ភ្នំពេញៈ អង្គការចលនាដើម្បីសុខភាពកម្ពុជាបានសម្តែងការព្រួយបារម្ភពីផលប៉ះពាល់ដល់សុខភាព និងការខាតបង់សេដ្ឋកិច្ច ខណៈដែលការស្រាវជ្រាវមួយរបស់ដេប៉ាតឺម៉ង់ចិត្តវិទ្យានៃសាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទភ្នំពេញនៅក្នុងឆ្នាំ ២០២០ នេះ បានរកឃើញថា ២៨% នៃបារីនាំចូលទាំងអស់ដែលកំពុងដាក់លក់នៅលើទីផ្សារមិនមានបិទតែមប្រិ៍ពន្ធរបស់អគ្គនាយកដ្ឋានគយ និងរដ្ឋាករ។
អង្គការចលនាដើម្បីសុខភាពកម្ពុជាបានឱ្យដឹងក្នុងសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានមួយពីម្សិលមិញថា បារីដែលមិនមានបិទតែមប្រិ៍ពន្ធទាំងនោះ មានបារីម៉ាក ESSE Hero-Oris និង Gold Seal ជាដើម។
តាមកិច្ចសម្ភាសន៍របស់អង្គការចលនាដើម្បីសុខភាពកម្ពុជាជាមួយអាជីវករលក់បារីបានឱ្យដឹងថា បារីដែលមិនមានតែមប្រិ៍ពន្ធទាំងនោះបានមកពីការចែកចាយដោយភ្នាក់ងារក្រុមហ៊ុនបារី និងបានមកពីការទិញផ្ទាល់នៅតាមដេប៉ូបោះដុំ។ អាជីវករលក់បារីបានប្រាប់ថា ភ្នាក់ងារក្រុមហ៊ុនបារីតែងតែចែកចាយបារីដល់ពួកគាត់ជាប្រចាំ ហើយពេលដែលមិនមានភ្នាក់ងារក្រុមហ៊ុនមក គាត់ទៅទិញផ្ទាល់នៅដេប៉ូលក់ដុំ។
សេចក្តីប្រកាសដដែលបន្តថា៖ «ការប្រើប្រាស់ថ្នាំជក់បង្កឱ្យមានគ្រោះថ្នាក់ធ្ងន់ធ្ងរដល់សុខភាពប្រជាពលរដ្ឋ និងបង្កឱ្យខាតបង់សេដ្ឋកិច្ចយ៉ាងធំធេង។ ក្នុង ១ ឆ្នាំៗប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជាប្រមាណ ១៥ ០០០ នាក់បានស្លាប់ដោយសារជំងឺបង្កពីការប្រើប្រាស់ថ្នាំជក់ ហើយថវិកាប្រមាណ ៦៥៦ លានដុល្លារអាមេរិកត្រូវបានខាតបង់»។
លោកវេជ្ជបណ្ឌិត មុំ គង់ នាយកប្រតិបត្តិអង្គការចលនាដើម្បីសុខភាពកម្ពុជា បានប្រាប់ ភ្នំពេញ ប៉ុស្តិ៍ បន្ថែមកាលពីម្សិលមិញថា ក្រៅពីបារីដែលមិនបានបង់ពន្ធមានការតាំងលក់ព្រោងព្រាតលើទីផ្សារ កម្ពុជា យកពន្ធលើផលិតផលថ្នាំជក់ទាបបំផុតក្នុងចំណោមប្រទេសអាស៊ាន ដែលការណ៍នេះជំរុញទៅរកមហន្តរាយសុខភាព និងសេដ្ឋកិច្ចដ៏ធ្ងន់ធ្ងរ។
តាមការស្រាវជ្រាវរបស់អង្គការ UNDP FCTC WHO និង RIT International បានបង្ហាញថា បារីដែលមិនបានបង់ពន្ធបានរួមចំណែកធ្វើឲ្យបាត់បងចំណូលពន្ធរបស់រដ្ឋាភិបាល។ ប្រសិនបើរដ្ឋាភិបាលទប់ស្កាត់បារីគេចពន្ធឱ្យមានប្រសិទ្ធភាពនោះកម្ពុជានឹងទទួលបានចំណូលពន្ធចំនួន ៧% បន្ថែមពីលើពន្ធដែលប្រមូលបានពីពន្ធថ្នាំជក់ក្នុងពេលបច្ចុប្បន្ន។ នេះបើតាមសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានរបស់អង្គការខាងលើ។
លោក នុប សុធនវិចិត្រ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចបានថ្លែងពីម្សិលមិញថា ក្រសួងនឹងសិក្សាពីករណីនេះជាមុនសិនជាមួយនឹងនាយកដ្ឋានពន្ធដារ ហើយនឹងធ្វើការឆ្លើយតបនៅពេលក្រោយ បន្ទាប់ពីទទួលបានព័ត៌មានគ្រប់ជ្រុងជ្រោយពីករណីនេះ។ យ៉ាងណាក្តីលោកថា ក្នុងនាមស្ថាប័នប្រមូលពន្ធ ក្រសួងបានដាក់ចេញនូវវិធានការជាច្រើន ដើម្បីទប់ស្កាត់ផលិតផលខុសច្បាប់ដែលគេចវេះពន្ធនេះ។ «ខាងគយគេឆ្លើយតបប្រយ័ត្នប្រយែងណាស់ មិនមែនដូចអង្គការដែលគាត់ចេះថាថាទៅ ហើយការទទួលខុសត្រូវខុសគ្នា។ ការឆ្លើយតបលឿនឱ្យតែបានៗគឺមិនបានទេព្រោះការទទួលខុសត្រូវខុសគ្នាមិនដូចខាងអង្គការទេ»។
លោក យ៉ិល ដារ៉ាវុធ មន្ត្រីបច្ចេកទេសត្រួតពិនិត្យផលិតផលថ្នាំជក់នៃអង្គការសុខភាពពិភពលោកថ្លែងថា បារីដែលមិនមានបិទតែមប្រិ៍ពន្ធគឺជាបារីខុសច្បាប់។ «បារីខុសច្បាប់គឺជាឧបសគ្គដ៏ធំមួយនៃកិច្ចការត្រួតពិនិត្យថ្នាំជក់នៅកម្ពុជា ព្រោះវាមិនត្រឹមតែធ្វើឱ្យខាតបង់ចំណូលពន្ធរដ្ឋនោះទេថែមទាំងធ្វើឱ្យពលរដ្ឋប្រឈមនឹងជំងឺបង្កពីការជក់បារីកាន់តែច្រើន»៕