នៅពេលឃោសនារកសំឡេងឆ្នោតតំណាងរាស្ត្រ និងក្រុមប្រឹក្សាឃុំ-សង្កាត់ ម្តងៗ គណបក្សនីមួយៗសុទ្ធតែលើកឡើងពីការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស និងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ពោលគឺយកពលរដ្ឋជាធំ ស្តាប់សំឡេងពលរដ្ឋ ដើម្បីឲ្យមានតម្លាភាព និងគណនេយ្យភាពជាមួយពលរដ្ឋជាដើម។
ប៉ុន្តែនៅពេលគណបក្សដែលបានសន្យា និងការលើកស្ទួយលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យបានឡើងកាន់អំណាច ហើយតាក់តែងច្បាប់ និងគោលនយោបាយ ឬក៏កែសម្រួលច្បាប់ក្តី មិនដែលសួរនាំយោបល់ពីពលរដ្ឋតាមរយៈការធ្វើប្រជាមតិនោះទេពោលគឺធ្វើច្បាប់ ឬក៏ធ្វើវិសោធនកម្មច្បាប់ទៅតាមបក្ស ឬក៏ក្រុមរបស់ខ្លួនដោយចង់ធ្វើគឺធ្វើតែម្តង ដូចជាថ្មីៗនេះមាត្រានានានៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញ និងក្រមព្រហ្មទណ្ឌ ដើម្បីការពារព្រះមហាក្សត្រ និងការប្រឆាំងដាច់ខាតការជ្រៀតជ្រែកកិច្ចការផ្ទៃក្នុងរបស់កម្ពុជាជាដើម។
សូម្បីតែការកំណត់ថ្ងៃឈប់សម្រាកបុណ្យជាតិក៏មិនខ្ចីសួរយោបល់ពលរដ្ឋថា តើការពេញចិត្តរបស់ពួកគេប៉ុនណាដែលមានច្រើនថ្ងៃជាងគេនៅលើពិភពលោក ខណៈមានរហូតដល់ទៅ ២៨ ថ្ងៃនៅឆ្នាំ ២០១៨ បន្ទាប់ពីមានការថែមថ្ងៃឈប់ ១ ថ្ងៃទៀតគឺទិវាចងចាំថ្ងៃទី ២០ ឧសភាដែលពីដើមទសវត្សរ៍ឆ្នាំ ១៩៨០ គេហៅថាទិវាចងកំហឹងនោះ។
ជាទូទៅប្រទេសដែលមានថ្ងៃឈប់ច្រើនៗគឺជាប្រទេសដែលកំពុង និងពាក់កណ្តាលអភិវឌ្ឍន៍ ហើយមានជំនឿច្រើន ដូចជាប្រទេសដែលឈប់បុណ្យជាតិច្រើន បន្ទាប់ពីកម្ពុជានៅឆ្នាំ ២០១៨ នេះ គឺប្រទេសថៃមាន ២៦ ថ្ងៃ ប្រទេសឥណ្ឌាមាន ២៥ ថ្ងៃ និងប្រទេសស្រីលង្កាមាន ២៥ ថ្ងៃ បើប្រៀបធៀបជាមួយប្រទេសរីកចម្រើន ហើយធ្វើការប្រចាំថ្ងៃខ្លាំងទៀតដូចជានៅសហរដ្ឋអាមេរិកឈប់តែ ១៤ ថ្ងៃ ជប៉ុនតែ ១៦ ថ្ងៃ និងកូរ៉េខាងត្បូងវិញដល់ ១៩ ថ្ងៃ។ រីឯចិនមាន ២១ ថ្ងៃ និងវៀតណាមមាន ១២ ថ្ងៃ ខណៈពលរដ្ឋគេក៏ជាអ្នកធ្វើការស៊ូផងដែរ (www.officeholidays.com)។
ការឈប់សម្រាកច្រើនថ្ងៃដូចនៅស្រុកខ្មែរមានទស្សនៈផ្សេងៗគ្នា ដោយក្រុមបុគ្គលិកសាមញ្ញ ឬក៏មន្ត្រីសាមញ្ញធ្វើការដល់ខែចាំបើកលុយគឺពេញចិត្តខ្លាំងណាស់ តែសម្រាប់ថៅកែ និងអ្នកទទួលបន្ទុកការងារធំៗមានការត្អូញត្អែរទៅវិញ ដោយអះអាងថាការសម្រេចចិត្តដាក់ឲ្យឈប់ច្រើនៗហ្នឹងគឺមកពីពួកគាត់មិនមែនជាម្ចាស់សហគ្រាស ឬក៏រោងចក្រថា តើខាតប្រាក់ចំណូលប៉ុន្មាន ប្រសិនបើឲ្យក្រុមហ៊ុនឈប់ ១ ថ្ងៃនោះ។
ឧទាហរណ៍គិតសាមញ្ញទៅប្រសិនបើក្រុមហ៊ុនរោងចក្រផលិតស្បែកជើងម៉ាក Nike,Adidas និង Puma ក្នុង ១ ថ្ងៃផលិតបាន ៥០០ គូ ហើយតម្លៃថ្លៃដើម ១០០ ដុល្លារ អ៊ីចឹងក្នុង ១ ថ្ងៃក្រុមហ៊ុនខាត ៥ ម៉ឺនដុល្លារ។ ក្នុងករណីបាត់បង់តម្លៃឯកតាអ៊ីចឹង សហគ្រិនចាប់ផ្តើមវិភាគផ្នែកហិរញ្ញវត្ថុថា តើអង្គភាពត្រូវរកអ្វីមកជំនួសតម្លៃដែលបាត់បង់នេះ? កន្លងមកថៅកែរោងចក្រខ្លះ កាត់យកម៉ោងដែលចំណាយកម្លាំងពលកម្មមកជំនួសវិញ ដូចជាឲ្យកម្មករធ្វើការ ១ ពេលឲ្យអង្គុយធ្វើការរហូតដោយអនុញ្ញាតឲ្យចេញទៅបត់ជើងតែ ១ ដងទេ។
ការកេងសន្សំយកម៉ោងបន្តិចម្តងៗមកសងការបាត់បង់ ១ ថ្ងៃវិញថៅកែមិនខ្វល់ពីរឿងឈឺ ឬក៏អនាគតឈឺឡើយ ដែលការធ្វើដូច្នេះហើយទើបបានជាកម្មករចេះតែដួលសន្លប់ ឬក៏ចុកពោះ ខូចតម្រងនោម ឬក៏ឈឺក្រពះនោះ។
បើមើលទៅលើទីតាំងភូមិសាស្ត្រម៉ោងធ្វើការ ទំនាក់ទំនងដៃគូពាណិជ្ជកម្មអន្តរជាតិវិញគឺមានករណីខុសគ្នាពេលវេលាខ្លះ គេថ្ងៃយើងយប់ យើងយប់គេថ្ងៃ ជាបញ្ហាមួយនៅពេលដែលកំពុងចរចាជិតត្រូវរ៉ូវគ្នារឿងដោះដូរទំនិញបែរជាចំថ្ងៃឈប់សម្រាកញឹកស្អេកទៀតក៏ដាច់ម៉ូយល្មម ឬក៏បញ្ជូនទំនិញទៅដល់ដៃគូពាណិជ្ជកម្មយឺតទៀតគឺក្នុងកុងត្រាតែងតែផាកកាត់ភាគរយតាមចំនួនថ្ងៃដែលទទួលទំនិញដល់ដៃនោះ។
បញ្ហានេះធ្វើឲ្យអ្នកវិនិយោគទុនមួយចំនួនកំពុងពិចារណាដែលថាបើឈប់ម្លឹងៗរកលុយបើកឲ្យបុគ្គលិកមកពីណា? បើចំណូលមកបង់ពន្ធត្រឹមត្រូវទៀតផងនោះ? រីឯមន្ត្រីដែលទទួលបន្ទុកការងារច្រើនគឺស្ពាយការងារទៅធ្វើនៅផ្ទះភ្លេចប្រពន្ធ ភ្លេចកូនហើយ ព្រោះថ្ងៃឈប់ច្រើនពេកធ្វើការងារអត់ទាន់ឲ្យមេ។
បើគណនាថ្ងៃឈប់សម្រាកដែលរដ្ឋកំណត់ឲ្យនៅក្នុងច្បាប់បន្ថែមការឈប់សម្រាកបុណ្យជាតិទៀតនោះគឺថ្ងៃឈប់ប្រចាំឆ្នាំសម្រាប់បុគ្គលិកម្នាក់ៗគឺ ១ ខែឈប់ ១ ថ្ងៃកន្លះ មានន័យថា ១ ឆ្នាំអាចឈប់បាន ១៨ ថ្ងៃធ្វើការ។
ជាងនេះទៅទៀតនៅថ្ងៃឈប់ឈឺ ឈប់លម្ហែមាតុភាព និងលម្អែបិតុភាពទៀតនៅលួចម៉ោងចូលយឺត តែចេញលឿន គឺឈប់ឡើងស្ពឹកចង់ខ្ជិលទៅធ្វើការតែម្តង និងការឈប់របៀបអូសក្រឡារបស់បុគ្គលិកដូចជាចូលឆ្នាំចិនចូលឆ្នាំខ្មែរ និងភ្ជុំថែមថ្ងៃឡើងខ្សោះផលិតភាពរបស់ក្រុមហ៊ុនតែម្តង។
រីឯកម្មវិធីសិស្សសាលាវិញគឺអត់មានមុខវិជ្ជាណាមួយដែលរៀនទាន់កម្មវិធីសិក្សានោះទេ បើឈប់ច្រើនយ៉ាងនេះ។ ម្យ៉ាងទៀតមតិរិះគន់ជាសាធារណៈជាច្រើនថា ថ្ងៃឈប់បុណ្យជាតិច្រើនចំណេញតែនយោបាយរបស់បក្សកាន់អំណាចតែមួយមុខគត់ តែខាតច្រើនមុខ ច្រើនវិស័យទៀត។
ការឈប់ខ្លះហាក់បីដូចជាមិនចាំបាច់ រាជរដ្ឋាភិបាលគួរតែសម្រួលមកត្រឹមតែ ១៥ ថ្ងៃបានដោយទុកពេលផ្តល់ឱកាសសម្រាប់អ្នករកស៊ីផង តែមិនប្រឆាំងទៅលើការប្រារព្ធពិធីជាប្រវត្តិសាស្ត្ររបស់រាជវង្ស និងអ្វីដែលរដ្ឋាភិបាលបានសាងនោះទេ ធ្វើក៏ធ្វើទៅចុះប្រារព្ធក៏ប្រារព្ធចុះ តែកុំឲ្យដាក់ឈប់ជាលក្ខណៈថ្នាក់ជាតិអី។ ជាងនេះទៅទៀតមកពីឈប់ដាច់ៗចំថ្ងៃក្នុងសប្តាហ៍យកទៅប្រើការមិនកើតចង់ដើរលេងក្រៅស្រុកមិនកើត ឬក៏ក្នុងស្រុករយៈពេលវែងក៏មិនកើតដែរ។
ហេតុដូច្នេះហើយរាជរដ្ឋាភិបាលមុនសម្រេចចិត្តផ្នែកគោលនយោបាយ ឬក៏វិសោធនកម្មច្បាប់ គួរតែធ្វើប្រជាមតិជាមួយពលរដ្ឋមើលថា តើពួកគាត់ពេញចិត្ត ឬក៏មិនពេញចិត្តចំពោះការសម្រេចនេះដូចករណីឈប់សម្រាកដ៏ច្រើនលើសលប់នេះជាដើម។
បើប្រទេសអង់គ្លេស សភាជាតិគេដាក់ឲ្យពលរដ្ឋរបស់គេបញ្ចេញយោបល់តាមវេបសាយថា http://www.parliament.uk «Get involved» ចុចយក «Have your say: Laws and Debates» ថាតើពួកគេពេញចិត្តកម្រិតណាចំពោះការតាក់តែងច្បាប់នីមួយៗ ឬមួយក៏គេធ្វើប្រជាមតិដូច «Brexit» ថាតើពួកគេនៅជាមួយសភាអឺរ៉ុបទៀត ឬក៏ចាកចេញ? តែលទ្ធផលចាកចេញ «Brexit» ច្រើនជាង។
ជាងនេះទៅទៀតហេតុផលដែលដាក់ឲ្យឈប់របស់រដ្ឋខ្លះបានលើកឡើងថា ចង់ឲ្យមានការចងចាំកុំឲ្យកើតមានជាប្រវត្តិសាស្ត្រដូចសម័យខ្មែរក្រហមទៀត។ តាមពិតទៅបើចង់ឲ្យចាំគឺឲ្យរៀនប្រវត្តិសាស្ត្ររហូតទៅគឺចាំហើយ មិនចាំបាច់ឲ្យឈប់សម្រាកថ្នាក់ជាតិទើបបានថាចងចាំនោះទេ ឬក៏មិនចាំបាច់ម្តងឲ្យរៀនប្រវត្តិសាស្ត្រ ម្តងឈប់ឲ្យរៀនមេរៀនប្រវត្តិសាស្ត្រតាមសាលានោះទេ៕
ចូលរួមផ្តល់យោបល់តាមរយៈ soprach.tong@phnompenhpost.com