ភ្នំពេញៈ សាលាបណ្ឌិត្យសភាយោធាអាមេរិក West Point បានបំភ្លឺចំពោះបញ្ហាពាក់ព័ន្ធនឹងសញ្ញាបត្ររបស់លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ដែលលោក សម រង្ស៊ី បានហៅថា «សញ្ញាបត្រប្រភេទទី ២» ដែលងាយស្រួលទទួលបានសម្រាប់អ្នកដាក់ពាក្យពិសេស។
លោក Christopher Ophardt ប្រធានផ្នែកកិច្ចការសាធារណៈ និងទំនាក់ទំនងនៅសាលាបណ្ឌិត្យសភាយោធាអាមេរិក West Point បានថ្លែងតាមអ៊ីមែលកាលពីថ្ងៃសុក្រថា៖ «ឧត្តមសេនីយ៍ឯក ហ៊ុន ម៉ាណែត មេបញ្ជាការកងទ័ពជើងគោកកម្ពុជាបានបញ្ចប់ការសិក្សាផ្នែកយោធានៅសហរដ្ឋអាមេរិកនៅសាលា West Point នៅខែឧសភា ឆ្នាំ ១៩៩៩។ លោកបានទទួលសញ្ញាបត្របរិញ្ញាផ្នែកវិទ្យាសាស្ត្រ ជំនាញសេដ្ឋកិច្ច»។
លោកបានថ្លែងថា យោងតាមកំណត់ត្រាសាធារណៈនៃបញ្ជីអ្នកបញ្ចប់ការសិក្សា និងអតីតសិស្សយោធាឆ្នាំ ២០១៥ បានឲ្យដឹងថា សិស្សយោធាចំនួន ៣ នាក់មកពីប្រទេស កម្ពុជា បានបញ្ចប់ការសិក្សា រួមមាន លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ក្នុងឆ្នាំ ១៩៩៩ កញ្ញា មៀច សិទ្ធិកា ក្នុងឆ្នាំ ២០១១ និងលោក មៀច ចឺរី សូវិសាល ក្នុងឆ្នាំ ២០១៤ ដោយទទួលបានសញ្ញាបត្របរិញ្ញាផ្នែកវិទ្យាសាស្ត្រ។
លោកបានថ្លែងថា គំនិតផ្តួចផ្តើមរបស់ក្រសួងការពារជាតិអាមេរិក និងក្រសួងការបរទេសអាមេរិកបានអនុញ្ញាតឲ្យនិស្សិតអន្តរជាតិច្រើនបំផុតចំនួន ៦០ នាក់ មកពីក្រៅប្រទេសដែលមានសិទ្ធិដើម្បីចូលរៀនជាកូនសិស្សយោធា រយៈពេល ៤ ឆ្នាំ ដើម្បីទទួលបានសញ្ញាបត្របរិញ្ញាផ្នែកវិទ្យាសាស្ត្រ និងត្រូវបញ្ចប់រាល់ការបណ្តុះបណ្តាលយោធាទាំងអស់ទៅតាមលក្ខខណ្ឌតម្រូវដែលដូចគ្នាទៅនឹងកូនសិស្សយោធាជនជាតិអាមេរិកដែរ។
លោក Christopher Ophardt បានថ្លែងថា នីតិវិធីដាក់ពាក្យសម្រាប់បេក្ខជនអន្តរជាតិ គឺដូចគ្នាទៅនឹងនីតិវិធីសម្រាប់ពលរដ្ឋអាមេរិកដែរ។ ការវាយតម្លៃអំពីសក្តានុពលរបស់បេក្ខជនអន្តរជាតិសម្រាប់ការចូលរៀនគឺផ្អែកទៅលើប្រវត្តិសិក្សាភាពជាអ្នកដឹកនាំ កាយសម្បទា និងសុខភាពគ្រប់គ្រាន់។
ការបំភ្លឺនេះបានធ្វើឡើង បន្ទាប់ពីលោក សម រង្ស៊ី ប្រធានស្តីទីនៃអតីតគណបក្សសង្គ្រោះជាតិបានថ្លែងកាលពីចុងខែកញ្ញាថា លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត កូនប្រុសរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានទទួលសញ្ញាបត្រ «ប្រភេទទី ២» ដែលចេញឲ្យសម្រាប់តែសិស្សបរទេសប៉ុណ្ណោះ។
លោក សម រង្ស៊ី បានប្រាប់អ្នកគាំទ្រនៅសហរដ្ឋអាមេរិកកាលពីចុងខែកញ្ញាថា៖ «វាជាសញ្ញាបត្រប្រភេទទី ២ ហើយវាសម្រាប់ទំនាក់ទំនងការទូត ដោយសារអាមេរិកចង់បង្កើតទំនាក់ទំនងល្អ។ ពួកគេផ្តល់សញ្ញាបត្រនេះឲ្យកូននាយករដ្ឋមន្ត្រី ឬប្រធានាធិបតីបរទេស ដើម្បីយកទៅអួតនៅក្នុងប្រទេសរបស់ខ្លួន»។
លោក សម រង្ស៊ី បានរក្សាការអះអាងរបស់លោកដោយនិយាយថា នៅអាមេរិក និងអឺរ៉ុបសញ្ញាបត្រប្រភេទនោះគឺ «ទុកឲ្យសម្រាប់សិស្សបរទេស ដែលមានប្រវត្តិសិក្សាខ្សោយ ប៉ុន្តែដើម្បីភ្ជាប់ទំនាក់ទំនងនយោបាយ។ ការអនុវត្តបែបនេះគឺជាការពិតមួយដែលគ្មាននរណាម្នាក់អាចប្រកែកបាន»។
លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត មិនអាចទាក់ទងសុំអត្ថាធិប្បាយបានទេកាលពីម្សិលមិញ ប៉ុន្តែលោកបានសុំឲ្យលោក សម រង្ស៊ី ភ្នាល់ជាមួយលោកអំពីសញ្ញាបត្ររបស់លោក។ ប៉ុន្តែលោក សម រង្ស៊ី ថ្លែងថាលោកមិនចាំបាច់ភ្នាល់ទេ ដោយសារការភ្នាល់អ៊ីចឹងគឺដូចកូនក្មេង។
អ្នកស្រី មៀច សិទ្ធិកា ដែលជាសិស្សម្នាក់ក្នុងចំណោមសិស្សយោធាទាំង ៣ នាក់ ពី West Point នោះបានថ្លែងនៅលើហ្វេសប៊ុករបស់អ្នកស្រីកាលពីសប្តាហ៍មុនថា អ្នកស្រី និងប្អូនប្រុសរបស់អ្នកស្រីឈ្មោះ Sovisal Jerry Meach បានបញ្ចប់ការសិក្សាពីសាលា West Point ហើយថា សាលានេះមិនចេញសញ្ញាបត្រកិត្តិយស ឬ «សញ្ញាបត្រប្រភេទទី ២» ដូចការអះអាងរបស់លោក សម រង្ស៊ី ទេ។
អ្នកស្រីនិយាយថា៖ «សិស្សច្បងរបស់ខ្ញុំ និងខ្ញុំបានខិតខំប្រឹងប្រែងយ៉ាងខ្លាំងក្នុងរយៈពេល ៤ ឆ្នាំ ជាមួយនឹងការលំបាក ដើម្បីបំពេញតាមលក្ខខណ្ឌតម្រូវដើម្បីទទួលបានសញ្ញាបត្រតម្លៃដូចគ្នា។ គាត់ [លោក សម រង្ស៊ី] មើលងាយខ្មែរ ដោយគិតថា ខ្មែរមិនអាចយកសញ្ញាបត្រហ្នឹងបានហើយអាចយកតែសញ្ញាបត្រដែលមានស្តង់ដាផ្សេងពីជនជាតិដទៃ»។
អ្នកស្រី មៀច សិទ្ធិកា បានថ្លែងថា៖ «វាពិតជាការប្រមាថនៅពេលឮសម្តីទាំងនោះ ហើយវារឹតតែជាការប្រមាថថែមទៀតដែលគាត់យកពាក្យនេះមកប្រើដើម្បីគោលនយោបាយរបស់គាត់ដែលគួរនិយាយអំពីបញ្ហាសង្គមជាជាងការកុហក។ គួរឲ្យខ្មាស់គេណាស់!»។
លោក សុខ ទូច ប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាបានថ្លែងថា មិនចាំបាច់ចំណាយពេលវេលាឥតប្រយោជន៍ឆ្លើយតបទៅនឹងការអះអាងរបស់លោក សម រង្ស៊ី នោះទេដោយសារតែគាត់គ្រាន់តែបង្កើតឲ្យមានអាយ៉ៃឆ្លើយឆ្លងប៉ុណ្ណោះ។
អ្នកវិភាគនយោបាយលោក ឡៅ ម៉ុងហៃ ថ្លែងថាអ្នកនយោបាយមិនគួរឆ្ងល់អំពីសញ្ញាបត្ររបស់អ្នកដទៃទេ។ លោកថ្លែងថា លោក Gengis Khan ដែលជាមេដឹកនាំប្រទេស ម៉ុងហ្គោលី ដែលបានគ្រប់គ្រងស្ទើរតែពេញអាស៊ីពីប្រទេសចិនរហូតដល់ទីក្រុងវីយែនគឺជាអ្នកមិនចេះអក្សរ៕ PS