ពលរដ្ឋកម្ពុជាចាប់ពីអាយុ ១៥ ឆ្នាំឡើងទៅត្រូវបានគេវាយតម្លៃជាប់ចំណាត់ទី ៧ ខាងផឹកស្រា ដែលមានកម្រិតខ្ពស់ប្រចាំទ្វីបអាស៊ី បន្ទាប់ពីប្រទេសឡាវគឺជាមធ្យមផឹកអស់ ៦,១ លីត្រក្នុង ១ ឆ្នាំ រីឯឡាវមានដល់ទៅ ៧,៥ លីត្រ និងវៀតណាមមានដល់ទៅ ៨,៧ ជាប់លេខ ២ បន្ទាប់ពីប្រទេសកូរ៉េខាងត្បូង។ នេះបើតាមទិន្នន័យរបស់អង្គការសុខភាពពិភពលោក (WHO) ឆ្នាំ ២០១៥។
សម្រាប់អ្នកញៀននឹងស្រាវិញគឺត្រូវតែដកមេ ដើម្បីបង្គ្រប់ដូសបើអត់បានផឹកគឺញ័រដៃញ័រជើងធ្វើការអ្វីៗមិនកើតនោះទេ។ អ៊ីចឹងហើយបានជាផឹកស្រាទៅតាមកម្រិតជីវភាព អ្នកមានលុយគេផឹកស្រាឆ្ងាញ់ៗថ្លៃៗទៅ អ្នកមានលុយល្មមទៅផឹកស្រា និងស្រាបៀរដេញតាមយករង្វាន់ បើទោះជាបានបើកគម្របដប ឬកំប៉ុងមើលឃើញរង្វាន់ ១ ដប ឬ ១ កំប៉ុងបន្ថែមទៀតក៏សប្បាយនឹងគាស់បើកមើលដែរ។
រីឯអ្នកក្រវិញ បើមិនបានស្រាល្អ ឬក៏ស្រាបៀរល្អៗនោះទេគឺបានត្រឹមតែស្រាសនាំចូលពីប្រទេសជិតខាងទាំងកានៗ ឬក៏ស្រាបិតនៅក្នុងភូមិដោយប្រើសារជាតិមេតាណុលខ្ពស់ ដើម្បីឲ្យបានខ្លាំង ព្រោះអ្នកផឹកចូលចិត្តខ្លាំង ខ្លាចផឹកមិនស្រវឹងថា ស្រាសរបស់អ្នកលក់ហ្នឹងខ្សោយណាស់ ឬក៏ខ្វះគុណភាព។
អ៊ីចឹងហើយអ្នកផលិតស្រាសលក់គឺធ្វើយ៉ាងណាតម្រូវចិត្តអ្នកទិញគឺធ្វើយ៉ាងណាឲ្យបានខ្លាំង ហើយផលិតឲ្យបានបរិមាណច្រើន មិនមែនមានន័យថាអ្នកផលិតស្រាសលក់នោះគាត់មិនចេះបិតស្រាសបែបបុរាណ ដោយប្រើមេតំបែរនោះទេ ព្រោះបើធ្វើតាមមេតំបែរគឺវាផលិតបានយឺតមិនតម្រូវការទាន់ទីផ្សារតែការបិតស្រាសកាច់តាមមេដំបែរមានគ្រោះថ្នាក់ដល់សុខភាពមិនធ្ងន់ធ្ងរនោះទេ។
យ៉ាងណាមិញអ្នកចូលចិត្តផឹកស្រា បើទោះបីជាដឹងថាប៉ះពាល់សុខភាពក៏ដោយក៏នាំគ្នាផឹកជាប្រចាំដែរមិនថាទីក្រុង ឬក៏ជនបទ ឬក៏អ្នកមាន និងអ្នកក្រនោះទេ គឺសម្រាប់អ្នកចូលចិត្តមិនខ្វល់រឿងសុខភាពនោះទេ ជាពិសេសឲ្យតែឮថាផឹកស្រាណានាំឲ្យប៉ូវប្រដាប់ភេទបុរសបានខ្លាំង ហើយរួមភេទបានយូរ គឺនាំគ្នាទិញផឹកហើយ។
តែនៅពេលដែលសុខភាពចាប់ផ្តើមទ្រុឌទ្រោមធ្លាក់ខ្លួនឈឺបណ្តើរៗបានទៅមើលឈាមមើលបេះដូង បានដឹងថាវាប៉ះពាល់សុខភាពប៉ុនណាខ្លះដឹងទៅក៏កែខ្លួនពីផឹកច្រើនមកផឹកតិចតួចទៅ ខ្លះក៏នៅតែបន្តដាក់មួយឆ្អែតៗទៅ។
ផលប៉ះពាល់ពីការទទួលទានស្រានេះមានរយៈពេលវែង និងរយៈខ្លីទៅតាមគុណភាពនៃស្រា និងកម្លាំងរបស់អ្នកផឹកដោយលើកដាច់ទៅតាមកម្លាំងនោះ។ ផលប៉ះពាល់រយៈពេលវែងពីការទទួលទានជាតិអាល់កុលនោះបណ្តាលឲ្យមានជំងឺរ៉ាំរ៉ៃកើនឡើងដូចជា លើសឈាម ដាច់សរសៃឈាមក្នុងខួរក្បាល គាំងបេះដូង លើសជាតិខ្លាញ់ រលាកថ្លើម ទឹកនោមផ្អែម ទាចទឹក និងមហារីកជាដើម។
នេះគឺជាបញ្ហាព្រួយបារម្ភអំពីនិន្នាការនៃជំងឺរ៉ាំរ៉ៃកើនឡើងគ្រប់ប្រភេទនៃជំងឺរ៉ាំរ៉ៃ ឧទាហរណ៍ គ្រាន់តែអ្នកលើសសម្ពាធឈាមហើយមកសម្រាកនៅមន្ទីរពេទ្យក្នុងប្រទេសកើនឡើងដល់ ២១៣០៩ នាក់នៅឆ្នាំ ២០១៧ ដែលកាលពីឆ្នាំ ២០១៤ មានតែ ១៤ ០០០ នាក់ (MoH, 2018) ខណៈដែលជំងឺឆ្លងមានការធ្លាក់ចុះ ដូចជាអត្រាប្រ៉េវ៉ាឡង់នៃជំងឺអេដស៍ក្នុងចំណោមមនុស្សពេញវ័យធ្លាក់ចុះជាលំដាប់មកត្រឹម ០,៦ ភាគរយនៅឆ្នាំ ២០១៦ (NCHADS, 2016)។
ចំណែកឯផលប៉ះពាល់រយៈពេលខ្លីវិញគឺស្លាប់នៅហ្នឹងកន្លែងតែម្តង ឬក៏ដឹកចូលពេទ្យសង្គ្រោះបន្ទាន់តែម្តង តាមរយៈសារព័ត៌មានក្នុងស្រុកដែលចុះផ្សាយព្រោងព្រាតកាលពីខែឧសភាកន្លងទៅមានបុរសម្នាក់ផឹកស្រាជាប្រចាំស្រវឹងវង្វេងដើរទៅដេកស្លាប់នៅចំការពោតនៅស្រុកកំរៀងខេត្តបាត់ដំបង និងនៅខេត្តមណ្ឌលគិរីក៏មានមន្ត្រីប៉ូលិសម្នាក់បានស្លាប់ដោយសារហូបស្រាដែរកាលពីខែកក្កដាកន្លងទៅ។
ក្រៅពីនេះក៏មានការបង្កគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ដោយសារតែស្រា ឈ្លោះកាប់ចាក់គ្នា បាញ់បោះ មានអំពើហិង្សាក្នុងគ្រួសារក៏ដោយសារតែស្រា។ តែដោយឡែកនៅខេត្តក្រចេះវិញគឺមានអ្នកស្លាប់ភ្លាម និងធ្លាក់ខ្លួនឈឺធ្ងន់ធ្ងរ ញឹកញាប់ជាងគេដោយសារតែផឹកស្រាសដែលមានសារជាតិគីមីមេតាណុលច្រើនរហូតដល់បិទកន្លែងផលិតស្រាសទៀតផង។
ឥឡូវនេះដល់ពេលឃាត់អ្នកផឹកស្រាលែងស្តាប់ស្លាប់ក៏លែងខ្វល់ ពេលឈឺទៅដេកពេទ្យព្យួរសេរ៉ូមយ៉ាងរំភើយទៀត គឺមានតែមន្ត្រីក្រសួងឧស្សាហកម្ម និងសិប្បកម្ម ចុះបើកវគ្គបណ្តុះបណ្តាលពីរបៀបធ្វើស្រាសដើម្បីឲ្យមានសុវត្ថិភាពជាងមុន។
តែការបង្រៀនពីការផលិតស្រាស និងការផ្តល់សិទ្ធិឲ្យបើកផលិតនេះ គ្រាន់តែជាដំណោះស្រាយមួយរយៈខ្លីនោះទេ តែសុខភាពរបស់ពួកគាត់នៅតែយ៉ាប់យឺនដដែលប៉ុណ្ណោះហើយការផលិតស្រាសតាមរយៈកាច់មេដំបែរនេះពួកគាត់ចេះតាំងពីដូនតាមកហើយ តែគ្រាន់តែផលិតភាពបានបរិមាណតិច ហើយស៊ីពេលយូរនោះ។
ហេតុដូចនេះហើយរាជរដ្ឋាភិបាលគួរតែរឹតបន្តឹងទៅលើការនាំចូលតាមច្រកព្រំដែននូវសារធាតុគីមី ដែលផលិតជាស្រាស និងធ្វើការត្រួតពិនិត្យស្រាសនាំចូលពីប្រទេសជិតខាងដែលមានជាតិមេតាណុលខ្ពស់ជាជាងសកម្មភាពរបស់មន្ត្រីកាំកុងត្រូលទៅត្រួតពិនិត្យ និងចាប់នៅកន្លែងលក់ម្ជូរ ដូចជាស្វាយត្រាំ រំដេញ ត្របែកត្រាំ និងពុទ្រាត្រាំលក់តាមថ្នល់ ៣-៤ កែវលើតុតិចតួចហ្នឹង ថាមានជាតិគីមីពុលច្រើនទៅវិញ ហើយថតរូបបង្ហោះតាមហ្វេសប៊ុកឲ្យគេមើលទៀត ឲ្យដឹងថាពួកគាត់សកម្មណាស់ក្នុងការឆែកគុណភាពទំនិញ។
ជាងនេះទៅទៀតគឺការសហការគ្នារវាងមន្ត្រីសុខាភិបាល និងមន្ត្រីរដ្ឋបាលថ្នាក់ក្រោមជាតិចុះយុទ្ធនាការផ្សព្វផ្សាយអំពីហានិភ័យដោយសារតែស្រាហ្នឹងឲ្យបានដល់មូលដ្ឋានជាងមុន ហើយបញ្ឈប់រាល់ការផ្សាយពាណិជ្ជកម្មដែលមានផ្តល់រង្វាន់ច្រើនៗដល់អ្នកផឹកស្រា និងស្រាបៀរទាំងនោះផង៕
ចូលរួមផ្តល់យោបល់តាមរយៈ soprach.tong@phnompenhpost.com