វិធីរាំតាមចង្វាក់ភ្លេងជាលំហាត់ប្រាណឃើញមានជាង ២ ទសវត្សរ៍មកហើយនៅកម្ពុជា។ ដោយឡែកនៅក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ រៀងរាល់ព្រឹកព្រហាម និងពេលល្ងាចមានក្រុមមនុស្សក្មេងចាស់ស្រីប្រុសចម្រុះវ័យ តែងតែនាំគ្នាហាត់ប្រាណនៅតាមសួនច្បារ និងតាមទីធ្លាសាធារណៈនានា ប៉ុន្តែវិធីហាត់ប្រាណកំពុងពេញនិយមនោះគឺការរាំ និងពេលខ្លះធ្វើកាយវិការកាយសម្ព័ន្ធផ្សេងៗអាស្រ័យតាមគ្រូបង្គោលនីមួយៗរបស់ពួកគេ។
សួនច្បារដ៏ជាទីពេញនិយមសម្រាប់ការហាត់ប្រាណបែបរាំនេះ គឺនៅសួនច្បារជុំវិញពហុកីឡដ្ឋានជាតិ (ស្តាតអូឡាំពិក) សួនច្បារតាមមាត់ទន្លេ សួនច្បារមុខវត្តបទុម សួនច្បារផ្សារចាស់ សួនច្បារក្បែរក្រសួងការពារជាតិ សួននានានៅតំបន់កោះពេជ្រ និងសួនប្រជាធិបតេយ្យថ្មីតាមផ្លូវជាតិលេខ ៥ ជាដើម។
លោក ស ភ័ក្ត មានអាយុ ៣៥ ឆ្នាំធ្វើការនៅក្រុមហ៊ុនដឹកជញ្ជូនក្នុងស្រុកមួយបានថ្លែងថា ការងារដែលរូបគាត់តែងតែដឹកនាំគេរាំនៅសួនច្បារមាត់ទន្លេនេះ គឺពុំមែនជាចំណង់ចំណូលចិត្ត ឬដើម្បីរកចំណូលទេ ហើយវាជារឿងចៃដន្យផង «ខ្ញុំចាត់ទុកវាជាការហាត់ដើម្បីសុខភាព និងលម្ហែខួរក្បាល» រួចឆ្លៀតប្រមូលប្រាក់តិចតួចប្រមាណពី ១២០០០ ទៅ ២០០០០ រៀល (៣-៥ ដុល្លារ) គ្រាន់បង់ថ្លៃភ្លើង និងឧបករណ៍ផ្សេងទៀត។ ទម្រាំស៊ាំជាមួយការងាររាំ និងពេលខ្លះមានទាំងស្រែកនៅតាមទីសាធារណៈបែបនេះគាត់បានចំណាយពេលព្យាយាមហាត់ប្រាណជាមួយកាសស្តាប់ជាប់ត្រចៀកតាំងពីឆ្នាំ ២០១៥ មកម្ល៉េះ ខណៈពេលដែលគ្រូពេទ្យបានប្រាប់លោកថា «ខ្លួនគាត់ (ភ័ក្ត) មានបញ្ហាសម្ពាធឈាម និងជាតិស្ករខ្ពស់»។
អ្នកហាត់ប្រាណតាមរបៀបរាំនៅពីក្រោយលោក ភ័ក្ត មានគ្នីគ្នាជាង ១០ នាក់ភាគច្រើនជាស្ត្រីៗដែលពួកគាត់មានវ័យចាប់ពីជាង ៣០ ឆ្នាំរហូតដល់ ៥០ ឆ្នាំ។ «ពួកគាត់ភាគច្រើនជាអាជីវករតូចតាច និងជាអ្នកធ្លាប់មានបញ្ហាសុខភាពទៀតផងជាពិសេសជំងឺលើសឈាម និងទឹកនោមផ្អែម។ ដល់ពេលពួកគាត់មកហាត់ប្រាណ (រាំ) បែកញើសរៀងរាល់ព្រឹកអ៊ីចឹងទៅពួកគាត់ថា សម្រាន្តលក់ស្រួល ស្រួលខ្លួន (សុខភាពល្អ) និងសូម្បីតែរោគឈឺក្បាល ឬផ្តាសាយក៏ពួកគាត់ពុំជួបប្រទះញឹកញាប់ដូចមុនដែរ រីឯសម្ពាធឈាមក៏ប្រសើរឡើងវិញ» នេះបើតាមប្រសាសន៍របស់លោក ភ័ក្ត។ «ដល់អ៊ីចឹងទៅខ្ញុំក៏សប្បាយចិត្តដែរ គិតថាដូចជាបានទាំងបុណ្យផង រីឯសុខភាពរបស់ខ្ញុំផ្ទាល់ក៏ប្រសើរដែរ គឺលែងមានបញ្ហាទៀតហើយ»។
ងាកមកក្រឡេកមើលការហាត់ប្រាណដើម្បីយករាងកាយល្អតាមរបៀបថ្មីម្យ៉ាងហៅថា Zumba ស្របទៅតាមជាស្តង់ដារ បទភ្លេង និងតាមលំនាំ ឬកាលវិភាគជាអន្តរជាតិនាបច្ចុប្បន្ននេះផងដែរកញ្ញា Nita Mao(ម៉ៅ នីតា) ជាគ្រូបង្ហាត់រាំ Zumba (Zumba Instructor) បានឲ្យដឹងថា នាងបានក្លាយជាគ្រូបង្ហាត់ Zumba កាលពីឆ្នាំ ២០១៧ កន្លងមកហើយ «ក្នុងកម្រិតអន្តរជាតិ គេទទួលស្គាល់ថាខ្ញុំជាគ្រូបង្វឹក Zumba ជនជាតិកម្ពុជាដំបូងបំផុត»។
ថ្វីដ្បិតការរាំរែកធ្វើចលនាតាមចង្វាក់ភ្លេងចម្រៀងបែប Zumba មិនតម្រូវឲ្យមានការហាត់រៀនដូចការរៀនរបាំបុរាណខ្មែរក៏ពិតមែន ប៉ុន្តែចំពោះអ្នកដែលចង់ក្លាយជាគ្រូបង្វឹកហាត់គេនោះក៏ប្រហែលជាត្រូវការអ្នកមានចំណង់ចំណូលចិត្ត មានទេពកោសល្យមានរាងកាយសមសួនពីធម្មជាតិអាចស្តាប់យល់ពីភាសា ឬបទភ្លេងក្នុងបរិបទ Zumba ដើម្បីរាំឲ្យរាងកាយ និងសុខភាពល្អផងដែរ។
ស្ថិតក្នុងវ័យ ២៨ ឆ្នាំមានរាងតូចច្រឡឹង នាង Nita តែងតែធ្វើកាយវិការឈរដើររាំយឺតរង្វើល រាំញាប់ និងញាក់កន្ត្រាក់ឲ្យតាមទាន់ចង្វាក់ភ្លេងនៅចំពោះមុខសិស្ស (អ្នកហាត់ប្រាណ Zumba) ជាច្រើនម៉ោង និងថ្នាក់ផ្សេងៗគ្នាគឺរាប់ទាំងកុមារតូចៗអាយុក្រោម ១០ ឆ្នាំរហូតដល់អ្នកខ្លះមានវ័យលើសពី ៣០ ទៅ ៤០ ឆ្នាំ។ «ការបង្ហាត់របស់ខ្ញុំមានរយៈពេល ១ ម៉ោង ក្នុង ១ ថ្នាក់ដោយយើងត្រូវចាប់ផ្តើមបើកថ្នាក់ជាមួយបទភ្លេងកម្ដៅសាច់ដុំ ៣ បទរួចបានចូលដល់បទភ្លេង និងចម្រៀងតម្រូវឲ្យធ្វើកាយវិការត្រឹមត្រូវសមស្របទៅតាម Zumba ដើម្បីបានរាងស្អាត និងសុខភាពល្អ» នេះបើតាមសម្តីរបស់ Nita។
«នៅពេលរៀនរាំ Zumba បញ្ចេញកាយវិការពេញមួយម៉ោងទាំងគ្រូ និងសិស្សនេះ យើងឈប់សម្រាកហូបទឹកតែមួយភ្លែត (៥-១០ នាទី) ទេ ព្រោះយើងខ្លាចអត់ចប់ចម្រៀង និងភ្លេងទាំង ១២ បទតាមក្បួនរបស់គេ»។
ក្រៅពីរាំ និងធ្វើកាយវិការទៅតាមក្បួនខ្នាត Zumba នោះ «យើងជាគ្រូក៏ត្រូវនិយាយកំប្លុកកំប្លែងតិចតួច និងធ្វើកាយវិការប្លែកៗខ្លះដើម្បីឲ្យក្រុមសិស្សគាត់ផ្ទុះជាសំណើចឡើងដែរ។ នេះជាររៀបសប្បាយៗ fun របស់ Zumba ដែលយើងត្រូវមានបន្ថែមដែរ» នេះបើតាមសម្តីរបស់ Nita។ «និយាយទៅការហាត់រាំ Zumba គឺដើម្បីសុខភាព រាងកាយស្អាត និងសប្បាយៗនោះហើយជាសុខភាពរាង្គកាយ និងផ្លូវចិត្តល្អព្រមគ្នា»។
នាងបន្តថាថ្នាក់បង្ហាត់ Zumba របស់នាងគឺនៅតាមបន្ទប់ហាត់ប្រាណមានស្តង់ដារខ្ពស់នៅតាមទីកន្លែងផ្សេងៗគ្នាដូចជានៅសណ្ឋាគារសូហ្វីតែល និងនៅ The Place ជាដើម។ ដើម្បីចូលរួមរាំ Zumba រយៈពេលមួយម៉ោងសិស្សម្នាក់ត្រូវបង់ថ្លៃ ៥ ដុល្លារ «នេះជាតម្លៃសមរម្យ ព្រោះត្រូវចំណាយទៅលើបន្ទប់ Fitness និង Gym តាមស្តង់ដារអន្តរជាតិ ប៉ុន្តែបើនៅបរទេសវិញគេយកថ្លៃខ្ពស់ជាងនេះ»៕