បន្ទាប់ពីសម្រាកមួយរយៈពេលមក ល្បែងតុក្កតាឆ្មា និងកណ្តុរ (Tom & Jerry) ក៏មកចាប់ផ្តើមដំណើរការលេងល្បែងជាថ្មីឡើងវិញ។ ឲ្យតែមុនពេលបោះឆ្នោត ឆ្មាតែងតែរៀបចំឫកពាដាក់អន្ទាក់កណ្តុរ រីឯកណ្តុរវិញគិតគូរពីរឿងធ្វើយ៉ាងម៉េចដោះចំណង ដើម្បីឲ្យមានឱកាសចូលរួមប្រកួតលើសង្វៀនជាថ្មីឡើងវិញ ពោលគឺឆ្មាមិនអាចខ្វះកណ្តុរបានទេ ព្រោះអាចសម្តែងមិនសម និងមិនល្អមើលក្នុងសង្វៀនប្រជាធិបតេយ្យ។
បច្ចុប្បន្ននេះឆ្មាបង្ហាញការសម្តែងហាក់បីដូចជាមាំទាំណាស់ទៅលើការសម្រេចចិត្ត រារាំងមិនឲ្យកណ្តុរវិលត្រឡប់ចូលក្នុងរន្ធវិញ តាមរយៈសាលក្រមតុលាការមិនលើកលែងឲ្យកណ្តុរ កែច្បាប់ចងជើងកណ្តុរកី្ត ចាប់ឃុំដៃគូកណ្តុរក្តី ពោលគឺគ្មានការចរចាណាមួយជាមួយក្រុមកណ្តុរទេ។ រីឯកណ្តុរវិញបន្ទាប់ពីសម្បុករបស់ខ្លូនត្រូវបានគេរំលាយ និងសមាជិកខ្លះនៅជាប់អន្ទាក់ឆ្មានៅឡើយនោះ ក៏ព្យាយាមរកគ្រប់វិធីសាស្ត្រដើម្បីត្រឡប់មកវិញតាមរយៈការសាកល្បងបង្កើតចលនាថ្មីៗបន្លាចឆ្មាក្តី និងអំពាវនាវកៀរគរឲ្យគេឯងជួយអន្តរាគមន៍ក្តី ក៏ឆ្មាមិនទាន់ឲ្យចូលប្រឡែងលេងល្បែងឆ្មាកណ្តុរសាជាថ្មីឡើងវិញដែរ។
ប៉ុន្តែឆ្មាមិនបានបិទច្រកសុទ្ធនោះទេគឺលើកទឹកចិត្តឲ្យក្រុមកណ្តុរដែលនៅសល់បង្កើតឈ្មោះថ្មីដើម្បីចូលរួមប្រកួតប្រជែងបោះឆ្នោតនៅខែកក្កដាខាងមុខនេះ។ ចំណែកឯក្រុមកណ្តុរដែលនៅសល់មិនធ្វើតាមទេ ព្រោះមេរបស់គេទាំង ២ កំពុងជាប់អន្ទាក់ឆ្មា អ៊ីចឹងទាល់តែមានអ្វីដោះដូរ ដើម្បីអនុញ្ញាតឲ្យមេៗរបស់ពួកគេវិលត្រឡប់មកចូលរួមប្រកួតប្រជែងវិញបានពួកគេសុខចិត្ត។
កាលពីសប្តាហ៍មុននេះ មានសមាជិកកណ្តុរម្នាក់បានផ្ញើសារដាក់សំណើមកឆ្មាថាចង់វិលត្រឡប់មកធ្វើការងារវិញ តែឆ្មាធ្វើឫកងឿក ហើយឌឺដាក់វិញថា ទៅសួរតុលាការទៅ មិនដឹងមិនឮគ្មានទេការចរចានោះ។ តែមិនថ្វីទេ ជារឿយៗឆ្មា និងកណ្តុរតែងតែដាក់អន្ទាក់គ្នាទៅវិញទៅមក ដោយនៅមុនបោះឆ្នោត ឆ្មាដាក់អន្ទាក់កណ្តុរ តែពេលបោះឆ្នោតហើយកណ្តុរងឿកដាក់អន្ទាក់ឆ្មាវិញជារឿងធម្មតាទៅហើយ រវាងល្បែងតុក្កតាឆ្មា និងកណ្តុរនេះ។
កាលពីចុងឆ្នាំទៅ ឆ្មាចំអកបែបកំប្លែងឲ្យកណ្តុរលេងល្បែងដូចតុក្កតា Tom និង Jerry ថា៖ «អា Tom [អាធំ] អា Jerry [អាតូច] ហ្នឹង...ដល់ពេលលេងជាមួយគ្នាគេស្អប់តែអាធំអា Tom តាមពិត [អាតូច] អា Jerry ហ្នឹង ខូចណាស់ តិចៗមកចាក់អា Tom សមតែអា Tom ដាក់ហ្នឹងអត់ខុសទេ»។
ទោះបីជាមានភាពតានតឹងយ៉ាងណាក៏ដោយរវាងល្បែងឆ្មា និងកណ្តុរគឺនៅតែដោះចេញតែត្រឹមមួយប៉ប្រិចភ្នែកប៉ុណ្ណោះ តែត្រូវឆ្លើយនឹងសំណួរដ៏ពិបាកនេះសិនថា តើឆ្មាអនុញ្ញាតឲ្យកណ្តុរចូលលេងវិញ ឬក៏អត់ មុនពេលបោះឆ្នោតដ៏ខ្លីខាងមុខនេះ? បើមិនឲ្យមានអ្វីកើតឡើង? បើឲ្យនឹងមានអ្វីកើតឡើង?
បើនិយាយអំពីការអង្កេតនៅស្រុកខ្មែរចំពោះការបោះឆ្នោតឲ្យគណបក្សណាមួយនោះ គឺពិបាកទទួលយកលទ្ធផលណាស់ ពីព្រោះម្ចាស់ឆ្នោតមានចរិត បើហ៊ាន គឺហ៊ានជ្រុល បើខ្លាចគឺខ្លាចជ្រុល អ៊ីចឹងហើយបានជាធ្វើឲ្យគម្លាតរវាងលទ្ធផលនៃការធ្វើអង្កេត និងការបោះឆ្នោតជាក់ស្តែងមិនឆ្លើយតបគ្នានោះ បើទោះបីជាបក្សណាមួយខំធ្វើការអង្កេតសម្ងាត់ម៉េចក៏ដោយ ក៏យកជាការមិនបានដែរ ពោលគឺផ្ទុយនឹងឆន្ទៈពិតប្រាកដ ប៉ុន្តែដូចនៅស្រុកគេដែលជាប្រទេសជឿនលឿនគឺកម្រខុសណាស់ ព្រោះគេមានលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យពេញលេញ គ្មានការគំរាមកំហែងពីបក្សណាមួយទេ អ៊ីចឹងគេឆ្លើយទៅតាមឆន្ទៈរបស់គេពិតៗដោយគ្មានការបង្ខិតបង្ខំ។
បើមិនទាន់បានឃើញលទ្ធផលបោះឆ្នោតជាក់ស្តែងផង ម្យ៉ាងវិញទៀតប្រព័ន្ធបោះឆ្នោតជាតិក៏កាន់តែប្រសើរឡើងផងដែរនោះ។ ហេតុអ្វីក៏ឆ្មា និងកណ្តុរឆាប់បោះបង់ចោលការប្រកួតម្ល៉េះបើម្នាក់ៗសុទ្ធតែអះអាងថា ខ្លួនធ្វើអ្វីៗដើម្បីជាតិ និងសុខសន្តិភាពនោះ?
ប្រសិនបើឆ្មាមិនឲ្យកណ្តុរចូលលេងល្បែងខាងមុខនេះគឺគ្មានគូប្រកួតតទល់នឹងឆ្មាទេ គឺអំណាចបានមកលើឆ្មាទាំងស្រុង ហើយឆ្មាក៏តែងតែពោលថា មិនខ្វល់ពីសហគមន៍អន្តរជាតិទទួលស្គាល់លទ្ធផលបោះឆ្នោតខាងមុខនោះដែរ។ តែកណ្តុរនៅក្រៅរន្ធក៏មិនឲ្យឆ្មានៅក្នុងរន្ធបានសុខស្រួលដែរ ដោយកណ្តុរក៏តែងតែព្យាយាមដាក់អន្ទាក់ឆ្មាជាប់ដែរគឺចេញពីមួយចូលមួយ ដើម្បីឲ្យគេដាក់គំនាបមកលើឆ្មាវិញ ដើម្បីជាការសងសឹកមិនចេះចប់មិនចេះហើយធ្វើឲ្យឆ្មាក្ដៅក្រហាយនៅស្ទើរតែមិនសុខ។
ជាផលវិបាកនោះ មិនមែនឆ្មា ឬក៏កណ្តុរនោះទេដែលវេទនា ប៉ុន្តែគឺពលរដ្ឋជាម្ចាស់ឆ្នោតឯណេះទេដែលជួបការលំបាក និងគ្រាំចិត្តដ្បិតជាតិត្រូវខ្ទាំក្នុង ហើយប្រសិនបើសភាពការណ៍នយោបាយនៅស្រអាប់យូរអង្វែងទៀតនឹងធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់សេដ្ឋកិច្ច ឬ ប្រាក់ចំណូលម្នាក់ៗ ជាពិសេសម្ចាស់ដែលសង់សំណង់អចលនទ្រព្យធំៗ ដូចជា ខុនដូ វីឡាភូមិគ្រឹះ ផ្ទះល្វែង រកស៊ីបើកសណ្ឋាគារធំៗ និងលក់រថយន្តទំនើបៗជាដើម។ បើពឹងតែអ្នកទិញក្នុងស្រុកពេលណាបានលក់អស់? បានលុយមកពីណាប្រសិនបើវិនិយោគទុនធំៗគេអត់ហ៊ានចូលមករកស៊ីនោះ? ហើយអ្នកដែលធ្លាប់តែហូបគុយទាវក្នុងហាងក៏ប្រហែលជាត្រូវសម្រេចចិត្តហូបបាយកកនៅផ្ទះក៏ថាបានដែរ។
ម្យ៉ាងវិញទៀតផលិតផលរោងចក្រដែលនាំចេញពីប្រទេសកម្ពុជាគឺគេគិតគូររឿងពន្ធនាំចូល និងទំនិញពីកម្ពុជាគេនឹងពិចារណាថា តើគួរទិញ ឬមិនទិញ? ហើយកម្ពុជាត្រូវបានគេមើលមកក្នុងចំណោមប្រទេសថៃ ម៉ាឡេស៊ី និងហ្វីលីពីន ដែលមិនមានលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យពេញលេញនៅឡើយទេ។
ជាងនេះទៅទៀតអ្វីដែលគួរឲ្យព្រួយបារម្ភគឺកម្ពុជាកំពុងតែរងឥទ្ធិពលពីប្រទេសចិន ដែលទើបតែកែប្រែរដ្ឋធម្មនុញ្ញដឹកនាំប្រទេស ១ ជីវិត។
ហេតុដូច្នេះហើយ ថ្នាក់ដឹកនាំនយោបាយគួរតែឈប់លេងល្បែងតុក្កតាឆ្មា និងកណ្តុរដោយប្រើមធ្យោបាយដាក់អន្ទាក់គ្នាទៅវិញទៅមកបែបហួសសម័យហ្នឹងទៅ ហើយងាកទៅចាប់ដៃគ្នាបន្តវប្បធម៌សន្ទនាគ្នាដែលខំបង្កើតឡើងនោះមកប្រើវិញទើបអាចរកច្រកចេញមួយដែលប្រកបដោយសន្តិភាពទាំងផ្លូវកាយទាំងផ្លូវចិត្តពិតប្រាកដបាន ដើម្បីឲ្យខ្មែរទូទៅអាចសុំរស់នៅដោយស្នាមញញឹមមិនក្លែងក្លាយផងតើបានឬទេ?
បើក្រឡេកមើលបទពិសោធថ្មីៗនេះ បងប្អូនកូរ៉េខាងជើង និងខាងត្បូងដែលជាសត្រូវគ្នាឡើងរង្គោះរង្គើឧបទ្វីបកូរ៉េដោយម្ខាងៗសុទ្ធតែខ្លាំងរៀងខ្លួនដោយលេងសុទ្ធតែអាវុធមីស៊ីល និងនុយក្លេអ៊ែរ តែសប្តាហ៍មុនបែរ ២ នាក់បងប្អូននេះចាប់ដៃគ្នាចរចាឡើងវិញដើម្បីសន្តិសុខក្នុងតំបន់ទៅវិញ។ ដំណើរវិវត្តរបស់កូរ៉េជាបងប្អូននេះ សូម្បីតែលោកនាយរដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ក៏បានកោតសរសើរទាំងអាមេរិក ទាំងកូរ៉េខាងជើងផងដែរ។
បើនិយាយពីប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ីវិញគេបានដើរក្រោយកម្ពុជា ១ អាណត្តិពេញឯណោះ តែឥឡូវនេះគេបែរជាដើរមុនយើងតាំងពីលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ វិមជ្ឈការ សិទ្ធិមនុស្ស និងកំណើនសេដ្ឋកិច្ច។ ចុះហេតុអ្វីបានជាខ្មែរ និងខ្មែរដែលមានសាវតារអាចសាងប្រាសាទបានរាប់ពាន់ឲ្យពិភពលោកកោតស្ញប់ស្ញែង មិនព្រមគាស់រំលើងយកគម្ពីរដែលផ្ទុកដោយគតិបណ្ឌិតមករួបរួមគ្នាមិនបានដូច្នេះទៅវិញ?
ចូលរួមផ្តល់យោបល់តាមរយៈ soprach.tong@phnompenhpost.com