.jpg)
តំណាងអង្គការនានាប្រារព្ធទិវាសិទ្ធិមនុស្ស ១០ ធ្នូ ពីឆ្នាំមុននៅទីលានប្រជាធិបតេយ្យភ្នំពេញ។ ហ៊ាន រង្សី
ភ្នំពេញៈ អង្គការសហប្រជាជាតិ (UN) ប្រចាំកម្ពុជា ស្ថាប័នសិទ្ធិមនុស្សរបស់រដ្ឋាភិបាលនឹងប្រារព្ធទិវាសិទ្ធិមនុស្ស ១០ ធ្នូ តាមអនឡាញ រីឯអង្គការក្នុងស្រុកនឹងប្រារព្ធទិវានេះនៅតាមទីតាំងរៀងៗខ្លួន ខណៈដែលកម្ពុជាកំពុងជួបនូវការរាលដាលក្នុងសហគមន៍ពីជំងឺកូវីដ ១៩។
បើតាមលោកស្រី Pauline Tamesis អ្នកសម្របសម្រួលនៃអង្គការសហប្រជាជាតិប្រចាំកម្ពុជាថ្លែងតាមអ៊ីមែលកាលពីសប្តាហ៍មុនថា ក្រុមការងាររបស់ UN ប្រចាំកម្ពុជានឹងរៀបចំប្រារព្ធទិវាសិទ្ធិមនុស្ស ១០ ធ្នូ តាមអនឡាញក្រោមប្រធានបទ «សិទ្ធិក្នុងការបង្កើត» និងពិភពលោកល្អប្រសើរជាងមុន បន្ទាប់ពីកូវីដ ១៩ ដែលបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្សត្រូវបានគេចាត់ទុកជាបេះដូងនៃការស្ដារឡើងវិញ។ ប្រធានបទនេះក៏ត្រូវបានជ្រើសរើស ដើម្បីធានាថា ក្មេង ស្ត្រី និងបុរស គ្រប់គ្នា អាចទទួលបានសិទ្ធិ និងសេរីភាពដែលមានចែងក្នុងសេចក្ដីប្រកាសជាសកលស្ដីពីសិទ្ធិមនុស្សកាលពី ៧២ ឆ្នាំមុន។
លោកស្រីថា ព្រឹត្តិការណ៍តាមអនឡាញនានានឹងត្រូវបានរៀបចំឡើងក្នុងភាពជាដៃគូជាមួយប្រតិភូសហភាពអឺរ៉ុបប្រចាំកម្ពុជា និងស្ថានទូតប្រទេសស៊ុយអ៊ែត។
លោកស្រីថ្លែងដូច្នេះថា៖ «យុទ្ធនាការតាមបណ្ដាញឌីជីថល ដើម្បីប្រារព្ធទិវាសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជានឹងត្រូវបានដាក់ចេញជាបន្តបន្ទាប់ពេញ ១ ខែធ្នូ នេះ ហើយយុទ្ធនាការនេះនឹងបង្ហាញការងាររបស់សិល្បករ តន្ត្រីករ តារាសម្ដែង អ្នករបាំនានាដែលមានទេពកោសល្យខ្ពស់ដោយផ្អែកលើដំណើរការតាមបែបចូលរួមរបស់ផលិតកម្មសិល្បៈទៅជាការបង្ហាញដែលមានតន្ត្រីបូកនឹងរូបភាព»។
បើតាមលោកស្រី Tamesis ការប្រារព្ធទិវាសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្រិតសកលដែលធ្វើឡើងក្នុងពេលមានការរាតត្បាតនៃកូវីដ ១៩ នឹងផ្ដោតទៅលើ «ការស្ដារឡើងវិញឱ្យប្រសើរជាងមុន» ដោយការធានាថា សិទ្ធិមនុស្សគឺជាស្នូលនៃកិច្ចប្រឹងប្រែងស្ដារឡើងវិញ។ ប្រធានបទនេះចង់បង្ហាញពីភាពចាំបាច់នៃសិទ្ធិមនុស្សក្នុងការកសាងពិភពលោកឡើងវិញ និងបង្ហាញថាពិភពលោកត្រូវការសាមគ្គីភាពសកលទំនាក់ទំនងគ្នាទៅវិញទៅមក និងភាពជាមនុស្ស។
ស្រដៀងគ្នានេះគណៈកម្មាធិការសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជាដែលជាស្ថាប័នសិទ្ធិមនុស្សរបស់រដ្ឋាភិបាលក៏នឹងប្រារព្ធពិធីអបអរសាទរទិវាសិទ្ធិមនុស្ស ១០ ធ្នូតាមអនឡាញដែរ ដើម្បីបញ្ចៀសហានិភ័យកូវីដ ១៩។
លោក ជិន ម៉ាលីន អ្នកនាំពាក្យគណៈកម្មាធិការសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជាថ្លែងកាលពីថ្ងៃទី ៦ ធ្នូ ថា៖ «កាលពីមុន យើងជួបជុំគ្នា និងចេញសារក្នុងទម្រង់ជាវីដេអូឃ្លីបដើម្បីអប់រំដល់សាធារណជនអំពីសិទ្ធិមនុស្ស។ ប៉ុន្តែដោយសារស្ថានភាពកូវីដ ១៩ ឆ្នាំនេះយើងនឹងមិនធ្វើការជួបជុំគ្នាទេ។ យើងនឹងចេញស្ប៉តវីដេអូអប់រំអំពីសិទ្ធិមនុស្ស និងមានសាររបស់ប្រធានគណៈកម្មាធិការសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជាអំពីស្ថានការណ៍សិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា»។
កាលពីសប្ដាហ៍មុនសាលារាជធានីភ្នំពេញបានសុំឱ្យក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិលក្នុងស្រុកពន្យារការប្រារព្ធទិវាសិទ្ធិមនុស្សនៅទីលានប្រជាធិបតេយ្យក្នុងរាជធានីភ្នំពេញដែលមានអ្នកចូលរួមប្រមាណ ១ ៥០០ នាក់ ក្នុងពេលដែលមានការឆ្លងជំងឺកូវីដ ១៩ ក្នុងសហគមន៍។
លោក រស់ សុដ្ឋា ទីប្រឹក្សាជាន់ខ្ពស់នៃអង្គការសម្ព័ន្ធភាពការពារសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា និងជាតំណាងអង្គការសង្គមស៊ីវិលដែលស្នើសុំប្រារព្ធទិវាសិទ្ធិមនុស្ស ១០ ធ្នូ ឱ្យដឹងពីថ្ងៃទី ៦ ធ្នូ ថា ក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិលយល់ស្របតាមសាលារាជធានីភ្នំពេញក្នុងការពន្យារពេលជួបជុំ។ ការជួបជុំនឹងធ្វើឡើងក្នុងទ្រង់ទ្រាយតូចនៅតាមអង្គការនានា ដោយគោរពតាមវិធានសុខាភិបាលពាក់ព័ន្ធនឹងកូវីដ ១៩។
ទោះយ៉ាងណាលោកថា ក្រុមអង្គការនៅតែរក្សាផែនការជួបជុំគ្នាច្រើននេះនៅទីលានប្រជាធិបតេយ្យដោយមានអ្នកចូលរួម ១ ៥០០ នាក់ដដែល។ ក្រុមអង្គការនឹងជួបជាមួយសាលារាជធានីនៅថ្ងៃទី ១៥ ធ្នូ ម្ដងទៀតដើម្បីជូនដំណឹងអំពីគម្រោងជួបជុំនៅថ្ងៃទី ២០ ធ្នូ មានគ្នា ១ ៥០០ នាក់ នៅទីលានប្រជាធិបតេយ្យ។
លោកថ្លែងថា៖ «យើងមិនចង់បំភ្លេចទិវាដ៏សំខាន់នេះទេ ពីព្រោះសិទ្ធិមនុស្សពាក់ព័ន្ធនឹងជីវិត ហើយវាក៏ជាមូលដ្ឋាននៃការអភិវឌ្ឍប្រទេសដែរ។ កម្ពុជាយើងមានបទពិសោធសោកនាដកម្មសិទ្ធិមនុស្សជាយូរមកហើយ គឺ ៣ ទសវត្សរ៍មកហើយ។ ដូច្នេះយើងត្រូវតែចងចាំទិវានេះ»។
ជាមួយគ្នានេះ ស្ថានទូតសហរដ្ឋអាមេរិកប្រចាំកម្ពុជាកំណត់យកខែធ្នូនេះដើម្បីធ្វើសកម្មភាពនានាពាក់ព័ន្ធនឹងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងសិទ្ធិមនុស្សក្នុងខួប ៧០ ឆ្នាំ នៃទំនាក់ទំនងរវាងសហរដ្ឋអាមេរិក និងកម្ពុជា។ ប្រធានបទនេះក៏ត្រូវបានជ្រើសរើសស្របតាមទិវាសិទ្ធិមនុស្សផងដែរ។ នេះបើតាមអ្នកនាំពាក្យស្ថានទូតសហរដ្ឋអាមេរិក លោក Chad Roedemeier។
ប៉ុន្តែលោក ជិន ម៉ាលីន យល់ថា ការកំណត់យកខែធ្នូសម្រាប់ប្រធានបទលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងសិទ្ធិមនុស្សមិនឆ្លើយតបទៅនឹងស្ថានភាពបច្ចុប្បន្ននៅកម្ពុជាពាក់ព័ន្ធនឹងបញ្ហាកូវីដ ១៩ នោះទេ។ ប៉ុន្តែលោក Roedemeier ថ្លែងថា ចាប់តាំងពីមានការផ្ទុះឡើងនៃកូវីដ ១៩ សហរដ្ឋអាមេរិកបានផ្ដល់ជំនួយឧបត្ថម្ភជាង ១១ លានដុល្លារដល់កម្ពុជា ហើយជាប្រទេសផ្ដល់ជំនួយច្រើនជាងគេដល់កម្ពុជាលើបញ្ហានេះ។
លោក Roedemeier បន្តថា មជ្ឈមណ្ឌលគ្រប់គ្រង ទប់ស្កាត់ និងកម្ចាត់ជំងឺរបស់អាមេរិកក៏ដូចជាទីភ្នាក់ងារសុខភាពផ្សេងទៀតរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកបានធ្វើការជាដៃគូជាមួយក្រសួងសុខាភិបាលកម្ពុជាអស់រយៈពេលជាយូរមកហើយ ដោយរួមមានទាំងកម្មវិធីកសាងសមត្ថភាពផ្នែកឃ្លាំមើល និងការតាមរកអ្នកប៉ះពាល់អ្នកមានជំងឺកូវីដ ១៩។
លោកថ្លែងថា៖ «ភាពជាដៃគូរបស់យើងជាមួយប្រជាជនកម្ពុជាគឺមានច្រើនផ្នែក។ តាមពិតទៅសូម្បីតែក្នុងពេលមានការរាតត្បាតជំងឺនេះ សហរដ្ឋអាមេរិកបានចូលរួមឧបត្ថម្ភមានទឹកប្រាក់ ៧០ ម៉ឺនដុល្លារ ដើម្បីឆ្លើយតបនឹងតម្រូវការបន្ទាន់នៅតាមសហគមន៍ដែលរងការប៉ះពាល់ដោយទឹកជំនន់»។
ចាប់តាំងពីឆ្នាំ ១៩៩២ សហរដ្ឋអាមេរិកបានវិនិយោគជាង ១ ពាន់លានដុល្លារនៅកម្ពុជាលើកម្មវិធីលើកកម្ពស់សុខភាព អប់រំ ពង្រឹងកសិកម្ម ការពារបរិស្ថាន និងសិទ្ធិមនុស្ស។ នេះបើតាមលោក Roedemeier៕
