.jpg)
ពលរដ្ឋរងគ្រោះពីការពុលទឹកនៅខេត្តក្រចេះនាពេលកន្លងមក។ រូបថត ហ្វេសប៊ុក
«ប្រទេសខ្ញុំតូច តែសម្បូរសម្បត្តិហៀរហូរហើយប្លែកៗ» នេះជាឃ្លាមេសូត្ររត់មាត់មួយមានតាំងពីបឋមសិក្សាមកម្ល៉េះដែលជាការរំលេចឱ្យខ្មែរបានដឹងពីកេរដំណែលបន្សល់ទុកពីដូនតាទាក់ទងនឹងធនធានធម្មជាតិដែលខ្មែរគ្រប់រូបត្រូវចេះរួមគ្នាថែរក្សា និងប្រើប្រាស់ជាប្រយោជន៍ឲ្យមាននិរន្ដរភាព។
ប៉ុន្តែចុះហេតុអ្វីបានជាខ្មែរថែរក្សាធនធានដែលធ្លាប់ប្រើទាំងនេះមិនបានដែលមកទល់បច្ចុប្បន្នសូម្បីតែទឹកធម្មជាតិក៏យកមកប្រើផ្គត់ផ្គង់ក្នុងគ្រួសារសឹងតែមិនមានសុវត្ថិភាពដោយសារនៅតាមស្ទឹងបឹងបួ និងទន្លេផ្នែកខ្លះបែរមានករណីជាតិពុល?
ករណីមានអ្នកស្លាប់ដល់ទៅ ១៤ នាក់ និងមានជំងឺជិត ៣០០ នាក់ទាក់ទិននឹងការពុលទឹកព្រែកដែលធ្លាប់តែប្រើប្រាស់ប្រចាំថ្ងៃនៅខេត្តក្រចេះបានកើតឡើងតាំងពីដើមខែឧសភាម្ល៉េះ។ ប៉ុន្តែមកទល់ចុងខែឧសភា ទើបមានការចេញសេចក្តីប្រកាសរួមគ្នាខ្លី មួយស្តីពីលទ្ធផលបានពីការពិសោធទឹក និងអ្នកជំងឺដែលមានហត្ថលេខាដោយរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងសុខាភិបាល ក្រសួងឧស្សាហកម្ម និងសិប្បកម្ម និងក្រសួងរ៉ែ និងថាមពល បន្ទាប់ពីលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីសម្ដែង ការមិនពេញចិត្ត និងបានព្រមានដករដ្ឋមន្ត្រីចេញពីតំណែងមុនពេលបោះឆ្នោតមកដល់។
នៅក្នុងរបាយការណ៍ខ្លះបានរកឃើញមានសារធាតុគីមីកំហាប់ខ្ពស់ដូចជាមេតាណុលចេញពីស្រាសផង ចេញពីថ្នាំសម្លាប់ស្មៅ និងសត្វល្អិតផង។
តាមការកត់សម្គាល់នៅពេលដែលមានផ្ទុះរឿងអ្វីមួយទាល់តែដឹងដល់ថ្នាក់កំពូល ទើបនាំគ្នាស្ទុះស្ទាធ្វើការរួមគ្នា។
បើយើងមើលស្ថាប័នរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលដែលធ្វើការជាមួយនឹងទឹកទាំងទីក្រុង និងជនបទវិញគឺមានច្រើនដូចជាក្រសួងធនធានទឹក និងឧតុនិយម ក្រសួង កសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទក្រសួងអភិវឌ្ឍន៍ជនបទ ក្រសួងបរិស្ថាន ក្រសួងឧស្សាហកម្ម និងសិប្បកម្ម ក្រសួងរ៉ែ និងថាមពល ក្រសួងរៀបចំដែនដីនគរូបនីយកម្ម និងសំណង់ ក្រសួងសុខាភិបាល និងក្រសួងសាធារណការ និងដឹកជញ្ជូនជាដើម។ តែងាកមកមើលពលរដ្ឋវិញបែរជានៅតែខ្វះទឹកស្អាតប្រើប្រាស់ និងជួបករណីពុលស្លាប់ជាហូរហែដោយសារទឹក និងសារធាតុផ្សេងៗទៅវិញ។
ដំណោះស្រាយបន្តចំពោះពលរដ្ឋរងគ្រោះគឺរដ្ឋាភិបាលគួរយកថវិកាជាតិឆ្នាំ ២០១៨ ដែលជាកញ្ចប់ថវិកាអាទិភាពធ្លាប់ចាយលើករណីសង្គ្រោះបន្ទាន់ ប្រធានសក្តិ ឬករណីវិបត្តិស្រូវអង្ករជាដើមមកដោះស្រាយបញ្ហាសិនដូចជា ទី ១) ផ្គត់ផ្គង់ទឹកស្អាត ទឹកបរិសុទ្ធដោយចែកជូនសង្គ្រោះភ្លាមៗ និងជីកអណ្តូងស្នប់ដែលមានជម្រៅ និងគម្របបិទជិតនៅតំបន់នោះ ព្រមទាំងត្រូវផ្ដល់អាហារមានជីវជាតិឲ្យបានគ្រប់គ្រាន់ដល់អ្នកភូមិរងគ្រោះមួយរយៈសិន។
ទី ២) បន្ថែមការស៊ើបអង្កេត និងពិសោធនូវដំណើរដើមទងជាតម្រុយដែលនាំឲ្យពលរដ្ឋនៅទីនោះស្លាប់ និងរងគ្រោះដោយសមត្ថកិច្ចគួរស៊ើបអង្កេតតាមបច្ចេកទេសដើម្បីឲ្យដឹងថា តើវាពុលដោយចៃដន្យតាមបែបធម្មជាតិ ឬក៏គេមានបំណងបំពុលជាជាងគ្រាន់តែយកទឹក និងពិនិត្យឈាមរបស់អ្នកជំងឺទៅពិសោធដែលហាក់នៅមិនគ្រប់គ្រាន់?
ទី ៣) សិក្សាស្រាវជ្រាវបន្ថែមអំពីសុខភាពសាធារណៈទៅលើឥរិយាបថរបស់ពលរដ្ឋដែលកំពុងប្រើប្រាស់ទឹកស្អាត និងហូបស្អាតថាមានដល់កម្រិតណា? ហើយករណីពលរដ្ឋ ៧៥ នាក់ពុលនំប៉័ងនៅឃុំចង្ក្រង ស្រុកចិត្របុរីដដែលកាលពីសប្តាហ៍មុនក៏ត្រូវតែរកឱ្យឃើញពីមូលហេតុពិតផងដែរ។
ទី ៤) បន្ទាប់ពីដឹងលទ្ធផលសារធាតុគីមីពិតប្រាកដហើយគួរបើកយុទ្ធនាការបន្សាប ជាតិគីមីទាំងនោះ ឬក៏អប់រំអំពីឥរិយាបថនៃការប្រើប្រាស់ប្រចាំថ្ងៃហើយប្រសិនបើរកឃើញចេញពីក្រុមហ៊ុនរ៉ែគឺត្រូវរកសំណង។
ចំណុចគួរឲ្យកត់សម្គាល់គឺខេត្តក្រចេះហាក់ដូចជាមានពលរដ្ឋអភ័ព្វជាងគេ ទាក់ទងនឹងករណីពុលផ្សេងៗ ទោះបីជាខេត្តមួយនេះសម្បូរដោយធនធានធម្មជាតិជាងគេដូចជា ទឹកទន្លេមេគង្គ ហូរកាត់តាំងពីលើដល់ក្រោមព្រៃឈើស្តុកក្រាស់ និងសម្បូរដោយឈើប្រណីតៗ ឬសម្បូររ៉ែនៅក្រោមដីដែលក្រុមហ៊ុនចិនកំពុងតែរុករក ហើយសូម្បីតែចលនារណសិរ្យសាមគ្គីសង្គ្រោះជាតិ កម្ពុជា ថ្ងៃទី ២ ខែធ្នូ ឆ្នាំ ១៩៧៨ របស់បក្សកាន់អំណាចក៏ផ្តើមចេញពីខេត្តក្រចេះហ្នឹងដែរ។
បើតាមការអង្កេតពលរដ្ឋដែលនៅទីនោះមិនត្រឹមតែមិនសូវបានប្រើប្រាស់ធនធានធម្មជាតិក្នុងភូមិសាស្ត្រដែលខ្លួនរស់នៅឱ្យបានសមរម្យប៉ុណ្ណោះទេ តែថែមទាំងក្លាយទៅជាជនរងគ្រោះដោយសារការបំផ្លាញធម្មជាតិទៅវិញ ហើយមានអ្នកខ្លះក៏បានបាត់បង់ដីធ្លីដោយសារក្រុមហ៊ុនរឹបអូសយករហូតធ្លាក់ខ្លួនធ្វើចំណាកស្រុកទៅរកការងារនៅប្រទេសជិតខាងដើម្បីដោះស្រាយជីវភាពរស់នៅក៏មាន។
សរុបមកវិញមិនមែនមានន័យថារាល់ពលរដ្ឋដែលរស់នៅក្នុងខេត្តសម្បូរធនធានធម្មជាតិសុទ្ធតែទទួលបានផលល្អពីភោគទ្រព្យធម្មជាតិទាំងស្រុងនោះទេ តែខ្លះបែរជាក្លាយទៅជាជនរងគ្រោះដូចករណីខាងលើជាដើមដែលបញ្ហានេះគួរតែមានការគិតគូរមួយឱ្យបានច្បាស់លាស់ ចៀសវាងមានបញ្ហារួចឆ្លើយយករួចខ្លួនដោយទុកឱ្យគ្រួសារអ្នករងគ្រោះឈឺចាប់ និងមិនដឹងស្វែងរកយុត្តិធម៌នៅទីណា៕
ចូលរួមផ្តល់យោបល់តាមរយៈ soprach.tong@phnompenhpost.com
