ភ្នំពេញៈ អង្គការ វីអេសអូ (VSO) តាមរយៈ «គម្រោងអភិវឌ្ឍន៍ជីវភាពរស់នៅនិងវិស័យជលផលប្រកបដោយនិរន្ដរភាពនិងបរិយាប័ន្នក្នុងតំបន់បឹងទន្លេសាប» បានបង្ហាញពីការបង្កើតតំបន់អភិរក្សសហគមន៍នេសាទចំនួន ២០ ក្នុងខេត្ដកំពង់ឆ្នាំង និង កំពង់ធំក្នុងរយៈពេល ២ ឆ្នាំ ដែលគម្រោងនេះនឹងផ្ដល់ផលដល់ជីវភាពពលរដ្ឋដោយផ្ទាល់ និង ប្រយោលប្រមាណ ៧៥ ០០០ នាក់ ។
ថ្លែងក្នុងសិក្ខាសាលាបូកសរុបលទ្ធផលគម្រោងនៅរាជធានីភ្នំពេញ នៅថ្ងៃទី ២៥ កញ្ញានេះ លោក ប៊ុញ្ញ រិទ្ធ ប្រធានគម្រោង SIFAL (Sustainable and Inclusive Fisheries and Livelihood on Cambodia’s Great Lake) បានលើកឡើងថាក្នុងរយៈពេល ២ ឆ្នាំ (២០១៦-២០១៨) នៃការអនុវត្ដគម្រោងនេះ VSO បានធ្វើការជាមួយសហគមន៍មូលដ្ឋានអាជ្ញាធរដែនដីមន្រ្ដីជំនាញថ្នាក់ក្រោមជាតិ ក្រុមហ៊ុនឯកជន អង្គការសង្គមស៊ីវិល ពិសេសមន្រ្ដីខាងវិស័យជលផលទាក់ទងការងារលើគម្រោងនេះ។
លោកបន្ដថា៖ «លទ្ធផលគម្រោងនេះ យើងមើលទៅលើ៣ចំណុចសំខាន់ ទី១-មើលទៅលើការពង្រឹងសហគមន៍និងការគ្រប់គ្រងធនធានជលផល ទី២-មើលទៅលើការលើកកម្ពស់ជីវភាពរបស់ពលរដ្ឋក្នុងសហគមន៍ ចំពោះមុខរបរទូទៅដែលពួកគាត់អាចអនុវត្ដបានក្នុងតំបន់គោលដៅពួកគាត់ និងទី ៣- យើងមើលលើចង្វាក់តម្លៃនៃត្រីកែច្នៃចំពោះតម្លៃទាបនិងខ្ពស់ ហើយយើងបានប្រើវិធីសាស្រ្ដ ការផ្សារភ្ជាប់ទៅនឹងទីផ្សារដើម្បីនាំពួកគាត់ឲ្យមានឱកាសពង្រីកមុខរបរនិងបង្កើនតម្លៃផលផលត្រីរបស់ពួកគាត់»។
លោក ប៊ុញ្ញ រិទ្ធ បានបង្ហាញថា ក្នុងរយៈពេល២ឆ្នាំនេះ អង្គការ VSO បានង្កើតផែនការគ្រប់គ្រងសម្រាប់សហគមន៍នេសាទ ទាំង២០ក្នុងខេត្ដ កំពង់ឆ្នាំងនិងកំពង់ធំក្នុងនោះរួមមាន ផែនការគ្រប់គ្រង ផែនការអនុវត្ដន៍ប្រចាំឆ្នាំ
និងទីតាំងភូមិសាស្រ្ដ តំបន់អភិរក្សផ្ទាល់របស់ខ្លួន។
លោកបានបញ្ជាក់ថា៖«តំបន់អភិរក្សសរុបទាំង២០សហគមន៍នេះយើងបង្កើតបាន ២០តំបន់អភិរក្ស ក្នុងនោះ មានទំហំសរុប ១៨៣,៦ ហិកតា ហើយសកម្មភាពក្នុងលទ្ធផលនេះ យើងមានជាង ៣០០សកម្មភាព ដែល អង្គការដៃគូបានធ្វើការងារ និងសហការជាមួយអាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន ផលិតឲ្យចេញជាលទ្ធផលដល់ប្រជាសហគមន៍នេសាទ»។
លោក កុយ តេង ប្រធានក្រុមប្រឹក្សាឃុំកំពង់អុសបានលើកឡើងពីការអនុវត្ដគម្រោងរយៈពេលពីរឆ្នាំនេះដែរថា តាមរយៈ ការអនុវត្ដគម្រោងនេះវិស័យជលផលមានការផ្លាស់ប្ដូរច្រើនទាំងជីវភាពនិងចំណេះដឹងរបស់ពលរដ្ឋក្នុងសហគមន៍មានភាពប្រសើរជាងមុន។
លោកបន្ដថា៖«…ពេលនេះ គណៈកម្មការសហគមន៍នេសាទ និងពលរដ្ឋយល់ដឹងច្រើន ចំពោះការចូលរួមរៀបចំផែនការអនុវត្ដន៍គម្រោងនៅក្នុងសហគមន៍ និងចែករំលែកចំណេះដឹងគ្នាទៅវិញទៅមក ហើយអ្វីដែលរឹតតែពិសេសនោះ គឺយើងមានកិច្ចសហប្រតិបត្ដិការគ្នាល្អ រវាងមន្រ្ដីជលផល និងអាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន»។
លោកបានបន្តថា កំណើនផលនេសាទបានកើនឡើងដោយសារពលរដ្ឋនិងមន្រ្ដីជលផលសហការផ្ដល់ព័ត៌មានឲ្យគ្នាទៅវិញទៅមក ចំពោះបទល្មើសនេសាទ ដែលនាំឲ្យកាត់បន្ថយសកម្មភាពនេសាទខុសច្បាប់។
លោក យ៉េង ម៉ង ប្រធានគណៈកម្មការសហគមន៍នេសាទ ភូមិគោ ឃុំកំពង់ស្វាយ ខេត្ដកំពង់ធំ បានលើកឡើងថា តាមរយៈគម្រោងនេះ បានបង្កើតនូវសកម្មភាពជាច្រើន ពិសេសការកែច្នែត្រីឲ្យមានតម្លៃនៅក្នុងទីផ្សារ។
លោកបន្ដថា៖«… ២ ឆ្នាំនេះសហគមន៍ពួកយើងមានការផ្លាស់ប្ដូរច្រើនទាំងការចិញ្ចឹមមាន់និងចិញ្ចឹមត្រី។ ប្រជាសហគន៍យើងគាត់អាចស្វែងយល់ពីបច្ចេកទេសចិញ្ចឹមត្រី និងមាន់បានល្អដែលកាលពីមុនពួកគាត់មិនដែលចេះបច្ចេកទេសចិញ្ចឹមអីទេ ចិញ្ចឹមបានប៉ុន្មានយកប៉ុណ្ណឹង»។
លោក យ៉េង ម៉ង បានបន្ថែមថា ក្រៅពីនោះពលរដ្ឋក៏អាចចេះសរសេររបាយការណ៍ផែនការក្នុងសហគមន៍របស់ពួកគាត់ រហូតដល់សហគមន៍ខ្លះក្នុងខេត្ដកំពង់ធំអាចសរសេរសំណើទៅអង្គការផ្សេងៗដើម្បីរកជំនួយបានទៀតផង។
អ្នកស្រី ទន់ លីម តំណាងប្រជាសហគមន៍ពីខេត្ដកំពង់ធំ បានលើកឡើងថាកាលមិនទាន់មានគម្រោងរបស់អង្គការ VSO អ្នកស្រី មិនសូវស្គាល់គេនិងមិនដែលមានទំនាក់ទំនងជាមួយអ្នកផ្សេងច្រើនទេ។ ចំណែកផលនេសាទដែលរកបានលក់ក៏មិនសូវបានថ្លៃទេ ហើយពេលលក់មិនអស់ក៏មិនចេះកែច្នែជាផលិផលផ្សេងទៀតដែរ។
អ្នកស្រីថា៖«គ្រួសារខ្ញុំពេលនេះ មានជីវភាពធូរធារជាងមុនបន្តិច ពួកខ្ញុំអាចរកត្រីបានច្រើនជាងមុន និងកែច្នៃត្រីជាផលិតផលផ្សេង ដូចជាត្រីងៀត និងត្រីឆ្អើរ ដែលលក់បានថ្លៃ ហើយបានរៀនចេះពីវិធីដាក់ប្រាក់សន្សំនៅសហគមន៍ថែមទៀត»។
គួរបញ្ជាក់ថា គម្រោង SIFAL បានអនុវត្ដនៅក្នុងឃុំចំនួន១៤នៃសហគមន៍ចំនួន២០ក្នុងខេត្ដកំពង់ធំនិងកំពង់ឆ្នាំងអនុវត្ដរយៈពេល២ឆ្នាំក្រោមជំនួយ របស់សហភាពអឺរ៉ុប៕