ភ្នំពេញៈ សមាគមបណ្ដាញយុវជនកម្ពុជា (Cambodian Youth Network [CYN) បានចេញរបាយការណ៍ស្រាវជ្រាវមួយកាលពីថ្ងៃអង្គារកន្លងមកនេះដោយបង្ហាញថា គម្របព្រៃឈើប្រមាណ ៣ ពាន់ហិកតា ក្នុងតំបន់ដែនជម្រកសត្វ ព្រៃឡង់ ក្នុងខេត្តស្ទឹងត្រែង និងខេត្តព្រះវិហារកំពុងរងការគំរាមកំហែង និងត្រូវបាត់បង់ដោយហេតុការណ៍កាប់ទន្ទ្រានដីព្រៃយ៉ាងអាថ៌កំបាំងកើតឡើងតាំងពីឆ្នាំ ២០១៨ រហូតដល់ដើមឆ្នាំ ២០១៩ នេះ។
ការចេញផ្សាយរបាយការណ៍នេះធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីបណ្ដាញយុវជនកម្ពុជាកាលពីខែកក្កដាដល់ខែសីហាឆ្នាំ ២០១៩ បានចុះស៊ើបអង្កេត និងស្រាវជ្រាវស្ដីអំពីការកាប់ឈើ និងការទន្ទ្រានយកដីព្រៃខុសច្បាប់ស្ថិតក្នុងដែនជម្រកសត្វព្រៃឡង់ដែលទីតាំងស្រាវជ្រាវនេះ ធ្វើឡើងនៅក្នុងស្រុកថាឡាបរិវ៉ាត់ ខេត្តស្ទឹងត្រែង និងស្រុកឆែប ខេត្តព្រះវិហារ។
នៅអំឡុងចុះស្រាវជ្រាវ ក្រុមនិស្សិតបានសម្ភាសជាមួយពលរដ្ឋក្នុងតំបន់ អ្នកទន្ទ្រានដីព្រៃ អាជ្ញាធរមូលដ្ឋានបានចុះដើរល្បាតលើផ្ទៃដីទំហំ ១ ៧៦១ ហិកតា ការបង្ហោះត្រូនពីលើអាកាស ថតអំពីសកម្មភាពទន្ទ្រានដីព្រៃ ការចុះចុចជីភីអេស (GPS) និងការចុះពិនិត្យផ្ទាល់ដល់ទីតាំងទន្ទ្រានដីព្រៃជាក់ស្ដែងជាដើម។
ពួកគេបានរកឃើញថា ដីព្រៃក្នុងដែនជម្រកសត្វព្រៃឡង់ក្នុងខេត្តទាំង ២ នោះ គឺត្រូវបានគេកាប់ទន្ទ្រានរួចរាល់ជាប្រឡោះៗជាច្រើនទីតាំង ដោយសារបានពិនិត្យមានការបាញ់ថ្នាំលើដើមឈើ និងការកាប់ដាក់តម្រុយដើម្បីកំណត់ក្បាលដី និងការត្រួសត្រាយជើងក្រោមស្ទើរគ្រប់តំបន់។
របាយការណ៍បានឲ្យដឹងថា ទំហំគម្របព្រៃឈើដែលកំពុងទទួលរងការគំរាមកំហែង និងការបាត់បង់អាចមានទំហំរហូតដល់ប្រមាណ ៣០០០ ហិកតា ដោយសារតែការកាប់រានមានទាំងក្នុង និងក្រៅតំបន់ដែលបានស៊ើបអង្កេតទំហំ ១ ៧៦១ ហិកតា ដែលចុះល្បាតខាងលើ។
របាយការណ៍បន្តថា ដីព្រៃក្នុងដែនជម្រកសត្វព្រៃឡង់ទាំងនោះត្រូវកាប់ទន្ទ្រានដោយប្រជាពលរដ្ឋចំណាកស្រុក ជនមិនទាន់ស្គាល់អត្តសញ្ញាណ ហើយក៏មានអ្នកភូមិខ្លះដែរ ដើម្បីធ្វើដីទាំងនោះទៅជាដីសម្រាប់ដាំដំណាំកសិឧស្សាហកម្ម ដូចជាដាំចម្ការដំឡូង និងចម្ការចន្ទី។
របាយការណ៍ដដែលបានឲ្យដឹងថា ការទន្ទ្រានដីព្រៃនេះគឺកើតឡើងបន្ទាប់ពីព្រៃឡង់ត្រូវបានរដ្ឋាភិបាលបង្កើតទៅជាដែនជម្រកសត្វព្រៃឡង់កាលពីឆ្នាំ ២០១៦ ដែលផ្លាស់ប្ដូរពីការគ្រប់គ្រង និងអភិរក្សរបស់ក្រសួងកសិកម្មទៅឱ្យក្រសួងបរិស្ថានជំនួសវិញ។
លោក ស ម៉ូរី អនុប្រធានបណ្ដាញយុវជនកម្ពុជាបានប្រាប់ភ្នំពេញប៉ុស្ដិ៍ថា តាមការសម្ភាសជាមួយប្រជាពលរដ្ឋគឺការកាប់ព្រៃទន្ទ្រានយកដីក្នុងដែនជម្រកសត្វព្រៃនេះ កើតឡើងខ្លាំងជាងគេនៅអំឡុងខែ ៥-៦ ឆ្នាំ ២០១៩ ស្របពេលប្រជាសហគមន៍នៅតែរាយការណ៍មកថា ទីតាំងដែលក្រុមយុវជនបានចុះទៅស្រាវជ្រាវគឺនៅតែមានសកម្មភាពទន្ទ្រានយកដីព្រៃនៅឡើយមកដល់ពេលបច្ចុប្បន្ននេះ។
លោក ស ម៉ូរី បានបង្ហាញការព្រួយបារម្ភថា ក្នុងទំហំផ្ទៃដីប្រមាណ ៣ ពាន់ហិកតា ដែលត្រូវបានទន្ទ្រានយកជាប្រឡោះៗដែលកន្លែងខ្លះមានទំហំរាប់រយហិកតានឹងអាចត្រូវបានកាប់ព្រៃបន្ថែមទៀត ដើម្បីពន្លាតផ្ទៃដីនោះឱ្យជាប់គ្នា ប្រសិនបើក្រសួងបរិស្ថាន និងអាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធមិនមានវិធានការទប់ស្កាត់ឱ្យបានទាន់ពេលទេនោះ។
យុវជនរូបនេះអះអាងថាកាលពីថ្ងៃទី ១៧ ខែតុលា បណ្ដាញយុវជនកម្ពុជា បានដាក់របាយការណ៍ស្រាវជ្រាវនេះអមជាមួយរូបភាព និងវីដេអូដែលជាភ័ស្ដុតាងបង្ហាញអំពីការទន្ទ្រានដីព្រៃក្នុងដែនជម្រកសត្វព្រៃឡង់ទៅកាន់ក្រសួងបរិស្ថាន។
លោក ម៉ូរី ថ្លែងថា៖ «ការព្រួយបារម្ភរបស់យើង ប្រសិនមន្ត្រីឧទ្យានុរក្ស និងក្រសួងបរិស្ថានមិនចាត់វិធានការទប់ស្កាត់ ការកាប់ទន្ទ្រានព្រៃក្នុងតំបន់ហាមឃាត់ឱ្យទាន់ពេលវេលាទេ ទំហំដីប្រមាណ ៣ ពាន់ហិកតា មិនយូរមិនឆាប់នឹងត្រូវគេកាប់ផ្ដួលដើមឈើបន្ថែម ដើម្បីពន្លាតឱ្យជាប់គ្នាតែម្ដង»។
លោក នេត្រ ភក្ត្រា រដ្ឋលេខាធិការ និងជាអ្នកនាំពាក្យក្រសួងបរិស្ថានបានឲ្យដឹងថាក្នុងនាមជាក្រសួងមិនចង់ធ្វើអត្ថាធិប្បាយចំពោះរបាយការណ៍របស់ក្រុមយុវជននេះទេ ប៉ុន្តែក្រសួងបរិស្ថានមានការតាំងចិត្តខ្ពស់ក្នុងការទប់ស្កាត់ការទន្ទ្រានដីព្រៃតំបន់ការពារធម្មជាតិ។
អ្នកនាំពាក្យរូបនេះឲ្យដឹងថា៖ «ក្រសួងបរិស្ថានមានការតាំងចិត្តខ្ពស់ក្នុងការបង្ក្រាប ទប់ស្កាត់ ការកាប់ឆ្ការរុករានទន្ទ្រានកាន់កាប់ដីព្រៃតំបន់ការពារធម្មជាតិ ហើយក្រសួងបានដកហូតមកវិញនូវដីដែលបានមកពីការទន្ទ្រានខុសច្បាប់មកធ្វើជាសម្បត្តិរដ្ឋវិញ។ ជនល្មើសមួយចំនួនត្រូវបានចងក្រងសំណុំរឿងបញ្ជូនទៅជំនុំជម្រះកី្ដដោយសារទន្ទ្រានដីធ្លីខុសច្បាប់»។
លោក ម៉ែន គុង អ្នកនាំពាក្យខេត្តស្ទឹងត្រែងបានឲ្យដឹងថា ខេត្តមិនបានទទួលរបាយការណ៍របស់បណ្ដាញយុវជននេះឡើយ ប៉ុន្តែលោកបញ្ជាក់ថាកាលពីអំឡុងខែតុលា សាលាខេត្តបានបើកកិច្ចប្រជុំផ្ទៃក្នុងមួយ ហើយបានសម្រេចចាត់មន្ត្រីជំនាញដែលជាកម្លាំងរបស់គណៈបញ្ជាឯកភាពខេត្តឱ្យចុះទៅស្រាវជ្រាវអំពីភាពអសកម្មទាំងឡាយដែលធ្វើឱ្យមានការកាប់ទន្ទ្រានដីព្រៃ នាំឱ្យខូចខាតធនធានធម្មជាតិព្រៃឈើនៅក្នុងតំបន់ព្រៃឡង់នេះ។
លោកបន្តថាការបើកកិច្ចប្រជុំផ្ទៃក្នុងនោះគឺបានធ្វើឡើង បន្ទាប់ពីសាលាខេត្តបានទទួលសេចក្ដីរាយការណ៍ពីក្រសួងបរិស្ថាន និងពីប្រជាសហគមន៍ដែលអះអាងថា មានការកាប់ទន្ទ្រានដីព្រៃនេះ ហើយលោកថាមកដល់ពេលនេះក្រុមមន្ត្រីជំនាញក៏បានរកឃើញទីតាំងមួយចំនួន និងកំពុងកំណត់អត្តសញ្ញារួចហើយដែលមានការកាប់ទន្ទ្រានដីព្រៃ។
លោកថា៖ «ជាគោលការណ៍របស់ឯកឧត្តមអភិបាលខេត្តគឺលោកត្រូវតែទប់ស្កាត់ឱ្យបាន ហើយប្រសិនបើរកឃើញគឺត្រូវចាប់មេខ្លោង ដើម្បីអនុវត្តតាមវិធានការច្បាប់ ហើយដកមកវិញនូវរាល់ដីព្រៃដែលគាត់កាប់ទន្ទ្រានដោយខុសច្បាប់ហ្នឹង»។
លោក ស ម៉ូរី បញ្ជាក់ថាមូលហេតុដែលបណ្ដាញយុវជនកម្ពុជាចុះស្រាវជ្រាវនៅដែនជម្រកសត្វព្រៃឡង់ក្នុងខេត្តស្ទឹងត្រែង និងខេត្តព្រះវិហារនេះគឺដោយសារខេត្តទាំង ២ មានការកាប់ព្រៃឈើទន្ទ្រានយកដីទ្រង់ទ្រាយធំជាងខេត្តចំនួន ២ ផ្សេងទៀតនៃតំបន់ព្រៃឡង់ដូចជាខេត្តក្រចេះ និងកំពង់ធំ។
លោកបានបន្ថែមថាក្នុងការចុះស៊ើបអង្កេត និងស្រាវជ្រាវនេះ ក្រុមយុវជនក៏បានសង្កេតឃើញមានករណីបរបាញ់សត្វព្រៃកើតឡើងជាច្រើនករណីក្នុងដែនជម្រកសត្វព្រៃឡង់នេះដែរ៕