.jpg)
កសិករកំពុងថែរក្សាដំណាំរបស់គាត់ ការបរិភោគបន្លែ និងផ្លែឈើកាន់តែច្រើនអាចជួយការពារជំងឺ. រូបថតសហការី
ការនាំចូលនូវផលិតផលស្ករមកក្នុងព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាបានកើនឡើងនៅក្នុងទម្រង់ជាប្រភេទអាហារដែលមានជាតិស្ករខ្ពស់ និងជាប្រភេទភេសជ្ជៈអស់ជាង ១៥ ឆ្នាំចុងក្រោយនេះ។ នៅពេលដែលស្ករត្រូវបានចាត់ថា ជាផលិតផលមានតម្លៃទូទាំងពិភពលោក ខណៈពេលដែលការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ចចាប់ផ្ដើមនោះ ការលាយបញ្ចូលជាតិស្ករទៅក្នុងផលិតផលអាហារកែច្នៃដែលមានតម្លៃថោកជាច្រើនក៏បានចាប់ផ្ដើមឡើងដែរ។
ទង្វើនេះវាធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ទៅលើប្រជាជន ក្រីក្រដោយមិនសមស្រប នៅពេលដែលម្ហូបអាហារមានតម្លៃថោកជាម្ហូបអាហារស្រស់ៗ ជាឧទាហរណ៍ពួកគេបានធ្វើដូច្នោះនៅក្នុងសហរដ្ឋអាមេរិក ជាប្រទេសមួយដែល «អាហារជាបង្អែម» កំពុងតែកើនឡើងយ៉ាងខ្លាំងជាធម្មតាតែម្ដង។
នៅក្នុងតំបន់ទាំងនេះដែលប្រជាជនមានកម្រិតជីវភាពទាប មិនមានសេវាកម្មទីផ្សារដែលមានលក់ឬក៏ចែកចាយផលិតផលអាហារស្រស់ ប៉ុន្តែវាជំនួសទៅវិញនូវ ការអាចរកជាវបានយ៉ាងងាយនូវជម្រើសអាហារដែលមានផ្ទុកទៅដោយជាតិខ្លាញ់ខ្ពស់ ជាតិស្ករខ្ពស់ និងម្ហូបកែច្នៃផ្សេង។ កត្តាទាំងនេះបានបង្កឲ្យមានកំណើននៃប្រភេទនៃជំងឺមិនឆ្លងនៅក្នុងកម្រិតខ្ពស់បើប្រៀបធៀបជាមួយនឹងរបាយប្រជាជនដែលមានជីវភាពធូរធារជាង។
កាសែតភ្នំពេញប៉ុស្ដិ៍ក៏ឆ្លៀតឱកាសនេះដើម្បីពិភាក្សាជាមួយនឹងលោកវេជ្ជបណ្ឌិត Gavin Scott ដែលមានជំនាញខាងព្យាបាលជំងឺនៅក្នុងតំបន់ត្រូពិច។ វេជ្ជបណ្ឌិត Scott បានមករស់នៅក្នុងប្រទេស កម្ពុជា ជាង ២០ ឆ្នាំមកហើយ ហើយលោកបានឃើញនូវការប្រែប្រួលជាច្រើនដែលបង្កឲ្យមានបញ្ហាសុខភាពសាធារណៈទាំងនេះ។
លោកថ្លែងថា៖ «ខ្ញុំដាក់ការចាប់អារម្មណ៍ទៅលើក្រុមមនុស្សក្មេងៗដែលមានអាយុពីចន្លោះ ២៥ ដល់ ៤០ ឆ្នាំ។ អ្វីដែលខ្ញុំបានសង្កេតឃើញនោះគឺមានប្រជាជនកម្ពុជាជាច្រើនមានជំងឺធាត់ហួស ជាពិសេសក្នុងចំណោមប្រជាជនជំនាន់ក្រោយតែម្ដង»។
វេជ្ជបណ្ឌិត Scott បានឃើញអំពីការផ្លាស់ប្ដូរនៃការរស់នៅ និងបញ្ហាសុខភាពមុនគេបង្អស់។ «នៅក្នុងទសវត្សរ៍ទី ៩០ នៅពេលដែលខ្ញុំទៅហាងកាហ្វេ ខ្ញុំសង្កេតឃើញថា ភាគច្រើននៃប្រជាជនកម្ពុជាមិនធាត់នោះទេ។ បច្ចុប្បន្ននៅពេលអ្នកទៅហាងកាហ្វេដូចជា Starbucks ឬBrown ពេលអ្នកដើរចូលទៅខាងក្នុងអ្នកនឹងសង្កេតឃើញថា ៥០ ភាគរយនៃមនុស្សនៅទីនោះមានជំងឺធាត់ហួស ហើយពួកគេកំពុងតែអង្គុយចុចទូរស័ព្ទរបស់ពួកគេ»។
នេះគឺជាឥទ្ធិពលនៃវប្បធម៌លោកខាងលិចដែលអាហារកែច្នៃបាននឹងកំពុងតែពេញនិយមណាស់ទាំងនៅក្នុងរាជធានីភ្នំពេញនិងទូទាំងប្រទេស កម្ពុជា។ វាក៏កំពុងបង្ហាញឲ្យឃើញដែលថា នេះជាជម្រើសដ៏ប្រសើរ បើប្រៀបធៀបជាមួយនឹងម្ហូបដែលចម្អិននៅផ្ទះ ខណៈពេលដែលសមត្ថភាពនៃ ការស្វែងរកប្រាក់ចំណូលនៃប្រជាជនថា្នក់កណ្ដាលរបស់កម្ពុជាបានកើនឡើងនោះ ពួកគេក៏ចាប់ផ្ដើមមិនមានពេលវេលាគ្រប់គ្រាន់។
វេជ្ជបណ្ឌិត Scott បានថ្លែងថា៖ «គំនិតនៃគុណតម្លៃរបស់ស្ត្រីនិយមខាងបស្ចិមប្រទេសក៏មានរួមចំណែកផងដែរ»។ «នយោបាយសង្គម ក៏ដើរតួនាទីមួយដែរ គុណតម្លៃនៃស្ត្រីនិយមបានណែនាំប្រជាជនថានៅពេលដែលស្ត្រីអាចចេញទៅខាងក្រៅ និងអាចធ្វើការងារបាន ប៉ុន្តែនៅពេលបាតុភូត នេះចាប់ផ្ដើមកើតឡើង សំណួរនោះគឺតើអ្នកនឹងចម្អិនម្ហូបអាហារសម្រាប់កូនៗរបស់ពួកគេ?»។
វាមិនមែនជារឿងដែលអាក្រក់ពេកនោះទេ វាគឺគ្រាន់ជាផ្នែកបន្ថែមនៃជីវិតក្នុងសម័យទំនើប ដែលយើងត្រូវតែសម្របខ្លួនតាម។ នៅពេលឪពុកម្ដាយ ធ្វើការងារទាំង ២ នាក់គឺនឹងគ្មាននរណាម្នាក់ចាំចម្អិនអាហារនោះ ទេ ហើយនៅក្នុងស្ថានភាពនេះ ម្ហូបអាហារកែច្នៃនឹងក្លាយជាជម្រើសដ៏ទាក់ទាញមួយ ប៉ុន្តែវាក៏ជាការខាតបង់ខាងផ្នែកសុខភាពផងដែរ។
ការបរិភោគច្រើនហួសហេតុនៃម្ហូបអាហារ កែច្នៃទាំងនេះ ដែលមានគុណសម្បត្តិអាហារូបត្ថម្ភតិចតួច តែមានផ្ទុកជាតិខ្លាញ់និងស្ករខ្ពស់ បានបង្ហាញឲ្យឃើញថាវាជាកត្កាដែលបណ្ដាលឲ្យមានអត្រាមរណភាពពីសំណាក់ជំងឺមិនឆ្លងទាំងនោះ។ ទោះជាយ៉ាងនេះក្តី ប្រជាជនកម្ពុជាពិតជាទទួលបានព័ត៌មានតិចតួចបំផុតអំពីផលប៉ះពាល់អវិជ្ជមាននៃ របបអាហារដែលមានផ្ទុកជាតិខ្លាញ់ និងជាតិស្ករខ្ពស់ ដែលនេះធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់សុខភាពនៃប្រជាជនកម្ពុជាដោយសារមានការនាំចូលយ៉ាងច្រើននៃម្ហូបអាហារពីប្រទេសផ្សេង។ ប្រជាជនកម្ពុជាដើមឡើយត្រូវបានគេស្គាល់ថាមានរបបម្ហូបអាហារជាប្រពីណី និងប្រកបដោយសុខភាពជាច្រើន។
បញ្ហាកង្វះអាហារូបត្ថម្ភបានក្លាយទៅជាបញ្ហាសុខភាពចម្បងមួយនៅក្នុងប្រទេស កម្ពុជា អស់រយៈពេលជាច្រើនឆ្នាំជាពិសេស សម្រាប់កុមារដែលមានអាយុក្រោម ៥ ឆ្នាំ។ ប៉ុន្តែនៅពេលដែលប្រទេស កម្ពុជា បានស្គាល់ការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ច សមត្ថភាពនៃរដ្ឋាភិបាលក្នុងការដោះស្រាយនូវបញ្ហាកង្វះអាហារូបត្ថម្ភបានទទួលលទ្ធផលយ៉ាងល្អប្រសើរ។
ប៉ុន្តែឥឡូវ ការអភិវឌ្ឍបាននាំបញ្ហាជាច្រើនមកជាមួយដូចជាផលិតផលដែលមានជាតិខ្លាញ់ និងជាតិស្ករខ្ពស់ដែលត្រូវបានដាក់លក់ឲ្យប្រជាជនកម្ពុជា ហើយបញ្ហាកង្វះអាហារកំពុងតែក្លាយជាអាហារូបត្ថម្ភអាក្រក់ទៅវិញ។
ដូច្នោះខណៈពេលដែលរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានដាក់ចេញនូវគោលនយោបាយ យុទ្ធសាស្ត្រ និង គម្រោងសកម្មភាពដើម្បីកាត់បន្ថយកម្រិតនៃភាពអសកម្មនៃរាងកាយ ចំណែកឯគម្រោងដើម្បីកាត់បន្ថយអត្រានៃប្រជាជនដែលមានជំងឺធាត់ហួសនៅក្នុងប្រទេសនៅមិនទាន់ឃើញដាក់ចេញនៅឡើយទេ។
អាហារដែលមានជាតិស្ករត្រូវបាននាំចូលមកកម្ពុជាកាន់តែច្រើនជាងមុន. រូបថត សហការី
វាដូចជាមិនមានដំណោះស្រាយងាយ ស្រួលណាមួយនោះទេសម្រាប់បញ្ហាជំងឺធាត់ហួសរបស់ប្រជាជនកម្ពុជា ហើយលោក វេជ្ជបណ្ឌិត Scott បានថ្លែងថា៖ «បញ្ហានេះវាដូចនឹងបញ្ហាដែលបានកើតឡើងដទៃទៀតដែរ ហើយវាជាប់ទាក់ទងយ៉ាងជិតស្និទ្ធទៅនឹងការខ្វះចំណេះដឹង»។
ភាពកង្វះចំណេះដឹងបានបង្កឲ្យមានបញ្ហាជាក់លាក់ជាច្រើននៅក្នុងប្រទេស កម្ពុជា។ កង្វះចំណេះដឹងក៏ធ្វើឲ្យមាន ការសម្រេចចិត្តមិនល្អនិងបន្ទាប់មកក៏បង្កជាបញ្ហាសុខភាពជាច្រើនផ្សេងទៀតមិនត្រឹមតែជំងឺធាត់ហួសនោះទេ។
អត្រានៃអ្នកមានជំងឺធាត់ហួសនៅប្រទេស កម្ពុជា គឺនៅតែមានកម្រិតទាប បើធៀបជាមួយនឹងស្ដង់ដារពិភពលោក។ នៅពេលដែលយើងធ្វើការប្រៀបធៀបជាមួយនឹងប្រទេសជិតខាងនៅក្នុងតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍វិញនោះ អត្រាអ្នកមានជំងឺធាត់ហួសនៅប្រទេស កម្ពុជា នៅតែមានកម្រិតទាប។
ប្រទេស វៀតណាម គឺឈរនៅលេខរៀងចុងក្រោយគេនៅក្នុងតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ ដែលមាន ១០.៣ ភាគរយនៃចំនួនប្រជាជនសរុបមានជំងឺធាត់ហួស។ ប៉ុន្តែវាតិចជាងកម្ពុជាតែបន្តិចប៉ុណ្ណោះ ដែលកម្ពុជាមានត្រឹមតែ ១២.១ ភាគរយនៃប្រជាជនសរុប មានជំងឺធាត់ហួសនេះ។ បើយើងប្រៀបធៀបភាគរយនេះ ជាមួយនឹងអត្រាភាគរយនៅក្នុងប្រទេស ម៉ាឡេស៊ី មានរហូតទៅដល់ ៤៤.២ ភាគរយនៃប្រជាជនសរុបនិងបានឈរនៅចំណាត់ថ្នាក់លេខមួយនៅក្នុងតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ ហើយតាមពីក្រោយដោយប្រទេស ថៃ ដែលមានអត្រា ៣២,២ ភាគរយនៃប្រជាជនសរុប។
បើផ្អែកលើតួលេខខាងលើ ប្រទេស កម្ពុជា ដូចជានៅមិនទាន់ជាបញ្ហានៅឡើយទេ ប៉ុន្តែការអប់រំទូទៅពិតជាសំខាន់មែនទែន ដោយសារតែ «ប្រជាជនកម្ពុជាមិនទាន់យល់ច្បាស់ថា មានរាងស្គមពិតជាមានសុខភាពល្អ តែពួកគេតែងតែយល់ថាមានរាងធាត់ ទើបបង្ហាញថា ពួកគេមានប្រាក់ និងទ្រព្យសម្បត្តិច្រើនទៅវិញ»។
អត្រាទាបនៃអ្នកមានជំងឺធាត់ហួស ពិតជាមិនមែនជាហេតុផលដែលយើងត្រូវត្រេកអរពេកទេ។ ការកើនឡើងយ៉ាងរហ័សនៃជំងឺធាត់ហួសនៅក្នុងប្រទេស ថៃ ត្រូវបានរុញច្រានដោយកត្តាជាច្រើនដែលប្រទេស កម្ពុជា នឹងជួបប្រទះនៅប៉ុន្មានឆ្នាំខាងមុខនេះ។
កត្ដាដូចជា ការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ចកំណើននៃលទ្ធភាពនៃការអាចជាវម្ហូបអាហារកែច្នៃ និងកំណើននៃទំនោរចូលចិត្តទទួលទានភេសជ្ជៈដែលមានផ្ទុកជាតិស្ករខ្ពស់ ខណៈដែលទឹកឬក៏ទឹកដូងលែងជាជម្រើសពេញនិយមតទៅទៀត។ យើងកំពុងតែបន្តឃើញយ៉ាងច្រើនសន្ធឹកនៃការរីករាលដាលនៃហាងលក់ម្ហូបអាហារភ្លាមៗរបស់អាមេរិក ខណៈដែលប្រទេស កម្ពុជា កំពុងតែបោះជំហានអភិវឌ្ឍន៍ទៅមុខ។
នៅពេលដែលការងារខាងផ្នែកកសិកម្មនិងការងារប្រើកម្លាំងកាយច្រើនធ្លាប់ជាទម្លាប់នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជានោះ ឥឡូវយើងឃើញមានអគារខ្ពស់ៗ បន្ទប់ការិយាល័យ និងចំណតរថយន្តធំៗជាច្រើន។
«យើងនៅតែស្ថិតក្នុងដំណាក់កាលនៃការអភិវឌ្ឍ ដូច្នេះយើងនៅតែស្វាគមន៍ក្រុមហ៊ុនបរទេស ដោយសារតែមានការជាប់ទាក់ទងជាមួយនឹងប្រាក់ចំណូល ប៉ុន្តែចំណេះដឹងការអប់រំនៅតែជាហេតុផលនៃបញ្ហានេះ»។
នៅពេលដែលរបបអាហាររបស់យើងប្រែប្រួល វាពិតជាសំខាន់ណាស់ដោយត្រូវចងចាំថាមធ្យោបាយដែលអាចជួយរក្សាសុខភាពរាងកាយបានល្អនោះគឺការធ្វើយ៉ាងណាចូលរួមសកម្មភាព និងលំហាត់ប្រាណដែលប្រើប្រាស់កម្លាំងកាយ។ ប៉ុន្តែនេះនៅតែជាបញ្ហាចោទ តើប្រជាជនកម្ពុជាអាចទៅធ្វើលំហាត់ប្រាណនៅ ឯណាបាន?
មានកន្លែងទំនេរតិចណាស់សម្រាប់ឲ្យប្រជាជនអាចធ្វើលំហាត់ប្រាណបានហើយកន្លែងទំនេរដែលមានចំនួនតិចនោះជារឿយៗតែងតែមានសភាពចង្អៀតណែនខ្លាំងហើយ អាចមានអ្នកជិះទោចក្រយានយន្តឆ្លងកាត់ទៅមក និងមានអ្នកលក់ដូរជាច្រើនមកលក់ទំនិញរបស់ពួកគេនៅទីនោះដែរ។
ហេតុអ្វីបានជាមិនមានកន្លែងសាធារណៈច្រើនទៅវិញ?
លោកវេជ្ជបណ្ឌិត Scott បានពន្យល់ថា៖ «បើនិយាយឲ្យចំទៅ វាគឺជាបញ្ហានៃតម្លៃដីតែម្ដង ព្រោះដីពិតជាមានតម្លៃខ្ពស់មែនទែន។ ដូច្នេះការទុកដីឲ្យទំនេរសម្រាប់ហាត់ប្រាណមិនមែនជាជម្រើសមួយដែលត្រូវបានលើកយកមកពិចារណានោះទេ។
បើដូច្នោះ តើយើងត្រូវធ្វើយ៉ាងដូចម្ដេច ដើម្បីចៀសវាងបញ្ហានេះ និងធ្វើយ៉ាងណាដើម្បីជួយសម្រួលឲ្យមានកន្លែងទំនេរសម្រាប់សាធារណជនអាចមកហាត់ប្រាណបាន? ដំណោះស្រាយមួយនោះគឺ យើងត្រូវកំណត់ឲ្យអ្នកអភិវឌ្ឍន៍ត្រូវតែបង្កើតកន្លែងទំនេរឲ្យបានច្រើន។ «ពួកគេគួរតែធ្វើនៅពេលដែលពួកគេចុះកិច្ចសន្យាជាមួយនឹងក្រុមអ្នកសាងសង់របស់រដ្ឋ ហើយពួកគេគួរតែបែងចែកចំណែកដីសម្រាប់ការហាត់ប្រាណរួចជាស្រេចតែម្ដង»។ បើគ្មានគម្រោងដូចនេះទេ កន្លែងទំនេរសាធារណៈអាចនឹងត្រូវបាត់បង់ជាមិនខាន ហើយបន្សល់ទុកនូវកន្លែងសាធារណៈតិចតួចបំផុតសម្រាប់ប្រជាជនលម្ហែកាយ និងហាត់ប្រាណដើម្បីសុខភាព។
«ការហាត់ប្រាណដោយខ្លួនឯងក្នុងលក្ខណៈ ឯកជននៅក្នុងបន្ទប់គឺហាក់ដូចជាផ្អែកទៅលើកម្រិតជីវភាព ហើយវាពិតជាមិនអាចទៅរួចសម្រាប់ប្រជាជនកម្ពុជាភាគច្រើននោះទេ»។
បញ្ហាចោទមួយផ្សេងទៀតដែលបាន ដើរតួនាទីយ៉ាងសំខាន់នៅក្នុងសុខភាពនិងអាហារូបត្ថម្ភរបស់ប្រជាជនកម្ពុជានោះគឺថវិកា «ថាតើបើអ្នកនិយាយផ្ដោតតែលើសុខភាពនិងច្បាប់ ដោយមិនគិតពីប្រាក់និងធនធាននោះទេ អ្នកនឹងមិនអាចរីកចម្រើនបាននោះទេ»។
បើយើងនិយាយដល់បញ្ហានេះ ប្រាក់ខែមធ្យមនៅក្នុងប្រទេស កម្ពុជា គឺនៅតែមានកម្រិតទាប ដែលនេះបានចោទជាបញ្ហាយ៉ាងសំខាន់ដល់ប្រជាជនកម្ពុជាជំនាន់ក្រោយទៀត។ លោកវេជ្ជបណ្ឌិត Scott បានចង្អុលបង្ហាញថា៖ «ប្រសិនបើប្រជាជនទូទៅបានទទួលចំណេះដឹង ពួកគេអាចធ្វើការជ្រើសរើសដ៏ត្រឹមត្រូវមួយ»។ ចំណេះដឹងនឹងជួយពួកគេឲ្យធ្វើការសម្រេចចិត្តដ៏ត្រឹមត្រូវ ទោះបីជាមាន ឬក៏គ្មានប្រាក់ក៏ដោយ។
ទោះបីជាមានឧបសគ្គជាច្រើនដែលរារាំងដល់ការរស់នៅប្រកបដោយសុខភាពនៅក្នុងប្រទេស កម្ពុជា ក៏ដោយ ក៏យើងឃើញមានមធ្យោបាយជាច្រើនទៀតសម្រាប់ថែរក្សាសុខភាពរបស់អ្នកនៅក្នុងបម្រែបម្រួលសង្គមនេះដែរ ប្រសិនបើអ្នកព្យាយាមស្វែងរកវិធីដើម្បីធ្វើលំហាត់ប្រាណ។ ដំបូន្មានរបស់លោកវេជ្ជបណ្ឌិតគឺការចាប់ផ្តើមដើរឲ្យបានច្រើន។
«ខ្ញុំគិតថា ការធ្វើលំហាត់ប្រាណដែលងាយស្រួលជាងបំផុតនោះគឺ ការដើរ។ ប្រសិនបើអ្នកដើរបានរយៈពេល ៣០ នាទី ក្នុងជារៀងរាល់ថ្ងៃ វាពិតជាជួយការពារអ្នកប្រឆាំងទប់ទល់ជាមួយនឹងជំងឺជាច្រើនប្រភេទហើយវានឹងធ្វើឲ្យអ្នកមានអារម្មណ៍ផ្លូវចិត្តល្អទៀតផង»។
លោកវេជ្ជបណ្ឌិត Scott បានប្រាប់ឲ្យចៀសវាងធ្វើលំហាត់ប្រាណនៅពេលដែលចរាចរណ៍មានសភាពមមាញឹកខ្លាំង ដោយ សារតែមានសារធាតុពុលជាច្រើនត្រូវបានបញ្ចេញនៅពេលនោះ។ «នៅពេលដែលអ្នកជាប់គាំងនៅក្នុងចរាចរណ៍នោះពិតជាមិនល្អនោះទេប្រសិនបើចរាចរណ៍នៅតែមានដំណើរការទៅមុខ អ្នកនឹងអាចកាត់បន្ថយការបំពុលបានច្រើនទៅតាមនោះដែរ»។
ការបង្កើននូវចំណេះដឹងខាងផ្នែកអាហារូបត្ថម្ភនឹងជួយកាត់បន្ថយកំណើននៃប្រភេទជំងឺមិនឆ្លងជាច្រើននៅក្នុងព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ប៉ុន្តែដោយសារតែជំងឺធាត់ហួសនៅកម្ពុជាហាក់ដូចជានៅថេរ ហើយជួនកាលដូចជាអាចនឹងមានការធ្លាក់ចុះផងនោះ ដូចនោះអ្វីដែលវាសំខាន់ជាងការចៀសវាងបរិភោគម្ហូបអាហារដែលផ្ទុកទៅដោយជាតិខ្លាញ់ និងស្ករខ្ពស់ នោះប្រហែលការមិនទទួលទានភ្លៅមាន់បំពងរបស់អ្នក ហើយបែរមកទទួលទានប្រហុកខ្ទិះជាមួយនឹងបន្លែផ្សេងៗវិញប្រសើរជាង៕
