.jpg)
យុទ្ធនាការការពារព្រៃឡង់ដឹកនាំដោយ USAID និងក្រសួងបរិស្ថាននៅខេត្តកំពង់ធំពីថ្ងៃទី ២៩ កញ្ញា។ ហុង មិនា
ភ្នំពេញៈ ទីភ្នាក់ងារជំនួយអាមេរិក (USAID) និងក្រសួងបរិស្ថានបាននិងកំពុងផ្តោតយ៉ាងសំខាន់លើការថែរក្សាការពារព្រៃឡង់ក្នុងយុទ្ធនាការ «ការពារព្រៃឡង់តាមរយៈការទាក់ទងផ្លាស់ប្តូរឥរិយាបថសង្គម» ក្រោមគម្រោងអនាគតបៃតងកម្ពុជា ដែលបច្ចុប្បន្នស្ថាប័ននេះកំពុងផ្តោតទៅលើតំបន់ជីវចម្រុះ ២ គឺតំបន់ទេសភាពព្រៃឡង់ និងតំបន់ខ្ពង់រាបភាគខាងកើត។
ក្នុងដំណើរទស្សនកិច្ចសិក្សាព្រៃឡង់ដែលមានព្រះសង្ឃ និងយុវជនព្រមទាំងអ្នកពាក់ព័ន្ធប្រមាណ ១០០ នាក់ ដឹកនាំដោយ USAID និងក្រសួងបរិស្ថាននៅចុងខែមុនថ្មីៗនេះ លោកស្រី សេង សូទ្ធីរ៉ា តំណាង USAID ប្រចាំកម្ពុជាថ្លែងក្នុងពេលនោះថា ទស្សនកិច្ចនេះធ្វើឡើងតាមរយៈយុទ្ធនាការ «ការពារព្រៃឡង់តាមរយៈការទាក់ទងផ្លាស់ប្តូរឥរិយាបថសង្គម» ក្រោមគម្រោងអនាគតបៃតងកម្ពុជា។
លោកស្រីថ្លែងថា៖ «រដ្ឋាភិបាលអាមេរិកបានឲ្យតម្លៃយ៉ាងខ្លាំងទៅលើសារៈសំខាន់នៃបរិស្ថាន ហើយយើងបានចាប់ដៃជាមួយរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាក្នុងការផ្សារភ្ជាប់ទំនាក់ទំនងរវាងពលរដ្ឋអាមេរិក និងពលរដ្ឋកម្ពុជា។ ក្នុងអំឡុងពេលជាង ១ ទសវត្សរ៍នេះ USAID បានធ្វើការគាំទ្រកម្មវិធីបរិស្ថានជាច្រើននៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។ ក្នុងពេលបច្ចុប្បន្ននេះ យើងបានផ្ដោតទៅលើតំបន់ជីវចម្រុះចំនួន ២ គឺតំបន់ទេសភាពព្រៃឡង់ និងតំបន់ខ្ពង់រាបភាគខាងកើត»។
កាលពីថ្ងៃទី ២៨-២៩ កញ្ញា USAID និងក្រសួងបរិស្ថានបានដឹកនាំព្រះសង្ឃ និងយុវជនព្រមទាំងអ្នកពាក់ព័ន្ធខាងលើទៅទស្សនកិច្ចសិក្សានោះគឺក្រុមប្រតិភូបានទៅមើលការអនុវត្ដថែរក្សា ការពារព្រៃឡង់ដោយផ្ទាល់របស់មន្ដ្រីឧទ្យានុរក្សក្នុងដែនជម្រកសត្វព្រៃ ព្រៃឡង់ ភូមិសាស្ដ្រ កំពង់ធំ។
បើតាមលោកស្រី តំណាង USAID គឺកិច្ចប្រឹងប្រែងនាពេលកន្លងមក បានចេញជាលទ្ធផលក្នុងការការពារព្រៃឈើ ក៏ដូចជា សត្វជិតផុតពូជសំខាន់ៗដែលមានវត្តមាននៅតំបន់ព្រៃឡង់ និងតំបន់ទេសភាពទាំងនោះ។ USAID បានធ្វើការងារយ៉ាងជិតស្និទ្ធជាមួយសហគមន៍ ក្រសួងពាក់ព័ន្ធ អាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន និងអង្គការសង្គមស៊ីវិលជាច្រើនទៀត ដើម្បីជួយការពារបេតិកភណ្ឌធម្មជាតិរបស់កម្ពុជា។ ជាលទ្ធផលឃើញថា ពលរដ្ឋបានទទួលនូវអត្ថប្រយោជន៍ពីគម្រោងនេះផងដែរ។
លោកស្រី សេង សូទ្ធីរ៉ា ថ្លែងថា៖ «នៅពេលដែលប្រជាជនកម្ពុជាបានយល់ដឹងពីការគំរាមកំហែងជាទូទៅដល់ជីវចម្រុះ និងជីវភាពរបស់ខ្លួន ពួកគាត់នឹងអាចចូលរួមប្រាស្រ័យទាក់ទងជាយុទ្ធសាស្ដ្រជាមួយប្រជាជនកម្ពុជាផ្សេងទៀត និងជំរុញឲ្យអ្នកទាំងនោះចូលរួមការពារធនធានធម្មជាតិរបស់ពួកគាត់»។
បើតាមលោកស្រីគម្រោងអនាគតបៃតងកម្ពុជាមានរយៈពេល ៥ ឆ្នាំពីឆ្នាំ ២០១៩-២០២៤ គឺមានទឹកប្រាក់ ៥ លានដុល្លារអាមេរិក។ គម្រោងនេះមានគោលដៅផ្ដល់ភាពអង់អាចដល់ប្រជាជន និងសង្គមស៊ីវិលកម្ពុជាតាមរយៈការផ្ដល់ចំណេះដឹង និងជំនាញក្នុងការប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធទំនាក់ទំនងផ្អែកលើភ័ស្ដុតាង ដើម្បីជំរុញឲ្យមានសកម្មភាព វិជ្ជមានក្នុងការគាំទ្រដល់ការអភិរក្សជីវចម្រុះ ការការពារព្រៃឈើ និងការគ្រប់គ្រងធនធានធម្មជាតិប្រកបដោយចីរភាព។
រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងបរិស្ថានលោក សៅ សុភាព ដែលបានចូលរួមក្នុងពេលចុះទស្សនកិច្ចទៅតំបន់ព្រៃឡង់នេះដែរថ្លែងថា ព្រៃឡង់ទើបតែត្រូវបានរាជរដ្ឋាភិបាលចេញអនុក្រឹត្យ កំណត់ជាព្រៃដែនជម្រកសត្វព្រៃកាលពីខែឧសភា ឆ្នាំ ២០១៦។ កាលពីមុនឆ្នាំ ២០១៦ ព្រៃឡង់ដែលស្ថិតក្នុងខេត្ដចំនួន ៤ គឺ កំពង់ធំ ក្រចេះ ព្រះវិហារ និងខេត្ដស្ទឹងត្រែង គឺស្ថិតក្រោមសមត្ថកិច្ចការពាររបស់ក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ។
លោកថ្លែងថា៖ «ក្រសួងបរិស្ថាន និង USAID បានធ្វើកិច្ចការងារជាមួយគ្នាជាច្រើននាពេលកន្លងមក។ ប៉ុន្ដែកិច្ចការងារថែរក្សាព្រៃឡង់នេះ គឺទាមទារឲ្យមានការចូលរួមពីប្រជាពលរដ្ឋ និងភាគីពាក់ព័ន្ធទាំងអស់ ហើយការចូលរួមនោះក៏ត្រូវឲ្យមានស្មារតីស្ថាបនា មិនមែនជាការចូលរួមប៉ែងជើងគ្នាធ្វើឲ្យមានលទ្ធផលអវិជ្ជមាននោះទេ»។
លោក សរ យ៉ាំ តំណាងសហគមន៍ព្រៃឡង់ក្បាលអូរប្រញាកស្ថិតក្នុងភូមិជាំស្វាយ ឃុំមានរិទ្ធ ស្រុកសណ្ដាន់ ខេត្ដកំពង់ធំឲ្យដឹងថា បច្ចុប្បន្នសកម្មភាពកាប់ព្រៃឈើក្នុងភូមិសាស្ដ្រ ដែនជម្រកសត្វព្រៃឡង់ខេត្ដកំពង់ធំមានភាពស្ងប់ស្ងាត់ មិនមានការកាប់ព្រៃជាលក្ខណៈគ្រួសារ ឬ កាប់ឈើទ្រង់ទ្រាយធំដូចកាលពីមុនទេ។ លោកថ្លែងថា ប្រជាពលរដ្ឋសហគមន៍មានការរំភើបដោយបានឃើញប្រជាពលរដ្ឋមកពីមជ្ឈដ្ឋានផ្សេងរួមគ្នាការពារព្រៃឡង់បែបនេះ។
លោកថ្លែងថា៖ «សហគមន៍ពួកយើងមានគ្នាជាង ១០០ នាក់ បានចូលរួមការពារព្រៃឡង់តាមរយៈការដើរល្បាត និងប្រមូលព័ត៌មានអំពីបទល្មើសព្រៃឈើទៅមន្ដ្រីឧទ្យានុរក្ស។ យើងចង់ឲ្យអង្គការ និងក្រសួង ឧបត្ថម្ភក្នុងការអនុវត្ដការងាររបស់សហគមន៍ដែលកំពុងជួយការងារការពារបរិស្ថានរាល់ថ្ងៃនេះ»។
ព្រះតេជព្រះគុណ គូ សុភាព គង់នៅវត្តគល់ទទឹង និងជាសាស្ត្រាចារ្យផ្នែកការអភិវឌ្ឍគុណធម៌ ចរិយាវិទ្យា ភាពជាអ្នកដឹកនាំព្រះពុទ្ធសាសនា និងចិត្តវិទ្យានៅសាកលវិទ្យាល័យបញ្ញាសាស្ត្រដែលបានដឹកនាំព្រះសង្ឃជាង ១០ អង្គចូលរួមទស្សនកិច្ចផ្ទាល់នៅដែនជម្រកសត្វព្រៃព្រៃឡង់ជាលើកដំបូងមានសង្ឃដីកាថា ក្នុងនាមព្រះសង្ឃពិតជាមានការរីករាយ ដោយឃើញក្រសួងបរិស្ថានសហការជាមួយ USAID ដឹកនាំយុវជនមកការពារព្រៃឡង់ដែលនៅសេសសល់នេះ។
ព្រះអង្គបន្តថា៖ «កាលណាមានព្រៃច្រើនទៅយើងមិនសូវក្ដៅ។ កាលពីសម័យពុទ្ធកាល ព្រះពុទ្ធក៏ប្រសូតនៅក្នុងព្រៃ ត្រាស់ដឹងក៏នៅក្នុងព្រៃ បរិនិព្វានក៏នៅក្នុងព្រៃ ហើយនៅពេលដែលព្រះពុទ្ធណែនាំភិក្ខុសង្ឃ ក៏តែងតែណែនាំនៅក្នុងព្រៃដែរ ព្រោះព្រៃឈើគឺជាធម្មជាតិមួយធ្វើឲ្យសារពាង្គកាយស្រស់បំព្រង និងជួយឲ្យចិត្ដស្ងប់ល្អ» ។
យុវតី វត្ថិ ថៃ ជានិស្សិតឆ្នាំទី ៣ សិក្សាជំនាញ Global Entrepreneurship និង Innovation នៅសាកលវិទ្យាល័យជាតិគ្រប់គ្រងបង្ហាញការរីករាយព្រោះបានចូលរួមដើរទស្សនកិច្ច និងឃើញព្រៃឡង់ដោយផ្ទាល់លើកដំបូង។ នាងនិយាយថា ក្រោយបញ្ចប់ទស្សនកិច្ចលើកនេះពួកនាងនឹងបង្កើតកម្មវិធីទស្សនកិច្ចសិក្សាផ្សេងៗទៀត ដើម្បីនាំក្រុមនិស្សិត ចុះមកទស្សនកិច្ចនៅតំបន់ព្រៃឡង់ចូលរួម សកម្មភាពការពារព្រៃឡង់។
យុវតីរូបនេះថា៖ «តាមរយៈទស្សនកិច្ចនេះ យើងបានបោះតង់សម្រាកនៅក្បែរព្រៃឡង់ ទោះបីជាមានភ្លៀងធ្លាក់ច្រើនបន្តិច ប៉ុន្ដែពួកយើងមានអារម្មណ៍រីករាយចំពោះទស្សនកិច្ចនេះ។ យើងចង់ឲ្យក្រសួង ក៏ដូចជាអង្គការធ្វើការផ្សព្វផ្សាយឲ្យបានទូលំទូលាយ និងច្បាស់លាស់ពីតំបន់ព្រៃឡង់ និងបង្កើតឱកាសផ្សេងឲ្យក្រុមនិស្សិត និងយុវជនអាចចូលមកទស្សនកិច្ចបាននាពេលខាងមុខ»៕
