.jpg)
អ្នកវិភាគខ្មែរបង្ហាញទស្សនៈលើនយោបាយបរទេសលោក ចូ បៃដិន។ ហុង មិនា
ភ្នំពេញៈ អ្នកវិភាគយល់ថា ទោះបីនយោបាយការបរទេសអាមេរិកក្រោមការដឹកនាំរបស់ប្រធានាធិបតី ចូ បៃដិន មានជំហរយ៉ាងណាក៏ដោយ កម្ពុជាត្រូវគិតពីផលប្រយោជន៍របស់ខ្លួនជាធំក្នុងជម្លោះមហាអំណាចទាំង ២ គឺចិន និងអាមេរិក ហើយតួអង្គនយោបាយខ្មែរ គួរតែមើលរំលងបញ្ហាខ្លះរបស់មហាអំណាចទាំង ២ ដែលធ្វើឱ្យខាតប្រយោជន៍ប្រទេសជាតិ។
ការលើកឡើងបែបនេះធ្វើឡើងក្នុងកិច្ចពិភាក្សាតុមូលស្ដីពីអ្វីដែលពិភពលោកនឹងទទួលបានពីនយោបាយការបរទេសថ្មីរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក ក្រោមការដឹកនាំរបស់លោក ចូ បៃដិន កាលពីថ្ងៃទី ៨ ខែកុម្ភៈរៀបចំឡើងដោយរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា។
លោក មាស នី អ្នកវិភាគ និងតាមដានការអភិវឌ្ឍសង្គមដែលជាវាគ្មិនម្នាក់បានថ្លែងថា សម្រាប់កម្ពុជា ការរក្សាជំហររបស់ខ្លួន គឺអាស្រ័យលើសមត្ថភាពរបស់ខ្លួនក្នុងការប្រឈម និងធ្វើការជាមួយមហាអំណាច ព្រមទាំងការរក្សានូវអត្តចរិតមួយដែលមិនចាប់យកមហាអំណាចមួយ ហើយវាយប្រហារលើមហាអំណាចមួយផ្សេងទៀត។ លោកថា អត្តចរិតបែបនេះគួរតែត្រូវបានផ្លាស់ប្ដូរ ហើយខ្មែរត្រូវសម្លឹងមើលខ្លួនឯងថា តើកម្ពុជាមានបញ្ហាអ្វីខ្លះដែលត្រូវដោះស្រាយរួមគ្នា ដើម្បីរក្សាទឹកដីដែលមានបច្ចុប្បន្នឱ្យបានគង់វង្ស។
លោកថ្លែងដូច្នេះថា៖ «បើពីសម័យមុនមកយើងបាត់បង់ទឹកដីមកនៅសល់ប៉ុណ្ណឹង ហើយបើយើងនៅតែដើរតាមប្រវត្តិសាស្ត្រនោះតទៅទៀត វានឹងអាចគ្រោះថ្នាក់សម្រាប់ទឹកដីដ៏តូចនេះនៅពេលអនាគត»។
វាគ្មិនម្នាក់ទៀត លោក ពុយ គា អ្នកឆ្លើយឆ្លងព័ត៌មានរបស់ទីភ្នាក់ងារព័ត៌មានជប៉ុនបានថ្លែងថា សហរដ្ឋអាមេរិក និងសហភាពអឺរ៉ុបបច្ចុប្បន្ននេះមើលឃើញថា កម្ពុជាកំពុងបែរទៅរកចិន។ តែកម្ពុជាបានព្យាយាមបង្ហាញថា ខ្លួនបានព្យាយាមលូកដៃចាប់អាមេរិកដែរ តែអាមេរិកមិនព្រម។ យ៉ាងណាក៏ដោយ លោកយល់ថា នយោបាយការបរទេសកម្ពុជានៅតែបន្ត និងឱ្យតម្លៃសហរដ្ឋអាមេរិក។
លោក ហ្សង់ ហ្វ្រង់ស័រ តាន់ អ្នកជំនាញភូមិសាស្ត្រនយោបាយបានថ្លែងថា ប្រវត្តិសាស្ត្រកម្ពុជាបានវិលត្រឡប់ទៅរកគោលនយោបាយការបរទេសអព្យាក្រឹតនិយមឡើងវិញដូចនៅចន្លោះពីឆ្នាំ ១៩៥៣ ដល់ ១៩៧០ បន្ទាប់ពីបានឆ្លងកាត់ អាមេរិកាំងនិយមឆ្នាំ ១៩៧០ ដល់ ១៩៧៥, ចិននិយមពី ១៩៧៥ ដល់ ១៩៧៩ និងសូវៀតនិយមនៅសម័យសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតកម្ពុជា (៧៩-៨៩)។ យ៉ាងណាក៏ដោយ គោលនយោបាយអព្យាក្រឹតនិយមនេះគ្រាន់តែជាទ្រឹស្ដីប៉ុណ្ណោះ។
លោកថ្លែងដូច្នេះថា៖ «កម្ពុជាត្រូវសម្លឹងមើល ទីណាទៅដែលមានផលប្រយោជន៍សម្រាប់ជាតិ។ រុញច្រានចិនខ្ញុំអត់យល់ស្រប សព្វថ្ងៃនេះបើអត់មានចិន ការអភិវឌ្ឍកម្ពុជានៅបររទេះគោនៅឡើយ។ ចិនជាអ្នកដាក់វិនិយោគទី ១ នៅកម្ពុជា ចិនជាអ្នកជួយជំនួយអភិវឌ្ឍន៍ឥតសំណងលេខ ១។ ចិនជាប្រទេសដែលឱ្យកម្ពុជាខ្ចីច្រើនជាងគេ ចិនជាអ្នកជួយកម្ពុជាកសាងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ។ យើងត្រូវរុញច្រានចោលឬយ៉ាងម៉េច?»។ «រឿងអភិវឌ្ឍប្រទេសជារឿងមួយ រឿងអនុវត្តនយោបាយអព្យាក្រឹតនិយមជារឿងមួយផ្សេង។ បើកដៃរកលោកខាងលិច បើកដៃរកសហភាពអឺរ៉ុប បើកដៃរកសហរដ្ឋអាមេរិក តែបើគេមិនមកធ្វើយ៉ាងម៉េច? យើងបញ្ជាក់ប្រាប់គេទៅថា នយោបាយរបស់ខ្ញុំ អព្យាក្រឹតនិយម តែខ្ញុំត្រូវការការអភិវឌ្ឍ។ ខ្ញុំមិនអាចឈរមើលប្រទេសគេនៅជុំវិញប្រទេសកម្ពុជា គេអភិវឌ្ឍទាំងអស់នោះទេ។ តែបើកម្ពុជាថា អូ អត់យកចិនទេ [អ៊ីចឹង] បន្តបររទេះគោ [ទៅ]»។
ដើម្បីពង្រឹងអព្យាក្រឹតភាពរបស់កម្ពុជា ទី ១ គឺត្រូវពង្រឹងសេដ្ឋកិច្ច និងស្ថាប័ននយោបាយឱ្យមាំទាំសិន។ បើសិនជាកម្ពុជាមិនមានឯករាជ្យពេញលេញទេ នយោបាយអព្យាក្រឹតនិយមមិនដំណើរការទេ។ ខ្ញុំបន់តែម្យ៉ាងទេ បន់ឱ្យតែអាមេរិក និងលោកខាងលិចមកដាក់វិនិយោគទុននៅកម្ពុជា ពេលនោះបើមានបញ្ហាអី គាត់លែងហ៊ាននិយាយពីប្រជាធិបតេយ្យហើយព្រោះគាត់មានក្រុមហ៊ុនគាត់នៅទីនេះ»។
លោក ប៉ែន បូណា និពន្ធនាយកទូរទស្សន៍ PNN បានថ្លែងថា បើសិនជាពលរដ្ឋខ្មែរអាណិតប្រទេសកម្ពុជា និងចង់ឱ្យប្រទេសនេះមានការអភិវឌ្ឍ ពលរដ្ឋគ្រប់និន្នាការនយោបាយ គប្បីកុំឈ្លោះគ្នាដោយសារម្នាក់កាន់ជើងអាមេរិក ហើយម្នាក់ទៀតកាន់ជើងចិន។ កម្ពុជាត្រូវសម្លឹងមើលថា តើអាមេរិក និងចិនកំពុងដើរលើទិសដៅណា ហើយត្រូវទាញយកផលប្រយោជន៍ពីមហាអំណាចទាំង ២ ហើយការចាប់យកមហាអំណាចទាំង ២ គឺដើម្បីគេចពីគ្រោះថ្នាក់ដែលអាចកើតមានឡើងជាយថាហេតុ។
លោកថា៖ «ចំពោះអ្នកនយោបាយ យើងគួរតែរំលងខ្លះទៅអ្វីដែលប៉ះពាល់ដល់អធិបតេយ្យភាព ឬមួយផលប្រយោជន៍ជាតិ។ ទោះបីយើងធ្វើនយោបាយប្រឆាំងគ្នាក៏ដោយ អ្វីដែលប៉ះពាល់ផលប្រយោជន៍ជាតិ យើងកុំលេង។ ខ្ញុំសុំអំពាវនាវជាសាធារណៈពីទីនេះដល់អ្នកនយោបាយគ្រប់និន្នាការទាំងអស់។ ខ្ញុំគិតថា ប្រទេសយើងត្រូវការអភិវឌ្ឍទៅមុខទាំងអស់គ្នា ដូច្នេះយើងត្រូវជួយរុញប្រទេសយើងឱ្យអភិវឌ្ឍទៅមុខ»៕
