ភ្នំពេញៈ ខណៈដែលបាតុកម្មប្រឆាំងដំណើរការបោះឆ្នោតនៅកម្ពុជា បាននិងកំពុងរីករាលដាលនៅក្នុងប្រទេសប្រជាធិបតេយ្យធំៗមួយចំនួន អតីតថ្នាក់ដឹកនាំនៃអតីតគណបក្សសង្គ្រោះជាតិបានទាមទារឲ្យមានការវិលត្រឡប់មកវិញនូវវត្តមានក្រុមអ្នកនយោបាយរបស់ខ្លួនដើម្បីចូលរួមប្រកួតក្នុងការបោះឆ្នោតចុងខែក្រោយនេះ។
ថ្លែងនៅមុខបាតុកររាប់ពាន់នាក់ក្នុងទីក្រុងសេអ៊ូលប្រទេសកូរ៉េខាងត្បូងជិតស្ថានទូតជប៉ុនដែលបាតុកម្មនេះធ្វើឡើងដើម្បីសុំឲ្យជប៉ុនផ្អាកផ្តល់ជំនួយដល់គណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត (គជប) នោះ អតីតតំណាងរាស្ត្រនៃអតីតគណបក្សសង្គ្រោះជាតិដែលជាបក្សប្រឆាំងដ៏ធំនៅកម្ពុជាលោកស្រី មូរ សុខហួរ បានឲ្យដឹងថាញត្តិដែលមានឈ្មោះប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ ឬពលករខ្មែររាប់ម៉ឺននាក់មកពីសហរដ្ឋអាមេរិក ប្រទេសកូរ៉េ និងពលករនៅប្រទេសថៃ នឹងត្រូវដង្ហែទៅស្ថានទូតជប៉ុនដើម្បីស្នើសុំឲ្យប្រទេសជប៉ុនដកខ្លួនចេញពីការផ្តល់ជំនួយដល់ គ.ជ.ប. សម្រាប់ការរៀបចំការបោះឆ្នោតថ្ងៃទី ២៩ កក្កដា។
លោកស្រីបានបញ្ជាក់ថា ការបោះឆ្នោតមួយដែលមិនមានវត្តមានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិដែលជាបក្សប្រឆាំងដ៏ធំចូលរួមប្រកួតនឹងមិនត្រូវបានទទួលស្គាល់ទូលំទូលាយពីមជ្ឈដ្ឋានជាតិ និងអន្តរជាតិនោះទេ។
ជាមួយគ្នានេះលោកស្រីក៏បានទាមទារឲ្យមានដំណោះស្រាយនយោបាយ ដើម្បីបើកផ្លូវឲ្យថ្នាក់ដឹកនាំ ឬអ្នកនយោបាយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិអាចវិលត្រឡប់ចូលមកក្នុងប្រទេសកម្ពុជាវិញដោយមិនមានពាក់ព័ន្ធនឹងផ្លូវច្បាប់ ដែលលោកស្រីចាត់ទុកថាជាផ្លូវច្បាប់ដែលអនុវត្តដោយតុលាការអយុតិ្តធម៌នៃរបបលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន។
លោកស្រីថ្លែងថា៖ «យើងត្រូវតែទាមទារឲ្យមានការវិលត្រឡប់ទៅវិញនៃថ្នាក់ដឹកនាំគណបក្សសង្គ្រោះជាតិឲ្យផុតពីកណ្តាប់ដៃនៃតុលាការអយុត្តិធម៌នៃលោក ហ៊ុន សែន គឺយើងត្រូវតែអាចត្រឡប់ទៅប្រទេសជាតិវិញកុំឲ្យមានការចាប់ចង។ ឲ្យបញ្ចប់ជាដាច់ខាតនូវច្បាប់ណាដែលអនុញ្ញាតឲ្យតុលាការអយុត្តិធម៌នៃរបបលោក ហ៊ុន សែន ចាប់ចងអ្នកស្នេហាជាតិបង្ខំឲ្យអ្នកស្នេហាជាតិនិរទេសខ្លួន។ យើងទាមទារឲ្យមានការវិលត្រឡប់ទៅវិញ ហើយយើងនឹងវិលត្រឡប់ទៅវិញ តែយើងមិនវិលត្រឡប់ទៅវិញឲ្យគេចាប់ចងទេ»។
បើទោះបីបាតុកម្មត្រូវបានធ្វើជាហូរហែនៅប្រទេសបារាំង អាមេរិក នូវែលសេឡង់ និងជប៉ុនកន្លងមកក៏ដោយ ប៉ុន្តែលោកស្រី មូរ សុខហួរ អះអាងថាបាតុកម្មនឹងនៅតែបន្តធ្វើទៀតមិនឈប់ឡើយ រហូតទាល់តែមានដំណោះស្រាយសម្រាប់នយោបាយនៅកម្ពុជា។ លោកស្រីបញ្ជាក់ថា៖ «យើងជាពលរដ្ឋខ្មែរយើងមានជម្រើស ហើយជម្រើសយើងច្បាស់ណាស់ យើងមិនផ្តល់ឲ្យលោក ហ៊ុន សែន មានភាពស្របច្បាប់នូវការបោះឆ្នោតមួយមិនត្រឹមត្រូវ មិនយុត្តិធម៌ មិនសេរីទេ»។
លោកស្រីបញ្ជាក់ថា៖ «ដូច្នេះយើងត្រូវតែទាមទារឲ្យបាននូវការបោះឆ្នោតមួយដែលមានការចូលរួមពីគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ គណបក្សសង្គ្រោះជាតិអត់ស្លាប់ទេ។ សូមឲ្យលោក ហ៊ុន សែន គោរពនូវអ្វីដែលជាឆន្ទៈប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរជាងពាក់កណ្តាលនគរដែលបានគាំទ្រឲ្យជ្រើសរើសយកអ្នកដឹកនាំពិតប្រាកដដែលប្រជាពលរដ្ឋចង់បាន»។
ឆ្លើយតបនឹងបក្សចំនួន ១៩ ដែលចូលរួមប្រកួតនឹងគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា លោកស្រីថា៖ «ទោះបីជាមានគណបក្សរាប់រយក៏ដោយ ក៏ប៉ុន្តែគ្មានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិតំណាងនៃពាក់កណ្តាលនគរ យើងមិនអាចទទួលយកបានថា ជាការបោះឆ្នោតដោយសេរី ត្រឹមត្រូវ និងយុត្តិធម៌ទេ»។
លោកស្រី មូរ សុខហួរ ថ្លែងថាញត្តិដែលមានឈ្មោះពលរដ្ឋ ឬពលកររាប់ពាន់នៅកូរ៉េ នៅអាមេរិករាប់ពាន់ឈ្មោះទៀត និង ពលករនៅប្រទេសថៃក៏នាំញត្តិទៅជប៉ុនដែរ គឺរាប់ម៉ឺននាក់ដើម្បីជម្រាបជប៉ុនថា «សូមដកខ្លួនចេញពី គ.ជ.ប.។ យើងគោរពប្រទេសជប៉ុន រដ្ឋាភិបាលជប៉ុន ដូច្នេះហើយបានយើងធ្វើសេចក្តីថ្លែងការណ៍នេះ យើងសូមទទូចឲ្យប្រទេសជប៉ុនដកជំនួយពី គ.ជ.ប ដែលពេលនេះ គ.ជ.ប គឺនៅក្នុងកណ្តាប់ដៃនៃគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា»។
ប៉ុន្តែបើតាមការអះអាងរបស់ឯកអគ្គរាជទូតកម្ពុជាប្រចាំប្រទេសកូរ៉េខាងត្បូង លោក ឡុង ឌីម៉ង់ ដែលដកស្រង់សម្តីដោយប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយក្នុងស្រុកបានឲ្យដឹងថា ចំនួនពលករខ្មែរដែលចូលរួមធ្វើបាតុកម្មនៅក្រុងសេអ៊ូលថ្ងៃទី ២៤ កក្កដា គឺមានប្រមាណជាង ១០០០ នាក់ដែលមិនដល់ ២% ផង ដែលចំនួននេះមិនអាចតំណាងឲ្យពលរដ្ឋខ្មែរប្រមាណ ៦ ម៉ឺនាក់ដែលកំពុងធ្វើការនៅប្រទេសកូរ៉េនោះទេ។
អ្នកនាំពាក្យគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាលោក សុខ ឥសាន ចាត់ទុកបាតុកម្មរបស់ពលរដ្ឋខ្មែរនៅកូរ៉េ ថាជារឿងធម្មតាសម្រាប់ប្រទេសប្រជាធិបតេយ្យ ហើយថាបាតុករប្រមាណ ២ ពាន់នាក់ធ្វើបាតុកម្មនេះគឺតិចបំផុតបើធៀបនឹងចំនួនពលករខ្មែរធ្វើការនៅកូរ៉េរាប់ម៉ឺននាក់នោះ ដូច្នេះវាមិនមានឥទ្ធិពលគ្របដណ្តប់លើសំឡេងភាគច្រើនដែលគាំទ្រគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាទេ។
លោក សុខ ឥសាន បញ្ជាក់ថា៖ «នេះគ្រាន់តែជាល្បិចទុច្ចរិត ដែលយកសំឡេង ដើម្បីធ្វើម៉េចចាប់បង្ខំឲ្យរដ្ឋាភិបាលជប៉ុនធ្វើតាមការទាមទាររបស់ខ្លួន ប៉ុន្តែជាការយល់ច្រឡំធំហើយ ដែលចាត់ទុកប្រទេសជប៉ុននៅទន់ជ្រាយ ទោរទន់ទៅតាមការទាមទារនោះវាអត់ផ្លូវនោះទេ។ គេមិនអាចយកឯករាជភាព និងអធិបតេយ្យភាពរបស់ប្រទេសគេមួយទៅដោះដូរជាមួយនឹងក្រុមបាតុករមួយក្តាប់តូចតែប៉ុណ្ណោះបានទេ»។
លោកបន្ថែមថា៖ «ចង់មកវិញ អាហ្នឹងគាត់ [អតីតថ្នាក់ដឹកនាំបក្សប្រឆាំង]មកវិញបានតើ។ គាត់មានបញ្ហាអី ដែលសកម្មភាពចូលទៅក្នុងក្រុមឧទ្ទាមក្រៅច្បាប់អាហ្នឹងមានពិរុទ្ធភាព អាហ្នឹងតុលាការ គេចាត់នីតិវិធីស្របទៅតាមបណ្តឹងរបស់ក្រសួងមហាផ្ទៃហើយ។ បើសិនណាអត់មានពិរុទ្ធភាពទេចូលមកធ្វើប្រជាជនធម្មតាសិនក្នុងរយៈពេល ៥ ឆ្នាំ អាហ្នឹងតាមសាលដីកាស្ថាពររបស់តុលាការកំពូល»។
មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ ១១៨ រូបនៃបក្សប្រឆាំងត្រូវបានហាមធ្វើនយោបាយ ៥ ឆ្នាំ ក្រោយបក្សនេះត្រូវបានរំលាយកាលពីខែវិច្ឆិកាឆ្នាំមុនដោយមេបក្សលោក កឹម សុខា ត្រូវបានចោទពីបទក្បត់ជាតិដែលមជ្ឈដ្ឋានជាច្រើនចាត់ទុកជារឿងនយោបាយ៕