ភ្នំពេញៈ ប្រជាពលរដ្ឋ និងអង្គការសង្គមស៊ីវិលមួយចំនួនបានសម្ដែងមតិរិះគន់ចំពោះអ្នកបើកបរកង់ ៣ ឥណ្ឌាមួយចំនួនមិនគោរពគំនូសច្បាប់ចរាចរណ៍ បង្កការកកស្ទះ និងគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ច្រើននៅលើដងផ្លូវ ខណៈបញ្ហាគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ គឺជាការព្រួយបារម្ភទាំងរដ្ឋាភិបាល និងសង្គមស៊ីវិលនាពេលបច្ចុប្បន្ន។
លោក ណៃ ស៊ីថា ប្រជាពលរដ្ឋមួយរូបរស់នៅសង្កាត់ បឹងទំពុន ខណ្ឌមានជ័យ បានអះអាងថា ចំពោះផលលំបាកដែលគាត់តែងជួបប្រទះពេលធ្វើចរាចរណ៍នៅលើដងផ្លូវ ពិសេសពេលម៉ោងត្រូវចេញទៅធ្វើការងារ និងត្រឡប់មកពីធ្វើការងារវិញ ថាមានបញ្ហាកកស្ទះ និងការប៉ះពារជាញឹកញាប់ ដែលបណ្ដាលមកពីអ្នករត់កង់ ៣ ឥណ្ឌាបើកបរមិនគោរពអ្នកដទៃ និងបើកបរវ៉ាជែងមិនមានកំណត់ផ្លូវច្បាស់លាស់នោះទេ។
លោកបានថ្លែងថា៖ «ខ្ញុំបានជួបប្រទះច្រើនហើយចំពោះក្រុមអ្នករត់កង់ ៣ ឥណ្ឌាហ្នឹង កាលពីមុនមានកង់ ៣ ខ្មែរយើងខ្លះដែរប៉ុន្ដែឥឡូវបើកបរមិនគោរពច្បាប់ខ្លាំង គឺកង់ ៣ ឥណ្ឌាហ្នឹងតែម្ដង។ ពួកគាត់បើកបរមិនគោរពអ្នកដទៃទេ ហើយបើកបរជែងគេឯងគ្រប់ផ្លូវ គាត់បើកមិនដឹងគន្លងផ្លូវឡាន ឬគន្លងផ្លូវម៉ូតូទេ»។
លោក ស៊ីថា ថ្លែងថា អ្នករត់កង់ ៣ ឥណ្ឌាហ្នឹង មិនដឹងជាពួកគាត់បានដឹងពីច្បាប់ ឬក៏មានការណែនាំពីការបើកបរឬក៏អត់ទេ។ ឃើញពួកគាត់ឥឡូវមករត់កង់ ៣ ឥណ្ឌាហ្នឹងច្រើនឡើងៗ ហើយពេលបើកបរ ដូចជាគ្មានការគោរពច្បាប់សោះដឹងតែពីបើកវ៉ាជែងឲ្យតែគាត់បានទៅមុនមិនគិតចំពោះការកកស្ទះអីទេ។
លោក នូវ ចិត្រា ប្រជាពលរដ្ឋមួយរូបរស់នៅម្ដុំសាលារៀន North bridge school cambodia បានលើកឡើងដែរថា កាលពីមុនមានក្រុមកង់ ៣ ខ្មែរ តែមិនសូវបង្កបញ្ហាច្រើនប៉ុន្មានទេ ប៉ុន្ដែឥឡូវមានកង់ ៣ ឥណ្ឌាវិញ គឺបង្កការលំបាកដល់ការធ្វើចរាចរណ៍រឹតតែខ្លាំងនៅលើដងផ្លូវ ព្រោះអ្នករត់កង់ ៣ ឥណ្ឌា បើកបរប្រជែងខ្លាំងនៅលើដងផ្លូវដូចជាមិនមានការគ្រប់គ្រងច្បាស់លាស់សោះ។
លោកបន្ដថា៖ «ក្រុមអ្នករត់កង់ ៣ ឥណ្ឌាកើនឡើងច្រើនណាស់សព្វថ្ងៃនេះ ខ្ញុំជិះម៉ូតូទៅតំបន់ណាក៏ឃើញមានអ្នករត់កង់ ៣ ឥណ្ឌានេះដែរ ហើយភាគច្រើនគឺបើកបរមិនសូវមានសុជីវធម៌ទេ គឺប្រញាប់ឲ្យតែបានទៅមុនគេ។ ខ្ញុំចង់ឲ្យ អាជ្ញាធរគ្រប់គ្រងឲ្យបានតឹងរ៊ឹងចំពោះក្រុមគាត់កុំឲ្យពួកគាត់បើកបរសេរីបែបនេះអាចបង្កការកកស្ទះ និងគ្រោះថ្នាក់ច្រើននៅពេលបើកបរ ពិសេសប៉ះពាល់ខ្លាំងដល់ប្រជាពលរដ្ឋអ្នកបើកបរម៉ូតូ»។
លោកបន្ថែមថា កាលមុនមានក្រុមកង់ ៣ ខ្មែរដែលបានបង្កើតបក្ខពួក ឥឡូវដល់កង់ ៣ ឥណ្ឌាម្ដង រញ៉េរញ៉ៃជាងមុនទៀត។
លោក គឹម បញ្ញា នាយកអង្គការបង្ការរបួសអាស៊ី (AIP) បានថ្លែងប្រាប់ភ្នំពេញប៉ុស្ដិ៍កាលពីម្សិលមិញថា ក្រុមអ្នករត់កង់ ៣ ទាំងប្រភេទកង់ ៣ បែបខ្មែរ និងកង់ ៣ ឥណ្ឌាបានគោរពច្បាប់បានល្អ ប៉ុន្ដែនៅមានមួយចំនួនទៀតមិនទាន់គោរពបានល្អទេ ដោយមិនពាក់មួកសុវត្ថិភាព និងបើកជែងលើដងផ្លូវ។
លោកបានបន្ដថា ៖«បញ្ហាហ្នឹងគឺប្រភេទកង់ ៣ ឥណ្ឌាថ្មីនេះ ក្រៅពីមួយចំនួនដែលគាត់ចូ-រួមគោរពច្បាប់ចរាចរណ៍បានល្អនោះ មួយចំនួនទៀតពួកគាត់ហាក់ដូចជាមានឥរិយាបថបើកបរដោយមានភាពប្រញាប់ប្រញាល់ បើកបរដោយបង្ខំ ដោយបើកបរដោយប្រជ្រៀតឆ្វេងប្រជ្រៀតស្ដាំដែលឥរិយាបថបែបនេះ វាបង្កឲ្យមានគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ និងការកកស្ទះចរាចរណ៍»។
លោកបន្ថែមថា៖ «ខ្ញុំគិតថា ជាដំបូងអាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធគួរមានវិធានការចូលរួមអប់រំផ្សព្វផ្សាយដល់ពួកគាត់ (អ្នករត់កង់ ៣ ឥណ្ឌា) ឲ្យគាត់យល់ពីច្បាប់ចរាចរណ៍។ មួយទៀតក្រៅពីឲ្យពួកគាត់យល់ យើងគួរតែរៀបចំឲ្យមានឯកសណ្ឋាន រៀបចំឲ្យមានការទទួលស្គាល់ច្បាស់លាស់ ដើម្បីផ្ដល់ភាពងាយស្រួលក្នុងការបើកវគ្គអប់រំដល់ពួកគាត់ក្នុងករណីចាំបាច់មួយចំនួន»។
លោក លុយ ឈីន ប្រធាននាយកដ្ឋានចរាចរណ៍នៃអគ្គស្នងការនគរបាលជាតិបានឲ្យដឹងកាលពីម្សិលមិញដែរថា បច្ចុប្បន្នក្រោយពីកាត់បន្ថយកំណើនកង់ ៣ ខ្មែរ ប៉ុន្ដែមានការកើនឡើងនូវប្រភេទកង់ ៣ ឥណ្ឌា និងដោយប្រភេទកង់ ៣ នេះទើបតែកើតមាននៅមិនទាន់មានការគ្រប់គ្រងបានដិតដល់ ដែលនាំឲ្យប្រកបរបររត់កង់ ៣ នេះ បើកបរជែងគ្រប់ច្រកល្ហក និងនាំឲ្យមានការកកស្ទះចរាចរណ៍ផងដែរ។
លោកបានបន្ដថា៖ «ប្រភេទកង់ ៣ នេះយើងសង្កេតឃើញថា ការបើកបររបស់ពួកគាត់ឲ្យតែពួកគាត់ស្ទះនៅកន្លែងណា គាត់បើកបរជែងទៅកន្លែងផ្សេងទៀត ដែលករណីនេះ បានធ្វើឲ្យការធ្វើចរាចរណ៍នៅលើដងផ្លូវរបស់យើងកាន់តែមានការចង្អៀតថែមទៀត។ កង់ ៣ ឥណ្ឌានេះ វាជាចរន្ដថ្មី ពេលដែលកង់ ៣ នេះចូលមកដល់ច្បាប់យើងបានចេញរួចហើយ អ៊ីចឹងវាចូលមកក្រោយយើងក៏មានការលំបាកក្នុងការគ្រប់គ្រងដែរ ប៉ុន្ដែបើតាមខ្ញុំអ្នកបើកបរកង់ ៣ ឥណ្ឌានេះ គួរតែបើកបរនៅលើគន្លងផ្លូវរថយន្ដ តែកុំបើកបរជែងគេពេក ត្រូវបើកឲ្យត្រង់ជួរនឹងគេទៅ»។
លោក ឆង សុវិរៈ ប្រជាពលរដ្ឋប្រកបរបររត់កង់ ៣ មួយរូបនៅតំបន់មុខវត្ដបទុមវត្ដី បានឲ្យដឹងថា ពួកគាត់ក៏មានការលំបាកដែរក្នុងការបើកបរ ព្រោះភ្ញៀវទាមទារឲ្យពួកគាត់ទៅដល់លឿន ទើបពួកគាត់បើកបរជែង មានល្បឿនលឿនបែបនេះដើម្បីបំពេញតម្រូវការភ្ញៀវដែលបានហៅគាត់។
លោកបន្ដថា៖ «ពួកខ្ញុំក៏លំបាកដែរ ព្រោះពេលភ្ញៀវហៅពួកខ្ញុំ គឺត្រូវទៅឲ្យលឿនដល់ទីតាំងភ្ញៀវ បើខ្ញុំទៅយឺតភ្ញៀវនឹងផ្ដាច់ទំនាក់ទំនងការកក់ហៅរបស់គេចោល អ៊ីចឹងមានតែខ្ញុំអត់មានម៉ូយ ហើយឥឡូវមានគេរកស៊ីរត់កង់ ៣ ហ្នឹងច្រើន បើយើងទៅមិនលឿនដល់ភ្ញៀវគឺរកលុយមិនបានទេ»។
ខណៈលោកកែវ ភា អ្នករត់កង់ ៣ ខ្មែរ នៅម្ដុំផ្សារអ៊ីអន បានថ្លែងឲ្យដឹងផងដែរថា៖ «យើងចេះតែខ្លាចមានបញ្ហាដែរពេលឃើញពួកគាត់មានការបើកបរក្នុងល្បឿនលឿនបែបនេះ ប៉ុន្ដែពួកគាត់ចង់បានលុយព្រោះអ្នករកស៊ីរត់កង់ ៣ ឥណ្ឌា ដូចពួកគាត់ច្រើន អ៊ីចឹងរកស៊ីរបរនេះ ទាល់តែជែងគ្នា ហើយបើកង់ ៣ ខ្មែរមិនសូវបើកលឿនទេព្រោះជាប្រភេទសណ្ដោង»។
លោក វ៉ន ពៅ ប្រធានសមាគមប្រជាធិបតេយ្យឯករាជ្យនៃសេដ្ឋកិច្ចក្រៅប្រព័ន្ធ (IDEA) បានឲ្យដឹងថា ក្នុងឆ្នាំ ២០១៩ នេះ កំណើនកង់ ៣ ឥណ្ឌាបានកើនឡើងរហូតដល់ ៣៥០០០ គ្រឿង ខណៈមានកង់ ៣ ឥណ្ឌាតែជាង ៤០០០ គ្រឿងប៉ុណ្ណោះដែលជាសមាជិករបស់សមាគមរបស់លោក។
លោក វ៉ន ពៅ ថ្លែងបន្ដថា៖ «យើងក៏តែងតែទទួលបានការរអ៊ូរទាំចំពោះការបើកបររបស់បងប្អូនរត់កង់ ៣ ឥណ្ឌានេះដែរ ចំពោះការមិនគោរពច្បាប់ចរាចរណ៍ មិនមានក្រមសីលធម៌។ អ៊ីចឹងក្នុងខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ ២០១៩ នេះ យើងមានផែនការបង្រៀនអំពីក្រមសីលធម៌ និងច្បាប់ចរាចរណ៍ជូនបងប្អូនរត់កង់ ៣ ទាំងអស់ដែលជាសមាជិករបស់យើង ដើម្បីកុំឲ្យគាត់បើកបរច្រងេងច្រងាងអ៊ីចឹង»៕