ភ្នំពេញៈ គណៈកម្មាធិការអង្គការសហប្រជាជាតិ (UN) ស្ដីពីការលុបបំបាត់ការរើសអើងពូជសាសន៍បានផ្ដល់អនុសាសន៍ដល់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាឲ្យខិតខំធ្វើការលើកកម្ពស់ការយល់ដឹងអំពីបញ្ហានៃការរើសអើងពូជសាសន៍ ខណៈគណៈកម្មាធិការនេះបង្ហាញនូវក្ដីព្រួយបារម្ភអំពីស្ថានភាពជនជាតិវៀតណាម ខ្មែរកម្ពុជាក្រោម និងក្រុមជនជាតិដើមភាគតិចនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។
ការផ្ដល់អនុសាសន៍នេះបានធ្វើឡើងនៅក្នុងការចេញផ្សាយអំពីការរកឃើញមួយចំនួនរបស់គណៈកម្មាធិការអង្គការសហប្រជាជាតិស្ដីពីការលុបបំបាត់ការរើសអើងពូជសាសន៍ បន្ទាប់ពីសម័យប្រជុំនៅទីក្រុងហ្សឺណែវប្រទេសស្វ៊ីសកាលពីថ្ងៃទី ២៥ វិច្ឆិកា ដល់ថ្ងៃទី ១៣ ធ្នូ។ កិច្ចប្រជុំ គឺដើម្បីពិភាក្សា និងពិនិត្យរបាយការណ៍ស្ដីពីការអនុវត្តអនុសញ្ញាអន្តរជាតិស្ដីពីការលុបបំបាត់រាល់ទម្រង់នៃការរើសអើងពូជសាសន៍របស់ប្រទេសចំនួន ៥ រួមមានប្រទេសកូឡុំប៊ី អៀរឡង់ អ៊ីស្រាអែល អ៊ូសប៊េគីស្ថាន និងប្រទេសកម្ពុជា។
ចំពោះប្រទេសកម្ពុជាគណៈកម្មាធិការនេះបានលើកឡើងថា៖ «គណៈកម្មាធិការមានការព្រួយបារម្ភអំពីស្ថានភាពជនជាតិវៀតណាម ខ្មែរ-កម្ពុជាក្រោម និងក្រុមជនជាតិដើមភាគតិចនៅកម្ពុជា និងផ្ដល់អនុសាសន៍ថា រដ្ឋាភិបាលត្រូវខិតខំប្រឹងប្រែងលើកកម្ពស់ការយល់ដឹងអំពីបញ្ហានៃការរើសអើងពូជសាសន៍»។
គណៈកម្មាធិការរបស់ UN ក៏បានបញ្ជាក់ដែរអំពីរបាយការណ៍នៃការបំភិតបំភ័យ និងការវាយប្រហារប្រឆាំងនឹងក្រុមការពារសិទ្ធិមនុស្សរួមទាំងក្រុមមេដឹកនាំជនជាតិដើមភាគតិចដែលពួកគេបានព្យាយាមដើម្បីអនុវត្តសិទ្ធិសម្រាប់ការពារដីសហគមន៍របស់ពួកគេ។
កាលពីចុងខែវិច្ឆិកា រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានបញ្ជូនគណៈប្រតិភូចំនួន ៧ រូបតំណាងឱ្យក្រសួងស្ថាប័នចំនួន ៥ រួមមានក្រសួងមហាផ្ទៃ ក្រសួងអភិវឌ្ឍន៍ជនបទ ក្រសួងយុត្តិធម៌ ក្រសួងអប់រំ ដឹកនាំដោយគណៈកម្មាធិការសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជាទៅចូលរួមក្នុងសម័យប្រជុំរបស់គណៈកម្មាធិការអង្គការសហប្រជាជាតិស្ដីពីការលុបបំបាត់ការរើសអើងពូជសាសន៍នេះ ដើម្បីឡើងថ្លែងការពាររបាយការណ៍របស់ភាគីកម្ពុជាដែលមាន ១១ ទំព័រស្ដីពីការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស ជនជាតិភាគតិច និងអន្តោប្រវេសន៍ដែលបានដាក់ជូនទៅស្ថាប័ន UN។
របាយការណ៍ចំនួន ១១ ទំព័រនោះគឺបានលើកឡើងអំពីការគោរពតាមនូវអនុសាសន៍ទាំង ១០ ចំណុចរបស់គណៈកម្មាធិការអង្គការសហប្រជាជាតិស្ដីពីការលុបបំបាត់ការរើសអើងពូជសាសន៍ ដូចជា ស្ថានភាពសេដ្ឋកិច្ច និងសង្គមរបស់ជនជាតិដើមភាគតិច។ កំណែទម្រង់ច្បាប់ និងប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌ ការអនុវត្តច្បាប់ក្នុងការបញ្ជូនជនភៀសខ្លួន ឬជនសុំសិទ្ធិជ្រកកោនត្រឡប់ទៅប្រទេសកំណើតវិញ។ ការផ្ដល់អត្តសញ្ញាណប័ណ្ណដល់ខ្មែរកម្ពុជាក្រោម ស្ថាប័នសិទ្ធិមនុស្ស ការផ្ដល់សច្ចាប័នលើសន្ធិសញ្ញាអន្តរជាតិ និងការពិគ្រោះយោបល់ជាមួយសង្គមស៊ីវិលជាដើម។
លោក ជិន ម៉ាលីន អ្នកនាំពាក្យគណៈកម្មាធិការសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជាថ្លែងថា៖ «គ្មានប្រទេសណាមួយអាចធ្វើចប់សព្វគ្រប់ និងល្អឥតខ្ចោះនោះទេតែងតែនៅមានបញ្ហាសេសសល់ និងប្រឈមមួយចំនួន។ ខាងគណៈកម្មាធិការគេផ្ដល់អនុសាសន៍មួយចំនួនដូចជាពាក់ព័ន្ធនឹងក្របខ័ណ្ឌច្បាប់ គោលនយោបាយ ដូចជាវិធានការអប់រំផ្សព្វផ្សាយអីហ្នឹង គឺយើងនឹងពិនិត្យមើលលើអនុសាសន៍ទាំងអស់ហ្នឹង ហើយយកមកអនុវត្តដើម្បីធ្វើការឆ្លើយតបទៅវិញក្នុងរយៈពេល ៣ ឆ្នាំក្រោយទៀត»។
លោក ស៊ឹង សែនករុណា អ្នកនាំពាក្យសមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្ស (អាដហុក) លើកឡើងថាកម្ពុជាបានផ្ដល់សច្ចាប័នជាច្រើនលើ កតិកាសញ្ញា និងអនុសញ្ញាស្ដីពីការប្រឆាំងទៅនឹងការរើសអើង និងដាក់បញ្ចូលទៅក្នុងច្បាប់រដ្ឋធម្មនុញ្ញដើម្បី អនុវត្ត។ ប៉ុន្តែលោកថាការអនុវត្តតាមកតិកាសញ្ញា និងអនុសញ្ញាទាំងនោះ ហាក់ មិនបានស្មើភាពគ្នាឡើយរវាងប្រជាជនដែលមានសញ្ជាតិជាកម្ពុជា និងប្រជាជនដែលមិនមែនជាសញ្ជាតិកម្ពុជា។
លោកបន្តថា សម្រាប់អ្នកមានសញ្ជាតិកម្ពុជាពួកគេទទួលបានសិទ្ធិច្រើនក្នុងការទទួលបានសេវាយុត្តិធម៌ និងសេវានៅក្នុងសង្គមផ្សេងៗ ដូចជាសេវាទទួលបានការអប់រំ និងសុខភាពជាដើម ខណៈអ្នកមិនមានសញ្ជាតិកម្ពុជាគឺពួកគេហាក់រស់នៅតែលតោល។
លោក ករុណា ថ្លែងថា៖ «អ៊ីចឹងខ្ញុំយល់ថា ការមើលឃើញខាងមន្ត្រីអង្គការសហប្រជាជាតិហ្នឹង គឺមិនខុសទេ (រដ្ឋ) គួរតែពិនិត្យមើលលើការស្នើឡើងពីអង្គការសហប្រជាជាតិហ្នឹង ថាតើនៅមានចំណុចខ្វះខាតអ្វីខ្លះដែលរដ្ឋាភិបាលគួរបំពេញនូវចំណុចទាំងអស់ហ្នឹង»។
លោកបន្ថែមថា កន្លងមកក្រុមជនជាតិដើមភាគតិចបានប្រឈមនឹងការពិបាកក្នុងការស្វែងរកយុត្តិធម៌រឿងដីធ្លីនៅក្នុងប្រទេស ដោយសារកាលពីពេលថ្មីៗនេះមានក្រុមជនជាតិដើមមួយក្រុមបានធ្វើដំណើរពីកម្ពុជាទៅប្រទេសបារាំង ដើម្បីសុំឱ្យតុលាការប្រទេសមួយនេះជួយស្វែងរកយុត្តិធម៌សម្រាប់ពួកគេ៕
វីដេអូ៖