កំពង់ស្ពឺៈ ចាប់តាំងពីប្តីរបស់អ្នកស្រីត្រូវបានចាប់ខ្លួនកាលពីខែមិថុនា ហើយបញ្ជូនទៅពន្ធនាគាររង់ចាំការជំនុំជម្រះ អ្នកស្រី សោម ចន្ថា អាយុ៣២ឆ្នាំ គាត់សម្រាលបានកូនប្រុសម្នាក់។
និយាយទាំង ទប់ទឹកភ្នែក ក្នុងផ្ទះនៅស្រុកសំរោងទង ខេត្តកំពង់ស្ពឺ កម្មករកាត់ដេរម្នាក់នេះប្រាប់ថា៖ «ប្តីខ្ញុំមិនទាន់បានកាន់កូនប្រុសនៅឡើយទេ ព្រោះអនុរក្សពន្ធនាគារមិនអនុញ្ញាតឲ្យគាត់ពកូនទេ»។
កាលពីបីខែមុន លោក សែម សុភ័ក្រ្ត ប្តីអ្នកស្រី ចន្ថា អាយុ ៣២ឆ្នាំ គឺម្នាក់ក្នុងចំណោមសមាជិកសហជីពសេរីកម្មករ ៨ នាក់ ដែលត្រូវបានចាប់ខ្លួន ដោយសារតែករណីហិង្សានៅរោងចក្រកាត់ដេរ សាប្រ៊ីណា ដែលផ្គត់ផ្គង់ឲ្យផលិតផលម៉ាក Nike។
អ្នកទាំងនេះ ដែលអះអាងថា ខ្លួនគ្មានកំហុស បានចំណាយពេលរាល់ថ្ងៃនៅពន្ធនាគារខេត្ត ដែលពុំបែងចែកឲ្យដាច់រវាងអ្នកជាប់ឃុំរង់ចាំការជំនុំជម្រះ និងជនជាប់ទោសនោះឡើយ។
អ្នកស្រី ចន្ថា បុគ្គលិករោងចក្រសាប្រ៊ីណា ដែលឥឡូវនេះជាអ្នកផ្គត់ផ្គង់គ្រួសារដោយប្រើប្រាស់ប្រាក់ សម្រាកមាតុភាពបាននិយាយថា៖«វាពិបាកខ្លាំងណាស់ពេលគ្មានគាត់។ ប្តីខ្ញុំគ្មានកំហុស ហើយគួរត្រូវបានដោះលែង ដើម្បីគាត់អាចរកប្រាក់ មកចិញ្ចឹមគ្រួសារ»។
ជាមួយគ្នានឹងបុរស ទាំងនេះត្រូវជាប់ឃុំ នគរបាលទទួលបរាជ័យក្នុងការចាប់ខ្លួនលោក ឈូក បណ្ឌិត អតីតអភិបាលក្រុងបាវិត ដែលត្រូវបានផ្តន្ទាទោសឲ្យជាប់ពន្ធនាគារ ១៨ ខែ កាលពីថ្ងៃទី ២៥ ខែមិថុនា ពីបទបាញ់មកលើកម្មកររោងចក្រ ៣ នាក់ ក្នុងអំឡុងពេលកូដកម្មនៅរោងចក្រផ្គត់ផ្គង់ផលិតផលម៉ាក Puma ក្នុងខេត្តស្វាយរៀងកាលពីខែកុម្ភៈ ឆ្នាំមុនដូចគ្នាដែរ។
សមាជិកសហជីព ៨ នាក់ ត្រូវបានចោទប្រកាន់ពីបទញុះញង់ អំពើហិង្សាដែលបង្ករបួសដល់មនុស្ស២៣នាក់ ក្នុងនោះមន្រ្តីនគរបាល ៩ នាក់ និងបំផ្លិចបំផ្លាញទ្រព្យសម្បតិ្តរោងចក្រ។
ខណៈដែលបទចោទ ប្រកាន់ទាំងនេះមានភាពធ្ងន់ធ្ងរ សហជីពសេរីកម្មករ និងក្រុមសិទិ្ធមនុស្ស បានរិះគន់អាជ្ញាធរ កាលពីម្សិលមិញថា បានប្រើប្រាស់ «ស្តង់ដារពីរថ្នាក់» ក្នុងរបៀបដែលពួកគេអនុវត្តចំពោះជនត្រូវចោទក្នុងករណីនីមួយៗ។
លោក Dave Welsh អ្នកគ្រប់គ្រងប្រចាំប្រទេសកម្ពុជានៃអង្គការសិទិ្ធមនុស្ស ACILS បានថ្លែងថា៖ «ខ្ញុំមិននិយាយអំពីភាពស្របច្បាប់ឬមិនស្របច្បាប់នៃកូដកម្ម [នៅសាប្រ៊ីណា] ទេ ប៉ុន្តែវាបញ្ជាក់យ៉ាងច្បាស់នូវភាពមិនស៊ីសង្វាក់គ្នានៃប្រព័ន្ធ ច្បាប់។ វាជាការគួរឲ្យខ្មាសអៀនដែលបុរសមានពិរុទ្ធដើរយ៉ាងសេរី បើទោះជាអ្នករាល់គ្នាអំពាវនាវឲ្យចាប់ខ្លួនគាត់ក៏ដោយ ខណៈដែលកម្មករក្រីក្រជាប់ឃុំរង់ចាំការជំនុំជម្រះទៅវិញ»។
លោក បន្តថា៖ «ប្រសិនបើ កម្មករទាំង ៨នាក់នោះ គឺជាអភិបាលខេត្តផ្សេងៗ ពួកគេនឹងរង់ចាំការជំនុំជម្រះលេងៗ នៅវីឡារបស់ពួកគេ»។
ខណៈមេដឹកនាំសហជីពអាចរកឃើញថា មានពិរុទ្ធ ពេលជំនុំជម្រះ គ្រួសារ និងសហជីពសេរីកម្មករបានឲ្យដឹង កាលពីម្សិលមិញថា ពួកគេពុំបង្កការគំរាមកំហែងអីដល់សហគមន៍ឡើយ ហើយការជាប់ឃុំបណ្តោះអាសន្នគឺគ្រាន់តែដាក់សម្ពាធថែមទៀតលើ ក្រុមគ្រួសារក្រីក្រដែលប្រឹងត្រដររស់តែប៉ុណ្ណោះ។
លោក ស៊ុន វណ្ណី អាយុ ៣៣ ឆ្នាំ ជាប្រធានសហជីពសេរីកម្មករនៅរោងចក្រ បានថ្លែងថា ៖ «ឈូក បណ្ឌិត បានបាញ់កម្មករ ហើយមានសេរីភាព ប៉ុន្តែ កម្មករ ទាំងនេះជាប់ឃុំ៣ ខែមកហើយ»។ ពួកគេមិនបានប្រព្រឹត្តបទល្មើសទាំងនេះទេ ហើយខ្ញុំគិតថា ពួកគេបានក្លាយជាគោលដៅ ដោយសារតែគេគឺជាសមាជិកសហជីព។ មិនមែនពួកគេទេដែលប្រើដំបងនិងដុំថ្មបំផ្លាញទ្រព្យសម្បតិ្តក្រុមហ៊ុន គឺអ្នកផ្សេងដែលមិនត្រូវបានចាប់ខ្លួនឡើយ»។
ខណៈដែល មនុស្សម្នាក់អាចត្រូវបង្គាប់ឲ្យជាប់ឃុំបណ្តោះអាសន្នដោយសារ មូលហេតុជាច្រើនរាប់ទាំង ប្រសិនបើពួកគេត្រូវបានចាត់ទុកថា អាចរត់គេចខ្លួនឬអាច ប្រព្រឹត្តល្មើសម្តងទៀត ច្បាប់ចែងថា ការឃុំខ្លួនបណ្តោះអាសន្ន គួរយកមកប្រើតែក្នុងករណីពិសេសតែប៉ុណ្ណោះ។
ប៉ុន្តែ យោងតាមលោកស្រី ណាលី ពីឡូក នាយិកាអង្គការសិទិ្ធមនុស្សលីកាដូ បានឲ្យដឹងថា ការពិតវិធានការមិនឃុំខ្លួន បណ្តោះអាសន្នគឺជារឿងកម្រ។
លោកស្រីបន្ថែមថា៖ «មានតែអ្នកដែលអាចបង់ប្រាក់ឲ្យមេធាវី ឬបង់ថ្លៃធានាទេ ដែលគេចផុតពីការឃុំខ្លួនបណ្តោះអាសន្ន។ ខណៈដែលអ្នកមានលុយអាចរួចខ្លួន ដោយសារប្រាក់ធានា អ្នកជាប់ឃុំបណ្តោះអាសន្នភាគច្រើនគឺជាប្រជាជនក្រីក្រ»។
ដោយក្រុមហ៊ុនម៉ាកល្បីៗ ក្នុងនោះមានម៉ាក Nike និង Puma បានជួបប្រជុំគ្នាសប្តាហ៍មុនក្នុងវេទិកា និងកិច្ចពិភាក្សាជាមួយនឹងក្រុមសិទិ្ធកម្មករ ស៊ុន វណ្ណី បានអំពាវនាវឲ្យពួកគេចាប់អារម្មណ៍ លើវិធីដែលអាជ្ញាធរអនុវត្តចំពោះកម្មករដែលជាជនរងគ្រោះ ឬជាជនដែលគេចោទថា បានប្រព្រឹត្តបទល្មើស។
លោក បញ្ជាក់ថា៖ «អ្នកទិញត្រូវជួយរកយុតិ្តធម៌ឲ្យកម្មករ និងសមាជិកសហជីព ហើយដោះលែងពួកគេពីពន្ធនាគារ»។ តាមច្បាប់ គេអាចជាប់ឃុំបណ្តោះអាសន្នរហូតដល់ទៅ៦ ខែ មានន័យថា សមាជិកសហជីពទាំង ៨ នាក់ អាចជាប់ឃុំបានពាក់កណ្តាលហើយ។
នៅពេលទំនាក់ទំនងកាលពីម្សិលមិញ លោក ចឹម រិទ្ធី ចៅក្រមសាលាដំបូងខេត្តកំពង់ស្ពឺ បានថ្លែងថា ការស៊ើបអង្កេតលើរឿងក្តីនេះកំពុងបន្ត ហើយកាលបរិច្ឆេទជំនុំជម្រះមិនទាន់បានកំណត់នៅឡើយទេ។ លោកបន្តថា៖«ខ្ញុំត្រូវសួរកម្មករ និងសមាជិកសហជីពជាច្រើននាក់»។
មន្រ្តីរដ្ឋបាលនៅរោងចក្រ សាប្រ៊ីណា មិនអាចទាក់ទងសុំការអត្ថាធិប្បាយបានទេ កាលពីម្សិលមិញ ចំណែកលោក ខេន លូ អគ្គលេខាធិការនៃសមាគមរោងចក្រកាត់ដេរនៅកម្ពុជា បានថ្លែងថា បញ្ហានេះស្ថិតក្នុងដៃតុលាការ ដែលលោកមិនអាចអត្ថាធិប្បាយលម្អិតទេ៕ TK