.jpg)
បេសកជនអង្គការសហប្រជាជាតិ លោកស្រី Rhona Smith បានជួបពិភាក្សាជាមួយលោក កែវ រ៉េមី ប្រធានគណៈកម្មាធិការសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជារបស់រដ្ឋាភិបាល កាលពីពេលកន្លងមក។
ភ្នំពេញៈ ក្រុមមន្ត្រីជំនាញខាងសិទ្ធិមនុស្សរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិបានសម្តែងនូវក្តីកង្វល់ ចំពោះអ្វីដែលពួកគេហៅថា ជាការ «កើនឡើង នៃការបំបិទសំឡេងនយោបាយប្រឆាំង» ដោយសារតែរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា បានប្រើប្រាស់ច្បាប់ព្រហ្មទណ្ឌ ដើម្បីវាយប្រហារទៅលើសិទ្ធិបញ្ចេញមតិ និងសិទ្ធិនៃការជួបជុំរបស់សមាជិកអតីតគណបក្សសង្គ្រោះជាតិជាអ្វីដែលមន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលចាត់ទុកថា ជាការលើកឡើង ដោយមិនគិតពីយន្តការច្បាប់របស់កម្ពុជា។
សេចក្ដីប្រកាសព័ត៌មានមួយ ចេញផ្សាយនៅថ្ងៃទី ១៩ ខែ មិថុនា ម្សិលមិញលោកស្រី រ៉ូណា ស្ម៊ីត អ្នករាយការណ៍ពិសេសរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិស្ដីពីស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្សប្រចាំនៅកម្ពុជា និងលោក ដាវីដ កាយ៉េ អ្នករាយការណ៍ពិសេស ស្ដីពីការលើកស្ទួយ និងការពារសិទ្ធិសេរីភាពនៃគំនិត និងការបញ្ចេញមតិ បានបង្ហាញក្ដីកង្វល់ថា ការកើនឡើងនូវសកម្មភាពគាបសង្កត់របស់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាលើគំនិតដែលផ្ទុយពីខ្លួន គឺហាក់បីដូចជាការព្យាយាមមួយ ដើម្បីបំភិតបំភ័យ ឬបំបិទគំនិតនយោបាយ។
ការលើកឡើងទាំងនេះ ដោយសារពួកគេសំអាងទៅលើការទទួលបានព័ត៌មានអំពីសមាជិកជាង ១៤០ នាក់ របស់អតីតគណបក្សសង្គ្រោះជាតិដែលខ្លះត្រូវបានអាជ្ញាធរហៅទៅសួរ តុលាការចេញដីកាកោះហៅ ឬត្រូវបានឃុំខ្លួន បន្ទាប់ពីពួកគេបាននាំគ្នាចូលរួមប្រជុំ ដើម្បីបង្ហាញពីការគាំទ្រដល់អតីតមេដឹកនាំទាំង ២ រូបរបស់ពួកគេ គឺលោក កឹម សុខា និងលោក សម រង្ស៊ី ហើយអ្នកខ្លះទៀតបានយកវីដេអូនៃការជួបជុំ និងសេចក្ដីថ្លែងការណ៍គាំទ្រលោក កឹម សុខា និងលោក សម រង្សី នោះទៅបង្ហោះនៅតាមបណ្តាញសង្គមហ្វេសប៊ុក។
សេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានរបស់មន្ត្រីជំនាញ UN និយាយថា៖ «ពួកយើងបានខ្វល់ខ្វាយអំពីការប្រើប្រាស់ច្បាប់ព្រហ្មទណ្ឌដើម្បីវាយប្រហារសិទ្ធិបញ្ចេញមតិ ទាំងតាមប្រព័ន្ធអុីនធឺណិត និងក្រៅប្រព័ន្ធអុីនធីណិត។ អ្នកគ្រប់គ្នាមានសិទ្ធិសម្រាប់បញ្ចេញមតិ។ សិទ្ធិនេះ គឺជាសិទ្ធិមួយ ក្នុងចំណោមសិទ្ធិជាមូលដ្ឋានដ៏សំខាន់ សម្រាប់សង្គមប្រជាធិបតេយ្យ និងយុត្តិធម៌។ ការរឹតត្បិតសិទ្ធិសេរីភាពបញ្ចេញមតិ ត្រូវតែមានដែនកំណត់ និងបែងចែកឱ្យច្បាស់លាស់ ហើយសេចក្ដីថ្លែងការណ៍គាំទ្រមេដឹកនាំនយោបាយមិនត្រូវស្ថិតក្នុងដែនកំណត់នោះទេ»។
មន្ត្រីជំនាញ UN ទាំង ២ រូបនេះបានបញ្ជាក់ថា ខ្លួនចង់ឃើញការរឹតត្បិតសិទ្ធិសេរីភាព គឺត្រូវធ្វើឡើងដោយផ្អែកតាមច្បាប់ និងភាពចាំបាច់ សម្រាប់ការពារសណ្ដាប់ធ្នាប់សាធារណៈ និងសន្ដិសុខជាតិ។
សេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានរបស់អ្នកជំនាញ UN បន្ថែមថា ការចេញដីកាកោះហៅសមាជិកអតីតគណបក្សសង្គ្រោះជាតិជាច្រើននាក់ ទៅសាកសួរដោយចោទពីការរំលោភលើសាលដីកាតុលាការកំពូលដែលបានរំលាយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ កាលពីខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ ២០១៧ គឺធ្វើឡើងដោយមិនបញ្ជាក់ពីការរំលោភបំពានច្បាស់លាស់ឡើយ ហើយថែមទាំងមិនអនុញ្ញាតឱ្យមេធាវីការពារក្ដីថតចម្លងឯកសារសំណុំរឿង ដើម្បីរៀបចំការពារក្ដីឱ្យពួកគេបានទាន់ពេលនោះទេ។
អ្នកជំនាញ UN ទាំង ២ រូបនេះបញ្ជាក់ថា កម្ពុជាបានក្លាយជារដ្ឋឯកបក្សគ្រប់គ្រងដោយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាដែលមិនអាចប្រកែកបាន បន្ទាប់ពីមានការរំលាយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ដែលជាគណបក្សប្រឆាំងតែមួយគត់ ដែលមានអាសនៈក្នុងរដ្ឋសភា។
សេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានរបស់មន្ត្រីជំនាញ UN ទាំង ២ រូបនេះ បានអំពាវនាវឱ្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាត្រូវធានាសិទ្ធិនយោបាយ និងសេរីភាពជាមូលដ្ឋានឱ្យត្រឡប់មកដូចដើមវិញ និងដល់ពេលដែលត្រូវបង្កើតឱ្យមានវប្បធម៌នយោបាយ ដែលជជែកគ្នាផ្ដោតសំខាន់លើបញ្ហាជាជាងរឿងបុគ្គល ដើម្បីធ្វើឱ្យកម្ពុជាមានសន្ដិភាពរឹងមាំ ការអភិវឌ្ឍយូរអង្វែង និងទទួលបាននូវសិទ្ធិមនុស្សសម្រាប់ទាំងអស់គ្នាមកវិញ។
ប៉ុន្តែ លោក ជិន ម៉ាលីន អ្នកនាំពាក្យក្រសួងយុត្តិធម៌ បានឆ្លើយតបថា ការលើកឡើងរបស់មន្ត្រីជំនាញ UN ទាំង ២ រូបនេះ គ្រាន់តែជាគិតទៅលើសេរីភាពរបស់ក្រុមឬសមាជិករបស់អតីតគណបក្សសង្គ្រោះជាតិតែប៉ុណ្ណោះ ហើយមិនបានគិតអំពីយន្តការច្បាប់របស់កម្ពុជាឡើយ ដោយលោកអះអាងថា ការជួបជុំគ្នាកន្លងមករបស់មន្ត្រីអតីតបក្សប្រឆាំងគឺមិនមែនជាការប្រើសិទ្ធិនៃការជួបជុំឡើយ ប៉ុន្តែជាសកម្មភាពធ្វើការគាំទ្រដល់ចលនាខុសច្បាប់ និងដល់ជនដែលច្បាប់បានផ្ដន្ទាទោស។
លោក ម៉ាលីន បានបញ្ជាក់ថា៖ «ជាទូទៅ គោលការណ៍ច្បាប់របស់កម្ពុជា តែកាលណាយើងធ្វើសកម្មភាពគ្រប់រូបភាពមិនថាធ្វើនៅតាមហ្វេសប៊ុកទេ ទោះជាជួបជុំគ្នាក្នុងទម្រង់បែបណាក៏ដោយ ក្នុងចេតនាទុច្ចរិត ធ្វើការគាំទ្រដល់ចលនាខុសច្បាប់ ឬជនល្មើសណាដែលបានផ្ដន្ទាទោស អាហ្នឹងជាការចូលរួមធ្វើខុសច្បាប់ហើយ អ៊ីចឹងសមត្ថកិច្ច ត្រូវតែមានចំណាត់ការច្បាប់ហើយ»។
យ៉ាងណាក្តី លោក ស៊ឹង សែនករុណា អ្នកនាំពាក្យសមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្សអាដហុកបានថ្លែងថា ប្រទេស កម្ពុជា ដែលបានផ្ដល់សច្ចាប័នលើកតិកាសញ្ញាទទួលស្គាល់ច្បាប់អន្តរជាតិ និងសិទ្ធិមនុស្សជាច្រើនរួមទាំងសិទ្ធិនយោបាយ ដែលអនុញ្ញាតឱ្យពលរដ្ឋមានសិទ្ធិចូលរួមធ្វើនយោបាយនោះ គឺតាមច្បាប់កម្ពុជា ថ្វីដ្បិតគណបក្សរបស់ពួកគេ ត្រូវបានរំលាយក្ដី ប៉ុន្តែសិទ្ធិរបស់ពួកគេមិនត្រូវបានរំលាយនៅឡើយទេ។
លោកបន្តថា៖ «គឺសិទ្ធិពួកគាត់ នៅតែមានសិទ្ធិក្នុងការចូលរួមក្នុងសកម្មភាពនយោបាយ និងអាចពេញចិត្តលើសកម្មភាពនយោបាយ លើគណបក្សណាមួយដដែល។ ដូច្នោះ ពួកគាត់ ធ្វើដោយអនុលោមតាមច្បាប់ឬសិទ្ធិដែលទទួលស្គាល់ដោយរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា តាំងពីយើងយកប្រព័ន្ធលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យសេរីពហុបក្ស និងសិទ្ធិមនុស្សមកអនុវត្តតាំងពីឆ្នាំ ១៩៩១ នៅក្នុងកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីសមកម្ល៉េះ»។
ទោះយ៉ាងណា លោក ផៃ ស៊ីផាន អ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាលបានលើកឡើងថា ការធ្វើសកម្មភាពដែលពាក់ព័ន្ធនឹងអតីតគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ គឺជាការខុសច្បាប់ ដោយលោកថា គណបក្សដែលតុលាការបានរំលោយចោលហើយនោះ មិនមែនជាគណបក្សប្រឆាំងទៀតទេ។
លោកលើកឡើងថា គណបក្សប្រឆាំងដែលកំពុងមានវត្តមានសព្វថ្ងៃ មានដូចជា គណបក្សដែលជាសមាជិកឧត្តមក្រុមប្រឹក្សាពិគ្រោះ និងផ្ដល់យោបល់ជាដើម។
លោកថ្លែងបញ្ជាក់ថា៖ «គណបក្សប្រឆាំងមានពាសមេឃពាសដីតើ តាមរយៈឧត្តម ក្រុម ប្រឹក្សាហ្នឹង គណបក្សប្រឆាំងហើយ ហើយគណបក្សដែលគេរំលាយហ្នឹងតាមការអនុវត្តច្បាប់ គឺសមាជិកគណបក្សហ្នឹង មិនអាចធ្វើសកម្មភាពនយោបាយទេ ទាល់តែផុត ៥ ឆ្នាំ»។
ជាមួយគ្នានេះ លោក ផៃ ស៊ីផាន បានលើកឡើងថា មន្ត្រី UN គួរយកចិត្តទុកដាក់ អំពីការ បើកចំហរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ដែលផ្ដល់ឱកាសឱ្យសមាជិកអតីតគណបក្សប្រឆាំងដែលជាប់បម្រាមធ្វើនយោបាយ អាចមកស្នើសុំដកបម្រាមនយោបាយ ដើម្បីអាចបានធ្វើនយោបាយឡើងវិញ៕
