.jpg)
ទិដ្ឋភាពចំនួនភ្ញៀវជាតិដែលចូលរួមសប្បាយរីករាយនៅក្នុងពិធីសង្ក្រាន្តកាលពីពេលថ្មីៗនេះ។ រូបថត ហ្វេសប៊ុក
បន្ទាប់ពីរាជរដ្ឋាភិបាលលើកទឹកចិត្តឲ្យខេត្តនីមួយៗធ្វើការរៀបចំសង្ក្រាន្តចូលឆ្នាំថ្មីប្រពៃណីខ្មែរកាលពីពេលថ្មីៗនេះ ខេត្តនីមួយៗបានខិតខំប្រឹងប្រែងយកស្នាដៃរៀងៗខ្លួនក្នុងការរៀបចំសង្ក្រាន្តឆ្នាំថ្មី ឲ្យមានការចូលរួមនៅទីរួមខេត្តរបស់ខ្លួន។ សកម្មភាពចាប់ផ្តើមនៅតាមខេត្តនីមួយៗលើកដំបូងនេះគឺអាជ្ញាធរខេត្តបានរៀបចំល្បែងប្រជាប្រិយតាមប្រពៃណីខ្មែរ និងមានការរាំកម្សាន្តយ៉ាងសប្បាយ ដោយមានការចូលរួមពីប្រជាពលរដ្ឋ។
វាគួរជាទីមោទនភាពរបស់បណ្តាខេត្តនីមួយៗដែលមានសមត្ថភាពបង្កើតព្រឹត្តិការណ៍សង្ក្រាន្តនេះ ខេត្តខ្លះ គឺថ្នាក់ដឹកនាំខេត្តជាអ្នកនាំលេងល្បែងកម្សាន្តនោះតែម្តង ហើយគ្រប់គ្រងសណ្តាប់ធ្នាប់បានល្អទៀតផង ពុំសូវលេចឮយុវជនឈ្លោះគ្នានៅកន្លែងប្រារព្ធពិធីនោះទេ។ ចំពោះការរៀបចំសង្ក្រាន្តតាមខេត្តនេះពិតជាបានចូលរួមចំណែកកាត់បន្ថយគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ទូទាំងប្រទេសក្នុងអំឡុងពេល ៣ ថ្ងៃចូលឆ្នាំបានមែន បើប្រៀបធៀបជាមួយឆ្នាំចាស់។ នេះបើផ្អែកតាមនាយកដ្ឋាននគរបាលចរាចរណ៍ និងសណ្តាប់ធ្នាប់សាធារណៈនៃក្រសួងមហាផ្ទៃបានបង្ហាញពីការថយចុះទាំងចំនួនគ្រោះថ្នាក់ ទាំងចំនួនអ្នកស្លាប់ និងអ្នករបួសគឺចំនួនគ្រោះថ្នាក់ (៥៥ ករណីឆ្នាំ ២០១៨ ទល់នឹង ៩៥ ករណីឆ្នាំ ២០១៧) ចំនួនអ្នកស្លាប់ (២៦ នាក់ឆ្នាំ ២០១៨ ទល់នឹង ៤៣ នាក់ឆ្នាំ ២០១៧) និងចំនួនអ្នករបួស (៨១ នាក់ឆ្នាំ ២០១៨ ទល់នឹង ១៨០ នាក់ឆ្នាំ ២០១៧)។
ប៉ុន្តែចំនួនតួលេខនៃភ្ញៀវជាតិ និងអន្តរជាតិដែលចូលរួមលេងកម្សាន្តសង្ក្រាន្ត នៅតាមខេត្តនីមួយៗដែលអាជ្ញាធរខេត្តបានរាយការណ៍ ហើយត្រូវបានផ្សព្វផ្សាយតាមសារព័ត៌មានក្នុងស្រុកហាក់បីដូចជាមានចំនួនច្រើនហួស គួរឲ្យភ្ញាក់ផ្អើល។ ឧទាហរណ៍៖ សង្ក្រាន្តខេត្តសៀមរាបមានអ្នកចូលរួមដល់ទៅ ១,៨ លាននាក់ នៅខេត្តព្រៃវែង ២២ ម៉ឺននាក់ ខេត្តស្វាយរៀង ២២ ម៉ឺនដែរ និងខេត្តតាកែវ ៣ ម៉ឺន។ ចំនួនដ៏ច្រើនលើសលប់នេះ តើមានក្បូនរាប់ និងគណនាដូចម្តេចដែរ? ជាក់ស្តែងថ្ងៃចូលឆ្នាំថ្ងៃទី ២ ខ្ញុំនៅទីរួមខេត្តព្រៃវែងតែម្តងមើលទៅរកម៉ឺនមិនចេញផងហើយខេត្តព្រៃវែងមានកន្លែងកម្សាន្តអ្វីខ្លះ? ជាធម្មតាព្រៃវែងមានព្រៃឈើគ្រាន់កម្សាន្តក៏គ្មានរកមើលសួនសត្វក៏គ្មានកន្លែងសម្រាប់ក្មេងលេងកម្សាន្តក៏គ្មាន តើមានអ្វីទៀតទាក់ទាញក្រៅពីការរៀបចំកម្សាន្តនោះ?
ដូចនេះដែរ ព័ត៌មានដែលបានមកពីការរៀបចំពិធីបុណ្យសមុទ្រ ៣ ថ្ងៃដែលរៀបចំដោយក្រសួងទេសចរណ៍កាលពីឆ្នាំទៅនៅខេត្តកែបក៏អ៊ីចឹង មានភ្ញៀវជាតិ និងអន្តរជាតិចំនួនជាងកន្លះលាននាក់។ ផ្ទុយទៅវិញចំនួនអ្នកទស្សនាបាល់ទាត់ស្តាតអូឡាំពិករវាងកម្ពុជា និងសិង្ហបុរីមានចំនួន ៥៤០០០ នាក់កាលពីឆ្នាំ ២០១៥ កន្លងទៅនេះ (http://www.the-afc.com/) មើលទៅមនុស្សឡើងណែនខ្នាប់ ងាកទៅណាក៏សុទ្ធតែមនុស្សដែរ ចំនួនគឺត្រឹមត្រូវហើយអាចលើសទៀតផង គឺការប៉ាន់ប្រមាណទៅតាមសំបុត្រ ដែលបានលក់អស់រួចចុះនៅមានអ្នកផ្លោះរបងចូលអត់សំបុត្រទៀតនោះ។
ការប៉ាន់ស្មានចំពោះចំនួនអ្នកចូលរួមទទួលលោក សម រង្ស៊ី អតីតមេបក្សប្រឆាំងវិលត្រឡប់ចូលស្រុកវិញកាលពីដើមខែកក្កដាឆ្នាំ ២០១៣ ខ្លះថាជិតកន្លះលាននាក់។ រីឯអ្នកចូលរួមហែសពលោក កែម ឡី វិញក៏មានអ្នកវាយតម្លៃពីចំនួនអ្នកចូលរួមហែសុទ្ធតែជាង ១ លាននាក់ ឯណោះ។ តើមានវិធីសាស្ត្រអ្វី យកមកប៉ាន់ប្រមាណនូវចំនួនទាំងនេះ?
ចំណែកឯចំនួនអ្នកស្លាប់ក្នុងរបបខ្មែរក្រហមក៏ដូចគ្នាដែរ ព័ត៌មានក្នុងមេរៀន ឬការយកទិន្នន័យមកប្រើការទូទៅគឺ ៣ លាននាក់ តែក្រោយមកបានអ្នកស្រាវជ្រាវប្រវត្តិសាស្ត្រកម្ពុជាទាំងជាតិ និងអន្តរជាតិបានរកឃើញថាអ្នកស្លាប់មានចំនួនប្រមាណតែ ១,៧ លាននាក់នោះទេ។
សរុបមកវិញសម័យនេះសម័យស្ថិតិ សម័យឌីជីថលហើយការប៉ាន់ប្រមាណនូវចំនួនព្រឹត្តិការណ៍មួយ គួរតែមានចំណុចគោលណាមួយសម្រាប់ធ្វើការវាស់វែង ដើម្បីកុំឲ្យមានកម្រិតលម្អៀងខ្លាំងពេកធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ទៅនឹងការធ្វើផែនការលើកក្រោយៗទៀត ឬក៏ធ្វើឲ្យថ្នាក់លើធ្វើការសម្រេចចិត្តខុស។ ហេតុដូច្នេះហើយចំពោះសង្ក្រាន្តឆ្នាំក្រោយរាជរដ្ឋាភិបាល គួរតែអញ្ជើញមន្ត្រីជំនាញខាងស្ថិតិជាតិមកធ្វើបទបង្ហាញជូនមន្ត្រីស្ថិតិខេត្តនីមួយៗ ពីរបៀបរាប់ចំនួន ឬក៏របៀបគណនាចំនួន ដើម្បីធ្វើការប៉ាន់ប្រមាណ កុំឲ្យមានកម្រិតលម្អៀងខ្លាំងពេកដែលអាចពិបាកយកមកប្រើការបាន។
រីឯបុណ្យសមុទ្រលើកក្រោយ បើនៅខេត្តកែបវិញយ៉ាងហោចណាស់ក៏មានមន្ត្រីចាំរាប់ឡានធំ មីនីប៊ើស ឡានតូច និងម៉ូតូ នៅផ្លូវចូលទៅឃើញចេញចំនួនខ្លះហើយ គឺគណនាសាមញ្ញៗ ម៉ូតូ ១ មានមនុស្ស ២ នាក់ ឡានតូចមានគ្នា ៥ នាក់ ឡាន ១២ កៅអីមានគ្នា ១២ នាក់ដែរ ឡាន ២៥ កៅអីមាន ២៥ នាក់ដែរទៅធ្វើដូចនេះអាចលុបបំបាត់កម្រិតលម្អៀងបានច្រើនជាជាងអង្គុយមើលចំនួនមនុស្សហើយថាយកៗ។ បើអង្គុយរាប់ក្រោមដើមឈើខ្លាចក្តៅ ខ្ជិលពេក ដាក់កាមេរ៉ាអង្គុយរាប់ក្នុងបន្ទប់ម៉ាស៊ីនត្រជាក់ទៅក៏បានដែរ ដើម្បីឲ្យថ្នាក់លើសួរមានវិធីសាស្ត្រធ្វើហើយស្រេច៕
ចូលរួមផ្តល់យោបល់តាមរយៈ soprach.tong@phnompenhpost.com
