ព្រះសីហនុៈ រដ្ឋបាលខេត្ត​ព្រះសីហនុ​បាន​ប្រកាស​ដល់​ប្រជាពលរដ្ឋ​ដែល​ទទួលបាន​ព័ត៌មាន ឬ​ប្រទះឃើញ​រាល់​វត្ថុបុរាណ​ផ្សេងៗ ដែល​ជីក​បាន​ពី​ក្នុង​ដី រើស​បាន​លើដី រាវ​បាន​ពី​ក្នុង​ទឹក ឬ​ក្នុង​រូបភាព​ណា​ក្តី ត្រូវ​រាយការណ៍ និង​ប្រគល់​វត្ថុ​ទាំងនោះ​ទៅ​អាជ្ញាធរ​មូលដ្ឋាន ឬ​អាជ្ញាធរ​ពាក់ព័ន្ធ​។

អ្នកនាំពាក្យ​រដ្ឋបាលខេត្ត​​ព្រះសីហនុ​លោក ឃាង ភារម្យ បាន​ឱ្យ​ដឹងថា កន្លងមក​រដ្ឋបាលខេត្ត​សង្កេតឃើញ​ថា មាន​ប្រជាពលរដ្ឋ​មួយចំនួន​ប្រទះឃើញ​វត្ថុ​បុរាណ តែ​មិនបាន​រាយការណ៍​ជូន​សមត្ថកិច្ច ហើយ​ថែមទាំង​បាន​ប្រមូល​វត្ថុបុរាណ​ទាំងនោះ​យក​ទៅ​រក្សាទុក​ដោយ​ខុសច្បាប់​ទៀតផង​។

លោក​ ភារម្យ ថ្លែងថា​៖ «​ការប្រមូល​យក​វត្ថុ​បុរាណ​ពីក្រោម​សមុទ្រ ទន្លេ បឹងបួ ក្នុង​ដី ឬ​លើដី យក​មក​រក្សាទុក​ដោយ​មិនមាន​ការជូន​ដំណឹង​ដល់​អាជ្ញាធរ ឬ​រក្សាទុក​សម្រាប់​ការជួញដូរ គឺ​ទង្វើ​ខុសច្បាប់ ដែល​ប្រឈម​នឹង​ការជាប់​ពន្ធនាគារ​»​។

យោងតាម​មាត្រា​ ៦៣ នៃ​ច្បាប់​ស្តីពី​កិច្ចការពារ​បេតិកភណ្ឌ​វប្បធម៌​បាន​ចែងថា​ «​ត្រូវ​ផ្តន្ទាទោស​ដាក់​ពន្ធនាគារ​ពី ៦ ​ខែ ទៅ ៥ ​ឆ្នាំ​ព្រមទាំង​ពិន័យ​ជា​ប្រាក់​តាម​តម្លៃ​ដែល​អ្នកជំនាញ​បាន​ប៉ាន់ស្មាន​ចំពោះ​ជន​ណា​ដែល​បាន​ប្រព្រឹត្ត​បទល្មើស​ដូចជា លក់ ឬ​ផ្ទេរ​កម្មសិទិ្ធ ប្តូរ​ទីតាំង បំផ្លាញ​ចោល ពង្រេចពង្រឹល បំប្លែង​រូបរាង ឬ​ជួសជុល​ដោយ​គ្មាន​ការអនុញ្ញាត មិន​បាន​រក្សាទុក​ការពារ​ដោយ​ត្រឹមត្រូវ​នូវ​សម្បត្តិ​វប្បធម៌​..» ។

លោក ប្រាក់ សុវណ្ណារ៉ា អគ្គនាយក​បេតិកភណ្ឌ​នៃ​ក្រសួង​វប្បធម៌ និង​វិចិត្រសិល្បៈ​បាន​ឱ្យ​ដឹងថា ច្បាប់​ស្តីពី​កិច្ចការពារ​បេតិកភណ្ឌ​វប្បធម៌ នៅ​កម្ពុជា​មិនមាន​ចែង​ពី​អាយុកាល​នៃ​វត្ថុ​បុរាណ ហេតុនេះ​គេ​មិន​ដឹងថា វត្ថុ​អាយុ​ប៉ុនណា​ទើប​ហៅថា វត្ថុ​បុរាណ​នោះ​ទេ ប៉ុន្តែ​មាន​វិធី​មួយទៀត​គឺ គេ​អាច​គិតពី​តម្លៃ ដែល​មាន​តម្លៃ​ប្រវត្តិសាស្ត្រ តម្លៃ​វប្បធម៌ និង​តម្លៃ​ស្ថាបត្យកម្ម​ផ្សេងៗ ដែល​ក្រោយ​វាយតម្លៃ​ជាទូទៅ​វត្ថុ​នោះ​ស្ថិតក្នុង​ការការពារ​ដោយ​ច្បាប់​។

លោក​ថ្លែងថា​៖ «​បើ​និយាយ​ពី​ច្បាប់ យើង​អត់​មាន​កំណត់ថា ៥០ ​ឆ្នាំ ឬ​ ១០០ ​ឆ្នាំ វត្ថុ​ហ្នឹង​ត្រូវ​ចាត់ជា​វត្ថុ​បុរាណ ជា​សម្បត្តិ​បេតិកភណ្ឌ​ជាតិ ច្បាប់​យើង​អត់​មាននិយាយ ប៉ុន្តែ​មិនមែន​មាន​តែ​ស្រុក​យើង​ទេ ប្រទេស​ខ្លះ​ក៏​គេ​គ្មាន​ដែរ ខណៈ​ប្រទេស​ខ្លះ​មាន​ការកំណត់​ឆ្នាំ​ត្រឹមត្រូវ​»​។

លោក​ថា ពលរដ្ឋ​មិនបាន​ដឹង​ពី​អាយុកាល​របស់​វត្ថុ​បុរាណ​ទេ ការចូលរួម​របស់​ពលរដ្ឋ​គឺមាន​តម្លៃ​ដល់​ការពិនិត្យ​វាយតម្លៃ និង​ដាក់​បញ្ជូល​ក្នុង​បញ្ជី​សារពើភណ្ឌ​ទុក​ជា​សម្បត្តិ​ជាតិ​៕