.jpg)
ទឹកជំនន់ជន់លិចផ្ទះប្រជាពលរដ្ឋនៅខេត្តកោះកុងកាលពីសប្តាហ៍មុន។ រូបថត ហ្វេសប៊ុក
ដល់ពេលធម្មជាតិបំផ្លាញមនុស្សវិញហើយពេលក្តៅគឺក្តៅហួតហែងជ្រុល ពេលភ្លៀង និងព្យុះទឹកជំនន់លិចតែម្តង បន្ទាប់ពីមនុស្សបានបំផ្លាញធនធានធម្មជាតិអស់ជាច្រើនមានតាំងពីការកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើ ការរំលាយភ្នំ ការជីកគាស់យករ៉ែ ការបូមខ្សាច់លក់ និងការសាងសង់ទំនប់វារីអគ្គិសនីជាច្រើនជាដើម។
បច្ចុប្បន្ននេះឲ្យតែប្រជុំរឿងបរិស្ថាន ឬក៏ការប្រែប្រួលអាកាសធាតុប្រទេសអភិវឌ្ឍន៍ ប្រទេសពាក់កណ្តាលអភិវឌ្ឍន៍ (Emerging Economic Countries) និងប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍន៍ ក៏ចាប់ផ្តើមបន្ទោសគ្នាទៅវិញទៅមក យកត្រូវរៀងៗខ្លួនថាបានប្រើឧស្សាហកម្មធុនធ្ងន់បំពុលបរិយាកាស និងរីឯខាងប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍន៍ត្រូវបានគេចោទថាបានបំផ្លាញធនធានធម្មជាតិច្រើន ជាពិសេសព្រៃឈើតែម្តងបង្កឲ្យមានបញ្ហាគ្រោះធម្មជាតិកើតឡើង។
សូម្បីតែលោក ដូណាល់ ត្រាំ ប្រធានាធិបតីសហរដ្ឋអាមេរិកក៏មិនជឿថា មានការប្រែប្រួលអាកាសធាតុដែរ អ៊ីចឹងហើយបានជាថវិកាជំនួយទាក់ទងទៅនឹងបរិស្ថានត្រូវបានរដ្ឋបាលលោក ត្រាំ កាត់មួយផ្នែកធំដែរ។ នៅដើមខែនេះផ្តើមចេញពីទឹកជំនន់នៅប្រទេសជប៉ុន មកប្រទេសនីហ្សេរីយ៉ា តំបន់អាហ្វ្រិកសោះ ក៏មានទឹកជំនន់ដែរ ឥឡូវនេះមកដល់ស្រុកខ្មែរ និងប្រទេសវៀតណាម នៅពេលដែលភ្លៀងធ្លាក់ខ្លាំង និងព្យុះស៊ុនទិញ (Son-Tinh) បក់បោកបំផ្លាញដីស្រែចម្ការ ផ្ទះសំបែង និងប្រជាពលរដ្ឋ។
ទាក់ទងទៅនឹងការជន់លិចទឹកនៅប្រទេសកម្ពុជាលោក កែវ វី អ្នកនាំពាក្យគណៈកម្មាធិការជាតិគ្រប់គ្រងគ្រោះមហន្តរាយបានមានប្រសាសន៍ប្រាប់ភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍ថាមកដល់ត្រឹមថ្ងៃទី ២៣ ខែកក្កដាលោកបានទទួលព័ត៌មានបន្ថែមទៀតគឺទឹកលិចចូលដល់រាជធានីភ្នំពេញហើយនៅខណ្ឌដង្កោ និងខណ្ឌពោធិ៍សែនជ័យសរុបទៅ ៧ ខេត្ត និងរាជធានី ហើយខេត្តដែលត្រូវទឹកជន់លិច មានដូចជា ខេត្តកោះកុង ព្រះសីហនុ កំពង់ស្ពឺ បាត់ដំបង កំពត និងរាជធានីភ្នំពេញ។
ផលប៉ះពាល់ពីទឹកជំនន់នេះមានប្រជាពលរដ្ឋចំនួន ៧ ១៦០ គ្រួសារ ដំណាំស្រូវ ៨ ២៣២ ហិកតា និងដំណាំចម្ការ ៩៨៤ ហិកតា តែពុំមានសេចក្តីរាយការណ៍ថា មានជនរងគ្រោះស្លាប់ដោយសារទឹកជំនន់នេះនៅឡើយទេ។
លោក កែវ វី បានបន្តទៀតថាមកទល់ពេលនេះរាជរដ្ឋាភិបាលមិនទាន់បញ្ចេញថវិកាបម្រុងសម្រាប់គ្រោះទឹកជំនន់នេះនៅឡើយទេ ហើយគណៈកម្មាធិការជាតិមិនទាន់វាយតម្លៃថា ផលប៉ះពាល់ពីទឹកជំនន់នេះខូចខាតអស់ប៉ុន្មាននៅឡើយដែរ ដោយនៅរង់ចាំអន្តរក្រសួងចុះវាយតម្លៃ ព្រោះវាមិនទាន់ខូចខាតហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធដូចកាលពីឆ្នាំ ២០១១ និងឆ្នាំ ២០១៣ នៅឡើយទេ។
ទោះបីជាការជួយតិចក្តី ច្រើនក្តី ក៏អាជ្ញាធរដែនដី និងសមត្ថកិច្ចបានចុះជួយជម្លៀសជនរងគ្រោះពីទឹកជំនន់ទៅកាន់ទីទួលសុវត្ថិភាព និងបិទផ្លូវដែលទឹកហូរខ្លាំងកុំឲ្យមានចរាចរណ៍ឆ្លងកាត់បានមួយរយៈដែរ។ ម្យ៉ាងវិញទៀត ក្រសួងសុខាភិបាលក៏បានចុះយុទ្ធនាការឆ្លើយតបទៅនឹងតម្រូវការចាំបាច់សង្គ្រោះប្រជាពលរដ្ឋរងគ្រោះផងដែរ តាមរយៈការចុះព្យាបាលដោយឥតគិតថ្លៃ និងការអប់រំប្រជាពលរដ្ឋដែលរងផលប៉ះពាល់ពីទឹកជំនន់នេះ។
តែនេះគ្រាន់តែជាព័ត៌មានតិចតួចដែលបានផ្សព្វផ្សាយតាមសារព័ត៌មានក្នុងស្រុកតែប៉ុណ្ណោះ។ ជាក់ស្តែងបញ្ហាគ្រោះទឹកជំនន់នេះហាក់បីដូចជាត្រូវបានគេបង្រួមឲ្យឃើញតូច និងមិនឲ្យខ្ជះខ្ជាយខ្លាំងពេកនៅតាមសារព័ត៌មាន និងតាមកញ្ចក់ទូរទស្សន៍នោះទេ សូម្បីតែវេបសាយរបស់គណៈកម្មាធិការជាតិគ្រប់គ្រងគ្រោះមហន្តរាយ (http://www.ncdm.gov.kh) ក៏មិនបានធ្វើបច្ចុប្បន្នភាពទាល់តែសោះស្តីអំពីបញ្ហាទឹកជំនន់លិចដល់ទៅ ៧ ខេត្ត និងរាជធានីក៏ដោយ។
ម្យ៉ាងវិញទៀតសូម្បីតែការពិភាក្សាតុមូលរបស់គណបក្សនយោបាយក្នុងយុទ្ធនាការបោះឆ្នោតនេះក៏មិនបានលើកអំពីប្រធានបទទឹកជំនន់ថ្មីៗ ឬការប្រែប្រួលអាកាសធាតុមកជជែកដេញដោលគ្នាផងដែរ។ គឺគណបក្សនីមួយៗបានត្រឹមតែ លើកគោលនយោបាយរបស់បក្សរៀងៗខ្លួនយ៉ាងច្រើនបានត្រឹមតែរិះគន់រដ្ឋាភិបាល រឿងទប់ស្កាត់ការកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើមិនបាន បានជាមានទឹកជំនន់តែប៉ុណ្ណោះ។
និយាយរួមគឺគណបក្សនយោបាយចុះពង្រឹងមូលដ្ឋានដែលជាគោលដៅរបស់ខ្លួនតែប៉ុណ្ណោះ ប្រសិនបើមូលដ្ឋានណាដែលជួបគ្រោះទឹកជំនន់នេះក៏នាំគ្នាចុះបន្តិចបន្តួចលឹបលៗ ឲ្យតែម្ចាស់ឆ្នោតឃើញមុខតែប៉ុណ្ណោះគឺមានផលប៉ះពាល់ជាក់ស្តែងទៅនឹងយុទ្ធនាការឃោសនាបោះឆ្នោត និងការបោះឆ្នោតនៅសប្តាហ៍ក្រោយនេះ។
ឆ្លងតាមបទពិសោធនៃគ្រោះទឹកជំនន់នេះកើតមានឡើងដដែលៗរំលងតែ ២ ឆ្នាំ ឬ ៣ ឆ្នាំទឹកមកជន់លិចកន្លែងដដែលហ្នឹងទៀតដូចជានៅតំបន់វាលរេញខេត្តព្រះសីហនុ ដែលមានទំនប់អាងខ្លះសល់តាំងពីសម័យខ្មែរក្រហម មិនបានធ្វើការជួសជុល ឬក៏ស្តារឡើងវិញនោះទេ ឲ្យតែភ្លៀងខ្លាំងទឹកធ្លាក់ពីភ្នំមកលិចរាល់តែដង។ ចំណុចនេះរាជរដ្ឋាភិបាលគួរតែបន្ថែមថវិកាអភិវឌ្ឍន៍ ឃុំ-សង្កាត់ ដោយផ្តោតទៅលើយន្តការប្រមូល និងគ្រប់គ្រងទិន្នន័យពាក់ព័ន្ធទៅនឹងបញ្ហាបន្សាំទៅនឹងបម្រែបម្រួលអាកាសធាតុប្រមាណជា ២០ ភាគរយនៃថវិកាដែលរដ្ឋាភិបាលទើបតែអនុម័តថ្មីៗនេះគឺ ១២៩ លានដុល្លារក្នុង ១ ឆ្នាំសម្រាប់រដ្ឋបាលឃុំ-សង្កាត់។
ការបន្ថែម ២០ ភាគរយនេះមានន័យថាជាការចូលរួមទប់ស្កាត់គ្រោះមហន្តរាយបន្តិចម្តងៗនៅថ្នាក់ក្រោមជាតិ ដើម្បីកុំឲ្យចាំដល់ពេលទឹកឡើងមកធំ មកបុកបាក់បែកហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធជាតិដូចជាផ្លូវថ្នល់ ស្ពាន ប្រឡាយ ប្រព័ន្ធទឹកស្អាត ភ្លើងអគ្គិសនី និងខូចខាតទ្រព្យសម្បត្តិរបស់ប្រជាពលរដ្ឋអស់រាប់លានដុល្លារនោះ។
ចំពោះករណីទប់ទល់នឹងបញ្ហាបម្រែបម្រួលអាកាសធាតុនេះមានបទពិសោធដ៏ល្អនៅខេត្តបន្ទាយមានជ័យមានការសហការគ្នារវាងមន្ទីរធនធានទឹកខេត្ត រដ្ឋបាលមូលដ្ឋាន និងអង្គការអូខិនដិន (Ockenden Cambodia) បានដោះស្រាយបញ្ហាបន្សាំនេះ គឺករណីទី ១ គឺការទប់ទល់នឹងគ្រោះរាំងស្ងួត និងរៀបចំអាងស្តុកទឹកឈ្មោះ ជើងគ្រុះនៅស្រុកបន្ទាយឆ្មារគឺបានស្តារអាងដែលមានតាំងពីសម័យបុរាណបន្ទាយឆ្មារឡើងវិញ បន្ទាប់ពីសង្គ្រាមបាក់បែកទឹកហូរពីភ្នំមកអស់តាមរយៈធ្វើទំនប់ទឹក និងធ្វើប្រឡាយសម្រាប់បង្ហូរសម្រាប់ស្រោចស្រពស្រែ និងចម្ការធ្វើ ១ ឆ្នាំបានផល ២ ដង។
ករណីទី ២ នៅស្រុកមង្គលបុរី ទឹកឡើងពីទន្លេសាបមកលិច ក៏កិច្ចសហការគ្នាដដែលគឺផ្អែកលើបទពិសោធទឹកលិចជាក់ស្តែងគឺសង់ផ្លូវខ្ពស់ជាងទឹក ហើយធ្វើប្រឡាយធំៗដើម្បីងាយស្រួលបង្ហូរទឹកបញ្ចូលស្រែ ហើយនិងការសាងសង់ទីទួលជម្រកដល់ប្រជាពលរដ្ឋផងដែរ។ នេះបើតាមរបាយការណ៍អភិវឌ្ឍន៍ប្រចាំឆ្នាំ ២០១៧ របស់អង្គការអូខិនដិន។
សរុបមកវិញផ្អែកតាមករណីសិក្សាទាំង ២ ដ៏ល្អនេះរាជរដ្ឋាភិបាលគួរតែបង្កើនថវិកាមករដ្ឋបាលថ្នាក់ក្រោមជាតិចំពោះការបន្សាំការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ ដើម្បីជួយទប់ស្កាត់កុំឲ្យមានគ្រោះមហន្តរាយកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរទៅៗនោះ៕
ចូលរួមផ្តល់យោបល់តាមរយៈ soprach.tong@phnompenhpost.com
