.jpg)
យាយជី តាជី ក្នុងពេលចូលរួមបុណ្យមាឃបូជានៅភ្នំឧដុង្គពីឆ្នាំមុន។ ហុង មិនា
ប៉ុន្មានខែចុងក្រោយនេះ ម្នាក់ៗភ័យខ្លាចឈឺ និងស្លាប់ ដោយសារជំងឺកូវីដ ១៩ តែដល់ពេលស្លាប់មែនទែនប្រុយៗជាបន្តបន្ទាប់ទាំងខ្លួននៅក្មេងដែលខ្លះទើបតែជាង ៣០ ឆ្នាំ ខ្លះ ៤០ ឆ្នាំ ខ្លះជាង ៥០ ឆ្នាំ ហើយត្រូវបានយកបង្ហោះតាមបណ្តាញសង្គមហ្វេសប៊ុកគឺមិនហ៊ានប្រាប់ថា ស្លាប់ដោយសារតែផឹកស្រាទេ។
ក៏ប៉ុន្តែបន្ទាប់ពីស៊ើបសួរទៅទើបដឹងថា អ្នកខ្លះបានដេកស្លាប់ដោយសារផឹកស្រាច្រើនពេក ខ្លះគាំងបេះដូងលែងដើរ ខ្លះលើសសម្ពាធឈាមស្លាប់ ១ ចំហៀងខ្លួន។ រីឯបងប្អូនសាច់ញាតិឆ្ងាយៗ និងមិត្តភក្តិខ្លះបានត្រឹមតែផ្ញើសាររំលែកទុក្ខតាមហ្វេសប៊ុក ឬក៏សរសេរកាត់ជាភាសាអង់គ្លេស RIP (Rest In Peace) សូមវិញ្ញាណក្ខន្ធអ្នកទៅកាន់សុគតិភពតែប៉ុណ្ណឹង។
ចំណែកអ្នកធ្លាប់ផឹកស៊ីជាមួយគ្នាខ្លះ យ៉ាងច្រើនបានត្រឹមតែចូលបុណ្យតាមគ្នាក៏ចប់ទៅ ខណៈដែលអ្នករងទុក្ខធំពិតប្រាកដ គឺប្រពន្ធ និងកូនៗដែលជាអ្នកបាត់បង់ជំហររកប្រាក់ចំណូល ដើម្បីផ្គត់ផ្គង់គ្រួសារមួយទាំងមូល។
ក្រៅពីស្លាប់ដោយសារជំងឺមិនឆ្លង សុរាក៏បានបង្កវិនាសកម្មធំៗផ្សេងទៀតគឺគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ ការបើកបរលើចិញ្ចើមផ្លូវ លែងខ្វល់ពីជីវិតអ្នកដទៃដែលកំពុងបើកបរលើផ្លូវជាមួយផងដែរ។ ករណីទាំងនេះឲ្យតែមានការជិះបុកគេរួចគឺតែងតែបើករត់ទាំងខ្លួននៅស្រវឹងជោក ហើយបន្ទាប់មកក៏បង់លុយទៅឲ្យគ្រួសារជនរងគ្រោះ ឬក៏សម្រួលគ្នាក្រៅផ្លូវការក៏ចប់ទៅ ពោលគឺកម្រឃើញអ្នកស្រវឹងបើកបរប៉ះគេហើយជាប់គុកទៅតាមច្បាប់ណាស់ បើទោះបីជាប់គុក ក៏មិនយូរដែរ។
ម្យ៉ាងវិញទៀត សុរាក៏បង្កឲ្យមានអំពើហិង្សាក្នុងគ្រួសារផងដែរ ដោយអ្នកស្រវឹងខ្លះបានស្រែកជេរប្រពន្ធ កូន ឬក៏វាយតប់គ្នា ហើយខ្លះក៏មានបាញ់បោះសេរីទៀតផង ឬបើមិនដូច្នោះទេ អ្នកស្រវឹងស្រែកឡូឡារំខានអ្នកជិតខាងក៏មាន។
នេះគឺជាបញ្ហាដ៏គួរឲ្យព្រួយបារម្ភអំពីបញ្ហាសុខភាព និងអាយុជីវិតពលរដ្ឋកម្ពុជា ខណៈសេដ្ឋកិច្ចគ្រួសារមួយចំនួនកំពុងតែសម្បូរហូរហៀរ ខ្លះកំពុងតែឡើងកូដ ខ្លះឡើងតំណែង ខ្លះកំពុងតែចាប់មានលុយចាយនឹងគេ អ៊ីចឹងក៏ផ្តើមប្រឹងជុះតាមដំរី ដោយឃើញគេផឹកទំនងឆ្ងាញ់ ទោះបីជាមិនបានស្រាថ្លៃល្អៗផឹកនឹងគេ ក៏បានត្រឹមតែស្រា ឬក៏ស្រាបៀរល្មមៗដែលគាស់គម្របកំប៉ុងយករង្វាន់តាមយកឡានទំនើបតាមគេតាមឯងទៅ។
បើនិយាយពីទីកន្លែងស្ទីមសូណា ឬក៏កន្លែងហាត់ប្រាណ ឬក៏កន្លែងកម្សាន្តវិញ គឺមានបុរសខ្លះជុំៗគ្នានិយាយតែពីរឿងផឹកស្រាល្អៗអួតគ្នាទៅតាមកាលីបរបស់គេ ពោលគឺពេលជួបជាមួយអ្នកធំៗអ្នកមានៗ ឬក៏បានផឹកស្រាជាមួយកូនអ្នកធំម្ដងៗក៏តាំងខ្លួនឯងជាអ្នកគ្រាន់បើដែរ។
រីឯស្ត្រីដែលបម្រើសេវាកម្សាន្តវិញ ក៏ទទួលរងបញ្ហាសុខភាពដែរ នៅពេលភ្ញៀវបង្អក ឬក៏ស្ត្រីខ្លួនឯងចង់ហូបស្រាបៀររបស់ក្រុមហ៊ុនខ្លួនឲ្យបានច្រើនក៏រង់ចាំលើកកែវស្រាកំដរភ្ញៀវ ហើយបើគេលើកដាច់ក៏ដាច់នឹងគេទៅ។ នៅសប្តាហ៍ក្រោយ គឺរដ្ឋត្រូវអនុញ្ញាតឲ្យឈប់សងចូលឆ្នាំថ្មីប្រពៃណីខ្មែរពីថ្ងៃទី ១៧ ដល់ថ្ងៃទី ២១ សីហា ឆ្នាំ ២០២០ ដែលនឹងមានការជួបជុំបងប្អូន អ្នកជិតខាងជាថ្មីឡើងវិញនៅតាមស្រុកភូមិ គឺមានតែស្វាគមន៍គ្នាតាមរយៈស្រា ឬក៏ស្រាបៀរហ្នឹង។
ក្រុមផឹកស្រាជាប្រចាំខ្លះបានបង្កើត Group ក្នុង Messenger ហើយតែងបង្ហោះរូបពីសកម្មភាពហូបស្រាថ្លៃ បើប៉ាន់ប្រមាណតម្លៃទៅគឺជាមធ្យមប្រមាណជា ២៥ ម៉ឺនដុល្លារ ក្នុង ១ ឆ្នាំ។ មានរូបភាពជាច្រើនឲ្យតែរាងមានពេលទំនេរបន្តិចក៏ជុំគ្នាផឹក ហើយបើមិនផឹកទេ គឺជាទូទៅតែងតែមានការអាក់អន់ចិត្តនឹងគ្នា ឬក៏មិត្តភក្តិក្នុងក្រុមដាក់សម្ពាធដើម្បីឲ្យបានចូលរួមផឹកស៊ីជាមួយគ្នា ហើយបើពេលថ្ងៃវិញ គឺមានទាំងលេងល្បែងបៀកំដរផង ដែលខុសពីផឹកពេលយប់តែងរកនារីមកកំដរ ប៉ុន្តែករណីនេះច្រើនតែអ្នកកាលីបលើទេ។
រីឯអ្នកល្មមៗគឺគេប្រកូកប្រកាសតាមទូរស័ព្ទ ឬសារជាសំឡេងហៅគ្នីហៅគ្នាមកជួបជុំ ដោយអ្នកខ្លះមានលុយត្រឹមតែទិញស្រាបៀរក៏ប្រឹងផឹកនឹងគេដែរ។ ម្យ៉ាងទៀត ការផឹកក៏គ្មានគិតអាយុដែរ ដោយក្មេងៗអាយុមិនទាន់គ្រប់វ័យផឹកស្រា ក៏ចេះផឹក ចេះចូលរកសេវាកម្សាន្ត ឬក៏រកទិញបានតាមម៉ាត ឬក៏តាមហាងផឹកស៊ីនៅជុំវិញសាលាដែលងាយស្រួលរក។
តាមរបាយការណ៍ដែលចេញផ្សាយដោយអង្គការសុខភាពពិភពលោក (WHO) ក្នុងឆ្នាំ ២០១៥ បានរកឃើញថា ក្នុងចំណោមយុវវ័យកម្ពុជាគឺមានអាយុចន្លោះពី ១០ ទៅ ១៩ ឆ្នាំ ។ រីឯ ៨១,៤ ភាគរយនៃបុរស និង ៥៧,៦ ភាគរយនៃស្ត្រីត្រូវបានរាយការណ៍ថា ចេះផឹកគ្រឿងស្រវឹង ខណៈស្ត្រី ៨,០៩ ភាគរយ និងបុរស ១,១១ ភាគរយបានសម្គាល់ខ្លួនពួកគេថាជាអ្នកផឹកគ្រឿងស្រវឹងច្រើន។ ម្យ៉ាងការប្រើប្រាស់គ្រឿងស្រវឹងត្រូវបានផ្សារភ្ជាប់ទៅនឹងការរួមភេទដំបូងដែលគ្មានសុវត្ថិភាព និងអំពើហិង្សានៅក្នុងចន្លោះអាយុរបស់យុវវ័យទាំងនោះ។
តាមរយៈការសិក្សាស្រាវជ្រាវស្តីអំពីអត្រាប្រេវ៉ាឡង់នៃកត្តាប្រឈមជំងឺមិនឆ្លងនៅឆ្នាំ ២០១៦ ដោយសាកលវិទ្យាល័យវិទ្យាសាស្ត្រសុខាភិបាល និងក្រសួងសុខាភិបាលក្នុងចំណោមប្រជាជនចំនួន ២ ៨៧០ នាក់ ដែលមានអាយុពី ១៨ ដល់ ៦៩ ឆ្នាំបានរកឃើញថា ៩,៦ ភាគរយ បានលើសជាតិស្ករ ឬក៏កំពុងតែប្រើថ្នាំជំងឺទឹកនោមផ្អែមហើយជាង ៩០ ភាគរយ នៃមនុស្សពេញវ័យនៅកម្ពុជាយ៉ាងហោចណាស់មាន ១ កត្តាណាមួយ (ជក់បារី ផឹកស្រា ហូបអាហារប្រៃពេក ឬក៏ផ្អែមពេក និងកង្វះកាយវប្បកម្ម) ដែលបណ្តាលឲ្យមានជំងឺទឹកនោមផ្អែម។ សុរាក៏ជាឫសគល់នៃជំងឺទឹកនោមផ្អែមផងដែរ។
បើពឹងលើច្បាប់ស្តីពីការត្រួតពិនិត្យផលិតផលគ្រឿងស្រវឹងចាប់ផ្តើមព្រាងតាំងពីឆ្នាំ ២០០៨ អស់ពេលជាង ១០ ឆ្នាំហើយ នៅតែមិនទាន់អនុម័តទៀត។ ទោះបីជាមានមាត្រាសំខាន់ៗដែលចាំបាច់ក្នុងច្បាប់នេះ គឺមាត្រា ១២ ដែលបានកំណត់ហាមលក់ និងចែកចាយ ផលិតផលគ្រឿងស្រវឹងគ្រប់ប្រភេទដល់អ្នកមានអាយុក្រោម ២១ (ម្ភៃមួយ) ឆ្នាំ និងមាត្រា ១៣ ហាមលក់គ្រឿងស្រវឹងគ្រប់ប្រភេទចាប់ពីម៉ោង ១២ យប់ រហូតដល់ម៉ោង ៦ ព្រឹកលើកលែងតែទីតាំងមួយចំនួនដែលកំណត់ដោយអនុក្រឹត្យ។
សរុបមកវិញ រាជរដ្ឋាភិបាលគួរតែប្រៀបធៀបគ្នារវាងប្រាក់ចំណូលរដ្ឋ និងសេដ្ឋកិច្ចក្រុមហ៊ុនជាមួយនឹងផលប៉ះពាល់សុខភាពធ្ងន់ធ្ងរចំពោះអ្នកផឹកគ្រឿងស្រវឹងជាប្រចាំ និងអ្នកផឹកមានលក្ខណៈប្រមឹកស្រវឹងខួបថា តើរដ្ឋគួរតែបើកទូលំទូលាយបន្ត ចង់ក្មេងអាយុប៉ុន្មានក៏អាចទិញស្រាផឹកបានម៉ាសេរីទៀត ឬក៏បើកសិទ្ធិឲ្យប្រើប្រាស់គ្រឿងស្រវឹង តែមានលក្ខណៈរឹតបន្តឹងកំណត់ដោយច្បាប់?
ដូចនៅប្រទេសថៃ ដែលកាន់ព្រះពុទ្ធសាសនាគឺគេគោរពសេចក្តីទូន្មានព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធ ដោយបានចេញបម្រាមមិនឲ្យប្រើគ្រឿងស្រវឹងនៅថ្ងៃមាឃបូជា និងវិសាខបូជា ហើយក្លិបកម្សាន្តរាត្រីគឺបិទត្រឹមម៉ោង ២ រំលងអធ្រាត្រប៉ុណ្ណោះ។ រីឯអ្នកកាន់ព្រះពុទ្ធសាសនានៅថៃខ្លះគឺថែមទាំងមិនយកថ្ងៃសីល ទទួលទានស្រាទៀតផង។
ហេតុដូច្នេះ រដ្ឋសភាគួរអនុម័តច្បាប់ស្តីពីការត្រួតពិនិត្យផលិតផលគ្រឿងស្រវឹងឲ្យបានឆាប់ ដើម្បីចូលរួមចំណែកកាត់បន្ថយអត្រាអ្នកកើតមានជំងឺរ៉ាំរ៉ៃ និងអត្រាស្លាប់ ដោយសារតែផឹកស្រានោះ។
បើទោះបីជាច្បាប់នេះមិនទាន់អនុម័តនៅឡើយក៏ដោយ ក៏អ្នកទទួលទានស្រាជាប្រចាំ គួរតែចាប់ផ្តើមពីខ្លួនឯង ដោយកាត់បន្ថយការផឹកស៊ីវង្វេងវង្វាន់ភ្លេចមុខ ភ្លេចក្រោយ ដោយសារតែស្រានោះ គឺមិនទទួលទានស្រានៅថ្ងៃឧបោសថសីល ថ្ងៃមាឃបូជា និងវិសាខបូជាផង។ កន្លងមកក្រសួងព័ត៌មានធ្លាប់បានហាមប្រាមផ្សាយពាណិជ្ជកម្មគ្រឿងស្រវឹងនៅថ្ងៃមាឃបូជា និងវិសាខបូជា ហើយរាជរដ្ឋាភិបាលក៏ធ្លាប់ហាមទទួលទានស្រានៅថ្ងៃបូជាព្រះសព ព្រះបរមរតនកោដិ សម្តេច ព្រះនរោត្តម សីហនុ ផងដែរ៕
ចូលរួមផ្តល់យោបល់តាមរយៈ soprach.tong@phnompenhpost.com
