មន្ត្រីនគរបាលនារី ក្នុងឱកាសអបអរសាទរខួបលើកទី១០៩ ទិវានារីអន្តរជាតិ ៨ មីនា នៃស្នងការដ្ឋាននគរបាលខេត្តឧត្តរមានជ័យ។ រូបថត GDLF
ការបៀតបៀនផ្លូវភេទ ឬកេរភេទគឺជាអំពើ ១ នៅតែជាស្រមោលអន្ទោលតាមប្រាណទាំងនៅទីសារធារណៈ និងនៅកន្លែងធ្វើការ ជាពិសេសស្ត្រីភេទជាជនរងគ្រោះ ហើយអ្នកដែលប្រព្រឹត្តអំពើបៀតបៀនកេរភេទគឺជាបុរសអ្នកមានអំណាច ឬក៏មានឥទ្ធិពលមកលើស្ត្រី។ តែប្រសិនបើស្ត្រីជាអ្នកដឹកនាំស្ថាប័នវិញ គឺបុរសមិនសូវហ៊ាន លែបខាយផ្លូវភេទដាក់នោះទេព្រោះមេដឹកនាំស្ថាប័នស្ត្រីបច្ចុប្បន្ន អាចមានលទ្ធភាពឆ្លើយតបនឹងឥរិយាបថបៀតបៀនកេរភេទ តាមរយៈការយកគោលនយោបាយរបស់ស្ថាប័នមកបកស្រាយ និងច្បាប់។
កន្លងមកអង្គការ CARE បានផ្សព្វផ្សាយអំពីនិយមន័យ និងសកម្មភាពនៃការបៀតបៀនកេរភេទតាមរយៈការផ្សព្វផ្សាយតាមសហគមន៍ និងតាមវេបសាយរបស់ខ្លួនមានន័យថា៖ «ការបៀតបៀនផ្លូវភេទ គឺមិនមែនជាឥរិយាបថទាំងឡាយណាដែលមានការទាក់ទងគ្នា ទៅវិញទៅមកជាលក្ខណៈមិត្តភាព ឬការគោរពនោះឡើយ។ ការបៀតបៀនផ្លូវភេទកើតឡើង នៅពេលមានការបៀតបៀនក្នុងទម្រង់ផ្លូវភេទ ឬទាក់ទងនឹងភេទ ឬរឿងភេទរបស់បុគ្គលម្នាក់»។
ម្យ៉ាងទៀតការបៀតបៀនផ្លូវភេទ គឺនិយាយពីអំណាច និងការគ្រប់គ្រង វាមិនមែនមកពីការស្លៀកពាក់របស់មនុស្សម្នាក់ មិនមែនមកពីការងារដែលពួកគេធ្វើ ឬមិនមែនមកពីមិត្តភក្តិ ដែលគេដើរជាមួយនោះឡើយ។ កាលពីឆ្នាំ ២០១៩ អង្គការ CARE បានចេញលទ្ធផលនៃសិក្សាស្រាវជ្រាវប៉ាន់ប្រមាណការបៀតបៀនផ្លូវភេទនៅកន្លែងធ្វើការអាចប៉ះពាល់ដល់ការចំណាយដោយប្រយោលដល់ឧស្សាហកម្មកាត់ដេររហូតដល់ ៨៩ លានដុល្លារក្នុង ១ ឆ្នាំ។
ដោយសារតែសកម្មភាពបៀតបៀនផ្លូវភេទនេះវាធ្វើឲ្យស្ត្រីដែលជាកម្មការិនីរោងចក្រមិនមានអារម្មណ៍សុវត្ថិភាពនៅក្នុងការងាររបស់ពួកគេ និងអាចធ្វើឱ្យពួកគេឈឺចាប់ ឬលាឈប់ពីការងារដែលនាំឲ្យប៉ះពាល់ការងារផលិតកម្ម កាត់បន្ថយការពេញចិត្តនឹងការងារ និងបង្កើនអវត្តមានរបស់ពួកគេច្រើនជាសរុបគឺកាត់បន្ថយផលិតភាពរបស់រោងចក្រកាត់ដេរ។
ចំពោះលទ្ធផលនៃការសិក្សាបៀតបៀនផ្លូវភេទនៅរោងចក្រកាត់ដេរនេះ ប្រសិនបើធ្វើការប៉ាន់ប្រមាណនៅកន្លែងធ្វើការងាររដ្ឋរាជការ ស្ថាប័នកងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធនៅអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាល និងស្ថាប័នសហគ្រាសឯកជនក៏រកឃើញដែរ។
បើនៅស្ថាប័នរដ្ឋ និងកងកម្លាំងមានការិយាល័យខ្លះ សម្បូរការងារធ្វើច្រើន មន្ត្រីរវល់តែបង្ហើយការងារ តែការិយាល័យខ្លះ អង្គុយលេងតែហ្វេសប៊ុកនិយាយចំអន់គ្នាលេង ក៏បោះពាក្យសម្តីបៀតបៀនកេរភេទហើយជាពិសេសគឺផ្តើមចេញមន្ត្រីបុរសតែម្តង ប្រសិនបើប្រធានស្ថាប័នរៀងតឹងរ៉ឹងហ្មត់ចត់ទៅមិនសូវកើតមានបញ្ហានេះទេ។
បញ្ហាហ្នឹងមួយចំនួនគឺកើតពីមេស្ថាប័នតែម្តង អាងខ្លួនជាប្រធាន ឬក៏នាយកមានអំណាច មានឥទ្ធិពលនៅក្នុងស្ថាប័នចេះតែនិយាយលេងបន្លំមែន ដៀមដាមភេទតាមរយៈការស្នើដាក់លក្ខខណ្ឌដោះដូរដើម្បីបំពេញចំណង់ផ្លូវភេទផ្ទាល់ខ្លួន ដូចជា ការផ្ទេរ ការដំឡើងឋានៈ ប្រាក់ខែ ឬបន្ដការងារ ឬក៏ការបៀតបៀនផ្លូវភេទដោយកាយវិការ ដូចជា ការសម្លក់សម្លឹង ឬសញ្ញាកាយវិការ ដែលទាក់ទងនឹងផ្លូវភេទការប៉ះ ការថើប ការឱបក្រសោប ការធ្វើសរសៃ ឬការអង្អែលលើរាងកាយដែលមិនអនុញ្ញាត។
ការបៀតបៀនផ្លូវភេទនៅកន្លែងធ្វើការ ស្ថាប័នរដ្ឋដោយប្រធានជាបុរសភេទ ពេលខ្លះប្រៀបធៀបវាយតម្លៃកូនចៅរបស់ខ្លួនជាស្ត្រីទៅនឹងស្ត្រីសេវាកម្សាន្តខ្លះឬក៏ស្រីស្នេហ៍របស់ខ្លួនដែលគាត់ចង់ថា ឬក៏ធ្វើម៉េចក៏បានឲ្យតែឲ្យលុយទៅនោះទេ ដូចដែលពួកគេធ្លាប់ប្រព្រឹត្តកន្លងមកនោះ។
បើជាមេប៉ូលិសវិញ គាត់យល់ច្រឡំពីប៉ូលិសជាស្ត្រីជាមន្ត្រីក្រោមឱវាទរបស់ខ្លួន មិនមែនស្រីរបស់ប៉ូលិសទេ។ ដូចករណីបៀតបៀនកេរភេទថ្មីៗនេះដែលភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍ទទួលបាននោះ គឺរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃលោក ស ខេង បានបញ្ជាទៅអគ្គស្នងការនគរបាលជាតិ និងក្រុមការងារពាក់ព័ន្ធឲ្យចុះស៊ើបអង្កេតជាបន្ទាន់ បន្ទាប់ពីទទួលបានព័ត៌មានពីជនរងគ្រោះដែលជាមន្ត្រីនគរបាលនារី ៤ រូបនៃស្នងការដ្ឋាននគរបាលខេត្តកំពង់ធំ ដែលប្តឹងចោទលោក អ៊ុក កុសល ស្នងការខេត្តកំពង់ធំនេះពីការបៀតបៀនកេរភេទ និងបំពានលើពួកគេ។
ករណីនេះកន្លងមកលោក ស ខេង ធ្លាប់បានធ្វើលិខិតព្រមានម្តងរួចហើយហើយលោកក៏ធ្លាប់បានសន្យាថា ក្រោយពីការព្រមានហើយបើមិនមានការកែប្រែនោះលោកនឹងមានវិធានការមួយជំហានទៀត គឺការដកចេញ ឬចាត់វិធានការរដ្ឋបាលធ្ងន់ធ្ងរណាមួយទៅលើមន្ត្រីនគរបាលទាំងនោះ។
ប្រសិនបើលោកស្នងការខេត្តកំពង់ធំរូបនេះត្រូវបានរកឃើញថា មានកំហុសដូចការចោទប្រកាន់ទៅតាមពាក្យបណ្តឹងមែននោះ គឺមិនត្រឹមតែដកចេញពីតំណែងទេ គឺថែមទាំងត្រូវផ្តន្ទាទោសទៀត។ នេះបើផ្អែកទៅនឹងក្រមព្រហ្មទណ្ឌនៅជំពូកទី ៣ ផ្នែកទី ២ ការបំពានខាងផ្លូវភេទដទៃទៀតក្នុងមាត្រា២៥០៖ «អំពើរុកកួនខាងភេទ គឺជាអំពើដែលបុគ្គលម្នាក់រំលោភអំណាចដែលមុខងាររបស់ខ្លួនប្រគល់ឲ្យធ្វើការគាបសង្កត់ម្ដងហើយម្ដងទៀតទៅលើអ្នកដទៃក្នុងគោលបំណងទទួលការអនុគ្រោះខាងផ្លូវភេទ។ អំពើរុកកួនខាងផ្លូវភេទត្រូវផ្ដន្ទាទោសដាក់ពន្ធនាគារពី ៦ (ប្រាំមួយ) ថ្ងៃទៅ ៣ (បី) ខែ និងពិន័យជាប្រាក់ពី ១០ ម៉ឺនរៀលដល់ ៥០ ម៉ឺនរៀល»។
ការអនុវត្តច្បាប់ចំពោះបុគ្គលសាធារណៈបែបនេះ ជាគំរូដល់ប្រធានស្ថាប័នមួយមិនថា ស្ថាប័នរដ្ឋ ស្ថាប័នកងកម្លាំងសមត្ថកិច្ចប្រដាប់អាវុធ ស្ថាប័នសហគ្រាសឯកជន និងអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលគឺត្រូវមានទោសទណ្ឌស្មើគ្នាចំពោះមុខច្បាប់ ហើយក៏ជាសារព្រមានដល់សាធារណជនឲ្យបានដឹងថា ការបៀតបៀនកេរភេទ ឬក៏ផ្លូវភេទក៏មានទោសដែរ។
សរុបមកវិញសម្រាប់ស្ថាប័នកងកម្លាំងសមត្ថកិច្ចប្រដាប់អាវុធមិនថា នគរបាលមិនថាយោធា ឬក៏កងរាជអាវុធហត្ថដែលកាលពីមុនជាស្ថាប័នខ្សត់មន្ត្រីជាស្ត្រីធ្វើការណាស់។ តែនៅពេលដែលរាជរដ្ឋាភិបាលកែទម្រង់ក៏មានការជ្រើសរើសស្ត្រីជាច្រើនចូលធ្វើការ ហើយស្ត្រីអាចធ្វើការបានដូចបុរសដែរ នៅក្នុងស្ថាប័នកងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធ។
តែផ្ទុយទៅវិញបែរជាប្រធានស្ថាប័នសមត្ថកិច្ចខ្លះ មិនបានជួយជ្រោមជ្រែងលើកទឹកចិត្តឲ្យស្ត្រីប្រឹងប្រែងធ្វើការតែបែរទៅជាកេងប្រវ័ញ្ចពីការចូលរួមរបស់ស្ត្រីដោយបៀតបៀនកេរភេទទៅវិញ។ បើប្រធានស្ថាប័នម៉ាកៗលោកស្នងការខេត្តកំពង់ធំ គិតតែរុកកួនខាងភេទទៅលើស្ត្រីដែលជាកូនចៅខ្លួនឯងអ៊ីចឹងតើមានស្ត្រីណាចង់ចូលរួមធ្វើការងារជាមួយកងកម្លាំងសមត្ថកិច្ចនគរបាល យោធា ឬក៏ កងរាជអាវុធហត្ថ?
ចូលរួមផ្តល់យោបល់តាមរយៈ sopra ch.tong@phnompenhpost.com
