នូវអំណះអំណាងរបស់ពួកគេដែលប្រឆាំងនឹងការដាក់ឲ្យស្ថិតក្រោមការត្រួតពិនិត្យតាមផ្លូវតុលាការ។
នាយកអង្គការឃ្លាំមើលសិទិ្ធមនុស្សប្រចាំអាស៊ី លោក Brad Adams ត្រូវបានគេដកស្រង់សម្ដីក្នុងសេចក្ដីប្រកាសព័ត៌មាននោះថា៖ «អ្នកយកព័ត៌មានវិទ្យុអាស៊ីសេរីទាំង ២ នាក់ខាងលើនេះគឺជាជនរងគ្រោះដោយសារការហ៊ានរាយការណ៍រិះគន់ឥតឈប់ឈរប្រឆាំងរដ្ឋាភិបាលរបស់លោក ហ៊ុន សែន»។
លោកបានបន្តថា៖ «គ្មានមូលដ្ឋានសម្រាប់ការចោទប្រកាន់ប្រឆាំងនឹងអ្នកសារព័ត៌មានទាំង ២ នាក់នេះ ឬក៏ដាក់ពួកគាត់ឲ្យស្ថិតនៅក្រោមការត្រួតពិនិត្យតាមផ្លូវតុលាការឡើយ។តុលាការគួរទម្លាក់ចោលទាំងការចោទប្រកាន់និងការរៀបចំត្រួតពិនិត្យតាមផ្លូវតុលាការប្រឆាំងនឹងពួកគាត់ទាំង ២ នាក់ជាបន្ទាន់»។
ក៏ប៉ុន្តែ លោក ជិន ម៉ាលីន អ្នកនាំពាក្យក្រសួងយុត្តិធម៌បានថ្លែងកាលពីម្សិលមិញថាការលើកឡើងក្នុងរបាយការណ៍របស់អង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សខាងលើនេះមិនមែនជារឿងថ្មីនោះទេ ហើយក៏គ្មានឥទ្ធិពលអ្វីមកលើតុលាការរបស់កម្ពុជាដែរ ពីព្រោះករណីរបស់បុរសទាំង ២ នោះគឺកំពុងស្ថិតនៅក្រោមយុត្តាធិការរបស់ចៅក្រមស៊ើបសួរនៃសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ។
លោក ជិន ម៉ាលីន បានបញ្ជាក់ថា៖ «ខ្ញុំគិតថា ពួកគេគួរតែបញ្ជូនអ្នកជំនាញការផ្នែកច្បាប់មកចូលរួមជួយ ការពារក្ដីឲ្យអតីតអ្នកយកព័ត៌មានអាស៊ីសេរីទាំង ២ នាក់ និងជួយបង្ហាញភ័ស្ដុតាងដើម្បីដោះបន្ទុកពួកគេពី ការចោទប្រកាន់ទើបជាការប្រសើរ»។
លោក ម៉ាលីន បានហៅការលើកឡើងរបស់លោក Brad Adams ដែលថា គ្មានមូលដ្ឋានសម្រាប់ការចោទប្រកាន់ប្រឆាំងនឹងទាំង ២ នាក់នេះថាជាការ «បន្តុះបង្អាប់» មកលើចំណាត់ការរបស់រដ្ឋាភិបាល និងតុលាការកម្ពុជា។
លោកបានថ្លែងថា៖ «មែនទែនទៅ ការលើកឡើងរបស់គាត់ [ BradAdams] ទៅវិញទេ ដែលគ្មានមូលដ្ឋានច្បាប់ច្បាស់លាស់នោះ»។
ទោះយ៉ាងណាក៏ដោយ កាលពីថ្ងៃទី ២៩ ខែ ឧសភា ឆ្នាំ ២០១៩ ក្រុមការងារអង្គការសហប្រជាជាតិដែលឃ្លាំមើលការឃុំខ្លួនដោយអំពើហិង្សាបានសន្និដ្ឋានថា៖ «ការរំលោភលើសិទិ្ធទទួលបានការជំនុំជម្រះដោយយុត្តិធម៌គឺមានភាពធ្ងន់ធ្ងរខ្លាំងណាស់នៅក្នុងការបោះបង់ចោលសេរីភាពរបស់លោក អ៊ួនឈិន និងលោក យាង សុធារិន ដែលជាតួអង្គរងការបំពាន»។
ក្រុមការងារនេះក៏បានសង្កេតឃើញផងដែរថា មាត្រា ៤៤៥ នៃក្រមព្រហ្មទណ្ឌកម្ពុជាទេ ដែលមិនស្របតាមកាតព្វកិច្ចសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិដោយមិនបានកំណត់និយមន័យ អ្វីទៅជាបទល្មើសដែលចែងក្នុងបទបញ្ជានោះដោយបន្សល់ទុកនូវការសម្រេចចិត្តយ៉ាងទូលំទូលាយ និងមិនប្រុងប្រយ័ត្នចំពោះអាជ្ញាធរដោយប្រថុយនឹងការរំលោភបំពាន។
កាលពីថ្ងៃម្សិលមិញ លោក យាង សុធារិន បានថ្លែងថា តាំងពីដំបូងមក លោក និងលោក អ៊ួន ឈិន មិនដែលទទួលយកចំពោះការចោទប្រកាន់របស់អាជ្ញាធរកម្ពុជានោះទេ។មិនតែប៉ុណ្ណោះលោកបានចាត់ទុកការដាក់ពួកលោកទាំង ២ ឲ្យស្ថិតក្រោមការត្រួតពិនិត្យតាមផ្លូវតុលាការថា ជាការ «បំបិទសិទ្ធិសេរីភាពយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ» មកលើពួកលោក។
លោក សុធារិន ដែលអះអាងថា មានស្រុកកំណើតនៅខេត្តព្រះត្រពាំងកម្ពុជាក្រោម ដែលវៀតណាមប្ដូរឈ្មោះជាខេត្តត្រាវិញនោះបានបញ្ជាក់ថា៖ «វាពិបាកខ្លាំងណាស់សម្រាប់ខ្ញុំដែលសូម្បីតែចង់ទៅលេងស្រុកកំណើតជួបជុំឪពុកម្ដាយចាស់ជរាក៏មិនបានផងនេះជាការបំបែកបំបាក់ខ្ញុំពីក្រុមគ្រួសារទាំងរស់»។
គួររំឭកផងដែរថា លោក យាង សុធារិន និង លោក អ៊ួន ឈិន ត្រូវបានអាជ្ញាធរកម្ពុជាចាប់ខ្លួនកាលពីថ្ងៃទី ១៤ ខែ វិច្ឆិកា ឆ្នាំ ២០១៧ ពីរថ្ងៃក្រោយមានការបិទការិយាល័យរបស់វិទ្យុអាស៊ីសេរីនៅក្នុងទីក្រុងភ្នំពេញ។
៤ ថ្ងៃក្រោយមក សាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញបានចោទប្រកាន់អ្នកទាំង ២ ពីបទ «ប្រគល់ឲ្យរដ្ឋបរទេសនូវព័ត៌មានជាអាទិ៍ដែលធ្វើឲ្យអន្តរាយដល់ការការពារជាតិ» តាមមាត្រា ៤៤៥ នៃក្រមព្រហ្មទណ្ឌដែលជាបទល្មើសប្រឈមនឹងការជាប់ពន្ធនាគារពី ៧ ទៅ ១៥ ឆ្នាំ។
អ្នកទាំង២ត្រូវបានឃុំខ្លួនក្នុងពន្ធនាគារជាង ៩ ខែ រហូតដល់ថ្ងៃទី ២១ ខែ សីហា ឆ្នាំ ២០១៨ ទើបតុលាការដោះលែងឲ្យនៅក្រៅឃុំ ប៉ុន្តែបានដាក់ឲ្យស្ថិតក្រោមការត្រួតពិនិត្យតាមផ្លូវតុលាការ។ លក្ខខណ្ឌនេះតម្រូវឲ្យពួកគាត់ត្រូវបង្ហាញខ្លួនជាប្រចាំក្នុង ១ ខែម្ដង នៅប៉ុស្តិ៍នគរបាលក្នុងតំបន់ដែលពួកគាត់រស់នៅ ហើយមិនអាចធ្វើដំណើរទៅក្រៅប្រទេសបានឡើយ៕
