.jpg)
រោងការសង់នៅផ្លូវលេខ ៩៩ នាពេលកន្លងមក។ តុង សុប្រាជ្ញ
គិតត្រឹមថ្ងៃនេះទី ១ ខែកក្កដាឆ្នាំនេះគឺមានរយៈពេល ១ ឆ្នាំហើយដែលសាលារាជធានីភ្នំពេញបានកំណត់នៃការអនុវត្តវិធានការរបស់ខ្លួនស្តីពីការបង្ក្រាបករណីយកផ្លូវសាធារណៈសាងសង់រោងការ រោងពិធីខួបកំណើត ពិធីខួបអាពាហ៍ពិពាហ៍ ពិធីឡើងគេហដ្ឋាន និងរោងបុណ្យផ្សេងៗ។
ជាមួយគ្នានេះដែរ សាលារាជធានីក៏ធា្លប់បានចេញសេចក្តីជូនដំណឹង ១ ទៀតតាំងពីថ្ងៃទី ៨ ខែ សីហា ឆ្នាំ ២០១៧ ស្តីពីការដោះស្រាយចរាចរណ៍ និងរៀបចំសណ្តាប់ធ្នាប់តាមដងផ្លូវនៅក្នុងរាជធានីភ្នំពេញដោយសម្រេចយកផ្លូវ ១១ ខ្សែជាអាទិភាពគំរូ សម្រាប់អនុវត្តវិធានការនេះ។ ផ្លូវទាំង ១១ ខ្សែនោះរួមមាន៖ មហាវិថីសហព័ន្ធរុស្សី, មហាវិថីព្រះមុនីវង្ស, មហាវិថីកម្ពុជាក្រោម,មហាវិថីម៉ៅសេទុង, មហាវិថីព្រះសីហនុ និងផ្លូវនេរុហ៍, មហាវិថីព្រះនរោត្តម,មហាវិថីសម្តេចមុនីរ៉េត, ផ្លូវឧកញ៉ាទេពផន, មហាវិថីហ្សាលដឺហ្គោល, ផ្លូវ ២៧១, ផ្លូវលេខ ៧០ និងតីរវិថីព្រះស៊ីសុវត្ថិ។ ប៉ុន្តែសួរថា តើការអនុវត្តយុទ្ធនាការនេះដំណើរការបានដល់កម្រិតណាហើយ?
ជាទូទៅស្ទើរគ្រប់អភិបាលរាជធានីភ្នំពេញឲ្យតែបានតំណែងភ្លាមគឺតែងតែមានគំនិតផ្តួចផ្តើម និងវិធានការផ្សេងៗគ្នាដូចជាកាលពីជំនាន់លោក ឈឹម សៀកឡេង (អាណត្តិទី ១) គ្រាន់តែឡើងភ្លាមគឺលោក សេរ៉េ [រៀបចំ] សួនច្បារនៅមាត់ទន្លេភ្លាម។ លុះមកដល់សម័យលោក ជា សុផារ៉ា ក៏ធ្វើសួនច្បារបន្ត និងដាក់រូបព្រះឆាយាល័ក្ខណ៍សម្តេចឪនៅលើសួនច្បារ និងចូលចិត្តបារលូកុំឲ្យស្ទះទឹកជន់លិច។
បន្ទាប់មកឈានដល់រជ្ជកាលលោក កែប ជុតិមា គឺចូលចិត្តសម្អាតសួនច្បារ តាមរយៈកុំឲ្យឆ្កែចូលជុះអាចម៍ដាក់ រីឯសម័យកាលលោក ប៉ា សុជាតិវង្ស ចាប់ផ្តើមមើលការស្តារប្រឡាយដើម្បីរំដោះទឹកចេញពីទីក្រុងកុំឲ្យជន់លិច។
ចំណែកឯសម័យកាលលោក ឃួង ស្រេង ឡើងកាន់តំណែងភ្លាមវិញ គឺលោកចង់ឃើញមហាវិថី និងផ្លូវមានសណ្តាប់ធ្នាប់ពោលគឺមានផ្លូវសម្រាប់អ្នកថ្មើរជើង និងជនពិការអាចធ្វើដំណើរបានតាមរយៈការបោសសម្អាតអ្នកចតរថយន្តតាមផ្លូវសាធារណៈយ៉ាងអនាធិបតេយ្យ ការយកចិញ្ចើមផ្លូវនៅមុខផ្ទះមកលក់ដូរ និងការសង់រោងការ និងរោងបុណ្យផ្សេងៗជាដើមដែលអ្វីៗទាំងនេះលោកអភិបាលមុនៗធ្វើមិនបាន ខណៈពេលពលរដ្ឋនៅភ្នំពេញបានត្អូញត្អែរពីការកកស្ទះចរាចរណ៍ និងអត់មានផ្លូវធ្វើដំណើរតាមចិញ្ចើមថ្នល់ជាដើម។
ផែនការដែលលោកអភិបាលរាជធានីដាក់ឲ្យខណ្ឌទាំង ១៤ អនុវត្តនេះគឺមានខណ្ឌខ្លះធ្វើបានល្អគ្រាន់បើ តែមានខណ្ឌខ្លះធ្វើបានតែ ១ ប្រាវក៏ស្ងប់ទៅវិញប្រៀបដូចវែកចកអ៊ីចឹងដែរ។ សកម្មភាពមួយចំនួនរួមមានតាំងពីការកាត់ស្លាកយីហោនៅតាមផ្ទះលក់ដូរ និងហាងផឹកស៊ីដែលលយចូលលើចំណីផ្លូវ និងមានការប្រមូលសម្ភារលក់ដូរមួយចំនួនដើម្បីជាការព្រមានជាដើម។
តាមការកត់សម្គាល់ ខណ្ឌដែលធ្វើបានល្អ គឺខណ្ឌច្បារអំពៅដែលបានអនុញ្ញាតឲ្យដាក់តាំងលក់ទំនិញចម្ងាយពីមុខផ្ទះត្រឹមតែ ១ ម៉ែត្រប៉ុណ្ណោះ រីឯក្រុមតាក់ស៊ីដែលចតចាំហៅម៉ូយនៅគល់ស្ពានច្បារអំពៅដែលធ្វើឲ្យកកស្ទះចរាចរណ៍ក៏លែងឃើញមានដែរ។ ក៏ប៉ុន្តែឥឡូវនេះខណ្ឌណាក៏ដូចជាខណ្ឌណាដែរគឺត្រឡប់មករកភាពដើមវិញអស់ហើយ ពោលគឺនៅតាមផ្លូវទាំង ១១ ខ្សែអ្នកលក់ក៏ចេះតែនាំគ្នារំកិលបន្តិចម្តងៗបានយ៉ាងងាយ។
នៅខណ្ឌច្បារអំពៅបច្ចុប្បន្ន អ្នកលក់តាមផ្ទះបានរំកិលចូលមកកៀកផ្លូវឡើងវិញ រីឯអ្នកលក់ទុរេនតាមរទេះគឺដាក់នៅលើចិញ្ចើមផ្លូវតែម្តង ហើយពេលអតិថិជនចតយានយន្តឈប់ទិញក៏នៅលើផ្លូវហ្នឹងទៅ។ ចំពោះឡានតាក់ស៊ីវិញ ចតហៅម៉ូយតាមផ្លូវជាតិលេខ ១ បណ្តាក់គ្នាដូចខ្យងចាប់ពីគល់ស្ពានព្រះមុនីវង្សរហូតដល់វត្តនិរោធគឺជាផ្លូវដែលមានការកកស្ទះខ្លាំងនៅពេលព្រឹក និងពេលល្ងាចនៅត្រង់ចំណុចផ្លូវបំបែកស្ពានអាកាសក្បាលថ្នល់ និងផ្លូវឡើងទៅផ្សារច្បារអំពៅ។
បើទោះបីជាសាលារាជធានីបានដាក់ឲ្យប្រើប្រាស់ចំណតក្រោមដី ៣ ទីតាំង ដែលបានសាងសង់រួច គឺទី ១) ចំណតសួនច្បារខាងមុខក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច ឬខាងលិចវត្តភ្នំមួយកន្លែងដែលផ្ទុករថយន្តបាន ៣៤០ គ្រឿង។ ទី ២) ចំណតក្រោមដីនៅមុខព្រះសក្យមុនីចេតិយក្រោមក្រុមហ៊ុនកាណាឌីយ៉ាផ្ទុករថយន្តបាន ៣១០ គ្រឿង ទី ៣) ទីតាំងរបស់ក្រុមហ៊ុនវឌ្ឍនៈដែលនៅក្រោមសួនច្បារក្បែរគ្នាផ្ទុករថយន្តបាន ៣១០ គ្រឿង និងគម្រោង ២ ផ្សេងទៀតបន្តមកដល់ដីក្រោមសួនច្បារទីលានប្រជាធិបតេយ្យ និងសួនច្បារផ្សាររាត្រី ហើយកាលពីខែតុលាឆ្នាំមុន លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានលើកទឹកចិត្តឲ្យយកទីតាំងដីក្រោមសួនច្បារធ្វើជាចំណតរថយន្តដើម្បីដោះស្រាយការកកស្ទះក៏ដោយ ក៏បញ្ហានៅតែកើតមានដដែល។
ម្យ៉ាងទៀតការសាងសង់ស្ពានអាកាសថ្មើរជើងក៏បានជួយសម្រួលការកកស្ទះផងដែរ ដោយលោកអភិបាលរាជធានីថានឹងមាន ២៧ កន្លែងទៀត។ ទន្ទឹមនឹងនេះប៉ូលិសចរាចរណ៍តាមខណ្ឌមួយចំនួនបានចាប់អនុវត្តតឹងរ៉ឹងលើករណីចតរថយន្តចោលបែបអនាធិបតេយ្យនៅលើផ្លូវហាមឃាត់ គឺប៉ូលិសបានចាក់សោ រួចស្ទូចយកទៅការិយាល័យចរាចរណ៍រាជធានីដើម្បីដោះស្រាយ និងផាកពិន័យ។
យ៉ាងណាក៏ដោយសម្រាប់រោងការ រោងបុណ្យ រោងកម្មវិធីសម្ពោធហាងនៅតែមានដដែលជាពិសេសអ្នកមានអំណាច ឧកញ៉ាៗ ឬអ្នកមានទ្រព្យតែងឲ្យលុយទៅអាជ្ញាធរដែនដីដើម្បីជួយយាមកាមទាំងយប់ថ្ងៃឲ្យទៀត ពោលគឺធ្វើផ្ទុយនឹងសេចក្តីណែនាំរបស់សាលារាជធានីភ្នំពេញតែម្ដង។
នៅក្នុងខណ្ឌខ្លះមានរហូតដល់កើតបាតុភាពនឹងគ្នានៅពេលសង់រោងការរបស់អ្នកមានបិទផ្លូវមុខសាលារៀនឯកជន ហើយសាលារៀនក៏សម្រេចចិត្តឲ្យកូនសិស្សឈប់ ២ ថ្ងៃ រហូតធ្វើឲ្យមាតាបិតាសិស្សរិះគន់តាមបណ្តាញសង្គម ទើបសាលាខណ្ឌចេញមកជួយដោះស្រាយឲ្យសិស្សបានចូលរៀនវិញ។
ប៉ុន្តែបើចំពោះគ្រួសារអ្នកក្រវិញគឺមិនហ៊ានធ្វើអ្វីធំដុំលើដងផ្លូវទេដោយម្ចាស់ដើមការកូនខ្លះក៏សម្រេចចិត្តទៅធ្វើនៅតាមហាង ឬក៏ជួលផ្ទះគេការនៅតាមបុរីវិញដើម្បីកាត់បន្ថយការសង់រោងការតាមផ្លូវធំ ឬផ្លូវដែលមានចរាចរណ៍មមាញឹក។ រីឯការបោះចោលសំរាមក៏នៅតែជាបញ្ហានៅពេលអ្នកលក់តាមចិញ្ចើមផ្លូវចាក់ចោលនៅលើផ្លូវហៀរចូលមកទ្រូងផ្លូវ ជាហេតុធ្វើឲ្យអ្នកដំណើរខ្លះជិះគេចគ្នា ហើយជួនកាលក៏ប៉ះពារគ្នា ដោយសារតែគេចគំនរសំរាមនោះក៏មាន។
សរុបមកវិញ ចំនួនយានយន្តចេះតែកើនឡើងពី ១ ថ្ងៃទៅ ១ ថ្ងៃទៅតាមតម្រូវការចាំបាច់របស់ពលរដ្ឋដែលតាមរបាយការណ៍របស់មន្ទីរសាធារណការ និងដឹកជញ្ជូនរាជធានី-ភ្នំពេញកាលពីឆ្នាំ ២០១៨ គឺមានរថយន្តចំនួនជាង ៤៨ ម៉ឺនគ្រឿង រ៉ឺម៉កកង់ ៣ មានចំនួន ១ ម៉ឺន ១ ពាន់គ្រឿង និងម៉ូតូចំនួន ១ លាន ៧០ ម៉ឺនគ្រឿងដែលបានចុះបញ្ជីនៅមន្ទីរ។ តែចំនួនយានយន្តទាំងនេះ បើប្រៀបធៀបនឹងទីតាំងចំណតគឺមិនស៊ីគ្នាទេ ធ្វើឲ្យមានការកកស្ទះ ដោយសារតែចំណត និងការលក់ដូរខាងមុខផ្ទះបង្ហៀរចូលចិញ្ចើមផ្លូវ។
ហេតុដូច្នេះសាលារាជធានី-ភ្នំពេញគួរតែត្រួតពិនិត្យ និងវាយតម្លៃទៅខណ្ឌទាំង ១៤ ថា តើការអនុវត្តវិធានការដែលបានដាក់ចេញនោះដំណើរការដល់កម្រិតណាហើយ? ចំណុចដែលល្អនោះគឺមានតែសាលាខណ្ឌនីមួយៗអញ្ជើញពលរដ្ឋដែលមានការលក់ដូរនៅមុខផ្ទះតាមចិញ្ចើមផ្លូវទាំង ១១ ខ្សែទាំងនោះមកណែនាំ និងធ្វើកិច្ចសន្យាហើយប្រសិនបើនៅតែរឹងទទឹងគឺមានតែបិទហាង ឬក៏ទីតាំងដែលលក់ចូលមកលើចិញ្ចើមផ្លូវនោះតែម្ដង។ ក្រៅពីសំណង់ចំណតក្រោមដីសួនច្បារសាលារាជធានី គួរតែគិតគូរពីសំណង់អគារសម្រាប់ចំណតឡានបង់លុយ ព្រោះម្ចាស់នឹងសប្បាយចិត្តនៅពេលមានទីតាំងចតត្រឹមត្រូវ ហើយមិនក្តៅ និងមិនត្រូវទឹកភ្លៀងផងនោះ។
ចំណែកពលរដ្ឋដែលដឹងខ្លួនថាមានជីវភាពធូរធារ ហើយគួរតែទៅរកមជ្ឈមណ្ឌល ឬក៏ភោជនីយដ្ឋានសម្រាប់រៀបការកូនចៅ ឬក៏ធ្វើកម្មវិធីខួបកំណើតហើយបើធ្វើរោងបុណ្យ គួរតែធ្វើសំណើទៅធ្វើនៅតាមទីវត្តអារាមទៅដើម្បីបញ្ចៀសការកកស្ទះចរាចរណ៍នៅលើផ្លូវសាធារណៈ៕
ចូលរួមផ្តល់យោបល់តាមរយៈ soprach.tong@phnompenhpost.com
