.jpg)
ប្រជាសហគមន៍ និងសមត្ថកិច្ចក្នុងយុទ្ធនាការដាំកូនកោងកាងក្នុងខេត្តកំពត។ រូបថត AAC
កំពតៈ អង្គការសង្គមស៊ីវិល និងសហគមន៍ចំនួន ៨ រួមទាំងអាជ្ញាធរខេត្តកំពតបានសម្រេចចិត្តរួមគ្នាធ្វើយុទ្ធនាការដាំដើមកោងកាងឲ្យបាន ១ សែនដើមក្នុងរយៈពេល ៩ ខែនៅក្នុងខេត្តជាប់មាត់សមុទ្រនេះ បន្ទាប់ពីពួកគេបារម្ភពីការបាត់បង់ព្រៃកោងកាងដែលជាធនធានដ៏មានសារៈសំខាន់ដូចជា សម្រាប់ការពារលំនឹងនៃទឹកសមុទ្រ ធានាសន្តិសុខស្បៀង និងកាត់បន្ថយការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ។
លោកស្រី ហ៊ុន បូរមី នាយិកាប្រចាំប្រទេសនៃអង្គការអាក់សិនអេតកម្ពុជា បានថ្លែងក្នុងកម្មវិធីប្រកាសយុទ្ធនាការកាលពីចុងសប្ដាហ៍ទី ១ នៃខែកញ្ញានៅសហគមន៍ត្រពាំងសង្កែបានឲ្យដឹងថា យុទ្ធនាការដាំដើមកោងកាង ១ សែនដើមនេះនឹងចាប់ផ្តើមពីខែកញ្ញា ឆ្នាំ ២០១៩ ដល់ខែឧសភា ឆ្នាំ ២០២០។
យុទ្ធនាការនេះមានសហគមន៍ទាំង ៨ ក្នុងខេត្តកំពតចូលរួមមានសហគមន៍ត្រពាំងសង្កែ សហគមន៍កំពង់សាមគ្គី សហគមន៍ត្រពាំងរពៅ សហគមន៍ព្រែកត្នោត សហគមន៍កែបថ្មី សហគមន៍ទទឹងថ្ងៃ សហគមន៍កោះគ្រឹស្នា និងសហគមន៍លក។
លោកស្រីបានថ្លែងថា៖ «ព្រៃកោងកាង ផ្កាថ្ម និងស្មៅសមុទ្រដើរតួនាទីយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការរក្សាតុល្យភាពប្រព័ន្ធអេកូឡូស៊ី និងតំបន់ឆ្នេរនៅកម្ពុជាដោយស្រូបយកនូវឧស្ម័នកាបូនិច និងជាតិពុលផ្សេង។
ក្រៅពីនេះព្រៃកោងកាងជួយទប់ទឹក ខ្យល់ ការពារចម្រោះដី និង ជម្រកសត្វពង ហើយការបាត់បង់ធនធានទាំងនេះនឹងនាំមកនូវការបាត់បង់នូវជម្រកសត្វពង អាហារសម្រាប់ចិញ្ចឹមសត្វ ដែលនាំឲ្យបាត់បង់នូវទិន្នផលនេសាទ រុក្ខជាតិសមុទ្រ និងធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ខ្លាំងដល់សមត្ថភាពរបស់មនុស្ស»។
តាមរបាយការណ៍របស់គណៈកម្មការទន្លេមេគង្គនៅឆ្នាំ ១៩៩២ ខេត្តកំពត បូករួមនឹងខេត្តកែបធ្លាប់មានគម្របព្រៃកោងកាងចំនួន ៧ ៩០០ ហិកតា។
ប៉ុន្តែនៅឆ្នាំ ២០១៨ ព្រៃកោងកាងនៅខេត្តនេះបានបាត់បង់ប្រមាណ ៦២ ភាគរយដោយនៅត្រឹមតែ ១៩៦៦ ហិកតានៅខេត្តកំពត និងនៅត្រឹម ១ ០០៥ ហិកតានៅខេត្តកែប។ នេះបើយោងតាមរបាយការណ៍របស់ខណ្ឌរដ្ឋបាលជលផលខេត្តកំពត។
របាយការណ៍ដដែលនេះបានឲ្យដឹងថាការបាត់បង់ធនធានព្រៃកោងកាងបានកើនឡើងតាមរយៈគម្រោងអភិវឌ្ឍន៍ផ្សេងៗ ការបូមខ្សាច់ ការរុករករ៉ែ និងការបំផ្លាញព្រៃកោងកាងដែលជាគម្របព្រៃការពារសមុទ្រដោយការប្រព្រឹត្តសកម្មភាពនេសាទជាទ្រង់ទ្រាយធំ រួមទាំងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុជាដើម។
ទិដ្ឋភាពនៃព្រៃកោងកាងនាពេលកន្លងមក។ រូបថត សហការី
របាយការណ៍នេះបានឲ្យដឹងទៀតថា សព្វថ្ងៃព្រៃកោងកាងបានផ្តល់នូវធនធាននេសាទដែលកំពុងចិញ្ចឹមប្រជានេសាទចំនួន ៣ ៥០០ គ្រួសារនៅខេត្តកំពតដែលទទួលបានប្រាក់ចំណូលយ៉ាងហោចណាស់ ៥ ម៉ឺនរៀលទៅ ៧ ម៉ឺនរៀលក្នុងមួយថ្ងៃ ហើយក្នុងមួយឆ្នាំព្រៃកោងកាងអាចផ្តល់ប្រាក់ចំណូលដល់ប្រជានេសាទទូទាំងខេត្តកំពតក្នុងចន្លោះពី ១៦ លានដុល្លាររហូតដល់ ២២០ លានដុល្លារ។
របាយការណ៍ឲ្យដឹងថា៖ «ជីវភាពរបស់ប្រជានេសាទទាំងនោះនឹងរងផលប៉ះពាល់យ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ ប្រសិនបើធនធានព្រៃកោងកាង ស្មៅសមុទ្រ ត្រូវបានបំផ្លាញដោយគម្រោងអភិវឌ្ឍ»។
លោក សឹម ហ៊ីម ប្រធានសហគមន៍នេសាទត្រពាំងសង្កែបាននិយាយថា វាពិតជាមានសារៈសំខាន់ខ្លាំងណាស់ សម្រាប់សហគមន៍របស់លោកក៏ដូចជាសហគមន៍ដទៃទៀតក្នុងខេត្តកំពត ខណៈមកដល់បច្ចុប្បន្នសហគមន៍ត្រពាំងសង្កែបានដាំដើមកោងកាងប្រមាណជិត ៤ ម៉ឺនដើមហើយ ដូច្នេះការដាំដើមកោងកាងប្រមាណ ១ សែនដើមបន្ថែមទៀតនៅក្នុងសហគមន៍ទាំង ៨ នេះនឹងចូលរួមចំណែកក្នុងការអភិរក្សឲ្យកាន់តែប្រសើរឡើង។
លោកបញ្ជាក់ថា៖ «អ្នកនេសាទគាត់បានប្រយោជន៍ពីព្រៃកោងកាង ប៉ុន្តែបើសិនជាអត់មានព្រៃកោងកាង គឺមិនមានជីវចម្រុះនោះទេនឹងនាំឲ្យយើងហូបផលិតផលនាំចូលពីប្រទេសជិតខាងដោយប្រើប្រាស់ជាតិគីមី។ អ៊ីចឹងបើមិនមានព្រៃកោងកាងទេ នឹងមានការកើនឡើងនូវជាតិពុលស្របពេលដែលការបាត់បង់ព្រៃកោងកាងមួយរយៈកន្លងមក ព្រោះតែទង្វើរបស់មនុស្សយើង»។
លោក ស សូរិន នាយខណ្ឌរដ្ឋបាលជលផលខេត្តកំពតបាននិយាយថា កាលពី ៥ ឆ្នាំមុនក្នុងខេត្តជាប់មាត់សមុទ្រទាំង ៤ ខេត្តរួមមានខេត្តកំពត ខេត្តព្រះសីហនុ ខេត្តកែប និងខេត្តកោះកុងមានគម្របព្រៃកោងកាងប្រមាណ ៧ ម៉ឺនហិកតា ប៉ុន្តែតួលេខនេះនៅសល់តែប្រមាណ ៥ ម៉ឺនហិកតាប៉ុណ្ណោះ នៅក្នុងឆ្នាំ ២០១៩ ហើយស្ថិតិនេះនៅតែមានការថយចុះជាបន្តបន្ទាប់ ព្រោះមានកត្តាជាច្រើនដែលនាំឲ្យព្រៃកោងកាងជួបប្រទះនូវការបាត់បង់។
លោកបញ្ជាក់ថា៖ «សហគមន៍គាត់មានសមត្ថភាពការពារតាមចំនួនដែលសហគមន៍របស់គាត់អាចការពារបាន ហើយក្រៅពីនោះមិនមែនមានន័យថា ព្រៃកោងកាងទាំងនោះពុំមានការការពារនោះទេ។ ពីលើសហគមន៍នេសាទ (ការពារ) គឺមានរដ្ឋបាលជលផលបានបោះបង្គោលធំ ដើម្បីការពារខាងក្រៅទៀត។ អ៊ីចឹងទំហំដែលយើងការពារហ្នឹងមិនមែនតែគ្រាន់តែតួលេខព្រៃកោងកាងដែលសហគមន៍ការពារនោះទេ»។
លោក ស សូរិន នៅតែស្នើឲ្យប្រជាពលរដ្ឋកុំឲ្យមានការយល់ច្រឡំ និងនៅតែកាប់បំផ្លាញតាមអំពើចិត្តនូវព្រៃកោងកាងទាំងនោះ ហើយងាកចូលរួមអភិរក្ស និងទប់ស្កាត់ការកាប់បំផ្លាញព្រៃកោងកាងទាំងនេះដោយការចូលរួមយុទ្ធនាការ ១ សែនដើមនេះទាំងអស់គ្នា។
យោងតាមរបាយការណ៍អង្គការសហជីពអន្តរជាតិដើម្បីអភិរក្សធម្មជាតិ (IUCN) ឆ្នាំ ២០០៤ បានឲ្យដឹងថា ក្រៅពីព្រៃកោងកាងដែលចូលរួមរក្សាលំនឹងនៃធម្មជាតិ តំបន់ឆ្នេរសមុទ្រនៅខេត្តកំពតធ្លាប់ជាតំបន់មានកម្រាស់ស្មៅសមុទ្រធំជាងគេនៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍។
ស្មៅសមុទ្រមានទំហំដល់ទៅ ២៥ ២០០ ហិកតា ប៉ុន្តែតួលេខនេះបានធ្លាក់ចុះមកនៅត្រឹមប្រមាណ ៨ ៤៣៥ ហិកតា នៅឆ្នាំ ២០១៤។ កត្តាជាច្រើនដែលនាំឲ្យមានការថយចុះនូវធនធានធម្មជាតិទាំងនោះដូចជា សកម្មភាពបូមខ្សាច់ ឬរុករករ៉ែ ការបំផ្លាញព្រៃកោងកាង សកម្មភាពនេសាទខុសច្បាប់ទ្រង់ទ្រាយធំ សកម្មភាពពង្រីកដីកសិកម្ម វារីវប្បកម្ម និងកត្តាបម្រែបម្រួលអាកាសធាតុ។
លោក ទិត រីន អាយុ ៤៣ ឆ្នាំជាប្រធានសហគមន៍ត្រពាំងរពៅបានប្រាប់ភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍ពីម្សិលមិញថា មានផលប៉ះពាល់ជាច្រើនដែលកើតមានដល់សហគមន៍ បន្ទាប់ពីបាត់បង់ព្រៃកោងកាងជាបន្តបន្ទាប់ដោយការអភិវឌ្ឍ និងកត្តាផ្សេងៗ ជាពិសេសនោះគឺការចាក់ដីលុបសមុទ្រដែលកំពុងមានសម្ទុះខ្លាំងក្នុងមួយរយៈចុងក្រោយនេះ។
លោកបញ្ជាក់ថា៖ «បើសិនជាបាត់បង់ (ព្រៃកោងកាង) នៅកន្លែងហ្នឹងទៅ ប្រជាពលរដ្ឋនៅក្នុងភូមិទាំងអស់គ្នា កន្លែងជាឆ្នាំងបាយរបស់គាត់ បាត់បង់អាជីពរបស់គាត់ ហើយនឹងអាចធ្វើ (ពួកយើង) ចំណាកស្រុក ព្រោះតែទិន្នផលត្រីវាបាត់បង់។ សមុទ្រយើង វាកាន់តែរេចរឹលទៅៗ រកផលនេសាទដូចជានៅខេត្តកំពតយើងរកមួយថ្ងៃបាន ១០ តោន ទៅ ២០ តោនសម្រាប់គ្រប់គ្រងខេត្ត ប៉ុន្តែបើសិនជាបាត់បង់ព្រៃកោងកាងហ្នឹង គាត់តែងរកមិនបាន ដូច្នេះត្រី បង្គា ស្អីហ្នឹង គឺត្រូវដឹកពីវៀតណាម»។
លោក ទិត រីន រំពឹងថាការដាំដើមកោងកាងឡើងវិញនេះគឺពិតជាផ្តល់ផលប្រយោជន៍យ៉ាងច្រើនសម្រាប់សហគមន៍ ជាពិសេសវាជាធនធានធម្មជាតិដ៏មានតម្លៃសម្រាប់ផែនដីទៅថ្ងៃអនាគត៕
