.jpg)
អាជ្ញាធរខេត្តក្រចេះ ចុះពិនិត្យប្រតិបត្តិការជីករ៉ែនៅស្រុកស្នួលពីខែមិថុនា ឆ្នាំ ២០២០។ រូបថត សហការី
ភ្នំពេញៈ បណ្តាញសម្ព័ន្ធភាពដើម្បីគណនេយ្យភាពសង្គម (ANSA) និងអង្គការ OXFAM បានរួមគ្នាអនុវត្តគម្រោងដែលមានឈ្មោះថា «ការទទួលបានមូលនិធិរ៉ែ សម្រាប់អភិវឌ្ឍន៍សហគមន៍ដែលរងផលប៉ះពាល់នៅប្រទេសកម្ពុជា» បន្ទាប់ពីមើលឃើញពីចំណូលដែលបានមកពីសារពើពន្ធនៃរ៉ែហាក់មិនទាន់បានឆ្លើយតបទៅលើបញ្ហាជាក់ស្តែង និងជួយដល់សហគមន៍ដែលរងផលប៉ះពាល់ក្នុងសហគមន៍។ នេះបើតាមសេចក្តីប្រកាស។
តាមសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានរួមរបស់អង្គការទាំង ២ ចុះថ្ងៃទី ២៥ មីនា បានឲ្យដឹងថា កាលពីអំឡុងឆ្នាំ ២០១៥ ក្រោមកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់រាជរដ្ឋាភិបាល ក្រសួងរ៉ែ និងថាមពលបានបង្កើតឲ្យមានមូលនិធិអភិវឌ្ឍន៍ធនធានរ៉ែសម្រាប់សហគមន៍ដែលរងផលប៉ះពាល់តាមរយៈចំណូលបានមកពីមូលនិធិ សួយសារអាករ ប្រាក់ពិន័យ និងចំណូលបានមកពីការផ្តល់សេវាជាដើម។
តាមរយៈយន្តការដែលបានដាក់ចេញនេះ មូលនិធិទាំងនោះនឹងត្រូវយកទៅប្រើប្រាស់ ដើម្បីបម្រើឲ្យការអភិវឌ្ឍសាធារណៈនៅតាមសហគមន៍ដូចជាផ្លូវគមនាគមន៍ សាលារៀន និងអណ្តូងទឹកជាដើម ដែលត្រូវរងផលប៉ះពាល់ពីការវិនិយោគធនធានរ៉ែនេះ។
ទោះយ៉ាងណា អង្គការទាំង ២ នេះសង្កេតឃើញថា តាមរយៈចំណូលដែលបានមកពីសារពើពន្ធទាំងនេះហាក់មិនទាន់បានឆ្លើយតបទៅលើបញ្ហាជាក់ស្តែង និងជួយដល់សហគមន៍ ដែលរងផលប៉ះពាល់ក្នុងសហគមន៍គួរឲ្យកត់សម្គាល់ទេ។
បើតាមសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានដដែល គម្រោងរបស់អង្គការទាំង ២ មានគោលបំណងរួមចំណែកដល់រដ្ឋាភិបាលក្នុងការបង្កើត និងស្នើនីតិវិធីប្រតិបត្តិការស្តង់ដា ដើម្បីជួយដល់សហគមន៍ដែលទទួលរងផលប៉ះពាល់ពីការវិនិយោគអាជីវកម្មរ៉ែ ដែលនឹងធ្វើឡើងតាមរយៈការសិក្សាស្រាវជ្រាវ ការពិគ្រោះយោបល់ជាមួយស្ថាប័នរាជរដ្ឋាភិបាលទាំងថ្នាក់ជាតិ និងរដ្ឋបាលថ្នាក់ក្រោមជាតិ អង្គការសង្គមស៊ីវិល និងសហគមន៍ដើម្បីលើកកម្ពស់ប្រសិទ្ធភាពនៃការទទួលបានមូលនិធិរ៉ែសម្រាប់អភិវឌ្ឍន៍សហគមន៍ ដែលជាការឆ្លើយតបទៅនឹងតម្រូវការជាក់ស្តែងរបស់សហគមន៍ដែលរងផលប៉ះពាល់ពីការវិនិយោគអាជីវកម្មរ៉ែ។
បន្ថែមពីនេះ គម្រោងនេះក៏រួមចំណែកជួយដល់សហគមន៍ដែលរងផលប៉ះពាល់ពីអាជីវកម្មរ៉ែអាចមានលទ្ធភាពទទួលបានមូលនិធិអភិវឌ្ឍន៍ធនធានរ៉ែ តាមរយៈការលើកឡើងពីបញ្ហាប្រឈមផ្សេងៗ តម្រូវការនៃការអភិវឌ្ឍសហគមន៍ និងការលើកកម្ពស់ជីវភាពរស់នៅប្រចាំថ្ងៃ។
លោកស្រី លឹម សូលីន នាយិកាអង្គការ OXFAM ថ្លែងថា៖ «ការវិនិយោគទៅលើវិស័យឧស្សាហកម្មនិស្សារណកម្មបានលូតលាស់យ៉ាងឆាប់រហ័ស នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។ អង្គការអុកស្វាមចង់ឃើញវិស័យនេះត្រូវបានវិនិយោគប្រកបដោយចីរភាព រួមចំណែកដល់ការកាត់បន្ថយភាពក្រីក្រ និងកាត់បន្ថយផលប៉ះពាល់ដល់សង្គម និងបរិស្ថាន ហើយប្រាក់ចំណូលដែលប្រមូលបាននឹងត្រូវបានគ្រប់គ្រងដោយមានការទទួលខុសត្រូវ»។
លោក យស មុនីរ៉ាត់ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងរ៉ែ និងថាមពលប្រាប់ភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍ពីម្សិលមិញថា ក្នុងនាមក្រសួងសាមីក្នុងការអនុវត្តគម្រោងមូលធិនិរ៉ែសម្រាប់អភិវឌ្ឍន៍សហគមន៍ដែលរងផលប៉ះពាល់នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា លោកមិនបានដឹងពីសកម្មភាពរបស់អង្គការទាំង ២ នេះនោះទេ។
លោកថ្លែងថា៖ «ខ្ញុំមិនយល់ផងថា ម៉េច បានអង្គការទាំង ២ នេះទៅធ្វើសេចក្តីប្រកាសរឿងពាក់ព័ន្ធនឹងគម្រោងនេះផង។ រឿងនេះ គឺជារឿងការផ្តួចផ្តើមរបស់រដ្ឋាភិបាលតាមរយៈក្រសួងរ៉ែ និងថាមពលដែលបានបង្កើតឲ្យមានមូលនិធិរ៉ែ ដើម្បីទ្រទ្រង់ការអភិវឌ្ឍសហគមន៍មូលដ្ឋាន»។
លោកបន្តថា៖ «យើងអនុវត្តជាក់ស្តែង មិនចាំបាច់ត្រូវការអង្គការហ្នឹង មកចូលរួម អនុវត្តផង ព្រោះយើងមាននីតិវិធីរបស់យើងច្បាស់លាស់ជាមួយនឹងសហគមន៍មូលដ្ឋាន ដោយមានយន្តការឃុំសង្កាត់ ដែលរងផលប៉ះពាល់ដោយផ្ទាល់ និងដោយប្រយោលពីការធ្វើអាជីវកម្មរ៉ែ»។
ទោះយ៉ាងណា លោក យស មុនីរ៉ាត សង្កត់ធ្ងន់ថា វាពិតជាប្រសើរ បើអង្គការទាំងនេះមានបំណងកៀរគរ ថវិកាបន្ថែមដើម្បីជួយគាំទ្រដល់សហគមន៍រងផលប៉ះពាល់។ ប៉ុន្តែចំពោះមូលនិធិនេះ គឺក្រសួងបានអនុវត្តទៅតាមខ្សែបណ្តាយរបស់ខ្លួន អាស្រ័យទៅតាមថវិកាដែលមានតិច ឬច្រើនបានមកពីគម្រោងនីមួយៗ ដើម្បីធ្វើការអភិវឌ្ឍសហគមន៍រងផលប៉ះពាល់។
លោក សន ជ័យ នាយកអង្គការសម្ព័ន្ធគណនេយ្យភាពសង្គមកម្ពុជា លើកឡើងថា គម្រោងនេះគ្រាន់តែធ្វើឡើងដើម្បីស្វែងរកធាតុចូល ធ្វើយ៉ាងណា ធានាដល់ការទទួលបានមូលនិធិពីអាជីវកម្មរ៉ែ ប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព និងតម្លាភាពប៉ុណ្ណោះ។
លោកអះអាងថា៖ «អ្វីដែលយើងធ្វើនេះ គ្រាន់តែចង់ឲ្យមាននីតិវិធីប្រតិបត្តិការស្តង់ដា ដើម្បីជានីតិវិធីមួយជាលក្ខណៈបែបចូលរួម និងជាធាតុចូលរបស់សង្គមស៊ីវិល និងពីសហគមន៍មូលដ្ឋាន ដើម្បីយកទៅពិចារណា សម្រាប់ការផ្តល់មូលនិធិនេះកាន់តែទូលំទូលាយ»។
លោក សន ជ័យ សង្ឃឹមថាលទ្ធផល ឬធាតុចូលដែលទទួលបានក្នុងការអនុវត្ត គម្រោងសាកល្បងសម្រាប់ឆ្នាំ ២០២១ នៅតាមសហគមន៍រងគ្រោះទាំងអស់នឹងត្រូវបានរដ្ឋាភិបាល ជាពិសេសក្រសួងរ៉ែទទួលយកដើម្បីអនុវត្តគម្រោងមូលនិធិរ៉ែសម្រាប់អភិវឌ្ឍសហគមន៍ ប្រកបដោយសមភាព តម្លាភាព និងគណនេយ្យភាព។
នៅចុងខែមីនា ឆ្នាំ ២០២០ ក្រសួងបានផ្តល់អាជ្ញាប័ណ្ណថ្មីចំនួន ១៦ អាជ្ញាប័ណ្ណឲ្យក្រុមហ៊ុនដើម្បីរុករករ៉ែនៅក្នុងតំបន់គោលដៅនៃខេត្តទាំង ៦ រួមមាន ខេត្តមណ្ឌលគិរី ព្រះវិហារ ក្រចេះ ស្ទឹងត្រែង សៀមរាប និងខេត្តកំពង់ធំ។
ក្នុងសន្និសីទស្តីពីសមិទ្ធផលប្រចាំឆ្នាំរបស់ក្រសួងរ៉ែ និងថាមពលកាលពីខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ ២០២០ ក្រសួងរ៉ែ និងថាមពលបានធ្វើបច្ចុប្បន្នភាពថា មានក្រុមហ៊ុនដែលបានផ្តល់អាជ្ញាប័ណ្ណក្នុងការធ្វើអាជីវកម្មរ៉ែមានចំនួន ១៧ ក្រុមហ៊ុនដែលបានផ្តល់អាជ្ញាប័ណ្ណក្នុងការរុករករ៉ែមានចំនួន ៣៧ និងក្រុមហ៊ុនដែលបានផ្តល់អាជ្ញាប័ណ្ណសម្រាប់អាជីវកម្មរ៉ែសំណង់មាន ៣២៣ ក្រុមហ៊ុន។ នេះបើតាមការអះអាងក្នុងសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានរបស់អង្គការទាំង ២ នេះ៕
